مسعود صفایی پور

مسعود صفایی پور

مدرک تحصیلی: استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۶۷ مورد.
۴۱.

برنامه ریزی محله محور و بازآفرینی پایدار بافت های فرسوده شهری با تاکید بر سرمایه اجتماعی. نمونه موردی: محله جولان شهر همدان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال هفتم بهار ۱۳۹۶ شماره ۲۳ 135 - 150

کلید واژه ها: برنامه ریزی محله محور بازآفرینی بافت فرسوده محله جولان شهر همدان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 448 تعداد دانلود : 548
عوارض و مشکلات نواحی فرسوده شهری، بنا به سرشت خود چندوجهی و چند بعدی هستند و در هر مورد به شکل خاصی بروز می-نماید. از عمده ترین رویکردها در زمینه پایداری، احیای بافت های شهری و تأکید بر رویکرد بازآفرینی است. مقاله حاضر باهدف تحقق برنامه ریزی محله محور و بازآفرینی محلات فرسوده شهری با تاکید بر سرمایه اجتماعی محلات و پاسخ-گویی به سوال اصلی پژوهش می باشد که؛ به چه طریقی می توان رویکرد مداخله ای مناسب در راستای پایدارسازی بافت فرسوده محله جولان شهر همدان را فراهم کرد؟ در پژوهش حاضر برای دستیابی به هدف پژوهش، با روش تحلیلی توصیفی و براساس مطالعات صورت گرفته از طریق برداشت های میدانی، اسناد فرادست و مصاحبه با ساکنین و پرسشنامه؛ با بهره مندی از آزمون های آماری اسپیرمن و رگرسیون چندمتغیره و روش تحلیل SWOT ضمن احصاء چالش ها، نقاط ضعف، فرصت ها و نقاط قوت مزبور و براساس متغیرهای اثر گذار بر پایداری در ابعاد اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و زیست محیطی و همچنین متغیرهای مربوط به سرمایه اجتماعی سعی شده است چگونگی بازآفرینی پایدار محله جولان همدان را در قالب برنامه ای جامع و یکپارچه ارائه نماید. نتایج تحقیق حاکی ازآن است که اگر رویکرد به بازآفرینی؛ اجتماع مدار، یکپارچه، جامع و استراتژیک باشد و در جهت فرهنگ-سازی، ظرفیت سازی، نهادسازی و ابزارسازی باشد و از طریق آموزش، اطلاع رسانی، مستندسازی، ترویج، برنامه ریزی و تهیه طرح، بستر لازم برای تحقق برنامه های بازآفرینی پایدار را در محله جولان همدان با حضور حداکثری مردم فراهم می نماید؛ آنگاه به خودی خود رویکرد بازآفرینی پایدار حاصل خواهد شد.
۴۲.

سنجش و ارزیابی وضعیت مؤلفه های مدیریت یکپارچه سازی شهری در کلان شهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و آمایش شهری - منطقه ای سال دهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۳۷ 1 - 22

کلید واژه ها: یکپارچه سازی تکنیک پرامیتی شهر اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 284 تعداد دانلود : 535
تعدد مدیریت و ناهماهنگی سازمان ها و نهادهای دولتی و خصوصی متولی امور شهری از مسائل اساسی در حوزه مدیریت شهری است؛ بنابراین امروزه اداره مطلوب شهرها، بدون مدیریت یکپارچه شهری امکان پذیر نیست. هدف پژوهش، سنجش و ارزیابی وضعیت مؤلفه های مدیریت یکپارچه سازی در کلان شهر اهواز است. پژوهش براساس هدف، کاربردی و براساس ماهیت، توصیفی- تحلیلی است. مؤلفه های مدیریت یکپارچه شهری شناسایی و تبیین شده و با بهره گیری از ابزار پرسشنامه محقق ساخته این مؤلفه ها در شهر اهواز بررسی شده اند. جامعه آماری تحقیق مهم ترین دستگاه های اجرایی حوزه مدیریت شهری است که فعالیت های مشابه و متداخل در حیطه مدیریت شهری انجام می دهند؛ از جمله: اداره آب و فاضلاب، سازمان برق، گاز، مخابرات، شرکت های خصوصی و سازمان و نهادهایی چون شهرداری، شورای اسلامی شهر، مسکن و شهرسازی، استانداری، نیروی انتظامی و راهنمایی و رانندگی، سازمان بهداشت- درمان و نهاد مردمی. حجم نمونه براساس فرمول کوکران انجام گرفته که مطابق با هر سازمان، پرسشنامه هایی اختصاص داده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و مدل پرامیتی در محیط (V-Promethee) بهره گرفته شد. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین مؤلفه های مدیریت یکپارچه سازی شهری، رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد. در تکنیک پرامیتی نیز رتبه بندی نهادها براساس سه تحلیل خروجی (رتبه بندی مثبت، رتبه بندی منفی و خروجی خالص) صورت گرفته است و وضعیت ابعاد مدیریت یکپارچه شهری به تفکیک نهادها براساس نمره 1+ و 1- به دست آمد. شاخص های با نمره 1+ در سطح مناسب و شاخص های با نمره 1- در سطح نامناسب قرار دارند. به صورت کلی وضعیت شاخص های مدیریت یکپارچه سازی مدیریت شهری ازنظر مدیران و کارشناسان سازمان های مختلف شهری در شهر اهواز نشان دهنده آن است که وضعیت هیچ یک از شاخص ها، بالاتر از میانگین فرضی نیستند و به ترتیب شاخص های هماهنگی، بسترسازی، وحدت، حکمرانی خوب، تعامل، ساختار، انسجام، هم پایانی و دیدگاه سیستمی به ترتیب در جایگاه اول تا آخر قرار گرفته اند.
۴۳.

پهنه بندی و سنجش پایداری محیط شهری با تاکید بر توسعه پایدار در استان یزد(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مطالعات محیطی سال چهارم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۴ 147 - 162

کلید واژه ها: آثار اجتماعی محله مسکونی نابرابری اجتماعی تفکیک اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 784 تعداد دانلود : 564
بررسی شناخت وضعیت و تنگناهای توسعه محیط جغرافیایی به لحاظ پایداری و توسعه پایدار در شهرها از اهم مسائل در دو حوزه شهر و توسعه پایدار می باشد. استفاده از شاخص های توسعه پایدار در ابعاد جغرافیای محیطی میتواند معیاری مناسب هم برای تعیین جایگاه شهرها و هم در جهت حل مشکلات و نارساییهایی آنها برای نیل به رفاه اقتصادی و سلامت اجتماعی فرهنگی ساکنین جهت رسیدن به توسعهی پایدار شهری باشد. در این راستا پژوهش حاضر با ماهیت "توسعه ای- کاربردی" با روش تحقیق "توصیفی- تحلیلی" با هدف اصلی "شناخت و ارزیابی پایداری محیطی به عبارتی اولویت بندی توسعه پایدار در استان یزد" و استفاده از "مدل Entropy-TOPSIS و نرم افزار GIS، Visio، Grafer، SPSS و Excel" و بهره گیری از "50 شاخص(بهداشتی، زیست محیطی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی)" موضوع مورد مطالعه را در استان مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است. که نتایج تحقیق نشان داده است: در ماتریس مدل اختلاف طبقه ای گروه بندی شهرهای استان به لحاظ جمعیتی منظم نبوده و در فواصل بین طبقه اول و طبقه آخر ماتریس هیچ نقطه شهری وجود ندارد. بطوریکه 44.22 درصد جمعیت شهرها در طبقه اول توزیع گردیده اند و ضریب آنتروپی انرا تائید کرده است بدین صورت که ضریب آن سال 1385 (0.37-) و در سال 1390 (0.23-) بدست آمده که نشان دهنده حرکت نسبی سلسله مراتب شهری به سوی عدم تعادل و تمرکز بیشتر می باشد. در نهایت الویت بندی توسعه با میزان TOPSIS بدست آمده نشان می دهد شهرستان های یزد و ابرکوه به ترتیب با میزان 973/0 و 610/0 توسعه یافته ترین مناطق می باشند.
۴۴.

سنجش و ارزیابی میزان خلاقیت شهری برمبنای مؤلفه های ایرانی – اسلامی در شهر دزفول(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جغرافیایی نواحی ساحلی سال سوم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۹) 1 - 25

کلید واژه ها: خلاقیت شهری شهر اسلامی مؤلفه های ایرانی - اسلامی شهر دزفول

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 217 تعداد دانلود : 996
از منظر جغرافیای فرهنگی، شهرهای ایرانی با بهره مندی از جهان بینی و فرهنگ ایرانی - اسلامی استعداد لازم برای احراز خلاقیت شهری را دارا هستند. در صورت فراهم بودن شرایط، شهرهای ایرانی قادر خواهند بود در رقابت با سایر شهرهای دنیا گام های مؤثری برای تحقق شهر خلاق ایرانی - اسلامی بردارند. لذا هدف اصلی پژوهش حاضر سنجش و ارزیابی میزان خلاقیت شهری برمبنای مؤلفه های ایرانی – اسلامی در شهر دزفول می باشد. این پژوهش از نظر هدف در زمره تحقیقات کاربردی و از لحاظ روش و ماهیت، توصیفی- تحلیلی – مقایسه ای می باشد. شیوه گردآوری داده ها و اطلاعات به دو روش کتابخانه ای (آمارنامه و اسناد فرادست) و پیمایشی (پرسشنامه ای) که با استفاده از تکنیک ماباک تحلیل شده است. نتایج به دست آمده نشان داده است که مناطق دو و یک به ترتیب با 323/0 و 030/0 دارای بیشترین میزان خلاقیت شهری یعنی مهیا بودن شرایط برای توسعه خلاقیت شهری و همچنین اتخاذ شرایط شهر خلاق بر مبنای مؤلفه های ایرانی - اسلامی می باشند و منطقه سه با 239/0- در وضعیت محروم یعنی نیازمند به اصلاح و بهبود روش های برنامه ریزی شهرخلاق بر اساس اصول ایرانی اسلامی می باشد.
۴۵.

آینده پژوهی نظام تأمین مسکن درکلان شهر های ایران (موردمطالعه کلان شهر اهواز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی محیطی دوره ۳۴ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۸۹) 117 - 140

کلید واژه ها: آینده پژوهی مسکن تأمین مسکن کلان شهر اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 481 تعداد دانلود : 502
مسکن در زمره اساسی ترین و حساس ترین بخش ها در برنامه ریزی توسعه اقتصادی و اجتماعی است. شکل گیری مسکن تابع عوامل و شرایط فرهنگی، اقلیمی، اقتصادی – معیشتی و تکنیک ساخت جامعه استفاده کننده است. تأمین مسکن مناسب بسته به شرایط بازار مسکن، وضعیت اقتصاد کلان، تحولات جمعیتی، میزان نیاز به مسکن، روند های اجتماعی و سیاسی، رویکرد حاکم بر دولت ها و ظرفیت درونی آنها متفاوت است. شهر اهواز متروپل استان خوزستان طی دهه گذشته به سه دلیل عمده (مرکزیت استانی، تبدیل شدن به یک قطب عمده صنعتی در راستای اتخاذ سیاست ایجاد قطب رشد، برهم خوردن نظم شبکه شهری درنتیجه جنگ هشت ساله) دستخوش تغییرات جمعیتی و فضایی گسترده ای شده است؛ بنابراین این رشد سریع جمعیت باعث بروز معضلاتی همچون پایین بودن کیفیت مسکن در سطح شهر، فقدان مالکیت گروهی از شهروندان، مساحت کم واحد های مسکونی، تداخل نامناسب فعالیت و سکونت در محلات مسکونی مجاور پهنه های کارکردی شهر و ... شده است. هدف در این پژوهش، شناسایی عوامل مؤثر در وضعیت آینده برنامه ریزی مسکن کلان شهر اهواز است. روش پژوهش، براساس هدف، کاربردی و ازنظر ماهیت، توصیفی-تحلیلی است. در این راستا، با استفاده از روش تحلیل اثرات متقابل در نرم افزار میک مک عوامل کلیدی مؤثر بر نظام تأمین مسکن شهر اهواز شناسایی و درنهایت به انتخاب عوامل کلیدی مؤثر نظام تأمین مسکن شهر اهواز با استفاده از روش سناریونویسی در نرم افزار سناریو ویزارد اقدام شد. جامعه آماری این پژوهش، متخصصان و کارشناسان حوزه شهری هستند. روش نمونه گیری، گلوله برفی است و داده ها با بهره گیری از پرسش نامه پژوهشگر ساخته در سال جاری گردآوری شده است. یافته های پژوهش نشان دهنده آن است که هفت عامل مهاجرت، حاشیه نشینی، تضعیف ارزش پول ملی، پایین بودن توان پرداخت وام، افزایش قیمت زمین، تسهیلات اعتباری ناچیز و نبودِ سیستم یکپارچه و هماهنگ مدیریت در بخش مسکن بیشترین اثرگذاری و کلیدی ترین نقش را در نظام تأمین مسکن شهر اهواز دارند.
۴۶.

تحلیلی بر عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر جغرافیای جنسیتی در کشور(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مطالعات محیطی سال هشتم بهار ۱۳۹۸ شماره ۲۹ 93 - 104

کلید واژه ها: مدیریت شهری حکمروایی خوب شهری شهروندان شهر بیستون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 266 تعداد دانلود : 710
برابری جنسیتی به عنوان یکی از مقولات مرتبط با توسعه ی اقتصادی- اجتماعی از اهمیت خاصی برخوردار است. نابرابری های جنسیتی دارای اثر منفی بر توسعه ی انسانی و ارتقای کیفیت نیروی انسانی دارد.این پژوهش بر آن است تا بر اساس مقایسه ی آمار سرشماری سال 1390 و 1394، بهبود وضعیت زنان را در مقایسه با مردان در مناطق مختلف کشور مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. این پژوهش با استفاده از نرم افزار Arc/Gis و استفاده از روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته است. با وجود برخورداری سهمی از فعالیت های اقتصادی زنان در روستاها نسبت به مردان اما همچنان سهم مردان بیش از زنان برآورد شده است. به گونه ای که در منطقه ی سه (شامل: استان های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، زنجان، گیلان و کردستان) زنان دارای درآمد هم وزن با کل مشارکت کنندگان در فعالیت های اقتصادی نیستند اما تمایل به استقلال آنان را به این سو حرکت داده است. یافته ها بهبود بیشتر در زمینه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را نشان می دهد. اما با این حال موقعیت زنان بر حسب شاخص های مذکور تغییر چندانی را به دنبال نداشته است. کلمات کلیدی: برابری جنسیتی، سرشماری، جغرافیای جنسیت، مناطق.
۴۷.

امکان سنجی و مدیریت جاذبه های گردشگری با تأکید بر دیدگاه گردشگران (نمونه موردی: شهر برازجان)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: فضای گردشگری سال دهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴۰ 19 - 32

کلید واژه ها: صنعت گردشگری پتانسیل گردشگری آزمون t تک نمونه ای شهر برازجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 101 تعداد دانلود : 388
گردشگری از مهم ترین فعالیت های انسان معاصر است که همراه با به وجود آوردن تغییراتی شگرف در سیمای زمین، اوضاع سیاسی، اقتصادی و فرهنگی روش زندگی انسان ها را دگرگون می سازد. امروزه صنعت گردشگری یکی از منابع مهم تولید، درآمد، اشتغال و ایجاد زیرساخت ها برای نیل به توسعه پایدار به شمار می آید و به عنوان یکی از عوامل اقتصادی کشورها از سوی برنامه ریزان اقتصادی پذیرفته شده است. هدف از پژوهش حاضر بررسی و تحلیل پتانسیل های گردشگری شهر برازجان هست. جامعه هدف شامل متخصصین، کارشناسان گردشگری، گردشگران و رهگذرانی است که از منطقه مورد مطالعه دیدن کرده اند. جهت تحلیل داده ها از آزمون های T تک نمونه ای، فریدمن و کای اسکوئر در نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج بررسی ها نشان داد در بیشتر ظرفیت های گردشگری شهر برازجان، مقدار محاسبه بیش ازحد مبنا است و مهم تر اینکه در بیشتر ظرفیت ها این تفاوت به لحاظ آماری معنادار است و وضعیت گویه های مربوط به جاذبه های گردشگری چشم گیر و معنادار است و به بیان دقیق تر، شهر برازجان از لحاظ شرایط طبیعی با میانگین 22/17، مذهبی با میانگین 17/15 و تاریخی با میانگین 56/9 دارای پتانسیل بالای گردشگری در استان بوشهر هست.
۴۸.

نقش مدیریت شهری بر پایداری محیط زیست (مطالعه ی موردی: منطقه 2 شهر اهواز)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال پانزدهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۵۸) 115 - 128

کلید واژه ها: مدیریت شهری پایداری محیط زیست شهرداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 432 تعداد دانلود : 808
این پژوهش با هدف بررسی عملکرد شهرداری به منظور پایداری محیط زیست در منطقه 2 شهری اهواز صورت گرفته است (N=97458).از نظر ماهیت، نظری-کاربردی و از لحاظ روش مطالعه، توصیفی-تحلیلی می باشد حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان 384 نفر برآورد شد. برای تعیین پایایی پرسشنامه در این تحقیق از آلفای کرونباخ استفاده شد که ضریب پایایی آن 84/0 به دست آمد. به منظور آزمون فرضیات از آزمون مقایسه میانگین استفاده شد. یافته ها نشان داد که میانگین عملکرد شهرداری در مسیر پایداری محیط زیست منطقه 2 شهر اهواز، 56/3 با انحراف معیار(68/1) است. نتایج آزمون مقایسه میانگین شاخص ها را نشان می دهد که مقدار سطح معنی داری تمام شاخص ها کوچکتر از 05/0 است. سپس برای رتبه بندی میزان نقش شهرداری در بهبود این هشت شاخص از مدل تاپسیس استفاده شده است. و با استفاده الویت بندی که از نتیجه مدل تاپسیس شاخص های، فضای سبز، خاک و صوتی با میانگین ضریب الویت 0.50 بالاترین سطح و فاضلاب و مدیریت شهری با میانگین ضریب الویت 0.25 سطح متوسط و همچنین شاخص های استفاده از حمل ونقل، مشاغل آلاینده و آلودگی آب با میانگین ضریب الویت 0.08 در سطح پایین نقش مدیریت در پایداری این سه شاخص قرار گرفتند.
۴۹.

ارزیابی پهنه های مناسب جهت ایجاد پایگاه های خدمات اجتماعی روستایی (مطالعه موردی: دهستان لامی اهواز)

نویسنده:
منبع: مطالعات محیطی هفت حصار سال ششم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱۹ ۹۷-۱۱۱

کلید واژه ها: پایگاه های خدمات اجتماعی توسعه روستایی تحلیل سلسله مراتبی روش نقطه بهینه لامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 787 تعداد دانلود : 584
انتخاب مکان های بهینه جهت استقرار پایگاه های ارائه خدمت در سطح یک روستا می تواند کمک بزرگی به روستاییان جهت دسترسی راحت و سریع به این خدمات باشد. ازاین رو، مسئله ای که شاکله اصلی این پژوهش را تشکیل می دهد، ارزیابی پهنه های مناسب جهت ایجاد پایگاه های خدمات اجتماعی روستایی در دهستان لامی شهرستان اهواز است. این پژوهش از حیث هدف، از نوع تحقیقات نظری، کاربردی و ازلحاظ ماهیت و روش، از نوع تحلیلی و توصیفی است. گردآوری اطلاعات به دو صورت تکمیل پرسشنامه از 30 کارشناس امور روستایی و داده های سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1390 انجام گرفت. همچنین از مدل تحلیل سلسله مراتبی AHP و روش نقطه بهینه IPM جهت دستیابی به اهداف پژوهش استفاده شد. آنالیز داده ها به ترتیب در محیط ArcGIS10.4.1 و نرم افزار Expert Choice و Excel انجام گرفت. نتایج نشان می دهد که معیار دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی با مقدار 196/0 درصد، بیشترین امتیاز را به خود اختصاص داده است و همچنین معیارهای تراکم جمعیت، دسترسی به تأسیسات زیربنایی و نیز دسترسی به خدمات آموزشی و فرهنگی در مراتب بعد حائز اهمیت هستند. همچنین از بین روستاهای این دهستان، روستای دغاغله از وضعیت کاملاً مناسبی برای ایجاد پایگاه های خدمات اجتماعی و توسعه روستایی برخوردارند. از محاسبات روش نقطه بهینه چنین استنباط می شود که روستاهای جسانیه بزرگ و دغاغله، به ترتیب با مقادیر 0070/0، 0246/0 کمترین مقدار +Si را داشته و به عنوان توسعه یافته ترین روستاهای دهستان لامی شناخته شد. همچنین روستای شعیمط سه با مقادیر 0977/0، بیشترین مقدار +Si را داشته و با عنوان محروم ترین روستای دهستان ازلحاظ امکانات و تسهیلات روستایی شناخته شد.
۵۰.

بررسی تاثیر جزایر گرمایی کلانشهر اهواز بر میزان آسایش روانی شهروندان

نویسنده:
منبع: مطالعات توسعه پایدار شهری و منطقه ای دوره سوم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۷) 1 - 22

کلید واژه ها: جزیره گرمایی آسایش روانی آستانه تحمل شهر اهواز GIS

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 228 تعداد دانلود : 226
زمینه و هدف: افزایش درجه حرارت شهرها نسبت به اطراف، یکی از اثراتی است که به دخالت مستقیم انسان ها مرتبط است.جزیره حرارتی شهر ناشی از ویژگی های شهرسازی، آلودگی هوا، گرمای انسانی، وجود سطوح نفوذناپذیر در سطح شهر، خواص حرارتی مواد شهری می باشد در این میان شناخت تأثیرات جزایر گرمایی بر روح و روان افراد اهمیت فراوان دارد. هدف مورد مطالعه این پژوهش بررسی و شناخت تاثیر جزایر گرمایی شهر اهواز بر میزان آسایش روانی شهروندان است. روش بررسی: این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش شناسی توصیفی تحلیلی مبتنی بر رویکرد مطالعات مکانی- و تحلیل تصاویر ماهواره ای است. برای شناخت و واکاوی جزایر گرمایی شهر اهواز از تصاویر ماهواره ای در طول 5 دوره در سال های 1380 تا 1398 و نرم افزار (ENVI) جهت پردازش استفاده شده است. برای تحلیل اثرات جزایر گرمایی بر آسایش روانی از داده های مربوط پرسشنامه و تحلیل در محیط نرم افزار SPSS استفاده گردید. یافته ها و نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان می دهد که جنوب غربی شهر اهواز به علت تعدد قرارگیری مراکز آلوده کننده همچون مراکزی پالایش نفت و گاز و شهرک های صنعتی مرکز آلودگی این شهر بحساب می آید.در بین مناطق شهراهواز به ترتیب مناطق 2،1 و8 در بدترین وضعیت ازنظر میزان آلودگی قرار دارند که این مناطق با درصد بالای جمعیت، منطبق بر مراکزی هستند که از نظر شاخص های 8 گانه وضعیتی بحرانی دارند. نتایج تحلیل پرسشنامه نشان می دهد که آستانه تحمل گرمای هوا در شهر اهواز ابتدا باعث افزایش استرس و فشار روزمره در افراد می شود و پس از آن کاهش شادی و احساس رضایت از زندگی را در افراد به دنبال دارد.
۵۱.

تحلیل الگوی رفتاری گردشگران در دسترسی به جاذبه های شهری (مورد مطالعه: شهر کرمانشاه)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: فضای گردشگری سال پنجم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱۸ 125 - 143

کلید واژه ها: گردشگری شهری اوقات فراغت الگوهای فضایی شهر کرمانشاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 703 تعداد دانلود : 686
اوقات فراغت، عرصه اجتماعی نوینی است که در بستر مدرنیته، تغییرات فرهنگی اجتماعی معاصر و رشد فرهنگ مصرف گرایی، معنا و اهمیت یافته است. گذران اوقات فراغت، یکی از مهم ترین حوزه های عملکردی در شهرها محسوب می شود. هدف از نگارش این پژوهش، تحلیلی بر الگوهای گذران اوقات فراغت در شهر کرمانشاه می باشد. نتایج نشان داد که بین اوقات فراغت، دسترسی به زیرساخت های شهری، جاذبه فرهنگی- اجتماعی، جاذبه های تاریخی و طبیعی رابطه مستقیم و معناداری می باشد. رابطه اوقات فراغت با دیگر شاخص ها (جاذبه های تاریخی، فرهنگی- اجتماعی، زیرساخت های شهری و جاذبه های طبیعی)، طبق رگرسیون چند متغیره 609/0، 089/0، 102/0 و 487/0 است. بنابراین، بیشترین ضریب همبستگی بین اوقات فراغت و جاذبه های تاریخی حاصل شد. همچنین با استفاده از روش اسپیرمن، بین اوقات فراغت و دسترسی به زیرساخت های شهری همبستگی مثبت و معناداری با ضریب 555/0 و با سطح اطمینان 99/0 وجود دارد. یعنی هرچه زیرساخت ها بهتر باشد، میزان رضایت مندی خانواده از گذراندن اوقات فراغت در سطح شهر بیشتر خواهد بود. بیشترین ضریب همبستگی در روش اسپیرمن بین اوقات فراغت و دسترسی به زیرساخت های شهری حاصل شد و با استفاده از آزمون t تک نمونه ای در بین ابعاد مورد نظر پژوهش به جز بعد جاذبه های طبیعی در بقیه موارد در سطح 95% تفاوت معناداری وجود دارد. 
۵۲.

تحلیلی بر وضعیت شاخص های شکل گیری شهر و گردشگری آرام (مطالعه موردی: شهر یاسوج)

نویسنده:
منبع: گردشگری و اوقات فراغت دوره ۷ بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱۳ 113 - 129

کلید واژه ها: شهر آرام گردشگری آرام تکنیک دیمتل شهر یاسوج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 892 تعداد دانلود : 574
جنبش شهر آرام رویکردی است که برای محیطی بهتر و زندگی اجتماعی پدید آمده است. احیای هویت محلی، توجه به چگونگی صرف غذا، توجه به مسائل زیست محیطی و معرفی و بازاریابی مقاصد گردشگری از برجسته ترین ویژگی های آرام شهرها به شمار می رود. گردشگری آرام نیز درپی احیای محیط زیست طبیعی، مصرف محصولات محلی و توجه به فرهنگ و آثار فرهنگی و تاریخی گذشته شکل گرفته است؛ بنابراین گفتنی است وظایف رویکرد شهر آرام و گردشگری آرام با هم گره خورده است. هدف از پژوهش حاضر، تحلیل وضعیت شاخص های شهر آرام در شهر یاسوج به منظور شکل گیری گردشگری آرام است. پژوهش از نظر ماهیت، نظری کاربردی و از لحاظ روش، توصیفی   تحلیلی است. همچنین از دو شیوه کتابخانه ای و میدانی برای جمع آوری اطلاعات استفاده شده و تعداد 6 شاخص و 35 متغیر به صورت عملیاتی سازی استخراج شده است. در مرحله بعد، براساس شاخص های استخراج شده، پرسش نامه ای طراحی و در اختیار کارشناسان و مدیران شهری، که جامعه آماری آنان متشکل از 45 نفر بود، توزیع شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها نیز از تکنیک دیمتل و روش میانگین و آزمون تی در محیط اس پی اس اس استفاده شد. نتایج حاصل از تکنیک دیمتل نشان داد که شاخص آگاهی و اطلاع رسانی، حمایت از تولیدات داخلی، مهمان نوازی و کیفیت شهری بیشترین اثرگذاری در شهر آرام و گردشگری آرام و اثرپذیری از آن را دارند و شاخص آگاهی و اطلاع رسانی، حمایت از تولیدات داخلی و مهمان نوازی بیشترین ارتباط را با سایر شاخص ها برقرار می کنند. شاخص مهمان نوازی و آگاهی و اطلاع رسانی علّی و دیگر شاخص ها معلول به شمار می روند. همچنین نتایج آزمون تی برای سنجش وضعیت شاخص های شهر آرام در شهر یاسوج نشان داد که کیفیت شهری، حمایت از تولیدات محلی، مدیریت شهری، حفاظت از محیط زیست شهری، مهمان نوازی و آگاهی و اطلاع رسانی به ترتیب در جایگاه اول تا ششم قرار گرفته اند. گفتنی است براساس اهمیت شاخص ها به روش دیمتل و نتایج وضعیت این شاخص ها در شهر یاسوج، فقط وضعیت شاخص آگاهی و اطلاع رسانی مناسب نیست و برای تحقق یافتن جنبش شهر آرام نیاز است که به این شاخص توجه ویژه ای شود
۵۳.

بازشناسی و سطح بندی گستره های فضایی فقر در کلان شهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۴ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۱۲۲) 1227 - 1246

کلید واژه ها: گستره فقر ساختار سطح بندی اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 158 تعداد دانلود : 922
همواره بافت های ناکارآمد، فرسوده و مشکل دار شهری نمود فضایی آشکاری از بزرگ ترین مصیبت بشری در حوزه نابرابری ها یعنی فقر بوده اند. بااین حال به رغم تمامی تلاش های صورت گرفته از سوی محققین و مدیران شهری برای ارتقای کیفیت زیستی در گستره های فقر، همچنان تحلیل فضایی ساختارهای فقر شهری در اغلب تحقیقات خاص مرتبط با این سکونتگاه ها تا حد زیادی به دورمانده است. با توجه به این ضرورت اساسی، هدف اصلی مقاله حاضر، بازشناسی و سطح بندی گستره های فضایی فقر در کلان شهر اهواز با محوریت پرداختن به همین ساختارها می باشد. مقاله حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش، توصیفی. تحلیلی و پیمایشی است. بر پایه شاخص های قدیم و جدید بافت فرسوده و ناکارآمد، از طریق تکنیک پویش محیطی به تدوین مبانی تئوریک و قواعد پژوهش اقدام و 42 محله دارای بافت مشکل دار به عنوان گستره فضایی فقر شهری در کلان شهر اهواز شناسایی و سپس با لحاظ معیارهای چندگانه رتبه ساز در 5 گونه مختلف دسته بندی شدند. درنهایت گونه پنجم (بافت های فرسوده و ناکارآمد) شامل 11 محله به عنوان محلات هدف مطالعه، بازشناسی و سطح بندی شدند. اطلاعات موردنیاز از 49 شاخص عمومی فقر یا ساختار فقر شهری در ابعاد اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و-زیست محیطی از طریق 457 نمونه حاصل از فرمول کوکران و جدول مورگان در قالب پرسشنامه جمع آوری شده است. داده های حاصل در نرم افزار SPSS به وسیله دو تکنیک Z-Score و SAR به صورت ترکیبی برای سطح بندی وضعیت عمومی فقر محلات هدف، تجزیه وتحلیل شدند. بر پایه مقایسه ترکیبی امتیازات دو مدل و رتبه بندی نهایی به دست آمده، محله عامری در سطح اول، صخیریه، علوی و حصیرآباد به طور مشترک در سطح دوم، عین دو، علی آباد، صیاحی، ملاشیه، منبع آب، کوی کارون و کوی آل صافی به ترتیب در سطوح سوم تا نهم از لحاظ وضعیت عمومی فقر بر اساس تحلیل فضایی ساختارهای فقر شهری قرار گرفتند.
۵۴.

چالش های پیش روی شهرنشینی نامتعادل در ایران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال هجدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۷۲) 41 - 64

کلید واژه ها: تخریب محیط زیست عدالت اجتماعی توسعه پایدار اسکان غیر رسمی اکوسیستم چندسطحی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 801 تعداد دانلود : 927
در نیم قرن اخیر، در ایران توسعه سرمایه داری در چارچوب اقتصاد متکی به نفت، سبب رکود بخش کشاورزی و رشد سریع شهرها گردید. این رشد سریع شهرنشینی به صورت متعادل صورت نگرفت، بلکه سبب رشد شهرهای بزرگ و مانع رشد شهرهای کوچک و روستاها گردید. و به رغم دگرگونی ها در نظام شهری ایران، سیمای اسکان و استقرار جمعیت و شهرها تصویر مناسبی را به دست نمی دهد. به طور واضح روشن است که گسترش سریع شهرنشینی در ایران به نوبه خود امید به آینده ای بهتر را برای میلیون ها انسان شهرنشین از لحاظ داشتن وضعیت اقتصادی و اجتماعی به یک کابوس بدل کرده است. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی سعی بر آن دارد با دیدی علمی و استدلالی به بررسی بازتاب های شهرنشینی نامتعادل در مناطق شهری ایران و تاثیرات این فرایند در بعد فضایی و در نهایت به تاثیرات این روند در شبکه شهری ایران پرداخته شود.نتایج بدست آمده از واکاوی علمی شهرنشینی نامتعادل حاکی از آن است در صورت ادامه این روند در شهرنشینی ایران شاهد توسعه اجتماعی و اقتصادی ناپایدار، از جمله افزایش درآمد نابرابر، ائتلاف منابع، تخریب محیط زیست، ورود آسیب به میراث طبیعی و فرهنگی ایران خواهیم بود.
۵۵.

اولویت بندی اجرای طرحهای بهسازی و نوسازی در نواحی فرسوده با استفاده ازGIS و روش Topsis (مورد مطالعه: منطقه سه شهر ساری)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال دوازدهم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ (پیاپی ۴۸) 1 - 18

کلید واژه ها: بافت فرسوده بهسازی سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) TOPSIS شهر ساری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 220 تعداد دانلود : 294
هدف تحقیق تبیین هر چه بهتر معضل بافت فرسوده، اولویت بندی اجرای طرحها و ارائه راهکارهای لازم در زمینه بهسازی آنها انجام گردیده است. روش مطالعه حاضر ترکیبی از روش های توصیفی، اسنادی و تحلیلی است و در ادامه پس از انجام تصحیحات هندسی و تکنیک های مختلف بارزسازی و بهبود کنترل است. بر روی باند Pan تصویر ماهواره ای IRS مربوط به سال 2010 در محیط GIS ، گستره شهری مشخص و مکان های دارای بافت فرسوده و نیازمند بهسازی با تفسیر چشمی و مشاهدات میدانی تعیین گردید. همچنین برای ارزیابی و رتبه بندی این مناطق جهت طرح های بهسازی از مدل تصمیم گیری (Topsis) استفاده گردید. بر اساس یافته های این تحقیق بالاترین میزان فرسودگی از لحاظ درصد و مساحت در ناحیه سه( هسته اولیه منطقه) ، 32/28 درصد بوده که نسبت به سایر نواحی منطقه از وضعیت نامطلوب برخوردار بوده و بنابراین در اولویت انجام طرح های بهسازی قرار دارد و بعد از آن به ترتیب نواحی 2و 1 قرار دارند.
۵۶.

تحلیلی بر بازآفرینی بافت های فرسوده کلان شهر اهواز با رویکرد آینده پژوهی و سناریونویسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال دوازدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴۶ 39 - 58

کلید واژه ها: بازآفرینی بافت فرسوده آینده پژوهی سناریونویسی کلان شهر اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 647 تعداد دانلود : 32
فرسودگی بافت شهری و عناصر درونی آن به سبب قدمت و یا فقدان برنامه توسعه و نظارت فنی بر شکل گیری آن بافت به وجود می آید و بازآفرینی شهری آن ها در ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی، کالبدی، زیست محیطی و غیره به منظور ارتقای کیفیت زندگی در این بافت با رویکرد آینده پژوهی نیازمند دستیابی به یک توسعه پایدار و مطلوب در ابعاد مختلف وجودی می باشد. هدف از این پژوهش تأثیر بازآفرینی شهری در بافت های فرسوده با رویکرد آینده پژوهی می باشد. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی آن اکتشافی است. برای تجزیه وتحلیل نتایج پژوهش از نرم افزارهای میک مک و سناریو ویزارد استفاده شده است. در این پژوهش ابتدا با استفاده از نرم افزار میک مک عوامل کلیدی مشخص و سپس برای هر یک از آن ها چند عدم قطعیت در نظر گرفته شد. سپس سناریوهای مهم بازآفرینی شهری در بافت های فرسوده با استفاده از نرم افزار سناریو ویزارد تدوین گردید. نتایج نشان می دهد که متغیرهای حفظ هویت کالبدی و ارتقا و توسعه بهره وری اراضی شهری بیشترین تأثیرگذاری بر بافت های فرسوده دارند. با بررسی متغیرها بر اساس خروجی نرم افزار میک مک، بیانگر ناپایداری این مناطق می باشد. علاوه بر این درجه پرشدگی برابر با 96 درصد است و نشان از تأثیر زیاد متغیرها بر یکدیگر و پراکندگی آن ها می باشد. نتایج بر اساس سناریو ویزارد بیانگر آن است که بازآفرینی بافت های فرسوده در وضعیت بحران قرار دارد و احتمال ساماندهی بافت های فرسوده از منظر بازآفرینی شهری کم و نیازمند توجه جدی برنامه ریزان و مدیران شهری می باشد.
۵۷.

سناریوهای بهینه برای بهبود تاب آوری زیست محیطی شهرهای ساحلی با رویکرد آینده نگری مطالعه ی موردی: شهر ساحلی دیر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال دوازدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴۴ 17 - 29

کلید واژه ها: تاب آوری زیست محیطی آینده نگری سناریو نویسی شهر ساحلی دیر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 561 تعداد دانلود : 535
افزایش روزافزون جمعیت و تمرکز سرمایه های متنوع اقتصادی در شهرهای ساحلی بدون در نظر گرفتن توان محیطی این مناطق، سبب شده است تا این شهرها به طور گسترده تحت تأثیر انواع مخاطرات طبیعی و غیرطبیعی قرار گیرند و اکوسیستم های آن ها وضعیتی ناپایدار و آینده پیچیده و مبهم داشته باشند. از طرفی تاب آوری در ابعاد مختلف به عنوان گفتمان غالب محافل علمی جهت مقابله با تهدیدهای حال و آینده جوامع انسانی مانند شهرها شناخته می شود و در سال های اخیر به منظور بهبود آن به ویژه در مناطق ساحلی تلاش های گسترده ای در ابعاد جهانی و محلی صورت گرفته است. بر این اساس این پژوهش باهدف تعیین سناریوهای بهینه در جهت بهبود تاب آوری زیست محیطی شهرهای ساحلی و به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. روش گردآوری داده ها به صورت کیفی با استفاده از مصاحبه و تشکیل پنل دلفی با حضور 35 نفر از کارشناسان و خبرگان مرتبط با موضوع انجام شد. به منظور تعیین عوامل کلیدی تأثیرگذار و تأثیرپذیر بر تاب آوری زیست محیطی و تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار میک مک و برای استخراج و ارائه سناریو بهینه نیز از نرم افزار سناریو ویزارد بر اساس نظر کارشناسان و مدیران شهری و خبرگان مسائل زیست محیطی ساحلی استفاده شده است. بر اساس نتایج به دست آمده تأثیرگذارترین عامل بر تاب آوری زیست محیطی شهرهای ساحلی عبارت اند از کاهش توسعه بر مبنای صنایع آلاینده محیطی و حفاظت از تنوع زیستی موجود در این مناطق و همچنین از بین سناریوهای اخراج شده، سناریو شماره 2 با مطلوبیت همه وضعیت های مربوط به عوامل پیشران در آن به عنوان سناریو بهینه شناخته شد و درنهایت به منظور دستیابی به اهداف پژوهش و بهبود تاب آوری زیست محیطی این شهرها، پیشنهادهای لازم بر ارائه گردید.
۵۸.

سیر تحولات سلسله مراتب شهری در استان خوزستان طی دهه های(85- 1335)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش محیط سال دهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۳۶ 47 - 68

کلید واژه ها: سلسله مراتب شهری تحولات نخست شهری استان خوزستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 145 تعداد دانلود : 51
در چند دهه گذشته شهرها با سرعت هر چه بیش تر گسترش یافته اند و خود را به عنوان یک واقعیت غیر قابل انکار مطرح نموده اند. در این میان کلان شهرهای ملی و منطقه ای با تمرکز شدید امکانات و زیرساخت ها در خود، به قطب های اصلی جاذب جمعیت تبدیل شده اند. بی توجهی به نظام شهری و نحوه پراکندگی مراکز شهری همزمان با رشد افسار گسیخته شهرنشینی باعث عدم تعادل و از هم گسیختگی در نظام شهری کشور شده است. روند رو به رشد شهرنشینی، مهاجرت های روستا – شهری و تحولات اقتصادی – اجتماعی باعث به وجود آمدن الگوی نامتوازن شبکه شهری شده است. این امر باعث به وجود آمدن پدیده نخست شهری و عدم تعادل در نظام فضایی شهرها شده است. هدف این پژوهش بررسی و تحلیل وضعیت سیستم شهری استان خوزستان  با استفاده از شاخص های نخست شهری، مدل حد اختلاف طبقه ای، منحنی لورنز و ضریب آنتروپی است. روش به کار گرفته شده در این تحقیق از نوع کمی – تحلیلی می باشد. نتایج تحقیق نشان دهنده عدم تعادل در شیب خط رگرسیون در نظام سلسله مراتب شهری استان خوزستان می باشد. این عدم تعادل در سال های 65 و 85 از بقیه دوره ها بیش تر و در سال 75 کمتر می باشد. وضعیت نخست شهری در استان خوزستان از سال 35 تا 55 در حال کاهش می باشد و تا این سال حاکمیت نخست شهری در استان وجود ندارد. اما در سال 65، نخست شهری در استان  به علت مسائل ناشی از جنگ به شدت افزایش می یابد. نخست شهری در سال 75 اندکی کاهش یافته ولی در سال 85 دوباره افزایش می یابد. محاسبات ضریب آنتروپی، بیانگر افزایش میزان تمرکز در استان خوزستان در طی سالهای 35 تا 85 است. بطوری که ضریب آنتروپی از 0.747 در سال 35 به 0.692 در سال 85 می رسد.
۵۹.

شناسایی پیشران های کلیدی توسعه کلان شهر اهواز با رویکرد آینده نگاری راهبردی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای سال دوازدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴۶ 227 - 244

کلید واژه ها: توسعه شهری پیشران کلیدی توسعه آینده نگاری کلان شهر اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 335 تعداد دانلود : 547
چالش های متعدد مدیریت شهری ضرورت داشتن آمادگی برای اتفاقات احتمالی را به یک ضرورت انکارناپذیر تبدیل کرده است؛ در این میان، چالش های توسعه شهر اهواز به دلیل استخراج نفت، ریزگردها و نبود یک رویکرد برنامه ریزی مبتنی بر پیش بینی چالش های آتی، پررنگ تر بوده است. این پژوهش با هدف شناسایی پیشران های کلیدی مدیریت توسعه شهری در کلان شهر اهواز انجام شده است. بنابراین، این پژوهش از لحاظ هدف، از نوع پژوهش های کاربردی بوده که مبتنی بر رویکرد آینده پژوهی انجام است. جامعه آماری این پژوهش 46 متخصص دانشگاهی آشنا به مسائل شهری اهواز بوده است. با مشارکت متخصصین ، 33 متغیر شناسایی گردید. بر اساس نتایج به دست آمده، پیشران نفت و گاز با اثرگذاری 74، اقتصاد دانش بنیان اثرگذاری 64، مشارکت سیاسی شهروندان با اثرگذاری 73 و نخبه محوری با اثرگذاری 64 از اهمیت زیادی در توسعه شهر اهواز برخوردار است. علاوه بر این، از مجموع پیشران های اثرگذار بر توسعه شهری اهواز، 13 پیشران به عنوان پیشران کلیدی توسعه شهر اهواز انتخاب گردید که از مهمترین آنها علاوه بر موارد گفته شده می توان به پیشران های کارآفرینی و نوآوری، توسعه نهادهای مدنی، سیاست های تعادل ناحیه ای، توسعه مبتنی بر حمل ونقل عمومی، مدیریت شهری کارآمد، درآمد پایدار و تأمین زیرساخت های شهر الکترونیک اشاره تمود. قرارگیری پیشران ها بر روی صفحه ماتریس نشان داد که سیستم توسعه شهری اهواز سیستم ناپایداری است که عمدتاً ناشی از عدم کارامدی روش های مدیریت شهری بوده و بیانگر آسیب پذیری توسعه شهری اهواز است. در نهایت با توجه یافته ها، پیشنهادهای کلیدی در راستای استفاده از رویکرد نخبه محوری و مدیریت مبتنی بر مشارکت شهروندان ارائه شده است.
۶۰.

تحلیل وضعیت شاخص های ضروری سکونتگاهی (مطالعه موردی: دهستان های شهرستان دزفول )(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی دوره ۱۳ تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۴۳) 305 - 322
تعداد بازدید : 211 تعداد دانلود : 760
روستا کهن ترین شکل سکونتگاه های بشری و روستانشینی یکی از قدیمی ترین شیوه های زندگی اجتماعی بشر است. کیفیت توسعه و زیرساخت های آن در اثر برنامه ریزی های نامطلوب و متمرکز گذشته مسایل عمده ای را در روند توسعه روستاهای کشور ایجاد کرده است. ابعاد گوناگون و پیچیدگی ساختاری این موضوع یکی از تنگناهای اساسی درعرضه مدل مناسب برای توزیع اعتبارات به شمارمی آید. به منظور حل مسائل ناشی از عدم تعادل های منطقه ای، گام نخست شناخت و سطح بندی روستاها از نظر برخورداری در زمینه های مختلف است. هدف از انجام این پژوهش بررسی درجه پیشرفت نواحی روستایی (دهستان ها) شهرستان دزفول می باشد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی-تحلیلی است. روش گرد آوری اطلاعات بر اساس مطالعات کتابخانه ای که بر گرفته از سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1390 می باشد. جامعه آماری دهستان های شهرستان دزفول می باشد. شاخص های مورد استفاده در سه بخش بهداشتی- درمانی، رفاهی زیر بنایی و فرهنگی- مذهبی در نظر گرفته شده  و با استفاده از سه مدل SAW ،  TOPSIS و VIKOR  مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که عامل توپوگرافی و عامل دسترسی به مرکز شهرستان در میزان پیشرفت دهستان ها تاثیر دارد به گونه ای که دهستان هایی که اکثر آبادی های آن در مناطق دشتی واقع شده اند و همچنین به مرکز شهرستان دسترسی بیشتری دارند از میزان پیشرفت بیشتری برخوردار هستند.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان