مجید شمس

مجید شمس

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۹۲ مورد.
۱.

ارزیابی توسعه پایدار شهرها براساس مدل معادلات ساختاری؛ مطالعه موردی: شهر کرمانشاه(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مطالعات محیطی سال ۱۳ بهار ۱۴۰۳ شماره ۴۹ 56 - 66

کلید واژه ها: توسعه پایدار مدل معادلات ساختاری شهر کرمانشاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳ تعداد دانلود : ۱۲
شهر کرمانشاه به دلیل افزایش زیاد جمعیت و گسترش نامتوازن، دارای مسایل و مشکلات زیادی در رابطه با توسعه پایدار شهری است. با افزایش سرعت رشد جمعیت طی دهه های اخیر، این شهر شاهد فضاهای نابرابر شهری شده، به طوری که، مناطق این شهر روند نابرابری را از لحاظ برخورداری از شاخص های توسعه نشان می دهد. هدف مقاله حاضر، ارزیابی توسعه پایدار بر اساس مدل معادلات ساختاری در شهر کرمانشاه می باشد. نوع تحقیق، کاربردی و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی است. جهت گردآوری اطلاعات و داده ها از روش های اسنادی و میدانی استفاده شده است.محدوده موردمطالعه شهر کرمانشاه بوده و جامعه آماری پژوهش شامل946651نفر از شهروندان شهر کرمانشاه است که 356 نفر تعداد حجم نمونه انتخاب شده با فرمول کوکران برآورد شد که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده توزیع شد. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه است. ابزار تجزیه و تحلیل داده ها نرم افزارSPSS و Amosاست. نتایج آزمون تی تک نمونه ای، در سطح متوسط یا نرمال بیانگر این بود که ابعاد اجتماعی، اقتصادی، کالبدی، زیست محیطی، کالبدی و مدیریتی در شهر کرمانشاه در وضعیت نامطلوب قرار دارد. بنابراین، وضعیت بعد مدیریتی را در مناطق 8 گانه شهر کرمانشاه نامطلوب تر ارزیابی کرد. همچنین، در این مبحث به بررسی عوامل بازدارنده و شتاب دهنده بر توسعه پایدار شهر کرمانشاه با استفاده از مدل معادلات ساختاری در نرم افزار AMOS پرداخته شده است. براساس نتایج به دست آمده مشخص شد که تمام شاخص های پژوهش دارای اثر معنادار بر توسعه پایدار در شهر کرمانشاه می باشند. مهمترین عامل شتاب دهنده در توسعه پایدار شهری در منطقه مورد مطالعه عامل مدیریتی است، براساس نتایج میزان بارعاملی یا وزن رگرسیونی برای عامل مدیریتی برابر 87/0 در سطح معناداری 000/0 به دست آمد. پس از عامل مدیریتی، عامل کالبدی با وزن رگرسیونی 8/0 بود. میزان بار عاملی یا وزن رگرسیونی عامل زیست محیطی برابر 77/0، عامل اقتصادی برابر 75/0 و عامل اجتماعی برابر با 69/0 به دست آمد.
۲.

شناسایی عوامل مؤثر بر تحقق شهر خلاق با رویکرد توسعه پایدار شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش محیط سال ۱۷ بهار ۱۴۰۳ شماره ۶۴ 73 - 88

کلید واژه ها: روش فازی شهر خلاق توسعه شهری توسعه پایدار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶ تعداد دانلود : ۱۲
پدیده شهری شدن جهان اتفاق افتاده است. چنان چه به تقریب ۴۰۰ شهر در جهان وجود دارد که جمعیت هر یک از آنها بیش از یک میلیون نفر می باشد. در نتیجه افزایش شدید جمعیت، تعادل و توازن شهرها از بین رفت. بر این اساس مشکلات و چالشهای فراوانی از جمله اسکان غیررسمی و زاغه نشینی، بافت های ناکارآمد، نابسامان و فرسوده، فقر شهری، آلودگی های زیست محیطی، بصری، هوا، آسیب های اجتماعی و فرهنگی، گسست طبقات اجتماعی، ترافیک، کاهش روابط متقابل اجتماعی، از بین رفتن داراییهای طبیعی، اقتصاد غیررسمی و غیره فراروی کلانشهرها قرار گرفت. از این رو، برای مقابله با این چالشها و مسائل محیطی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و نهادی باید به ارایه راهکارهایی خلاقانه، نوآورانه و مبتنی بر دیدگاه های آینده پژوهانه همت گمارد. لذا لزوم تدوین یک الگوی مطلوب کلانشهر آینده مبتنی بر نظریات شهر خلاق برای کلانشهرها ضروری است؛ چنان چه انگیزه اصلی پژوهش حاضر توجه به این نکته ظریف و اثرگذار می باشد. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش ANP فازی استفاده می شود. نتایج نشان دهنده آن است که شاخص کالبدی (A3) بیشترین نزدیکی را به جواب ایده آل مثبت و بیشترین فاصله را از جواب ایده آل منفی دارا می باشد و الویت نخست مدل عوامل تحقق شهر خلاق با رویکرد توسعه پایدار شهری از لحاظ معیارهای موردنظر برای تاب آوری مدل عوامل تحقق شهر خلاق با رویکرد توسعه پایدار شهری می باشد.
۳.

بررسی تعارضات اجتماعی ناشی از سوء آمایش جمعیت در کلانشهرهای ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش محیط سال شانزدهم تابستان ۱۴۰۲ شماره ۶۱ 133 - 154

کلید واژه ها: تعارضات اجتماعی جمعیت آمایش کلانشهرهای ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۹ تعداد دانلود : ۹۹
جمعیت و ابعاد گوناگون آن همواره ذهن سیاست گذاران و صاحبنظران را به خود معطوف داشته است. رشد طبیعی جمعیت حاصل میزان موالید و مرگ ومیر است. مهاجرت و جابجایی تأثیر بسزایی در افزایش یا کاهش تحولات آمایشی جمعیت خواهد داشت. حاشیه نشینی و ایجاد سکونتگاه های غیررسمی، افزایش نرخ زمین و مسکن، تخریب محیط زیست، مصرف بی رویه آبهای زیرزمینی، کاهش سرانه فضای سبز، ترافیک و آلودگی هوا، تولید پسماند شهری و دفع نامناسب آن، فرسایش خاک، آلودگی های صنعتی همه از جمله معضلات، چالش ها و تعارضات به وجود آمده ناشی از افزایش و تمرکز جمعیت درکلانشهرهای کشور می باشند. بر مبنای روش، این تحقیق از نوع آماری کتابخانه ای(توصیفی – تحلیلی) می باشد. مطابق با چارچوب نظری تحقیق، تمامی مؤلفه ها در دو سطح جهانی و کشوری با محوریت ایران بررسی و اطلاعات مورد نیاز گردآوری و نقاط قوت و ضعف پژوهش شناسایی شد. جهت غربالگری واولویت بندی از مدل رتبه و اندازه و الگوریتم منحنی لورنز استفاده گردید. ابتدا اطلاعات جمع آوری شده از طریق نرم افزار اکسل تحلیل و سپس توسط منحنی لورنز تبدیل به نمودار عددی گردید. یافته های تحقیق نشان می دهد که همزمان با رشد و تمرکز جمعیت درکلانشهرها، توسعه و پیشرفت به موازات آن شکل نگرفته و در بین طبقات و سطوح مختلف جامعه اختلافات و تعارضاتی ایجادگردیده که ناشی از ازدحام و تحرکات جمعیت و عقب ماندگی توسعه در شهرها و کلانشهر ها می باشد.
۴.

شهر هوشمند راهبردی برای ارتقای احساس امنیت در فضاهای شهری (مورد مطالعه: شهر کرج)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه جغرافیای انتظامی سال ۱۱ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۴۲ 129 - 156

کلید واژه ها: شهر هوشمند احساس امنیت فضای شهری شهر کرج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸ تعداد دانلود : ۶۲
زمینه و هدف: شهرهای جهان به دلیل افزایش جمعیت و پیچیده تر شدن، دشواری های بیش تری در راه تحقق امنیت دارند. هدف از این پژوهش لزوم توجه به نظریه شهر هوشمند به عنوان یک راهبرد به منظور ارتقای امنیت در شهرها و ارایه راه کارهای هوشمندانه بوده است.روش پژوهش: نوع پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت توصیف – تحلیلی است. جمع آوری داده از طریق پرسش نامه پژوهش گرساخته (384 نفر) در سطح مناطق شهر کرج انجام شده است و برای تحلیل از تحلیل های آماری تی تک نمونه ای و رگرسیون استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش، جمعیت بالای 15 سال ساکن در شهر کرج بود حجم نمونه تحقیق با استفاده از فرمول کوکران برابر با 384 نفر محاسبه شد. روش نمونه گیری پژوهش نیز به صورت خوشه ای چند مرحله در سطح فضاهای شهری مورد مطالعه بوده است. برای ارزیابی پایایی پرسش نامه از آزمون کرونباخ در نرم افزار اس پی اس اس استفاده شده و طبق قاعده تجربی، آلفا دست کم باید 7/0 باشد تا بتوان مقیاس را دارای پایایی به شمار آورد.یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد در بین عوامل امنیت فضای عمومی عوامل کالبدی – فضایی با میانگین (97/2)، رفتاری و اجتماعی (77/2) در شرایط نامطلوب و عوامل نظارتی (5/3) و دسترسی (63/3) در شرایط مطلوبی قرار دارند. هم چنین تحلیل رگرسیون نشان می دهد که مؤلفه های هوشمندی بر مؤلفه های امنیت تأثیرگذار هستند به طوری که بعد زندگی هوشمند با بتای 423/0 و شهروندی هوشمند با بتای 332/0 بیش ترین تأثیر را را از نظر پاسخ دهندگان در افزایش امنیت در فضاهای عمومی کرج داشته است.نتیجه گیری: با پیچیده شده فضای شهرها و توسعه فناوری، هوشمندی از الزامات ضروری مدیریت شهرها به شمار می رود و در جهت تحقق امنیت به عنوان راهبرد نوین در ارتقای امنیت فضاهای عمومی مطرح شده است که از طریق مؤلفه های زندگی و شهروندی هوشمندی می تواند امنیت در فضاهای عمومی شهر را محقق سازد.
۵.

تاب آوری شهری و مخاطرات طبیعی (مطالعه موردی، سیل 1398 شهر پلدختر)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش محیط سال ۱۶ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۶۳ 51 - 68

کلید واژه ها: پلدختر سیلاب تاب آوری مخاطرات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳ تعداد دانلود : ۹
نگاه جامع و چند جانبه جهت بررسی مخاطرات طبیعی لازمه جوامع امروزی به ویژه مناطق شهری است. این دیدگاه در مورد بلایای طبیعی، حریم گسل، ساخت و ساز نامقاوم، بافت های فرسوده، گسترش شهرک ها و احداث خانه در دامنه ها، عدم رعایت حریم رودخانه ها در مناطق شهری و ساخت و ساز در حریم آن نیازمند بررسی علمی و تخصصی جهت کاهش پیامدها و اثرات سوء مالی و جانی و همچنین برنامه ریزی مناسب و کارآمد به منظور مدیریت شهری و منطقه ای می باشد. از طرفی تاب آوری شهری به دنبال پیش بینی، و کاهش اینگونه مخاطرات است. شهر پلدختر واقع در استان لرستان و حوضه سیلابی کشکان به دلایل متعدد طبیعی و انسانی دارای ظرفیت ایجاد سیلاب است. لذا برای جلوگیری از تکرار آن می بایست ضمن مطالعات پژوهشی، اقدامات سازه ای و مکانیکی مبتنی بر محیط طبیعی و همچنین به مدیریت یکپارچه صحیح و آموزش و مهارت و توجه به ارتباط متقابل زیرساخت ها و تجهیزات هنگام بروز سانحه و هماهنگی و همکاری بین بخش های عمومی و خصوصی ها توجه خاص شود. پژوهش، از نظر هدف کاربردی–توسعه ای و از لحاظ نوع روش تحقیق، پژوهش با روش تحلیلی–کتابخانه ای می باشد.
۶.

ارائه الگوی شهر سالم در راستای تحقق زیست پذیری مناطق شهری (مورد مطالعه: منطقه یک تهران)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مطالعات محیطی سال دوزادهم بهار ۱۴۰۲ شماره ۴۵ 100 - 113

کلید واژه ها: شهر سالم زیست پذیری شهر تهران منطقه یک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۴ تعداد دانلود : ۱۶۳
هدف پژوهش حاضر ارائه الگوی شهر سالم در راستای تحقق زیست پذیری منطقه یک تهران است. تحقیق حاضر از نظر هدف از نوع پژوهش های بنیادی-کاربردی که از یکسو با مطالعات اسنادی – کتابخانه ای به بررسی ابعاد، تعاریف و چارچوب نظری تحقیق و از سویی دیگر با مشاهدات میدانی دقیق به گردآوری داده ها و اطلاعات لازم در محدوده مورد مطالعه برای دستیابی به سؤالات تحقیق می پردازد. بعد از مشخص کردن ابعاد و شاخص های تحقیق (در قالب ابعادی دو سویه) داده های مورد نظر از طریق نرم افزار Lisrel و آزمون تحلیل عاملی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و برای تایید نهایی مدل اطلاعات در نرم افزار Smart PLS وارد و اقدام به انجام تائید مدل نمودیم. نتایج تحلیل ها نشان داد که تمام روابط با 99 درصد اطمینان مورد تائید بودند و هیچ کدام از شاخص ها بار عاملی کمتر از 5/0 نداشتند و ضریب معنی داری تمامی شاخص ها مورد تائید بود. همینطور بار عاملی کلیه سؤال ها بالاتر از 7/0 بوده و کلیه شاخص ها از نظر همگن بودن با متغیرها، مورد تائید قرار گرفتند. روایی سازه شامل روایی همگرا بررسی شد و نتایج ارزیابی های موجود نشان داد بعد نهادی- مدیریتی با بیشترین میزان تأثیر در رده اول شاخص های تحقق شهر سالم و زیست پذیر، بعد کالبدی- محیطی و اقتصاد شهری در اولویت دوم، بعد اجتماع شهری، بعد تاریخ شهری، بعد زیست محیطی در اولویت سوم بیشترین میزان تأثیر را در بین ابعاد شهر سالم  در راستای تحقق زیست پذیری در منطقه یک تهران را دارا هستند.
۷.

شناسایی ظرفیت و اولویت ها در توسعه گردشگری با تأکید بر فضاهای تاریخی (همدان)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: فضای گردشگری سال ۱۲ بهار ۱۴۰۲ شماره ۴۶ 83 - 96

کلید واژه ها: مدیریت هسته ی مرکز شهر گردشگران فضاهای تاریخی همدان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹ تعداد دانلود : ۶۳
این مطالعه با هدف مدیریت هسته مرکزی شهری با استفاده از جاذبه های تاریخی با تأکید بر استفاده از فضاهای تاریخی (همدان) پرداخته است، همچنین تعیین ظرفیت های تاریخی هسته مرکزی شهر در توسعه گردشگری و تعیین مؤلفه های اصلی مدیریتی با تأکید بر جاذبه های تاریخی در توسعه گردشگری در این پژوهش مورد شناسایی و ارزیابی قرار گرفته است. جامعه آماری تحقیق حاضر بر اساس موضوع و هدف آن، ساکنان، گردشگران و کسبه هسته مرکزی شهر همدان می باشد. پژوهش حاضر از نوع پژوهش های بنیادی و روش تحقیق آن بر مبنای ماهیت به صورت توصیفی تحلیلی می باشد. برای گردآوری داده ها و اطلاعات از دو روش کتابخانه ای و میدانی بهره گرفته شده است. برای تجزیه و تحلیل در بستر مطالعات میدانی از تکنیک سوات و پرسشنامه و نرم افزار spss استفاده می شود. نتایج حاصل از کاربرد تکنیک های تحقیق نشان می دهد زیرمعیار مشارکت سرمایه گذاری محلی نقش مؤثری در توسعه گردشگری در منطقه ایفا می کند، از این رو ارائه تسهیلات تشویقی مانند اعطای وام، اخذ مالیات کمتر، مشاوره های تخصصی کارآفرینانه در جهت توسعه فعالیت های توریستی توسط سرمایه گذاران محلی می تواند عاملی مشوق برای هدایت سرمایه های محلی در جهت توسعه فعالیت های مبتنی بر گردشگری عمل نماید.
۸.

آسیب شناسی نظام ارزیابی عملکرد مدیریت شهری تهران (مطالعه موردی شهرداری منطقه 17 تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی شهری سال ۱۴ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۵۴ 37 - 50

کلید واژه ها: آسیب شناسی ارزیابی عملکرد مدیریت شهری شهرداری تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴ تعداد دانلود : ۶۱
قدم اول جهت بهبود مدیریت در یک سازمان با آسیب شناسی آغاز می گردد. آسیب شناسی باعث می شود تا بتوانیم موانع رشد و توسعه سازمان را شناسایی و جهت رفع آنها برنامه ریزی کنیم. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش انجام کار از نوع پیمایشی- توصیفی و هدف اصلی آن، آسیب شناسی نظام ارزیابی عملکرد در مدیریت شهری تهران می باشد. در راستای تحقق این هدف، ابتدا مبانی نظری وپیشینه پژوهش های مربوط به ارزیابی عملکرد شهرداری های کشور و قوانین و مقررات مربوطه مطالعه وآسیب های این نوع ارزیابی تعیین گردیدکه در 5 مولفه کلی تقسیم شدکه هر یک از مولفه ها شامل تعدادی گویه مختص به خود می باشد. سپس پرسشنامه ای که روایی آن توسط استادهای راهنما و پایایی آن با محاسبه آلفای کرونباخ 80 تاییدگردید، از طریق بکارگیری روش توصیفی و تحلیلی توسط 30 نفر از مدیران خبره شهرداری منطقه 17 تهران توزیع گردید . تجزیه و تحلیل داده ها وآزمون های مورد نیاز با استفاده از نرم افزار spss انجام شد ،که با استفاده از آزمون های مختلف از جمله آزمون تی- تست که نتایج با توجه به سطح معناداری حاکی از ارتباط بین متغیرها بوده، آزمون همبستگی که مقادیر به دست آمده نشان از همبستگی بالای متغیرها دارد و آزمون تحلیل حساسیت که تحلیل واریانس متغیرها در سطح معنی داری 00/0 از مقدار واقعی کمتر می باشد، نشان دهنده ی وابستگی متغیرهاست، سپس از تحلیل عاملی که روشی برای تقلیل تعداد زیادی از متغیرها به تعداد کمی از متغیرهای مفروض زیربنایی (عامل) است استفاده شد که نتایج تحقیق نشان داد آسیب های قانونی در نظام ارزیابی عملکرد مدیریت شهری تهران بیشترین سهم را در موضوع ایفا می کند و این عامل می تواند حدود 53 درصد از تغییرپذیری (واریانس) متغیرها را توضیح دهد و چهار گویه اول آسیب های قانونی هم این آسیب را تبیین می کنند. به شرح گویه اول حدود 34 درصد ،گویه دوم 18درصد،گویه سوم 15درصد و گویه چهارم 11 درصد.
۹.

تحلیل پراکنش کاربری اراضی با تاکید بر عدالت اجتماعی در مناطق 1 و 4 شهر رشت با مدل AHP(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۲ بهار ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۴۶) 142 - 167

کلید واژه ها: کاربری اراضی عدالت اجتماعی تحلیل کمی وکیفی مدلAHP مناطق یک و چهار شهر رشت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۷ تعداد دانلود : ۱۵۴
طرح کاربری اراضی شهری یکی از موارد مهم برای دستیابی به اهداف کلان اجتماعی، اقتصادی و کالبدی است که نه تنها آثار بسیاری بر سرمایه گذاریها و تصمیم گیریهای عمومی می گذارد، بلکه نقش مهمی در میزان رشد شهری و کیفیت محیط کالبدی شهر دارد. هدف نهایی تحلیل مکانی و فضایی کاربری اراضی، ایجاد نوعی تعادل اکولوژیک و عدالت اجتماعی در روند توسعه و عمران شهری است و می باید به اهداف کیفی انسانی مثل ادراک زیبایی، احساس هویت فضایی و احساس تعلق به محیط پاسخ گوید. هدف پژوهش، تحلیل کمی و کیفی کاربری اراضی شهری با تاکید بر عدالت اجتماعی در مناطق یک و چهار شهر رشت می باشد. روش تحقیق در این پژوهش، تحلیلی- توصیفی است. جهت ارزیابی کمی کاربری ها به مقایسه سرانه کاربری ها در وضع موجود و مقایسه این سرانه ها با سرانه استاندارد پرداخته شده، ارزیابی کیفی کاربری ها از لحاظ تحلیل شاخص عدالت اجتماعی انجام گرفته است. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش های آمار توصیفی، مقایسه میانگین شاخص ها و زیرشاخص ها و روش AHP استفاده شده است. نتایج نشان می دهد اکثر کاربری ها در سطح مناطق یک و چهار رشت، پراکنش فضایی مناسبی ندارند و تحلیل کاربری ها نشان از آشفتگی کمی و کیفی کاربری های مناطق یک و چهار رشت دارد. در پایان، راهکارهای مناسب جهت رسیدن به هدف اصلی برنامه ریزی شهری که تأمین رفاه مردم از طریق ایجاد محیطی بهتر، سالم تر، مؤثرتر ودلپذیرتر است، بیان می شود.
۱۰.

مدیریت و برنامه ریزی توسعه پایدار بافت های شهری؛ مطالعه موردی شهر خرم دره(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۲ بهار ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۴۶) 495 - 516

کلید واژه ها: توسعه پایدار بافت های شهری شهر خرم دره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۰ تعداد دانلود : ۱۳۰
هدف اصلی این مقاله عبارت است از مدیریت و برنامه ریزی توسعه پایدار بافت های شهری شهر خرم دره است. سوال اصلی مقاله این است که آیا بازآفرینی شهری بر توسعه پایدار شهری خرو دره تاثیر دارد؟ روش این مقاله توصیفی تحلیلی است. نتایج مقاله نشان می دهد که توسعه پایدار نیازمند اقتصاد با ثبات و نظام اجتماعی است که در برابر شوک ها مقاومت کند و امکانات رفاهی را برای نسل های آینده تضمین نماید، عواملی مانند تورم، انحصارگرایی، فقر و آلودگی محیط زیست نشانگر عدم بهره برداری صحیح از منابع طبیعی و اقتصادی و محرومیت قشر وسیعی از آحاد جامعه از منافع حاصله می باشد که حاکی از فقدان فرصت های برابر و وجود ناآزادی های استفاده همگان از امکانات موجود است که به نابرابری ها دامن زده و سبب توسعه نیافتگی می شود. مطابق با یافته های بدست آمده از تحقیق حاضر، در شهر خرم دره وضعیت اقتصادی در حد متوسط است و بیشتر مردم با مشاغلی چون کارمندی ، کارگری و کشاورزی اینگونه اظهار نظر می کنند که؛ وضعیت اقتصادی شهرشان تابعی از اقتصاد کلان کشور است. کشاورزان نیز به عنوان قشری مهم و تولید کننده معیشت خود را وابسته به برنامه ها و سیاست های دولت دانسته اند. البته نباید از این نکته غافل بود که در چند سال اخیر خیل جوانان بیکار و تحصیلکرده از وضعیت خود ناراضی بوده و می گفتند برای رسیدن به توسعه پایدار شهری قبل از هرچیز بایست مدیران شهری به مولفه اقتصاد توجه نشان دهند.
۱۱.

تبین مدل NBS در برنامه ریزی شهری برای تاب آور نمودن مناطق شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش محیط سال پانزدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۵۹ 139 - 158
تعداد بازدید : ۱۵۷ تعداد دانلود : ۱۰۹
شهرها با چالش های زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی فزاینده ای مواجه بوده که در کنار هم تاب آوری شهری را تهدید می کنند. مناطق شهری و ساکنانی که در آنجا زندگی و کار می کنند، همواره در معرض استرس های مزمن، حاد و شوک ها، بوده که با تأثیرات محیط طبیعی از جمله تغییر اقلیم، زلزله، سیل و... تقویت می شوند و از آن جایی که جمعیت جهان در حال افزایش است و از 7.7 میلیارد در سال 2020 به 9.7 میلیارد در سال 2050 تخمین زده می شود، مشکلات و چالش های بی شمار دیگری نیز از جمله شیوع اپیدمی های فرگیر را پیش رو خواهد داشت. در این بین برنامه ریزی شهری در پی آن است که با تغییر رویکرد به تاب آوری شهری کمک نماید. لذا تاب آوری شهری مفهومی است که با برنامه ریزی شهری تقویت می شود. یکی از این راه حل های افزایش تاب آوری مجموعه اقداماتی با عنوان راه حل های مبتنی بر طبیعت NBS ست این راه حل ها برگرفته از یک رویکرد سیستمی برای تقویت نگهداری، بهبود و احیای تنوع زیستی و اکوسیستم ها در مناطق شهری، گسترش منابع زیرساخت سبز و سازگاری اقلیم مبتنی بر اکوسیستم است.
۱۲.

امکان سنجی تغییر پایتخت؛رویکرد تحلیل فضایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش محیط سال پانزدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۵۷ 123 - 146

کلید واژه ها: انتقال پایتخت تحلیل فضایی نخست شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۸ تعداد دانلود : ۸۹
به دنبال مشکلات عدیده ی شهری و جغرافیایی تهران مبحث انتقال پایتخت به عنوان راه حل سروصدای زیادی در محافل آکادمیک و نهادهای دولتی به راه انداخت و در این میان یکی از بحث ها یافتن مکان مناسب برای نقل مکان پایتخت و سنجش و اندازه گیری مؤلفه های مورد نیاز برای این مکان جدید بوده است. هدف این پژوهش امکان سنجی تغییر پایتخت با تأکید بر رویکرد تحلیل فضایی و نظام مطلوب برنامه ریزی شهری است. برای این منظور از بررسی شاخص های نخست شهری، سلسله مراتب شهری و نهایتا از بررسی تاثیر مولفه های کالبدی- عملکردی، مولفه اقتصادی، مولفه فرهنگی- اجتماعی بر سازمان فضایی شهری استفاده گردید. نتایج این پژوهش نشان می دهد که آمایش فضایی فضای جغرافیایی و شهری با تأکید بر مؤلفه های تحلیل فضایی و نیز ویژگی های نظام مطلوب برنامه ریزی شهری مهم ترین و پر چالشی ترین بخش های طرح انتقالی پایتخت در آینده به شما می روند. با توجه به اهدف پژوهش و نتایج بدست آمده 4 سناریو برای طرح انتقال پایتخت پیشنهاد شد.
۱۳.

بررسی لایه های ذهنی عدالت فضایی شهری در شهر جدید پرند(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مطالعات محیطی سال بازدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴۲ 8 - 22

کلید واژه ها: عدالت فضایی شهر جدید پرند کاربری های خدماتی عوامل کالبدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۴ تعداد دانلود : ۱۴۱
در چند دهه گذشته، با توجه به تمایل افراد به مهاجرت به شهرهای بزرگ و کلانشهرها با توجه به فرصت های اقتصادی مناسب در آن ها، شاهد رشد چشم گیر جمعیتی در این شهرها بوده ایم که این امر خود منجر به ایجاد چالش ها و مسائلی شده است. یکی از راه حل هایی که متخصصان و فعالان عرصه مدیریت شهری در جهت حل این چالش ها مطرح کرده اند، برنامه ریزی و مکان یابی شهرهای جدید در پیرامون این مادرشهرها بوده است. با این وجود، با در نظر گرفتن این امر که شهروندان در این شهرهای جدید، قبل از آن در شهر مبدا از امکانات و تسهیلات مناسبی برخوردار بوده اند، می توان بیان کرد که در درک آن ها از عدالت فضایی در این شهرهای جدید چالش هایی به وجود خواهد آمد. در همین راستا، این پژوهش با هدف بررسی خوانش شهروندان از شهرهای جدید برمبنای عدالت فضایی شکل گرفت. برای رسیدن به هدف، پس از تبیین شاخص های اثرگذار از عدالت فضایی با توجه به ادبیات پژوهش، پرسشنامه ای ساختار یافته طراحی شد و بین شهروندان در پرند توزیع شد. تحلیل داده ها به روش آزمون فرید من نشان داد که افرادی که در این شهر زندگی می کنند بیش از هرچیز کاربری های خدماتی روزانه را به عنوان عامل اثرگذار در خوانش ادراکی عدالت فضایی در شهر جدید پرند در نظر گرفته اند. بر همین مبنا، نتیجه گرفته شد که شهروندان در بررسی عدالت فضایی ابتدا پایه ترین نیازهای خود را در نظر می گیرند.
۱۴.

سنجش و پراکنش فضایی ابعاد زیست پذیری شهری در راستای شهر سلامت محور (مورد مطالعه: منطقه یک تهران)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال نوزدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۷۳) 1 - 23

کلید واژه ها: پراکنش فضایی زیست پذیری شهری سلامت محوری تهران منطقه یک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۶ تعداد دانلود : ۱۵۱
هدف پژوهش حاضر سنجش و پراکنش فضایی ابعاد زیست پذیری شهری در راستای شهرسلامت محور در منطقه یک تهران است. تحقیق حاضر از نوع پژوهش های بنیادی-کاربردی با اتکا به مطالعات اسنادی - کتابخانه ای و میدانی است. ابعاد و شاخص های تحقیق با مطالعات وسیع استخراج و با نرم افزار SPSS از طریق آزمون اسمیرنوف کولوموگراف مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند، که بررسی ارزیابی های موجود نشان داد بعد نهادی- مدیریتی با بیشترین میزان تأثیر در رده اول و سپس بعد کالبدی- محیطی، بعد اقتصادی، بعد اجتماعی و بعد زیست محیطی بیشترین میزان تأثیر را دارا بودند. نتایج نشان داد تا مادامی در رأس کار ساختارها و فرایندهای نهادی-مدیریتی حاکم بر منطقه به عنوان اصلی ترین ساختارها عمل می کنند می توان گفت تحقق شهر سلامت محور امکان پذیر خواهد بود. در نهایت پراکنش ابعاد تحقیق با نمودار نقشه بیشترین میزان تأثیر ابعاد را در ناحیه (2) و کمترین میزان تأثیر را در ناحیه (10) منطقه نشان داد.
۱۵.

واکاوی نواحی شهری از منظر مؤلفه های تاب آوری مطالعه موردی: نواحی منطقه 11 کلان شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال دوازدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۴۳ 67 - 81

کلید واژه ها: تاب آوری نواحی شهری منطقه 11 کلانشهر تهران SWARA WASPAS

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۳ تعداد دانلود : ۱۱۸
مخاطرات طبیعی و انسانی به دنبال گسترش شهرنشینی و جمعیت روزافزون این مناطق، منجر به افزایش آسیب پذیری مناطق شهری گردیده است. از همین رو، تاب آوری مناطق شهری به خصوص مراکز ویژه، حیاتی و حساس از اهمیت دوچندانی برخوردار شده است. درواقع، این مراکز در حکم شریان های مهم بدنه هر سرزمین محسوب می شوند. رویکرد تاب آوری به عنوان یکی از روندهای نوین در مدیریت شهری، می تواند گام مؤثری در جهت ارتقاء شهرها و مراکز حیاتی آن بردارد. از چالش های مدیریتی منطقه 11 تهران، تاب آوری مراکز حیاتی و حساس است که در صورت عدم پرداخت منجر به اختلال در ساختار جامعه می شود. در همین راستا، هدف پژوهش حاضر شناسایی مؤلفه ها و شاخص های تاب آوری، رتبه بندی آن ها به لحاظ اهمیت و درنهایت، اولویت بندی نواحی منطقه است. روش تحقیق پژوهش توصیفی – تحلیلی است و برای شناسایی عوامل اصلی ادبیات پژوهش و مبانی نظری موردبررسی قرار گرفت. درنهایت معیارهای اصلی مطابق با نظرات صاحب نظران امر استخراج گردید. جامعه آماری پژوهش شامل متخصصان و خبرگان جغرافیا و برنامه ریزی شهری با توجه به زمینه تخصصی تحقیق است که به صورت در دسترس 20 نفر انتخاب شده است. سپس برای تحلیل، رتبه بندی مؤلفه ها و اولویت بندی نواحی، از روش سوارا و واسپاس بهره گرفته شد. درنهایت، یافته های حاصل از تحلیل داده ها، نشان دهنده آن است که مؤلفه های کالبدی-محیطی، اجتماعی، اقتصادی و نهادی-مدیریتی به ترتیب دارای بیشترین اهمیت در تحقق تاب آوری شهری هستند. همچنین، مابین نواحی 4 گانه منطقه 11 تهران به لحاظ برخورداری از مؤلفه های تاب آوری شهری، ناحیه دو با کسب امتیاز 23.2 در وضعیت بهتری نسبت به سایر نواحی قرار دارد. از طرفی، ناحیه چهار با کسب امتیاز 22.22 دارای بدترین وضعیت به لحاظ برخورداری از مؤلفه ها است.
۱۶.

تحلیل زیست پذیری شهری در کلان شهر اصفهان با تأکید بر شاخص های اجتماعی – فرهنگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی دوره ۱۷ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۶۱) 933 - 946

کلید واژه ها: زیست پذیری شهری شاخص های اجتماعی - فرهنگی مناطق 15 گانه کلان شهر اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۷ تعداد دانلود : ۱۲۴
امروزه کلان شهرها با مشکلات بسیاری در زمینه اجتماعی – فرهنگی و کمرنگ تر شدن اهمیت زیست پذیری در بعد اجتماعی در ساختار زندگی شهری مواجه هستند. بنابراین ضرورت و اهمیت توجه به لزوم پاسخگویی به این نیازها در کلان شهری همچون اصفهان را دوچندان می کند. کلان شهر اصفهان، متشکل از 15 منطقه شهری با جمعیت بالا و اثرات مخرب آن مواجه می باشد. برخی از این مناطق شکوفا و پر رونق و برخی دیگر روبه زوال و کم توجه که در نتیجه باعث پایین آمدن رضایت از زیست پذیری در مناطق پانزده گانه شده است. بنابراین مقاله حاضر در پی آن است که با هدف شناخت پایه ای از وضعیت شاخص های اجتماعی و فرهنگی زیست پذیری در مناطق 15 گانه کلان شهر اصفهان بپردازد. روش تحقیق این پژوهش به صورت توصیفی - تحلیلی می باشد، اطلاعات و داده های پژوهش با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته و تنظیم پرسش نامه با استفاده از طیف پنج گزینه ای لیکرت صورت پذیرفته است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران و همچنین با توجه به تفاوت جمعیت مناطق 683 نفر مشخص شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های استنباطی؛ آزمون آماری تی تست، آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر و همچنین آنووا با نرم افزار Spss و ترسیم نقشه ها با استفاده از نرم افزار ArcGis انجام شده است. نتایج پژوهش نشان داد که زیست پذیری اجتماعی –فرهنگی کلان شهر اصفهان در حد مطلوبی قرار ندارد و فقط منطقه یک شهرداری اصفهان از سطح متوسط بالاتر و بهترین منطقه از نظر زیست پذیری اجتماعی – فرهنگی می باشد. علت این نتیجه به خاطر بالا بودن سطح خدمات و فرهنگ در این منطقه می باشد.
۱۷.

تحلیل ساختار شهر سلامت محور در بهبود فضاهای عمومی با تاکید بر منطقه یک تهران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال هجدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۷۰) 106 - 120

کلید واژه ها: شهر سالم فضا فضاهای عمومی منطقه یک شهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۵ تعداد دانلود : ۱۶۴
برنامه ریزی سلامت شهری یک اصطلاح نسبتاً جدیدی است که امروزه توسط آن دسته از برنامه ریزان شهری و منطقه ای که همواره در پی آن اند تا محیط شهری را با سلامت فیزیکی و روحی شهرنشینان پیوند بزنند، پا به عرصه وجود نهاد. هدف پژوهش حاضر تحلیل ساختار شهر سلامت محور در بهبود فضاهای عمومی منطقه یک تهران است. روش تحقیق حاکم بر پژوهش از نوع پژوهش های کاربردی و با روش توصیفی - تحلیلی است. تجزیه و تحلیل داده های پژوهش به دو شکل انجام شد، نخست با استفاده از کاربرد فنون آمار توصیفی و دیگری با استفاده از کاربرد فنون آمار استنباطی (آزمون آماری تی تست و فیشر) صورت پذیرفت.
۱۸.

ارائه مدل ساختاری - تفسیری شاخص های سلامت محوری در راستای تحقق زیست پذیری (مورد مطالعه: منطقه یک تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش محیط سال چهاردهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۵۵ 213 - 234

کلید واژه ها: ساختاری - تفسیری سلامت محوری زیست پذیری شهری منطقه یک تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶ تعداد دانلود : ۱۱۰
هدف پژوهش حاضر ارائه مدل ساختاری-تفسیری شاخص های سلامت محوری در راستای تحقق زیست پذیری منطقه یک تهران جهت ایجاد ارتباطی متقابل و دوسویه بین شهر سالم و شهر زیست پذیر می باشد. روش تحقیق حاکم بر پژوهش از لحاظ هدف از نوع پژوهش های کاربردی و از نظر روش از نوع تحقیقات توصیفی- تحلیلی و شیوه ی گردآوری اطلاعات با بصورت ترکیبی (کمی-کیفی) و مشاهدات میدانی دقیق انجام شده است. تجزیه وتحلیل یافته های پژوهش از طریق نرم افزار SPSS با فنون آمار توصیفی و استنباطی، سپس خروجی مناسب تحقیق با استفاده از مدل ساختاری-تفسیری از طریق نرم افزار Stata استخراج شده است. نتایج تحقیق نشان داد که بیشترین قدرت نفوذ ابعاد پژوهش، مربوط به بعد اجتماعی و سپس بعد زیست محیطی منطقه است که می توان با تقویت مشارکت محوری افراد به الگوی مناسب سلامت محوری رسید.
۱۹.

ارزیابی تاثیرات عناصر مبلمان شهری بر سیما و منظر شهر (مطالعه موردی: منطقه چهار شهرداری – کلان شهر اهواز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی شهری سال دوازدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۷ 25 - 38

کلید واژه ها: مبلمان شهری سیما و منظر شهر کلان شهر اهواز منطقه چهار شهرداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۵ تعداد دانلود : ۱۲۸
مقدمه: امروز مبلمان شهری از عناصر سازنده فضاهای شهری است که کمیت، کیفیت، زیبایی، راحتی، دوام و محل استقرار آن نقش بسیار اساسی در دستیابی به شهری زیبا و سالم دارد. مبلمان شهری از عناصری هستند که توانایی و ظرفیت فراوانی برای اهداف ساماندهی سیما و منظر شهری دارند. هدف: هدف از این پژوهش ارزیابی تأثیرات عناصر مبلمان شهری بر سیما و منظر کلان شهر اهواز (منطقه چهار شهرداری) است که با روش توصیفی تحلیلی انجام گرفته است. روش: گردآوری داده ها با استفاده از دو روش کتابخانه ای و میدانی (پرسش نامه) صورت گرفته است. جامعه آماری این پژوهش را شهروندان منطقه چهار شهرداری اهواز تشکیل می دهد که تعداد 383 نفر از آن ها با استفاده از فرمول کوکران انتخاب گردید. پرسش نامه پژوهش محقق ساخته است که روایی آن با استفاده از اعتبار محتوا و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به میزان 80/0 تایید شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 21 و آزمون رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتیجه گیری: نتایج بیانگر آن بود که مبلمان شهری بر سیما و منظر شهر در سطح معناداری 000/0 تاثیر دارد هم چنین، این امر در بین سایر متغیرهای مبلمان شهری (مکان یابی، طراحی، تجهیز، ساخت و...) در سطح معناداری 000/0 توانسته است بر سیما و منظر شهر تاثیرگذار باشد. بر این اساس می توان بیان داشت که آموزش، نظارت، مراقبت، تعمیرات و توجه به عوامل فرهنگی، طبیعی، زیست محیطی، اجرایی و عملکردی می تواند زمینه ساز ساختار نظام مند مبلمان شهری منطقه چهار اهواز شود.
۲۰.

تحلیل عوامل مؤثر بر تاب آوری مراکز حساس و حیاتی شهری مبتنی بر پدافند غیرعامل (مطالعه موردی: منطقه 11 کلان شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا سال نوزدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۷۰ 97 - 118

کلید واژه ها: تاب آوری مراکز ویژه حیاتی و حساس پدافند غیرعامل منطقه 11 کلان شهر تهران Smart-PLS

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۵ تعداد دانلود : ۲۱۵
امروزه، به دنبال گسترش شهرنشینی و مهاجرت های بی رویه به این نقاط، مسئله آسیب پذیری و تاب آوری مراکز ویژه، حیاتی و حساس از اهمیت دوچندانی برخوردار شده است. در واقع، این مراکز در حکم شریان های مهم بدنه هر سرزمین محسوب می شوند که می توانند کارکرد ملی یا فراملی داشته باشند. از این رو، رویکرد پدافند غیرعامل به منظور افزایش تاب آوری این مراکز و به طور کلی نقاط شهری مهم مطرح شده است. برهمین اساس، هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل اصلی موثر بر تاب آوری مراکز ویژه، حیاتی و حساس مبتنی بر پدافند غیرعامل و سپس تحلیل میزان تأثیر هر یک از عوامل بر مراکز ویژه، حیاتی و حساس منطقه 11 تهران می باشد. روش تحقیق پژوهش توصیفی – تحلیلی است و برای شناسایی عوامل اصلی ادبیات پژوهش و مبانی نظری مورد بررسی قرار گرفت. در نهایت معیارهای اصلی مطابق با نظرات صاحبنظران امر استخراج گردید. جامعه آماری پژوهش شامل متخصصان جغرافیا و برنامه ریزی شهری با توجه به زمینه تخصصی تحقیق است که با استفاده از نرم افزار Sample Power اقدام به برآورد حجم نمونه آماری گردید. سپس برای تحلیل  میزان تأثیر هر کدام از عوامل شناسایی شده از نرم افزار Smart PLS  بهره گرفته شد. در نهایت، یافته های حاصل از تحلیل داده ها، نشان دهنده آن است که عوامل مکان یابی و چند عملکردی 0/826؛ پراکندگی، تفرقه و جابه جایی 0/708؛ استحکامات و سازه های امن 0/582؛ دسترسی 0/513؛ استتار و فریب 0/490؛ اختفاء و پوشش0/410؛ و اعلام خبر 0/175 به ترتیب دارای بیشترین تأثیر بر تاب آوری مراکز ویژه حیاتی و حساس منطقه می باشند. از طرفی تاب آوری اقتصادی 0/819؛ اجتماعی0/767؛  کالبدی-محیطی 0/607؛  و نهادی-مدیریتی 0/594 نیز به ترتیب از اصلی ترین پیامد های تاب آوری این مراکز است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان