رضا محمدزاده

رضا محمدزاده

مدرک تحصیلی: عضو هیئت علمی گروه فلسفه دانشکده الهیات دانشگاه امام صادق

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۳۰ مورد.
۱.

بررسی تأثیر اخلاق کار اسلامی بر تعهد سازمانی از طریق متغیر میانجی انگیزش شغلی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اخلاق اسلامی در محیط کار تعهد سازمانی انگیزش شغلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴ تعداد دانلود : ۶۹
هدف:هدف این پژوهش، واکاوی تأثیر اخلاق اسلامی در محیط کار بر تعهد سازمانی از طریق متغیر میانجی انگیزش شغلی است. این تحقیق از لحاظ ماهیت کاربردی، نوع تحقیق پیمایشی مبتنی بر همبستگی و روش تحقیق، تحقیقی کاربردی محسوب می شود.روش: روش پژوهش از جنبه هدف، کاربردی است که به روش میدانی داده ها با ابزار پرسشنامه  استاندارد محمد و رعنا (2020) جمع آوری شده است. جامعه آماری این تحقیق را کارکنان پایور ستاد نزاجا تشکیل می دهند.روش های تجزیه وتحلیل با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی مبتنی روش معادلات ساختاری با نرم افزار لیزرل انجام گردید.یافته ها: به منظور بررسی معنی دار بودن فرضیه های مطرح شده از آماره T استفاده می شود، باتوجه به اینکه آماره T  در کلیه فرضیه ها در بازه (96/1؛ 96/1-) قرار ندارد بنابراین می توان نتیجه گرفت که این فرضیه در سطح خطای 05/0 معنادار است. ازاین رو مشخص می شود که در سطح اطمینان 95 درصد اخلاق اسلامی در محیط کار تأثیر معناداری بر تعهد سازمانی با نقش متغیر میانجی انگیزش شغلی داشته و این فرضیه تأیید شده است.نتیجه گیری: نتایج آزمون معادلات ساختاری نشان داد در سطح اطمینان 95 درصد اخلاق اسلامی در محیط کار تأثیر معناداری بر انگیزش شغلی دارد. همچنین اخلاق اسلامی در محیط کار تأثیر معناداری بر تعهد سازمانی و انگیزش شغلی تأثیر معناداری بر تعهد سازمانی دارد. به طورکلی نتایج آزمون معادلات ساختاری نشان داد اخلاق اسلامی در محیط کار تأثیر معناداری بر تعهد سازمانی با نقش متغیر میانجی انگیزش شغلی دارد.
۲.

روابط ساختاری راهبردهای شناختی تنظیم هیجان با نشانه های اختلالات نقص توجه-بیش فعالی، سلوک و نافرمانی مقابله ای در کودکان دبستانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تنظیم شناختی هیجان نقص توجه - بیش فعالی اختلال سلوک نافرمانی مقابله ای کودکان دبستانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸ تعداد دانلود : ۷۲
در پژوهش حاضر به بررسی روابط ساختاری راهبردهای شناختی تنظیم هیجان با اختلالات نقص توجه-بیش فعالی، سلوک و نافرمانی مقابله ای در میان کودکان دبستانی پرداخته شده است. نمونه آماری این مطالعه را 533 نفر از کودکان 11 9 ساله تشکیل می داد که با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای از بین دانش آموزان مدارس ابتدایی ش هرستان تبریز انتخاب شده بودند. کودکان با تکمیل پرسشنامه راهبردهای شناختی تنظیم هیجان (CERQ-K-P) و والدین آن ها نیز با پر کردن فرم والد پرسشنامه فهرست رفتاری کودکان (CBCL)، در پژوهش حاضر شرکت نمودند. داده ها با روش مدل یابی معادلات ساختاری تحلیل شد. نتایج نشان داد که تعدادی از (نه همه) راهبردهای شناختی تنظیم هیجان با این مشکلات رابطه دارند. برخی از راهبردها مرتبط با یک یا دو اختلال بودند، اما ملامت کردن دیگران و برنامه ریزی مجدد مثبت به عنوان راهبرد مشترک تنظیم شناختی هیجان در هر سه اختلال بود. راهبردهای دارای اثر منفی و مثبت در مورد هر یک از این اختلالات و همچنین تلویحات آسیب شناختی و درمانی این یافته ها درمورد اختلالات برونی سازی کودکان، و نقش آن ها در تبیین اختلالات نقص توجه-بیش فعالی، سلوک و نافرمانی مقابله ای در مقاله بحث شده است.
۳.

تاثیراستدلال اخلاقی بر سبک های عمومی تصمیم گیری مدیران با میانجیگری اخلاق حرفه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: استدلال اخلاقی اخلاق حرفه ای سبک های عمومی تصمیم گیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶ تعداد دانلود : ۶
هدف پژوهش حاضر، تاثیر استدلال اخلاقی در پیش بینی میزان سبک عمومی تصمیم گیری مدیران؛ با میانجیگری اخلاق حرفه ای است. این پژوهش با روش توصیفی- همبستگی و با روش مدل یابی معادلات ساختاری(SEM) انجام شد. جامعه ی آماری پژوهش را کلیه ی مدیران مدارس شهر ارومیه تشکیل می دادند که از بین آن ها 196 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه اخلاق حرفه ای کادوزیر (2000)، پرسشنامه استدلال اخلاقی معنوی-پور(1390) و پرسشنامه سبک های عمومی تصمیم گیری اسکات و بروس (1995) بود. داده های حاصل با استفاده از روش معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزار های Spss ویرایش 26 و Smart-PLS تحلیل شدند. نتایج تحقیق نشان داد که استدلال اخلاقی به طور مستقیم بر سبک عمومی تصمیم گیری تاثیر مثبت و معنادار دارد. همچنین اثر مستقیم اخلاق حرفه ای بر روی سبک عمومی تصمیم گیری و استدلال اخلاقی بر اخلاق حرفه ای از لحاظ آماری معنادار بود. به علاوه اخلاق حرفه ای توانست به عنوان نقش میانجی در رابطه بین استدلال اخلاقی و سبک عمومی تصمیم گیری وارد مدل شود. در نهایت نیز مدل ساختاری پژوهش بعد از اصلاح، برازش مطلوب را با داده های تجربی پژوهش داشت.
۴.

طراحی الگوی تاثیر عوامل تعالی سازمانی بر توسعه مدیریت دانش (مورد مطالعه: سازمانهای دفاعی – نظامی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تعالی سازمانی مدیریت دانش سازمان های دفاعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷ تعداد دانلود : ۵۳
هدف:  این مقاله با هدف طراحی الگوی تاثیر عوامل تعالی سازمانی بر توسعه مدیریت دانش (مورد مطالعه: سازمانهای دفاعی – نظامی) انجام شد.  روش: این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش گردآوری اطلاعات از نوع توصیفی – پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق حاضر یکی از سازمان های نیروهای مسلح (دانشگاه عالی دفاع ملی) است. روش نمونه گیری تصادفی ساده است حجم نمونه با جامعه آماری 150 نفر، برابر66 نفر با استفاده از فرمول کوکران تعیین شده است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که کلیه مولفه های عوامل تعالی سازمانی در سطح اطمینان 95 درصد بر توسعه مدیریت دانش اثرگذار است. بهره گیری از دانش و توسعه دانش به ترتیب بیشترین و کمترین تاثیر را بر توسعه مدیریت دانش دارند. نتیجه: سازمان های نظامی می بایست ساز وکاری در جهت ارتباط کارکنان با سایر افراد را به منظور تبادل اطلاعات ایجاد نمایند. همچنین سیستم های فناوری اطلاعات، صفحات گزارش عملکرد تهیه نموده و به روز نمایند. کار تیمی را در سازمان پرورش داده و تقویت فرهنگ تعالی را یکی از هدفهای مهم سازمان قرار دهند. از مدارک علمی و تجربیات و تخصص کارکنان استفاده کاربردی نماید.
۵.

قدرت متعالی در نظام سیاسی مهدوی در اندیشه آیت الله صافی گلپایگانی

تعداد بازدید : ۱۰۲ تعداد دانلود : ۹۲
مسئله اساسی سیاست، قدرت است و انتظار ظهور حضرت ولیعصرعج، انتظار عصر قدرت اسلام است. هدف پژوهش حاضر تبیین قدرت متعالی در نظام سیاسی مهدوی با محوریت مهدویت پژوه برجسته، مرحوم آیت الله صافی گلپایگانی است. در این راستا با استفاده از چارچوب نظری سه ضلعی نظام داخلی، نظام فاعلی و نظام غایی که از ابتکارات یکی از متفکران مسلمان بوده، منابع قدرت به عنوان نظام داخلی، کارگزاران قدرت به عنوان نظام فاعلی و اهداف قدرت به عنوان نظام غایی بررسی شده است. این بحث براساس روش دلالت که در دانش اصول فقه ارائه شده تبیین شده است. آیت الله صافی گلپایگانی قدرت را به دو بخش اذنی و ذاتی تقسیم و در پنج دسته طبقه بندی می کند و قدرت حضرت ولیعصرعج را قدرت اذنی و از خدا می داند. یافته تحقیق حکایت از آن دارد که ایشان از بدو تولد تا ظهور حضرت و تشکیل نظام سیاسی مهدوی را با رویکرد به قدرت تحلیل نموده است و نظام سیاسی مهدوی را مظهر تام و تمام اسماء الحسنای الهی می داند.
۶.

شناسایی مؤلفه ها و ابعاد مدل نوآوری و ارزش آفرینی در خط مشی های دفاعی مبتنی بر ارتقاء مشارکت کارکنان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدل نوآوری ارزش آفرینی ارتقاء مشارکت کارکنان خط مشی های دفاعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵ تعداد دانلود : ۸۱
هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی مؤلفه ها و ابعاد مدل نوآوری و ارزش آفرینی در خط مشی های دفاعی مبتنی بر ارتقاء مشارکت کارکنان صورت گرفته است.روش: این پژوهش از نظر طرح و از حیث گردآوری داده ها، توصیفی (پیمایشی) و از نظر هدف، کاربردی و توسعه ای و از منظر روش، کمّی و کیفی و به روش دلفی فازی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش، فرماندهان، مدیران و کارشناسان ارتش جمهوری اسلامی ایران است و با بهره گیری از روش نمونه گیری گلوله برفی ، تعداد16 نفر ( ۶ خبره دانشگاهی و ۱۰ فرمانده) از افراد با تجربه و صاحب نظر درحوزه خط مشی های دفاعی انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها در بخش کیفی مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه های نیمه ساختار یافته و در بخش کمی پرسشنامه محقق ساخته بود. یافته ها: در ادامه با مقوله بندی و دسته بندی معیارهای نهایی، تعداد 46 مؤلفه ها و 5 ابعاد حاصل گردید. در گام نهایی، با اجرای تکنیک دلفی فازی در 2 راند اقدام به غربالگری و اعتبارسنجی معیارهای گردید، به نحوی که در راند اول تعداد 6 معیاری حذف و در راند دوم هیچ معیاری حذف نشد که این خود نشانه ای برای پایان راندهای دلفی بوده است.نتایج: در این پژوهش نتایج نشان داد که مدل نوآوری و ارزش آفرینی در خط مشی های دفاعی مبتنی بر ارتقاء مشارکت کارکنان دارای 40 مؤلفه و 5 ابعاد است .
۷.

تزیینات در حرم امام رضا در تزیینات قدیم

تعداد بازدید : ۷۰۳ تعداد دانلود : ۴۶۹
اولین و قدیمی ترین سنگ مزار حرم مطهر امام رضا (ع) حدود40 سانتی متر در 24 سانتی متر است. که در قرن ششم میلادی با خط کوفی شکسته تاریخ ولادت و شهادت امام هشتم نوشته شده است. یک سنگ قبر بسیار باارزش در موزه آستان قدس رضوی نگهداری می شود. چیزی که جالب و عجیب است ساخت اولین خانه در کنار حرم است که به زمان پناه خسرو دیلمی برمی گردد. این پادشاه به دلیل علاقه زیادی که به ساخت و ساز داشت دستور ساخت بناهای مختلف در نزدیکترین مکان به حرم مطهر دادند. گنبد طلای زیبایی که در نمای بیرونی صحن امام رضا می بینید در زمان شاه تهماسب صفوی ساخته شده. قدمت این گنبد زیبا بیش از 2 قرن است. و این قدمت ارزش این اثر گرانبها را چندین برابر کرده است. همانطور که امروزه مردم بسیاری برای دیدار از حرم امام رضا(ع) مشتاق هستند در گذشته و در بین شاهان نیز حرم امام (ع) از جایگاه ویژه ای برخوردار بود. به همین دلیل بسیاری از پادشاهان گذشته توجه ویژهای برای حرم مبذول داشته و سعی می کردند تا بهترین تزئینات و زیبایی های ممکن به مجموعه حرم رضوی اضافه کردند. در ادامه (بدنه تحقیق) به ادامه تاریخچه و تزئینات حرم رضوی می پردازیم.
۸.

تحلیلی بر مفهوم نسبی گرایی معرفتی (چیستی، اقسام و محل نزاع)(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: نسبیت نسبی گرایی معرفتی محورهای نسبی گرایی معرفتی ارزش های نسبی گرایی معرفتی اقسام نسبی گرایی معرفتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۸۳ تعداد دانلود : ۵۱۵
با وجود تأثیرات عمیق نسبی گرایی معرفتی در زمینه های مختلف نظری و عملی و اختلاف نظرهای فراوان درباره اعتبار آن، به تبیین حدود و ثغور این مفهوم و نیز اقسام آن و محل نزاع دقیق در این زمینه، به اندازه کافی توجه نشده است. با تحلیل مفهوم نسبیت، می توان نشان داد نسبی بودن به معنای وابستگی یک «موضوع» به یک «محور» است؛ چنان که تغییرات «عناصر» آن محور موجب تعیین و تعیّن «ارزش»های موضوع می گردند. موضوع نسبی گرایی معرفتی، معنای عام معرفت است که ارزش «اعتبار» یا «تحقق» آن وابسته به محور «عین» یا «ذهن» است. این نوع نسبی گرایی مبتنی بر تبیینی هنجاری (و نه صرفاً توصیفی) بوده و چهار قسم دارد: تحقق گرایی عین محور، تحقق گرایی ذهن محور، اعتبارگرایی عین محور و اعتبارگرایی ذهن محور. تنها قسم اخیر از نسبی گرایی معرفتی محل نزاع بوده و نقدهایی مانند خودتخریبی و استلزام شکاکیت، از سوی مخالفان بر آن وارد شده است.
۹.

میزان برخورداری معلمان مدارس هوشمند از مهارت های موردنیاز تدریس با استفاده از فاوا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تدریس فاوا مدارس هوشمند معلمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹۶ تعداد دانلود : ۶۱۴
هدف : هدف پژوهش حاضر تعیین میزان برخورداری معلمان مدارس هوشمند از مهارت های موردنیاز تدریس با استفاده از فاوا بود. روش : این پژوهش با روش توصیفی-پیمایشی انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه معلمان مدارس هوشمند شهر چایپاره بود که از بین آن ها 154 نفر به عنوان نمونه پژوهش با روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته 25 سؤالی استفاده شد. روایی صوری و محتوایی این پرسشنامه توسط تعدادی از اساتید و متخصصان حوزه آموزش وپرورش تأیید شد. همچنین از تحلیل عاملی به روش تعیین مؤلفه های اصلی با چرخش متعامد واریماکس نیز استفاده شد. اعتبار آن نیز از طریق آلفای کرونباخ 87/0 برآورد گردید. داده های حاصل با استفاده از نرم افزار Spss ویرایش 16 و با اجرای آزمون های توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و استنباطی (آزمون تی تک نمونه ای و تی مستقل) تحلیل شد. یافته ها : نتایج نشان داد میزان برخورداری معلمان مدارس هوشمند از مهارت های تدریس با استفاده از فاوا و همچنین میزان برخورداری معلمان از مهارت های تدریس در طراحی، اجراو ارزشیابی در حد متوسطی قرار دارد. به علاوه نتایج نشان داد معلمان زن در برخورداری از مهارت های تدریس با استفاده از فاوا در طراحی، اجرا و ارزشیابی عملکرد بهتری در مقایسه با معلمان مرد دارند. با توجه به نتایج پژوهش، توجه به اجرای دوره های آموزشی نظری و عملی در رابطه با فناوری های نوین آموزشی برای معلمان، تحولات تدریس و متناسب سازی آن بسیار مهم می نماید.    
۱۰.

اثربخشی سایکودراما بر تاب آوری سربازان دارای گرایش به خودکشی

کلید واژه ها: سایکودراما افکار خودکشی تاب آوری سربازان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸ تعداد دانلود : ۹۰
مقدمه: پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی سایکودراما بر تاب آوری سربازان یکی از پادگان های نظامی استان اصفهان است. روش: از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری، شامل کلیه سربازان یکی از پادگان های نظامی اصفهان است که دارای گرایش به خودکشی بودند. تعداد 20 نفر از این سربازان با روش نمونه گیری دردسترس انتخاب و به صورت تصادفی به دو گروه (10 نفر) آزمایش و کنترل تقسیم شدند. آزمون افکار خودکشی بک (BSSI) و تاب آوری کونر دیویدسون به عنوان پیش آزمون برای هر دو گروه اجرا شد. برای گروه آزمایش، مداخله فن های سایکودراما به مدت 10 جلسه 2 ساعته، هفته ای دو بار انجام شد و گروه کنترل در این مدت هیچ مداخله ای دریافت نکردند. بعد از اتمام جلسات، هر دو آزمون مجدداً برای دو گروه اجرا شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس باهدف کاهش و حذف تأثیر متغیر همگام (پیش آزمون و جمعیت شناختی) استفاده شد. نتایج: یافته ها نشان داد که کاربرد روش سایکودراما بر میزان گرایش به افکار خودکشی و تاب آوری سربازان مؤثر است و موجب کاهش گرایش به خودکشی و افزایش میزان تاب آوری سربازان شده است. بحث: در تبیین این یافته می توان گفت وجه امتیاز این رویکرد عملی بودن آن است؛ چراکه فرد مسئله اش را در صحنه مطرح می کند و خود در مورد راه حل های آن می اندیشد و با کشف راه حل های نهایی به تمرین آن در صحنه می پردازد.
۱۱.

تفسیری نوین از رابطه عالم ماده و عالم دهر و نقش آن در حل معضل ربط ثابت و سیال(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حرکت جوهری ملاصدرا عالم ماده عالم دهر طبایع

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات مکتب های فلسفی حکمت متعالیه
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات فلاسفه اسلامی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی هستی شناسی
تعداد بازدید : ۱۳۴۶ تعداد دانلود : ۶۸۱
برای حل مسئله ربط ثابت به سیال، میرداماد و ملاصدرا طبایع مادی را از حیث ثباتشان، مجعول مفارقات می دانند تا محظور ربط ثابت به سیال وجود نداشته باشد. لکن ابهامات زیادی در مورد حیثیت ثبات طبایع که از آن تعبیر به عالم دهر می شود و همچنین رابطه عالم دهر با عالم ماده وجود دارد. در این مقاله ابتدا در قالب یک برهان کیفیت نسبت ما بین عالم دهر و عالم ماده که دوگانگی اعتباری و یگانگی حقیقی طبایع دهری و مادی است، مشخص می گردد. در تفسیر نخست، این وحدت و آن دوگانگی بر اساس تفاوت نحو ادراک موجودات مفارق عقلی و موجودات مادی تبیین گردیده، آنگاه با مشخص نمودن کمبود های این تفسیر، در تکمیل این تفسیر، تفسیر دومی ارائه شده که در آن بر اساس مفهوم ظهور و نقش آفرینی این مفهوم در این مسئله، یگانگی حقیقی طبایع دهری و مادی روشن می گردد.
۱۲.

نقش خواجه نصیر طوسی در تعامل پارادایم های سه گانه فلسفه اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اشراق حکمت متعالیه فلسفه اسلامی خواجه نصیرالدین طوسی پارادایم مشاء

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات فلاسفه اسلامی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات فلسفه تطبیقی
تعداد بازدید : ۱۵۲۳ تعداد دانلود : ۸۱۰
غرض از نگارش نوشتار حاضر، مطالعه و بررسی جایگاه خواجه نصیرالدین طوسی در ظهور، رشد و بالندگی پارادایم های سه گانه فلسفه اسلامی یعنی مشاء، اشراق و حکمت متعالیه است؛ از این رو، ابتدا ضمن ارائه توضیحات مختصری درباره مفهوم واژه «پارادایم» و سه مکتب فلسفی مذکور، بر معنای مختار از این واژه استوار می شود و سپس نقش خواجه نصیر طوسی در تطوّر این سه پارادایم تحلیل خواهد شد. نگارنده بر این باور است که خواجه نصیر با اتخاذ رویکردی تعامل-محور، به رهیافتی جدید در فهم پارادایم ها نائل شده است. وی در زمره اندیشمندانی است که با ایجاد تعامل سازنده و ترابط اثربخش میان دو پارادایم مشاء و اشراق، زمینه ظهور پارادایم حکمت متعالیه را فراهم آوردند. این مسئله، هم از حیث مفهوم سازیِ اصطلاح «حکمت متعالیه» و هم از لحاظ رهیافت معرفتی قابل تبیین است. تأثّر نظام حکمت صدرایی از خواجه نصیر طوسی در مسائل مختلف نیز چشمگیر و قابل تأمل است.
۱۳.

برون رفت از اشکال ربط سیال به ثابت از منظر ملاصدرا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حرکت ملاصدرا بعد چهارم ثابت سیال وحدت اتصالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۸۰ تعداد دانلود : ۶۰۶
اشکال ربط سیال به ثابت از پیچیده ترین مسائل فلسفة اسلامی می باشد. ملاصدرا همچون فلاسفة قبل از خود به حل این معضل پرداخته است. صدرا جواب های متعددی به این اشکال داده است. پاسخ اول ملاصدرا عبارت است از این که، تغیّر، علتی سوای وجود شیء، نمی خواهد. زیرا تغیّر، ذاتی شیء می باشد و ذاتی هم علت ندارد. پاسخ دوم بدین نحو است که، بر اساس تقسیمات وجودی، هر قسمی فی نفسه ثابت می باشد، ولی در مقایسه اقسام با یکدیگر، ثبات و سیال شکل می گیرد و آنچه که علت افاضه می کند شیء فی نفسه می باشد. در این مقاله به نقد و بررسی این دو پاسخ پرداخته می شود و در ادامه مبانی حرکت از منظر صدرالمتألهین مطرح می شود. سرانجام بر اساس این مبانی، دو پاسخ نهایی می توان مطرح کرده: بنابر اصالت وجود، افراد ماهیت در خارج به نحو بالقوه و به وجود جمعی موجود هستند. بنابراین، آنچه که در خارج تحقّق دارد و بالطبع معلول واقع می شود یک فرد می باشد نه افراد بالفعل؛ براساس حرکت جوهری، هر موجود مادی، دارای یعد چهارمی است. شکل گیری حرکت در ذهن انسان، به خاطر عدم ادراک ذهنی بعد چهارم شیء می باشد. علل مجرده که احاطة علمی بر اشیاء مادی مادون خود دارند، بعد چهارم شی را نیز درک می کنند. پس اشیا مادی نسبت به ذهن انسانی متحرک می باشند ولی نسبت به علل مجرده عین ثبات و سکون می باشد. با این مبنا، تناقض ظاهری بین دو نظریه ثبات و سیلان عالم ماده از منظر ملاصدرا، برطرف می شود
۱۴.

نقش عوامل معنوی در معرفت با تکیة بر قوة وهم از نگاه ملاصدرا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: معرفت ملاصدرا وهم عوامل معنوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۰۵ تعداد دانلود : ۸۳۶
نوشتار حاضر، بر اساس تحلیل آرای ملاصدرا و طرح مباحثی چون چیستی وهم و چرایی تأثیر آن در ایجاد خطای ذهن، نشان می دهد که از دید صدرا، انسان اندیشندة محض نیست و باورهای انسان را نباید مطلقاً از مقولة افعال ارادی او دانست. به عبارت دیگر، در تحقّق باورهای انسان، عوامل معنوی نیز ـ که فراتر از امور طبیعی بوده و برای انسان ملموس نیستند، اما پیوسته در تعامل با انسان اند ـ نقش مهمی ایفاء می کنند. ملاصدرا، این تأثیر را به هنگام بحث دربارة قوة وهم، به دقّت مطرح کرده است. این در حالی است که فیلسوفان بزرگ دیگری چون ابن­سینا و سهروردی نیز، همانند ملاصدرا، منشأ خطای ذهن یا به عبارتی نفوذ شیطان در انسان را از طریق قوّة واهمه تصویر کرده اند.
۱۵.

رویکردی فلسفی – کلامی به آموزه بدا بر مبنای اسلوب تحلیلی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نسخ علم الهی شیعه امامیه بدا کلام عقلی (تحلیلی)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۲۱ تعداد دانلود : ۸۳۷
بدا آموزه ای مهم در مذهب شیعه امامیه به شمار می رود. اهل تسنن، گویی، در کتب اعتقادی روایی خود این آموزه را بدعتی آشکار در مبانی اعتقادی اسلام انگاشته و آن را مورد رد و انکار قرار داده اند. امامیه بر این باور است که تبیین درست و حقیقی بدا می تواند راه را برای پذیرش آن از سوی تمامی مسلمانان بویژه اهل تسنن هموار سازد. بر این اساس تلاش های چشمگیری در رسیدن به این هدف از خود نشان داده است. در این مقاله اهم عقاید و نظرگاه های مشاهیر اهل سنت و عمده مباحث عقلی و روایی شیعی حول محور مفهوم بدا مورد بحث قرار گرفته است. بدین منظور پس از بیان معنای لغوی و اصطلاحی واژه بدا و تعریف نسخ و نیز تمایز آن از اصطلاح نسخ، نسبت موجود میان علم الهی و معنای مقتبس از واژه بدا با شیوه ای تحلیلی و عقلی بررسی می شود.
۱۶.

بررسی مفهومی و مصداقی برکت از دیدگاه قرآن کریم

کلید واژه ها: برکت قرآن کریم منفعت نعمت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۷۷ تعداد دانلود : ۱۰۳۴
بحث دربارة برکت و بررسی مفاهیم و موارد استعمال آن در قرآن کریم می تواند راه گشای چگونگی استفاده صحیح و مناسب از نعمات الهی باشد چرا که خداوند بسیاری از نعمات خود را با تعبیر نعماتی «مبارک» در قرآن کریم یاد نموده است. واژه برکت در اصطلاح قرآنى و دینى از پربسامدترین اصطلاحات در فرهنگ اسلامى است که در کتب مقدس دیگر ادیان نیز همچون تورات و انجیل در مورد عطیه هاى الهى به انبیا و دیگران به کار رفته است. نگارنده بر آن است که با بازشناسی مفهوم برکت و سپس بیان برخی مصادیق آن در قرآن کریم، روشن نماید وجه اشتراک این نعمات پر برکت از نظر خداوند متعال چیست و چه دلیلی باعث مبارک بودن این موارد شده است. برخی مفسران با دسته بندی انواع برکات الهی، به دو دسته برکات اکتسابی و غیر اکتسابی اشاره کرده اند و با توجه به برخی آیات قرآن مواردی را نیز به عنوان عوامل ایجاد کننده برکت و ویژگی های آن نام برده اند ولیکن به نظر می رسد مطلبی که در این میان مغفول مانده و عامل اساسی برکت در نعمات الهی می باشد، همانا منفعت عمومی و فایده مندی آن ها برای دیگران در زندگی اجتماعی بشر است که پس از فحص و بررسی در آیات قرآن می توان به این نتیجه دست یافت.
۱۷.

دو گانه حقیقیه – خارجیه و نقش آن در برهان

کلید واژه ها: برهان عقدالوضع خونجی قضایای ثلاث حقیقیه خارجیه ذهنیه خواجه طوسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۵۵ تعداد دانلود : ۷۹۴
هدف از نگارش این مقاله، بررسی کارکرد معرفتی قضایای حقیقیه و خارجیه در صناعت برهان، در سایه تامل در ضوابط و شرایط منطقی این قضایا است. در باب قضایای حقیقیه و خارجیه، دیدگاه های متعددی ارائه شده است که دیدگاه مختار در پژوهش حاضر، بر مبنای تمایز این دو گزاره از حیث نحوه اقتران عقدین استوار است. اگر اقتران عقدالوضع و عقدالحمل در قضیه مسوره به نحو لزومی باشد، قضیه حقیقیه است و اگر این ارتباط به نحو تصادفی باشد، قضیه خارجیه است. اعتقاد نگارنده آن است که شرایط قضایای برهانی را می توان به وضوح، در قالب طبقه بندی قضیه مسوره به حقیقیه و خارجیه تبیین نمود که بر اساس آن روشن می گردد تنها قضیه ای که به لحاظ معرفتی در الگوی علم شناسی قدما قابل استفاده می باشد، گزاره حقیقیه است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان