تقی اکبری

هدف پژوهش حاضر، بررسی روایی، پایایی و ساختار عاملی مقیاس مدرسه شاد در دانش آموزان مقطع ابتدایی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان ابتدایی ناحیه یک شهر اردبیل در سال تحصیلی 1401-1400 (به تعداد 30687) دانش آموز بود که تعداد 380 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. جهت محاسبه روایی همگرا از پرسشنامه شادکامی آکسفورد (OHI) و روایی واگرا از مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس (DASS-21) استفاده شد. روایی سازه از طریق تحلیل عاملی تأییدی مورد بررسی قرار گرفت. پایایی به کمک روش آلفای کرونباخ و بازآزمایی و تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزارهای اس. پی. اس. اس. نسخه 25 و لیزرل نسخه 8/8 انجام شد. نتایج تحلیل عاملی تأییدی همانند فرم اصلی، 2 عامل شادی در مدرسه و نارضایتی در مدرسه را مورد تائید قرار داد. همچنین، ضریب آلفای کرونباخ برای کل مقیاس برابر با 81/0 و برای خرده مقیاس های شادی در مدرسه و نارضایتی در مدرسه به ترتیب برابر 86/0 و 80/0 به دست آمد. علاوه بر این، ضریب بازآزمایی با فاصله چهار هفته برای کل پرسشنامه 74/0 و برای خرده مقیاس های شادی در مدرسه و نارضایتی در مدرسه به ترتیب 70/0 و 74/0 به دست آمد. همچنین ضرایب همبستگی نشان دهنده روایی همگرا و تشخیصی مطلوب پرسشنامه بود (001/0P<). با توجه به نتایج به دست آمده می توان گفت که پرسش نامه مدرسه شاد ابزاری قابل اعتماد و روا برای اندازه گیری مدرسه شاد در دانش آموزان ابتدایی است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تجارب زیسته اساتید دانشگاه علامه طباطبائی تهران از تدریس مجازی در دوره کرونا صورت گرفت. روش تحقیق حاضر با توجه به هدف از نوع مطالعات کاربردی و بر اساس رویکرد از نوع مطالعات کیفی بر اساس روش پدیدارشناسی بود. جامعه ی مورد مطالعه را کلیه اساتید دانشگاه علامه طباطبائی تهران که دارای سابقه ی آموزش تدریس مجازی بودند را شامل شد. در این پژوهش جهت انتخاب نمونه از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد که برای تعیین حجم نمونه پژوهشگر با تعداد 20 نفر به سطح اشباع نظری دست یافت. به منظور جمع آوری داده ها از مصاحبه های نیمه ساختاریافته استفاده شده است که پایایی ابزار از روش پایایی بین دو کدگذار به دست آمد که قابلیت اعتماد کدگذاری تائید شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش کدگذاری بر اساس تحلیل مضمون استفاده شد. نتایج یافته ها نشان داد که موانع و مشکلات تدریس مجازی اساتید دانشگاه علامه طباطبائی تهران شامل ضعف در یادگیرنده، ضعف آموزش دهنده، ضعف محتوا ، ضعف امکانات آموزشی، ضعف زمان آموزش و ضعف ارزشیابی و بازخورد بود. بر اساس نتایج به دست آمده بیشتر مشکلات دوره های مواجه شده با شکست، مربوط به حیطه ی اجرایی است و مدیران دانشگاه باید توجه خود را به بخش اجرایی معطوف نمایند تا موانع یادگیری در مرحله ی اول و انتقال یادگیری در مرحله ی بعد برطرف شود.

فرهنگ مدرسه ابزار مدیریتی مهمی است که به موفقیت مدرسه کمک می کند. در بسیاری از سازمان های موفق، مدیران به این مهم توجه لازم را دارند. اما مطالعات و تحقیقات در این زمینه نشان می دهد بسیاری از سازمان ها از وجود و نحوه عملکرد فرهنگ سازمانی بی اطلاع اند. از این رو، پژوهش حاضر با هدف طراحی و اعتباریابی الگوی فرهنگ مدرسه موفق انجام گرفت. روش این پژوهش از نوع آمیخته (کیفی کمّی) است. در بخش کیفی، جامعه پژوهش شامل مقالاتی بودند که در زمینه فرهنگ مدرسه و مدرسه موفق بین سال های 2005 تا 2020 در منابع داخلی و خارجی چاپ شده بودند. تعداد 50 مقاله برای تحلیل نهایی انتخاب شد. در بخش کمّی، جامعه آماری شامل همه دبیران دوره دوم متوسطه شهر اردبیل به تعداد 500 نفر بودند. تعداد 217 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. در بخش کیفی از ابزار هفت مرحله ای فراترکیب سندلوسکی و باروسو (۲۰۰۷) استفاده شد. در بخش کمّی از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. یافته های پژوهش بیانگر شناسایی 55 شاخص الگوی فرهنگ مدرسه موفق در قالب 12 مؤلفه شامل چشم انداز و مأموریت مدرسه، توجه به رشد همه جانبه شاگردان، ساختار توانمندساز مدرسه، همکاری و ارتباط مؤثر کارکنان، حمایت اجتماعی، مدیریت همکارانه، جوّ یادگیری مثبت، اخلاق حرفه ای، رهبری مؤثر، ویژگی های شناختی فراگیران، کارآیی و اثربخشی، مدیریت منابع انسانی اثربخش بود. اعتبار الگوی طراحی شده با استفاده از نرم افزار SmartPLS3 از طریق تحلیل عاملی مورد سنجش و تأیید قرار گرفت. نتایج این مطالعه می تواند به مدیران و کارشناسان آموزشی در توسعه فرهنگ مدرسه و شناسایی ویژگی های مدارس موفق و اثربخشی آن کمک کند.

پیشرفت سازمان های امروزی منوط به رشد و توسعه نیروی انسانی آن هاست در این راستا، رهبران سازمانی به دنبال مدیریت بهینه استعدادهایشان هستند. ازاین رو، پژوهش حاضر با هدف طراحی و ارائه الگوی توسعه استعداد معلمان دوره ابتدایی در شهر اردبیل با رویکرد کیفی و مبتنی بر طرح نظام مند اشتراوس_کوربین (1998) انجام شد. جامعه آماری شامل معلمان نمونه سه سال اخیر، مدیران، خبرگان آموزش وپرورش و اساتید دانشگاه می باشد که از طریق روش نمونه گیری هدفمند با 20 نفر از آنان مصاحبه به عمل آمد. داده ها با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته جمع آوری شد و به روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی تجزیه وتحلیل گردید. یافته های پژوهش نشان داد که «شایستگی استعدادها» به عنوان پدیده محوری؛ عوامل مدیریتی و عوامل سازمانی در قالب عوامل علی؛ مدیریت عملکرد به عنوان راهبرد؛ استراتژی سازمانی تحت عنوان عوامل زمینه ای؛ مدیریت مدرسه محور به عنوان عامل مداخله گر و پیامدهای توسعه سازمانی و توانمندی فردی معلمان عناصر الگوی ارائه شده را تشکیل دادند. طبق نتایج این تحقیق، آموزش وپرورش می تواند از طریق ارتقای شایستگی معلمان و بکارگیری مدیریت عملکرد به تعالی سازمانی دست یابد.

هدف اصلی دراین پژوهش، طراحی و اعتبار سنجی مدل دانشگاه باز بر اساس پارادایم نوآوری باز می باشد. برای رسیدن به این هدف، از روش ترکیبی متوالی اکتشافی استفاده شده است. روش شناسی پژوهش استفاده از رویکرد آمیخته می باشد، در مرحله کیفی با استفاده از نظریه داده بنیاد و مصاحبه نیمه ساخت یافته با ده نفر از متخصصان و پژوهشگران نوآوری باز که به روش نظری انتخاب شدند، داده ها جمع آوری شد سپس با استفاده از طرح نظامند استراوس و کوربین مولفه های نوآوری باز در قالب مدل پارادایمی نظامند تدوین گردید. بر اساس یافته های حاصل از مرحله کیفی پرسشنامه، مدل اولیه طراحی شد و پس از سنجش روایی (لاوشه) و پایایی آلفای کرونباخ 85/0، پرسشنامه طراحی شده به 364 نفر از اساتید دانشگاهی با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای متناسب اجرا گردید. یافته های پژوهش نشان می دهد که مولفه های نوآوری باز ارائه شده در طرح نظامند با استفاده از نرم افزار Amos24   و انجام روش تحلیل عاملی تاییدی مرتبه اول و مرتبه دوم مورد اعتبار سنجی قرار گرفت و بارهای عاملی تمامی مولفه ها بیشتر از 4/0 و مقادیر تی بیشتر از 96/1 به دست آمده است که این نتایج حاکی از برازش قابل قبول برای همه مولفه های ارائه شده در طرح نظامند می باشد.

هدف پژوهش حاضر ارائه مدل مفهومی دانشگاه به مثابه سازمان یاددهنده با استفاده از روش فراترکیب می باشد. روش پژوهش حاضر کیفی و از نوع فراترکیب بوده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه منابع مرتبط با سازمان یادهنده طی سال های 2000 تا 2020 به تعداد 124 منبع بود که  تعداد 68 منبع براساس چکیده انتخاب شد. سپس 44 منبع براساس محتوا گزینش شد که در نهایت 21 منبع به عنوان منابع نهایی، به روش تحلیل تم مورد بررسی  قرار گرفت. برای انخاب مقالات از کلید واژه های سازمان یاددهنده، سازمان یادگیرنده و دانشگاه یاددهنده و از کلید واژ های انگلیسی Teaching organization، learning organization و University Teaching در پایگاه های اطلاعاتی کتابخانه ها، پژوهشکده ها و سایت هایی همچون جهاد دانشگاهی، پایگاه مجلات تخصصی نور، مگیران، مقالات علمی همایش های کشور، پایگاه نشریات کشور، ایران داک، سیویلیکا، علم نت و پایگاه های استنادی و اطلاعاتی معتبر خارجی شامل Science Direct، Google Scholar،Scopus،Springer، IEEE مورد جستجو قرار گرفت. منابع انتخاب شده با استفاده از نرم افزار maxqda 2020  مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند که تعداد  216 کد اولیه حاصل شد. بعد از پالایش و دسته بندی مجدد کدهای اولیه توسط تیم پژوهش 56 مقوله محوری بدست آمد که در2 مولفه اصلی درون سازمانی شامل عوامل فردی، مدیریتی، ساختاری و زیر ساختی و عوامل برون سازمانی شامل عوامل فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، تکنولوژیکی و اطلاعاتی و عوامل محیطی و اجتماعی و برون سازمانی تقسیم بندی شدند. با توجه به نتایج، دانشگاه یاددهنده بایستی بر پایه اصول بنیادین  بنا شود که زیربنا و شالوده ی سازمان یاددهنده را شکل می دهند. نتیجه تاثیر عوامل دورن سازمانی و برون سازمانی بر سازمان یاددهنده خلق دانش و تحقیق و توسعه دانش جدید در سازمان می باشد که در نتیجه تعامل این پیامد ها تسهیم دانش در سازمان اتفاق می افتد.  

سابقه و هدف: استفاده اعتیادی از تلفن همراه عادت های تفکر انسان را عمیقاً تغییر داده و بر سازگاری رفتاری و روانی-اجتماعی افراد نیز تأثیر گذاشته است. پژوهش حاضر با هدف نقش واسطه ای سلامت معنوی در ارتباط بین هوش هیجانی و اعتیاد به تلفن همراه انجام گرفته است. روش کار: روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش تمامی دانش آموزان پسر دوره متوسطه مدارس دولتی شهرستان اردبیل در سال تحصیلی 1398 بود که از میان آنان نمونه ای به حجم 250 نفر به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ا ی چندمرحله ای انتخاب شد و به پرسش نامه های اعتیاد به تلفن همراه، هوش هیجانی و سلامت معنوی پاسخ دادند. داده ها نیز با شاخص های آمار توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون و الگوی روابط ساختاری تحلیل شد. در این پژوهش همه موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: نتایج ضریب همبستگی نشان داد که اعتیاد به تلفن همراه با نمره کل هوش هیجانی و مؤلفه های آن و با سلامت معنوی ارتباط منفی داشت. همچنین سلامت معنوی با نمره کل هوش هیجانی و مؤلفه های آگاهی و خودانگیزی ارتباط مثبت داشت (001/0P<). علاوه براین، شاخص های برازش الگو نیز تأثیر هوش هیجانی را بر اعتیاد به تلفن همراه با میانجیگری سلامت معنوی تأیید کرد. نتیجه گیری: یافته های پژوهش این فرض را تقویت می کند که سلامت معنوی می تواند عاملی محافظتی در نوجوانان باشد و به آنان کمک کند تا علائم منفی مرتبط با استفاده از اینترنت و تلفن های هوشمند را کاهش دهند. پیامدهای این یافته ها برای پیشگیری از ناسازگاری روان شناختی مرتبط با اینترنت و استفاده مشکل ساز از تلفن های هوشمند در نوجوانان کاربرد دارد.

هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل مؤثر بر اثربخشی راهبران آموزشی و تربیتی مدارس چندپایه استان گیلان بود. پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و به روش توصیفی– همبستگی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه معلمان کلاس های چندپایه دوره ابتدایی استان گیلان به تعداد 1945 نفر بود. بر مبنای جدول مورگان، نمونه ای به حجم 322 نفر به روش تصادفی طبقه ای انتخاب شد. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن توسط اساتید صاحب نظر تأیید و پایایی نیز با استفاده از آلفای کرونباخ 91 / 0 به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. براساس نتایج تحلیل، عوامل مؤثر بر اثربخشی راهبران آموزشی و تربیتی به ترتیب در هشت عامل خلاصه شدند: ویژگی های فردی و شخصیتی راهبر؛ نظارت و راهنمایی؛ دانش فنی و مهارتی راهبر؛ جو سازنده و مشارکتی مدرسه؛ ایجاد انگیزش و حمایت از همکاران؛ ارتباط مؤثر؛ رشد و توانمندسازی همکاران؛ شرایط محیطی و اقتضایی مدرسه که در مجموع 32 / 73 درصد از واریانس کل را تبیین می کنند. از بین این عوامل، ویژگی های فردی و شخصیتی راهبر با 15 / 11 درصد داری بیشترین سهم در اثربخشی راهبران آموزشی و تربیتی است. بنابراین، افرادی که به دنبال نظارت و راهبری اثربخشی در آموزش و پرورش هستند باید این عوامل را مد نظر قرار دهند.

فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی به همه فضاهای اجتماعی، سازمانی و فردی در جوامع بشری وارد شده و شیوه زندگی روزمره، کار و معرفت افراد را به درجه های گوناگون تحت تأثیر قرار داده اند. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین کاربست شبکه های اجتماعی مجازی با سبک زندگی جوانان انجام شده است. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش پژوهش، توصیفی همبستگی است. جامعه آماری پژوهش را تمامی جوانان دختران و پسران بین سنین 25-18 شهر اردبیل در سال 1396 تشکیل داده اند که حجم آن برابر با 24000 نفر است. برای تعیین حجم نمونه نیز با استفاده از جدول مورگان تعداد 380 نفر به روش نمونه گیری خوشه چندمرحله ای انتخاب شد ه است و روش گردآوری اطلاعات میدانی با استفاده از پرسشنامه شبکه های اجتماعی آریانی و همکاران (1394) و پرسشنامه سبک زندگی جوانان لعلی و همکاران (1391) صورت گرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که بین شبکه های مجازی و سبک زندگی جوانان (سلامت جسمانی، ورزش و تندرستی، وزن و تغذیه، پیشگیری از بیماری ها، سلامت روان شناختی، سلامت معنوی، سلامت اجتماعی، اجتناب از داروها و مواد مخدر و پیشگیری از حوادث) رابطه معکوس و معناداری وجود دارد. همچنین نتایج رگرسیون نشان داد که متغیر شبکه های اجتماعی حدود 40 درصد واریانس سبک زندگی را پیش بینی می کند.

اشتیاق شغلی یکی از موضوعات مهم در حیطه کنترل شغلی و تعهد سازمانی است و عامل بسیار مؤثر در خودکنترلی فردی، رفتارهای نوآورانه و دگرگون سازی شغلی است. از سوی دیگر گزارش های تحقیقی حاکی از تحلیل اشتیاق شغلی و شیوع اخلاق مخرب و فرسودگی شغلی در سازمان های ایران است. این امر لزوم توجه بیش ازپیش به موضوع اشتیاق شغلی را نشان می دهد در این راستا محققان در این پژوهش درصدد طراحی مدلی متشکل از عوامل مؤثر بر اشتیاق شغلی و کشف روابط ساختاری میان آن عوامل با استفاده از روش معادلات ساختاری می باشند. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی می باشد برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های فرهنگ سازمانی رابینز(1998)،اشتیاق شغلی سالانوا و شوفلی(2004) و اخلاق حرفه ای کادوزیر(2002) استفاده شد. برای تحلیل یافته ها از تحلیل عاملی تاییدی و مدل سازی معادلات ساختاری استفاده گردید. بر این اساس 190 نفر از کارکنان غیر هیئت علمی(ستادی) از میان 392 نفر با استفاده از جدول نمونه کرجسی مورگان و روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. یافته های بخش ساختاری مدل نشان می دهد که فرهنگ سازمانی مطلوب و قوی می تواند به صورت مستقیم و غیرمستقیم عاملی مؤثر و قدرتمندی در بالا بردن اخلاق حرفه ای و اشتیاق شغلی کارکنان باشد.

پژوهش حاضر با هدف، تحلیل نقش میانجی سرمایه روانشناختی در رابطه بین رهبری اصیل و سلامت سازمانی در بین کارکنان دانشگاه علامه طباطبائی تهران انجام شده است. روش پژوهش، توصیفی- پیمایشی و جامعه آماری پژوهش نیز کلیه کارکنان دانشگاه علامه طباطبائی تهران بود. نمونه آماری پژوهش بصورت نمونه گیری تصادفی ساده با استفاده از فرمول کوکران در سطح خطای 5/0 برابر با 186نفر است. برای جمع آوری داده ها نیز از سه نوع پرسش نامه، رهبری اصیل آلیو (2006)، سرمایه روانشناختی لوتانز، اولیو و یوسف(2007) و سلامت سازمانی هوی و فلدمن استفاده گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل مسیر استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که رهبری اصیل به صورت مستقیم بر روی سلامت سازمانی کارکنان تاثیر داشته است. همچنین رهبری اصیل به صورت غیر مستقیم و از طریق سرمایه روانشناختی بر روی سلامت سازمانی کارکنان تاثیر داشته است، به این معنی که سرمایه روانشناختی به عنوان متغیر میانجی در ایجاد رابطه بین رهبری اصیل و سلامت سازمانی نقش ایفا کرده است. نتیجه گیری می شود که مدیران دانشگاه می توانند با استفاده از مولفه های سبک رهبری اصیل که منجر به افزایش سرمایه روانشناختی در کارکنان می شود، زمینه را برای ایجاد محیطی سالم و ایمن مهیا کنند.

هدف از پژوهش حاضر که از نوع توصیفی تحلیلی بوده، بررسی و سنجش سطح توسعه یافتگی و تبیین شکاف بین شهرستان های استان اردبیل به لحاظ برخورداری از شاخص های آموزشی است.اطلاعات تعداد 53 شاخص در قالب امکانات فیزیکی فضاهای آموزش ی و پرورشی، امکان ات علم ی- آموزشی دانش آموزی، پیش رفت تحص یلی دانش آموزان، شاخص های بهره وری اقتصادی، شاخص های منابع انسانی با مراجعه به سالنامه آماری و به صورت کتابخانه ای و شاخص های نهادی، شاخص های غیر شناختی و شاخص های فرایندی نیز از طریق پرسشنامه جمع آوری شده است. اطلاعات موردنیاز از آموزش وپرورش اس تان، سرشماری های عمومی نفوس و مسکن، سالنامه های آماری، اطلاعات رایانه ای مرکز آمار ایران جمع آوری شده است. برای انجام محاسبات از نرم افزار رایانه ای SPSS ورژن 20 و Excel2016 استفاده شده اس ت. ب ا اس تفاده از مدل های ویکور و روش وزن دهی آنتروپی به رتبه بندی من اطق آموزش وپرورش اس تان مبادرت گردیده است سپس از طریق مدل های پیشرفته آماری همچون تحلیل رگرسیونی و تحلیل واریانس و با استفاده از فرآیند تحلیل شبکه ای ANP به تجزیه وتحلیل عوامل مؤثر بر توسعه من اطق آموزش وپرورش استان اردبیل پرداخته شده است و درنهایت تأثیرگذارترین شاخص ها مشخص شدند. بر اساس یافته ها شهر اردبیل ازنظر توسعه یافتگی در رتبه اول و شهر اصلاندوز در رتبه آخر قرار گرفته است

هدف از پژوهش حاضر بررسی نگرش،دانش زیست محیطی و مولفههای پایداری در دانشگاه بود. پژوهش حاضر از لحاظ روش در حوزه تحقیقات کاربردی و از نظر روش گردآوری اطلاعات در پژوهشهای توصیفی- پیمایشی قرار می گیرد.جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشکده مدیریت پردیس فاربی دانشگاه تهران می باشد.که از بین آنها تعداد 200 نفر با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده اند. برای جمع آوری داده ها نیز از سه پرسش نامه، پرسش نامه محقق ساخته دانشگاه پایدار ملکی(1393) باضریب پایایی 89/0 وپرسش نامه دانش زیست محیطی هی و همکاران(2011) با ضریب پایایی 87/0 و مقیاس nep با ضریب پایایی 85/0 بهره گرفته شد. تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی انجام شد که در بخش استنباطی از آزمون فریدمن، همبستگی، تی تک نمونه ای استفاده شد.نتایج تجزیه و تحلیل ها نشان داد که دانشجویان در بعد نگرش محیط زیست با میانگین (55/3) در وضعیت نسبتا مطلوب قرار دارند و همچنین در بعد دانش محیط زیست نیز با میانگین(09/4) در وضعیت مطلوب قرارداشتند.علاوه براین نتیجه اولویت بندی عوامل دانش و نگرش محیط زیست معنادار بوده و در نهایت نتیجه بررسی همبستگی نشان داد که، رابطه بین ابعاد دانشگاه پایدار و دانش و نگرش نسبت به محیط زیست مثبت و معنادار می باشد و از بین عوامل دانشگاه پایدار آموزش و پژوهش پایدار بیشتر میزان همبستگی را با نگرش محیط زیست داشتند همچنین از بین این ابعاد بیشترین میزان همبستگی را با دانش محیط زیست مدیریت محیط زیست و خدمات پایدار دارا بودند.

امروزه یکی از دغدغه های اندیشمندان علوم تربیتی موضوع گرایش به معنویت و اخلاق مداری دانش آموزان و به تبع آن رفتار مناسب شهروندی است، با توجه به اهمیت موضوع، هدف پژوهش حاضر، مقایسه و بررسی ارتباط بین رشد اعتقادی و خود پنداره و رفتار شهروندی در دانش آموزان دختر و پسر بود. این یک بررسی پیمایشی از نوع توصیفی –همبستگی و مقایسه ای بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان متوسطه دوم ناحیه یک اردبیل به تعداد 15824 در سال تحصیلی 94-95 بودند که به تعداد 380 نفر (190 دختر و 190 پسر) به روش نمونه گیری ساده انتخاب شدند. با حضور در محل تحصیل به پرسشنامه رشد اعتقادی وخود پنداره  SCQ و پرسشنامه تربیت شهروندی پاسخ دادند. روایی و پایایی پرسشنامه ها در تحقیقات متعدد تأیید شده بود.برای تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس چند متغیره برای تجزیه و تحلیل آماری همبستگی بین متغییر ها و ارتباط آنها  از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج نشان داد بین رشد اعتقادی و متغییر خودپنداره و همچنین رفتار شهروندی ارتباط معناداری وجود دارد و از سوی دیگر این متغییر ها در بین دانش آموزان دختر و پسر تفاوت معنادداری وجود دارند.تقویت رشد اعتقادی دانش آموزان مدرسه می تواند به تقویت خود پنداره و رفتار مناسب شهروندی دانش آموزان منجر شود.