علیرضا استعلاجی

علیرضا استعلاجی

مدرک تحصیلی: استاد گروه جغرافیای روستایی، واحد یادگار امام، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرری

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸۱ تا ۱۰۰ مورد از کل ۱۱۶ مورد.
۸۱.

سنجش و تحلیل برخی مؤلفه های فرهنگی توسعه در شهرستان های استان بوشهر با بهره گیری از مدل های ترکیبی تصمیم گیری چند شاخصه

کلید واژه ها: مؤلفه های فرهنگی توسعه تصمیم گیری چند شاخصه بوشهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 548 تعداد دانلود : 354
در عصر حاضر شاخص های فرهنگی به عنوان یکی از اصلی ترین ارکان توسعه جوامع مطرح می باشند که ضمن برخورداری از جایگاه ویژه در برنامه ریزی ملی، بستر رشد اقتصادی و توسعه سرزمینی را نیز مهیا می سازند. با عنایت به اهمیت بنیادین فرهنگ و نقش آن به عنوان کلیدی ترین عنصر تحولات اجتماعی در جهان امروزی، این پژوهش درصدد است تا جهت تبیین کمی توسعه فرهنگی در شهرستان های استان بوشهر، 24 مؤلفه اساسی فرهنگی را مورداستفاده و بررسی قرار دهد. این مطالعه با تکیه بر منابع اسنادی و بهره گیری از نرم افزار Spss و مدل های تاپسیس، وایکور و ساو، سعی دارد با روشی توصیفی-تحلیلی، داده های موجود را مورد ارزیابی و تحلیل قرار دهد. یافته های پ ژوهش حاکی از آن است که در برخورداری از امکانات و زیرساخت های فرهنگی، شکاف عمیقی بین شهرستان های استان بوشهر وجود دارد. به طوری که از یک سو شهرستان های بوشهر و دشتستان ازنظر برخورداری فاصله زیادی با سایر شهرستان ها داشته و در سطح بالایی از توسعه قرارگرفته اند و از سوی دیگر شهرستان های جم و دیلم در زمره مناطق محروم از توسعه جای گرفته اند. نتایج نشان می دهد دستیابی به توسعه فرهنگی مطلوب در مناطق کمتر توسعه یافته، محروم و بسیار محروم، مستلزم توجه خاص به شرایط طبیعی، اجتماعی و فرهنگی مناطق، بازنگری در وضعیت موجود و برنامه ریزی فضایی جهت افزایش کمی و کیفی منابع در شهرستان های استان است. چراکه آمایش فرهنگی جز در سایه تمرکززدایی، به کارگیری ظرفیت های جدید، سیاست گذاری های نوین فرهنگی- اجتماعی و اتخاذ راهبرد عدالت اجتماعی در تخصیص هدفمند خدمات میسر نخواهد گردید.
۸۲.

بررسی میزان رضایت روستاییان از عملکرد مدیران محلی در شهرستان صومعه سرا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: میزان رضایت عملکرد مدیران محلی شهرستان صومعه سرا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 412 تعداد دانلود : 348
این تحقیق با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی و با بهره گیری از مطالعات کتابخانه ای، اسنادی و مشاهدات میدانی وتکمیل پرسشنامه به بررسی میزان رضایت روستاییان ازعملکردمدیران محلی درشهرستان صومعه سرا پرداخته ومهمترین هدف اصلی تحقیق بررسی میزان رضایت روستاییان ازعملکردمدیران محلی در این شهرستان می باشدجامعه آماری کل شهرستان صومعه سرا بوده وحجم نمونه براساس جدول مورگان و به روش تصادفی سهمیه ای انتخاب گردیده است. نتایج تحقیق بیانگراینست که مدیران محلی می توانندتاثیر زیادی درتوسعه روستاهای شهرستان داشته وهمه روستاییان تشکیل مدیریت محلی یاوجود دهیاری وشوراها را در توسعه روستا  ضروری وزمینه های ضرورت تشکیل این مدیریت محلی در روستا رااز نظراقتصادی، اجتماعی، فرهنگی وهمه مواردبیان نموده اند. اکثرپاسخ دهندگان معتقدند که مدیران محلی درکارخودموفق بوده وازعملکردمدیران محلی احساس راضایت می کنند.وچگونگی عملکرد مدیران روستا رادرزمینه اجتماعی وفرهنگی عالی بیان داشته ونقش مدیران محلی رادرتوسعه روستاهای شهرستان صومعه سرابسیارزیاددانسته اند.همچنین میزان موفقیت و عملکرد مدیران در زمینه رونق و تجارت وکسب وکار درمناطق روستایی، بازگشت مردم به روستا و جلوگیری ازمهاجرت ،گسترش فعالیت های خدماتی وسایر موارد در روستا زیاد دانسته ودرمجموع مشارکتشان را درتوسعه روستا بسیار موثرمی دانند.درواقع بیشترین زمینه های ایفای نقش مدیران اقتصادی، اجتماعی وبعد فرهنگی وفضایی کالبدی می باشد .اکثرپاسخ دهندگان معتقدندکه مدیران برای مشارکت مردم درامورمختلف مردم راتشویق نموده و معتقدند که مدیران محلی توانسته اندمشکلات موجود درشهرستان صومعه سرا را برطرف نموده ومیزان توانایی مدیران محلی درحل مشکلات موجود در این شهرستان را بسیار زیاد می دانند. 
۸۳.

سنجش و تحلیل شکاف توسعه بین سکونتگاه های روستایی استان بوشهر با تاکید بر مقایسه تطبیقی شهرستان های شمالی و جنوبی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: توسعه سکونتگاه های روستایی استان بوشهر تاپسیس فازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 42 تعداد دانلود : 46
این مطالعه به لحاظ ماهیت یک پژوهش کاربردی و از منظر روش شناسی در زمره تحقیقات توصیفی- تحلیلی قرار می-گیرد که شیوه گردآوری اطلاعات از نوع کتابخانه ایی و ابزار جمع آوری با توجه به اهداف پژوهش مبتنی بر داده ها و اطلاعات جداول و فرم های رایج آمارنامه سرشماری عمومی نفوس و مسکن (بویژه سالنامه آماری سال1390 استان بوشهر) بوده است. شایان ذکر است که جامعه آماری پژوهش کل روستاهای قابل سکونت واقع در شهرستان های استان بوشهر بوده است (861 روستا) که جهت سنجش سطح توسعه آن ها، 66 مولفه در قالب شاخص های توسعه، از آمارنامه رسمی استان بوشهر استخراج و با استفاده از تکنیک تاپسیس فازی مورد بررسی قرار گرفت. تحلیل یافته های پژوهش ضمن تایید وجود شکاف در توزیع و تخصیص امکانات و خدمات روستایی، حاکی از آن است که بیشترین شکاف توسعه به ترتیب در شاخص های ارتباطی برابر با 55/0، خدماتی برابر با 48/0 و بهداشتی- درمانی برابر با 42/0 وجود داشته است. نتایج همچنین نشان داد که میزان شکاف در شاخص اداری- انتظامی برابر با 32/0، در شاخص زیربنایی برابر با 24/0، در شاخص آموزشی برابر با 20/0 و در شاخص فرهنگی– مذهبی برابر با 19/0 بوده است.
۸۴.

تأثیر مهاجرت های بین المللی و وجوه ارسالی بر اقتصاد کشورها (مورد پژوهش: کشور هند)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مهاجرت های بین المللی وجوه ارسالی اثرات اقتصادی توسعه هندوستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 686 تعداد دانلود : 38
این تحقیق به صورت تحلیلی - توصیفی، برای بررسی تأثیر وجوه ارسالی در تاریخ های مختلف هند و تأثیر آن بر اقتصاد کلان و جنبه های رشد و توسعه این کشور می باشد. روش تحقیق در این پژوهش، به صورت کتابخانه ای و بررسی بنگاه های اقتصادی هند، بانک ها، مؤسسات مالی و کلیه ی کتاب ها، مقالات لاتین، و بهره از اطلاعات,GIS و ... می باشد. همچنین برای این کار، اطلاعات مربوط به وجوه ارسالی و برخی از متغیرهای اقتصاد کلان مانند GDP، PFCE، GDFC، پس انداز، سرمایه گذاری مستقیم خارجی، FII، صادرات، واردات و کسری تراز تجاری و غیره را برای دوره 1971-2008 مورد بررسی قرار گرفته است، که بر حسب آخرین اطلاعات و آمارهای منتشر شده توسط، بانک مرکزی هندوستان، بانک جهانی و سازمان ملل از سال 1971 تا 2008 و همچنین برخی از اطلاعات از سال 1971 تا آپریل سال 2013 که آخرین آمارهای منتشر شده توسط بانک جهانی می باشد را شامل می شود. این مطالعه نشان می دهد که وجوه ارسالی به طور مداوم, و با سرعت بسیار سریع در حال افزایش است و حداقل در 15 سال گذشته پیامدهای مثبت و قابل توجهی بر متغیرهای اقتصاد کلان که در بالا گفته شد دارد.
۸۵.

سنجش میزان برخورداری سکونتگاه های روستایی شهرستان بروجرد (با بهره گیری از مدل های ترکیبی فازی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه سکونتگاه های روستایی شهرستان بروجرد تکنیک فازی توزیع و تخصیص امکانات

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی روش های کمی در جغرافیا
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی توسعه پایدار روستایی
تعداد بازدید : 13 تعداد دانلود : 125
ضرورت توجه به محرومیت مشهود برخی سکونتگاه های روستایی و خلاء یک بررسی جامع در زمینه توسعه روستایی در شهرستان بروجرد، موجب گردید تا پژوهش حاضر ضمن تبیین دقیق وضعیت توزیع خدمات و امکانات روستایی در شهرستان، میزان توسعه یافتگی مناطق مستقر در قلمرو پژوهش را بصورت دقیق به تصویر بکشد. در همین راستا هدف کلی این پژوهش تحلیل فضایی توسعه روستایی در دهستان های شهرستان بروجرد و ارائه راهکارهایی جهت برقراری توسعه متوازن بین نواحی مورد مطالعه بوده است. این مطالعه به لحاظ ماهیت یک پژوهش کاربردی و از منظر روش شناسی در زمره تحقیقات توصیفی- تحلیلی قرار می گیرد. شیوه گردآوری اطلاعات از نوع کتابخانه ای و ابزار جمع آوری مبتنی بر ابزارهای استانداردشده در قالب فرم ها و جداول رسمی آمارنامه سرشماری عمومی نفوس و مسکن (بویژه سالنامه آماری سال1390 استان لرستان) بوده است. جامعه آماری پژوهش نیز کل روستاهای قابل سکونت واقع در شهرستان های شهرستان بروجرد، برابر با 192 روستا بوده است. در ادامه 47 مولفه از شاخص های توسعه از آمارنامه رسمی استخراج و پس از وزن دهی با روش های آنتروپی شانون و تحلیل مولفه های اصلی، با بهره گیری از تکنیک های ویکور فازی، تاپسیس فازی، تحلیل سلسله مراتبی خوشه ایی و ضریب پراکندگی مورد بررسی قرار گرفتند. تحلیل کلی شاخص های توسعه نشان داد، طبق محاسبات تکنیک ویکور فازی دهستان گودرزی با ضریب 07/0 توسعه یافته ترین و دهستان و همت آباد با ضریب 86/0 محروم ترین منطقه شهرستان به لحاظ توسعه روستایی بوده اند. همچنین نتایج حاصل از محاسبات تکنیک تاپسیس فازی نیز نشان داد: بیشترین ضریب توسعه با 48/0 مربوط به دهستان گودرزی و کمترین ضریب توسعه مربوط به دهستان دره صیدی 28/0 بوده است. نتایج حاصل از رتبه بندی دهستان های مورد مطالعه به لحاظ توسعه روستایی نیز نشان داد دهستان های گودرزی، شیروان، برده سر، والانجرد، اشترینان، همت آباد و دره صیدی به ترتیب در رتبه های اول تا هفتم قرار گرفتند.
۸۶.

تحلیل و سطح بندی توسعه در مناطق روستایی شهرستان دشتی با تأکید بر رویکرد فازی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه سطح بندی شهرستان دشتی شیوة فازی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی روش های کمی در جغرافیا
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی توسعه پایدار روستایی
تعداد بازدید : 121 تعداد دانلود : 362
بررسی حاضر در قالب یک پژوهش بنیادی با هدف تبیین وضعیت توسعه در مناطق روستایی شهرستان دشتی به انجام رسید. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده، گردآوری داده ها به شیوه کتابخانه ای با بهره گیری از آمارنامه سال 1390 استان بوشهر صورت گرفت که طی آن، 59 شاخص در ابعاد مختلف استخراج شد و سطح بندی میزان توسعه یافتگی دهستان های شهرستان دشتی به شیوه کمّی با استفاده از روش تاپسیس فازی و بهره گیری از نرم افزار SPSS انجام شد. یافته های پژوهش، با ترسیم سیمایی نامتعادل از توسعه مناطق روستایی، از وجود یک شکاف منطقه ای عمیق در شهرستان دشتی حکایت داشت، به گونه ای که روند توزیع و دسترسی به منابع در هفت دهستان شهرستان دشتی گویای آن بود که دهستان های خورموج و کبگان، به ترتیب، دارای بیشترین میزان توسعه بودند و دهستان های شنبه، چغابور و مرکزی نیز در جرگه مناطق روستایی محروم قرار داشتند؛ همچنین، توسعه دهستان های طسوج با 379/0 و کاکی با 359/0 در سطح متوسط بود. نتایج نشان داد که توسعه متوازن مناطق روستایی در شهرستان دشتی مستلزم بازنگری در تخصیص منابع و امکانات، توزیع برابر فرصت ها و ارتقای کیفی خدمات در مناطق دورافتاده با هدف آمایش سرزمین است.
۸۷.

راهبردهای مدیریت بحران در سکونتگاه های غیر رسمی اسلامشهر با تاکید بر توانمند سازی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت بحران توانمند سازی سکونتگاه های غیر رسمی تکنیک تحلیلی SWOT کاربری های مسکونی شهر اسلامشهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 777 تعداد دانلود : 154
حاشیه نشینی و یا به تعبیر امروزی اسکان غیررسمی، پیامد شهرنشینی سریع و انتقال به پارادایم اقتصادی اجتماعی صنعتی شدن است که شهرنشینی، شکل فضایی غالب و موازی انتقال اجتماعی اقتصادی این پارادایم است. این پدیده در دهه های اخیر با پیدایش جامعه اطلاعاتی همچنان گسترش یافته و گویی تعهدی برای بقا و باز تولید آن وجود دارد. از دهه 1980 راهبردهای توانمندسازی و بهسازی با ابتکار عمل بانک جهانی به منظور ساماندهی سکونتگاه های غیررسمی، افراد ساکن در این نوع سکونتگاه ها را به عنوان معضل، بلکه به عنوان دارایی می نگرد و ارتقای وضعیت اجتماعی- اقتصادی آنها را با نقش تسهیل گر دولت بر عهده خود آنان می گذارد تا تعهد و توانمندسازی را جایگزین فرهنگ استحقاق و فرهنگ فقر نماید. روش تحقیق در این پژوهش، «توصیفی- تحلیلی» می باشد که داده های آن بر اساس مطالعات میدانی گردآوری شده است؛ لذا با به کار بستن تحلیل استراتژیک SWOT، برترین استراتژی های توانمند سازی و مدیریت بحران در محلات اسکان غیررسمی در شهر اسلامشهر ارائه شده و همچنین می توان گفت با مدیریتی یک پارچه و کارآمد همراه با برنامه ریزی دقیق در این محلات از آن جلوگیری و از پیامدهای مخرب آن تا حدودی کاست. در انتهای پژوهش اولویت اجرائی راهکارهای پیشنهادی از جانب مدیریت شهری و چگونگی بهره گیری از گروه های مردمی و سازمانهای غیردولتی در راستای ساماندهی و توانمند سازی محلات اسکان غیررسمی ارائه شده است نتایج پژوهش نشان می دهد به منظور بهبود وضعیت موجود کاربری های مسکونی محلات اسکان غیررسمی در شهر اسلامشهر در ارتباط با کاهش آسیب های ناشی از زلزله و دیگر بحرانها و عوامل طبیعی، اجرای طرح های نوسازی، بهسازی و توانمندسازی در بافت های فرسوده، نظارت ارگان های فعال در امر ساخت و سازهای شهری و ارتقاء آگاهی ساکنین در به کارگیری مصالح بادوام، مهم ترین راهکارها بوده، که از اولویت های اجرایی برتر می باشند.
۸۸.

تحلیل فضایی شاخص های توسعه در مناطق روستایی شهرستان دشتستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل فضایی توسعه مناطق روستایی ویکور فازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 96 تعداد دانلود : 196
ضرورت شناخت و تحلیل علل نابرابری ها و شکاف های منطقه ای، برنامه ریزان را بر آن داشته که تکنیک ها و روش هایی را ابداع کنند تا از طریق تعیین درجه توسعه یافتگی مناطق بتوانند به تفاوت های منطقه ایی دست یابند. از همین رو در دهه های اخیر، برای تصمیم گیری های پیچیده توسعه در سطح مناطق، توجه محققین به مدل های تصمیم گیری چند معیاره معطوف گردیده است . بر همین اساس بررسی حاضر نیز بعنوان یک پژوهش بنیادی با بهره جویی از روش های تصمیم گیری چندشاخصه و با هدف تبیین وضعیت توسعه در مناطق روستایی شهرستان دشتستان به انجام رسیده است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات از نوع کتابخانه ایی و ابزار جمع آوری با توجه به اهداف پژوهش مبتنی بر داده های آمارنامه سال 1390 استان بوشهر بوده است که طی آن 40 شاخص در ابعاد مختلف استخراج و با استفاده از تکنیک ویکور فازی، سطح بندی میزان توسعه یافتگی دهستان های شهرستان دشتستان به انجام رسید. یافته های پژوهش ضمن ترسیم سیمایی نامتعادل از توسعه مناطق روستایی، حکایت از وجود یک شکاف منطقه ای عمیق در شهرستان دشتستان دارد. به طوری که روند توزیع و دسترسی به منابع در 12 دهستان شهرستان دشتی حاکی از آن است دهستان های زیارت با ضریب 06/0 دارای بیشترین میزان توسعه و دهستان های اسماعیل خانی با ضریب 1، وحدتیه با ضریب 968/0، ارم با ضریب 897/0، پشتکوه با ضریب 811/0، دهرود با ضریب 782/0 و زیارت با ضریب 702/0 در رده مناطق روستایی محروم قرار گرفته اند. نتایج نشان می دهد توسعه متوازن مناطق روستایی شهرستان دشتستان مستلزم بازنگری در تخصیص منابع و توزیع برابر فرصت ها با رویکرد برنامه ریزی فضایی در مناطق محروم می باشد.
۸۹.

بررسی میزان مشارکت مردم در امنیت محله های شهری (مورد مطالعه: شهر شمشک- دربندسر)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امنیت مشارکت محله برنامه ریزی مشارکتی حس تعلق محله ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 807 تعداد دانلود : 499
مقوله امنیت از مسائلی است که در طول تاریخ بشریت از اهمیت حیاتی برخوردار بوده و در دوره های اخیر بر اهمیت آن بیش از پیش افزوده شده است. با توسعه شهرنشینی امنیت اهمیت مضاعفی به خود گرفته به نحوی که شکوفایی اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و.... جامعه شهری در گرو وجود امنیت است. باتوجه به مفهوم چند بعدی و گسترده امنیت شاخص های مربوط به آن از طیف وسیعی برخوردار می باشد. در این پژوهش سعی شده تا رابطه بین مشارکت مردمی و طرح های محلی و امنیت محله ها مورد سنجش قرارگیرد. باتوجه به هدف پژوهش، که دستیابی به امنیت محله ای در سایه برنامه ریزی مشارکتی در سطح شش محله شهر شمشک دربندسر می باشد، روش تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش مبتنی-بر روش توصیفی– تحلیلی می باشد. پس از بررسی منابع نظری برای انجام پژوهش ازطریق فرمول کوکران حجم نمونه تعیین و تعداد 322 پرسشنامه تهیه و به صورت تصادفی بین مردم محله های مختلف توزیع و بااستفاده از نرم افزارSPSS مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از پژوهش نشان دهنده وجود رابطه بالای همبستگی بین مشارکت مردم در تأمین امنیت محله میباشد. سنجش میزان مشارکت در هر محله حاکی از درصد بالای قابلیت برنامه ریزی(بیشاز 70 %) در وضعیت موجود می باشد. همچنین باتوجه به تفسیر آزمون کایاسکوئر(8/101) و ضریب همبستگی پیرسون(299/0) حاکیاز رابطه مثبت بین مشکلات کالبدی و مشکلات امنیتی در محله ها میباشد.
۹۰.

تبیین اثرات زلزله بر ساختمان های مسکونی مناطق روستایی بخش شُنبه و طسوج(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زلزله ساختمانهای مسکونی مناطق روستایی بخش شُنبه و طسوج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 317 تعداد دانلود : 966
    قرارگیری 90 درصد خاک کشور بر روی نوار زلزله و اختصاص 6 درصد از تلفات لرزه ای دنیا به ایران که نشان از تهدید بالای مخاطرات طبیعی و آسیب پذیری بالای مناطق کشور دارد، اهمیت توجه به مطالعات لرزه ای و زمین ساختی را بسیار مهم و دوچندان می نماید. بر همین اساس تجربه های سنگین زلزله های اخیر از یک سو تلفات ناگوار حاصل از زمین لرزه به ویژه در مناطق روستایی از سوی دیگر موجب گردید تا پژوهش حاضر با توجه به تلفات جانی زلزله اخیر بخش شٌنبه و طسوج (بیش از 40 کشته و 900 مجروح) و تخریب بیش از 2000 واحد مسکونی روستایی، اهتمام ورزد تا برای نخستین بار در چارچوبی جامع ضمن تشریح و بررسی زلزله بخش شُنبه و طسوج، باهدف تبیین آسیب پذیری لرزه ای در ساختمان های مسکونی مناطق روستایی بخش ُشنبه و طسوج، در راستای کاهش آسیب پذیری کالبدی ابنیه و منازل مسکونی مناطق روستایی و ارائه راهکارهای مناسب در جهت کاهش خطرپذیری این مناطق گام بردارد. بر همین اساس این پژوهش کاربردی، با روشی تحلیلی- توصیفی و تکیه بر مطالعات اسنادی و مشاهدات میدانی به انجام رسید. یافته های پژوهش ضمن نشان دادن تخریب تعداد 32 آبادی تحت تأثیر زلزله، گویای این مطلب بود که بیشترین اثرات مخرب زلزله بر سقف و دیوارهای منازل مسکونی وارد آمده است. نتایج حاصل از برداشت های میدانی در بخش شنبه و طسوج که حاکی از کیفیت نازل و بسیار پایین مصالح بکار رفته، طراحی بسیار نامناسب ساختمان ها و آسیب پذیری و شکنندگی ساختمان های روستایی است نشان داد که فراوانی خاک، سنگ و تیرهای چوبی در محل و ضعف بنیه اقتصادی خانواده ها باعث گردیده تا مصالح مقاوم آن گونه که باید و شاید در ساختمان ها به کار نرود و گچ، کاه گل، خشت، سنگ، چوب، حصیر، تخته و تیرآهن به عنوان عمده ترین مصالح مصرفی روستاهای این منطقه در ابنیه و منازل مسکونی به کار روند. در پایان ضمن تأکید ویژه بر ضرورت توجه بیشتر مجریان و برنامه ریزان امر ساختمان به آیین نامه ها و ضوابط مقررات ملی ساختمان (به ویژه در مبحث زلزله)، جهت کاستن از خسارات و عواقب سنگین زمین لرزه در استان بوشهر پیشنهاداتی نیز ارائه گردید.
۹۱.

تحلیل الگوی فضایی شاخص های تحصیلات (آموزش) در شهرستان های ایران با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیای GIS(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آموزش تحصیلات سواد تحلیل فضایی شهرستان های ایران

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی روش های کمی در جغرافیا
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا رشته های جغرافیای عمومی جغرافیای فرهنگی
تعداد بازدید : 842 تعداد دانلود : 414
مطالعات فضایی به عنوان اصلی ترین ابزاری که منطقه بر پایه آن از جنبه های مختلف به شکل بسیار محسوس و ملموس مورد مطالعه دقیق قرار می گیرد و جایگاه ویژه ای را در میان انواع برنامه ریزی ها دارد، در میان اهمیت آموزش و تحصیل همه افراد جامعه (زن و مرد) در همه سطوح تحصیلاتی یکی از اهداف اساسی سازمان های بین المللی قرار دارد. و مورد تأکید در اهداف هزاره MDG، (2000-2015) و اهداف توسعه پایدار SDG، (2015-2030)، می باشد. روش تحقیق در پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی است و جامعه آماری تمامی افرادی است که در سطح شهرستان ها در زمینه شاخص های مرتبط با تحصیلات قرار داشته اند، بوده اند. در نهایت شاخص های آموزش (تحصیلات) شناسایی شده و با استفاده از نرم افزار ARC GIS، و EXCEL، این شاخص ها در پنج گروه (1- دسترسی به اینترنت، 2- سوادآموزی بزرگسالان، 3- آموزش عالی، 4- باسوادی و 5- بی سوادی جمعیت). طبقه بندی شده اند. برای بررسی و سنجش شاخص های شناسایی شده؛ ابتدا دادهای خام 1390 از مرکز آمار ایران دریافت شد و سپس تمامی 41 شاخص در نظر گرفته شده برای هر یک از 394 شهرستان کشور محاسبه گردید. نتایج نشان می دهد که در همه 5 مؤلفه اصلی، مناطق جنوب شرقی، مناطق مرزی و بیشتر مناطق شرق و غرب کشور در سطح پایین و متوسط و در برخی بسیار نامناسب می باشد. اما مناطق مرکزی و مناطق جمعیتی کشور و همچنین مناطق شمالی و تولیدی و صنعتی کشور در سطح خوب و متوسط از نظر 5 مؤلفه اصلی قرار دارند، که این سطح بالا یا پایین بودن می تواند دلایل سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و غیره را به دنبال داشته باشد.
۹۲.

ارزیابی نقش آژانس های توریستی در توسعه گردشگری (مطالعه موردی: شهر اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آژانس های مسافرتی توسعه گردشگری گردشگری اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 416 تعداد دانلود : 647
    امروزه گردشگران به منظور بدست آوردن اطلاعات و آسان سازی آن جهت تصمیم گیری سفرشان نیازمند اطلاعات سازمان یافته ای توسط آژانس های مسافرتی می باشند. این تحقیق با هدف روشن ساختن اهمیت نقش آژانس های مسافرتی در توسعه گردشگری شهر اصفهان صورت پذیرفت. به این منظور از شاخص توسعه گردشگری به عنوان معیار ترکیبی، برای مقایسه ویژگی های گردشگری دفاتر خدمات مسافرتی استفاده گردید. روش تحقیق در این پژوهش بر حسب هدف کاربردی و براساس شیوه گردآوری اطلاعات و داده های توصیفی از نوع همبستگی بوده و طبق نتایج بدست آمده رابطه معنا داری بین فعالیت آژانس های مسافرتی در زمینه بازاریابی و توسعه بازار گردشگری شهر اصفهان و همچنین بین میزان رضایت و مشتری مداری آژانس های مسافرتی و توسعه گردشگری شهر اصفهان وجود دارد. 
۹۳.

قابلیت های گیا هان دارویی ایران با تأکید بر جغرافیای پزشکی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه پایدار گیاهان دارویی تنوع اکولوژیکی جغرافیای پزشکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 367 تعداد دانلود : 476
اصطلاح جغرافیای پزشکی عمری کمتر از یک قرن دارد و این شاخه از جغرافیا جزء یکی از رشته های جدید و کاربردی محسوب می گردد. گیاهان دارویی یکی از مفاهیم کاربردی در مطالعات و برنامه ریزی جغرافیای پزشکی محسوب می گردد. بررسی ساختار وضع موجود نشان می دهد که در نواحی مختلف روستایی قابلیت های زیادی از نظر امکان رشد و تولید گیاهان دارویی دارا می باشیم ولی متاسفانه از این قابلیت ها استفاده بهینه بعمل نیامده است و در زمینه خواص گیاهان دارویی نیز اطلاع رسانی علمی انجام نشده است؛ با این دیدگاه در این مقاله محل رویش، قابلیت تولید و خواص برخی از گیاهان دارویی ایران از دیدگاه جغرافیای پزشکی تشریح شده است. نوع تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش و ماهیت توصیفی- تحلیلی می باشد و در آخر نیز راهبردهای پیشنهادی برای برنامه ریزی توسعه با تاکید بر گیاهان دارویی ارائه شده است. 
۹۴.

قابلیت های توسعه پایدار مناطق روستایی ایران با تاکید بر گیاهان دارویی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه پایدار گیاهان دارویی تنوع اکولوژیکی شاخص های توسعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 659 تعداد دانلود : 429
توسعه پایدار مؤلفه های متفاوت محیطی، اقتصادی، زیست محیطی و گردشگری و مدیریتی را در بر می گیرد در دهه های اخیر یکی از مهمترین ارکان برنامه ریزی توسعه کشور، تأکید بر توسعه با استفاده از قابلیت های محیطی می باشد و در این زمینه قابلیت های محیطی مؤلفه های زیادی را در بر می گیرد که در این مقاله قابلیت های گیاهان دارویی مورد توجه قرار گرفته است در این راستا می توان گفت بسیاری از نقاط روستایی کشورمان علیرغم دارا بودن قابلیت های زیاد در توسعه از این قابلیت ها استفاده های بهینه انجام نگرفته است و در عین داشتن قابلیت ها و تنوع اکولوژیکی و بهره برداری از این مؤلفه در ابعاد مختلف شاخص های توسعه در محرومیت به سر می برند. نوع تحقیق در این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش و ماهیت توصیفی تحلیلی می باشد در این مقاله مفهوم توسعه پایدار، ساختار جغرافیایی، طبقه بندی و شناسایی گیاهان دارویی به منظور بهره برداری در برنامه ریزی توسعه پایدار روستایی کشور مورد توجه قرار گرفته است.
۹۵.

ارزیابی توسعه پایدار روستایی با تأکید بر توان محیطی و مشارکت مردمی در تولید گیاهان داروئی (مطالعه موردی استان سمنان شهرستان میامی بخش کالپوش)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه پایدار روستا گیاهان داروئی کالپوش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 599 تعداد دانلود : 880
توسعه روستایی فرآیندی همه جانبه و پایداری است که در چارچوب آن، توانائی های اجتماعات روستایی به منظور رفع نیازهای مادی، معنوی و کنترل مؤثر بر نیروهای شکل دهنده نظام سکونت محلی (اکولوژیکی، اجتماعی، اقتصادی و نهادی) رشد و تعالی می یابد. ایران با دارا بودن بیش از 8400 گونه گیاهی از کشورهای غنی در این زمینه به شماره می رود که بالغ بر هزار گونه آن قابلیت دارویی و صنعتی دارد. توسعه و احیاء عرصه های طبیعی و برداشت از عرصه های زراعی و دیم زارهای کم بازده می تواند یکی از مهم ترین منابع تولیدی برای تولید مواد اولیه، فرآوری و صادرات این منابع حیاتی مهم باشد. که در این تحقیق 357 پرسشنامه از اهالی بخش کالپوش تکمیل و جمع آوری شده است. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر موقعیت، توصیفی از نوع پیمایشی بوده است. برای پاسخگویی به سؤالات پژوهش و نتیجه گیری از روش های آماری و آزمون های متفاوت با استفاده از نرم افزارهای spss23 به نحوی که ذکر می شود، استفاده گردید: برای آزمون پایایی سؤالات پرسشنامه از آزمون آلفای کرونباخ، جهت بررسی نرمال بودن داده ها از آزمون کلموگروف- اسمیرنف، از آزمون t-test جهت شناسایی عوامل تأثیرگذار بر تولیدات گیاهان دارویی و از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون جهت آزمون کردن فرضیه ها استفاده شده است. بر اساس آزمون t-test تک نمونه ای، سطح معنی داری به دست آمده برای همه عوامل کوچک تر از 0.05 بوده بنابراین همه این عوامل با میانگین جامعه اختلاف دارند بنابراین می توان همه این عوامل را جز عوامل تأثیرگذار بر تولیدات گیاهان دارویی دانست. نتایج تخمین مدل با روش رگرسیون (متغیر وابسته: تولیدات گیاهان دارویی) نشان می دهد که چون سطح معنی داری به دست آمده برای همه متغیرهای مستقل برابر 000/0 بوده و این مقادیر کوچک تر از 05/0 می باشند بنابراین همه متغیرهای مستقل بر تولیدات گیاهان دارویی تأثیر دارد. میزان اثرگذاری همه متغیرهای مستقل بر تولیدات گیاهان دارویی برابر 0.97 می باشد که همان عدد ضریب تعیین می باشد.
۹۶.

قابلیت های گردشگری ایران با تاکید بر اکوتوریسم و جغرافیای سلامت(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 179 تعداد دانلود : 209
گردشگری سلامت، رشته ای از گردشگری اﺳ ﺖ ک ﻪ اﻣک ﺎن اراﺋ ﻪ ﺧ ﺪﻣﺎت ﭘﺰﺷ کی را ﺿ ﻤﻦ ﺧﺪﻣﺎت ﺗﻮریﺴﺘی ﺑﻪ افراد غیر بومی ﻓ ﺮاﻫﻢ می آورد، ای ﺮان ﻧی ﺰ از ﻗﺎﺑﻠی ﺖ ﻫ ﺎییﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ کﻪ می تواند ﺟﺎیﮕﺎه ﻣﻤﺘﺎزی در ﺗﻮریﺴﻢ درﻣﺎﻧی ﺟﻬ ﺎنﺑیﺎﺑ ﺪ. ﺑﻨ ﺎﺑﺮ ای ﻦ ﺑ ﻪ ﻋﻨﻮان جنبه ای از ﺻﺎدرات ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺤﺴﻮب می گردد. نوع تحقیق از نظر هدف، پژوهش کاربردی و از نظر روش وماهیت توصیفی تحلیلی می باشدودر نتایج این تحقیق محورها وقابلیت های گردشگری سلامت به شرح زیر ارائه شده است از جمله: آب درمانی گیاهان دارویی نمک درمانی عسل درمانی گردشگری سلامت با تاکید برگردشگری ورزشی و غیره ارائه شده است.
۹۷.

نقش عوامل طبیعی در آرایش فضایی سکونتگاه های روستایی شهرستان ماهنشان(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: آسایش حرارتی دمای سطح زمین ماهواره لندست شهر شیراز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 647 تعداد دانلود : 37
اولین گام در هر نوع برنامه ریزی از جمله برنامه ریزی توسعه پایدار سکونتگاه های روستایی، داشتن شناختی جامع از چگونگی پراکندگی، موقعیت وجمعیت سکونتگاه ها می باشد. عدم شناخت و توجه کافی و جامع به معیارهای طبیعی جهت استقرار سکونتگاه های روستایی، علاوه بر اتلاف منابع و امکانات، تلفات و هزینه های ناشی از رخدادهای طبیعی را نیزافزایش می دهد. به تبع این ضرورت، پژوهش حاضر برآن است تا با مطالعه، شناخت و بررسی نقش عوامل طبیعی بر نحوه توزیع و استقرار سکونتگاه های روستایی شهرستان ماهنشان بپردازد.بدین منظور 3 معیار طبیعی شامل ارتفاع، شیب واقلیم به عنوان عوامل موثر در آرایش فضایی سکونتگاه های روستایی انتخاب گردید. به منظور بررسی این عوامل از نرم افزار ArcGis برای تولید و تجزیه تحلیل نقشه ها استفاده شد. طی این فرآیند، ابتدا نقشه های پایه تهیه گردید، سپس استقرار سکونتگاه ها در رابطه با هر لایه تحلیل شد. در انتها جهت تعیین میزان همبستگی عوامل طبیعی و پراکنش فضایی سکونتگاه ها، از روش های آماری استنباطی پیرسون و اسپیرمن استفاده شد. نتایج بررسی ها نشان داد که رابطه قوی و معنادار بین عوامل محیطی همچون (شیب، طبقات ارتفاعی و اقلیم) و توزیع سکونتگاههای روستایی وجود دارد و نوع همبستگی نیز برای عامل های محیطی (ارتفاع و شیب) و توزیع سکونتگاههای روستایی از نوع معکوس ناقص و بین نوع اقلیم و استقرار فضایی سکونتگاه های روستایی، همبستگی از نوع مستقیم ناقص می باشد.
۹۸.

چالش های پدیده جهانی شدن در کشورهای در حال توسعه با تاکید بر ایران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: جهانی شدن کشورهای در حال توسعه مگالاپلیس چالش های جهانی شدن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 103 تعداد دانلود : 490
پدیده جهانی شدن با ایجاد دگرگونی در ابعاد مختلف زندگی به ویژه معماری شهرها، بعد خانواده و فرهنگ جوامع ، مسأله ای است که خواه ناخواه ذهن تحلیلگران اجتماعی را به خویش مشغول کرده است. بر این اساس، بیشترین دلمشغولی تحلیلگران، متمرکز بر آسیب های فرهنگی و خانوادگی است که جهانی شدن در کشورهای در حال توسعه و به ویژه ایران ایجاد می کند. شهرنشینی در کشورهای در حال توسعه امروزه نسبت به آنچه که در مورد سرزمین های توسعه یافته تر در طول دوران شکوفایی انقلاب صنعتی اتفاق افتاده بود، با شتاب بسیار دامنه تری در حال وقوع است. هزاران سال است که شهرها کانون فرهنگ، اندیشه، تعامل اجتماعی انسان ها و جایگاه بالندگی شهرنشینی هستند. گرچه از هنگام پیدایش انسان در کره زمین، اکثریت افراد در آبادی ها، دهکده ها، شهرک ها و بافت های جمعی می زیسته اند اما با فرارسیدن قرن بیست ویکم و به ویژه در دو دهه پایانی قرن بیستم میلادی زمان وقوع دو رخداد مهم جهانی در تاریخ حیات بشری است. یکی از این دو رخداد شهری شدن و دیگری ظهور شهرهای جهانی است که بیشتر در کشورهای در حال توسعه نمود پیدا کرده است، تحول شهرهای کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه را باید به صورت رابطه پیچیده در ارتباط با نظام شهری جهان تلقی کرد زیرا همه شهرهای جهانی در کشورهای توسعه یافته واقع نشده اند هر چند محتمل است که این اصطلاح بیشتر شهرهای واقع در آمریکای شمالی و اروپا را در بر گیرد، اما مهم بودن شهرهای آسیایی و افزایش اهمیت برخی مراکز شهری آمریکای لاتین، ابعاد جدیدی را به نظریه پردازی مربوط به شهرهای در حال توسعه در عصر جهانی شدن افزوده است. پژوهش حاظر بر آن است تاثیرات جهانی شدن را در زمینه های مختلف سیاسی، اجتماعی، جمعیتی، معماری و شکل فیزیکی شهرها، فرهنگی را در کشورهای در حال توسعه و ایران مورد بررسی و ارزیابی قرار دهد. روش مورد استفاده در این پژوهش تطبیقی است یعنی به بررسی تاثیر فرآیند جهانی شدن و چالش های آن در کشورهای در حال توسعه و روندها، رویدادها، و اثرات مثبت و منفی این پدیده بر کلان شهرهای جهان سوم به ویژه شهرهای ایران با استفاده از روش مطالعه تطبیقی با تکیه با مطالعات اسنادی و کتابخانه ای پرداخته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که با تشدید فرایند جهانی شدن، شهرهای کشورهای در حال توسعه از لحاظ الگوهای مصرف، فرهنگ عمومی و محیط ساخته شده به همتای غربی خود شبیه می شوند.
۹۹.

برنامه ریزی و طراحی پایگاه داده های اقتصادی - اجتماعی در GIS (مطالعه موردی: استان اردبیل)

تعداد بازدید : 414 تعداد دانلود : 251
از قابلیت های یک پایگاه اطلاعاتی، مدیریت اطلاعات و قابلیت دستیابی به داده های مختلف آن بر حسب نیاز می باشد. در طراحی پایگاه اطلاعات در محیط GIS بر اساس تحلیل نیازهای انجام شده، ساختار داده ها باید به گونه ای طراحی گردد که ارتباط های منطقی بین داده ها حفظ شده و بر اساس آن بتوان سیستم مدیریت داده های موجود را پیاده سازی نمود. با توجه به استفاده از منابع متفاوت اطلاعاتی درتکمیل داده های بانک اطلاعاتی باید الگوریتم مدیریت داده ها با قابلیت بازیابی و دسترسی به رکوردها و لایه های اطلاعاتی سایر منابع اطلاعاتی بر حسب موقعیت جغرافیایی و در شرایط مورد نیاز کاربر، طراحی و در محیط نرم افزاری بستر GIS انتخاب و پیاده سازی گردد. پایگاه داده های اقتصادی-اجتماعی استان اردبیل در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) طراحی و داده های آن بصورت مدل بُرداری (رقومی یا وکتوری) و مدل رستری (تصویری یا سلولی) در قالب پایگاه داده نرم افزار ArcGIS نسخه 9.3 ذخیره شده است.  داده های وکتوری استان شامل داده های مکانی و توصیفی می باشد که داده های مکانی استان شامل لایه های تقسیمات کشوری، لایه های مراکز واحد های سیاسی، لایه مرزهای بین المللی استان با کشور جمهوری آذربایجان، لایه آبراهه ها و رودهای استان، لایه منحنی های میزان و نقاط ارتفاعی، لایه جاده ها، لایه دریاچه های داخلی، لایه شهرهای استان و لایه های تصویری از قبیل تصویر مدل رقومی ارتفاع زمین، تصویر ماهواره ای استان و نقشه های اسکن شده استان می باشد. بدین ترتیب حجم عظیمی از داده های مکانی استان بعد از تبدیل به مدل بُرداری در قالب پایگاه داده های جغرافیایی (GDB) وارد سیستم اطلاعات جغرافیایی گردیده اند. با توجه به انواع داده های ذخیره شده در سیستم، انجام تحلیل های مختلف مکانی و توصیفی و گزارش گیری های متنوع از پایگاه داده ها فراهم گردیده که استفاده از آنها در برنامه ریزی ها لازم و کمک به تصمیم گیران امور مربوطه امکان پذیر می باشد که در مقاله حاضر به برخی از آنها اشاره خواهد شد.   
۱۰۰.

جایگاه برنامه ریزی فضایی کالبدی برای سکونت گاه های شهری و روستائی

کلید واژه ها: توسعه فضا برنامه ریزی کالبدی سکونت گاه های شهری برنامه ریزی فضائی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی
تعداد بازدید : 639 تعداد دانلود : 92
برنامه ریزی فضاهای کالبدی و سکونت گاه های شهری و روستائی راهی برای رسیدن به سطح توسعه پایدار است که این برنامه ریزی می بایست با شناسائی وضع موجود ،توان مندی های بالقوه و بالفعل با شناخت محیط در بخش های طبیعی، انسانی و اقتصادی و کالبدی صورت پذیرد. شهر و روستا به دنبال تعادل بخشی در عملکرد و فعالیت های روزمره خود هستند ،گرچه نقش شهر با تولیدات صنعتی و فعالیت بخش خدمات و صنایع دستی و صنایع وابسته به محصولات کشاورزی مستقر در روستاها مشخص می گردد و روستا ها نیز با تولید محصولات کشاورزی و فراهم نمودن موادغذایی نقش خود را نشان می دهند، اما آنچه اهمیت دارد این است که کلیه عملیات توسط موجودی به نام انسان صورت می پذیرد که در سکونت گاه های شهری و روستائی زیست می نماید و شکل گیری این سکونت گاه ها چه در شهر و روستا در زمان حاضر نیاز به یک برنامه ریزی دارد، هرچند سکونت گاه ها امروزه بسیار متفاوت تر از قبل از لحاظ تیپ ظاهری و پایداری می باشد.اهمیت پرداختن به این موضوع همین بس که بخش زیادی از درآمدهای اقتصادی افراد در طول زندگی صرف هزینه تهیه مسکن می شود و از طرفی محدودیت زمین در شهرها و بالا رفتن قیمت ها حتی در روستاها لازمه ساماندهی و برنامه ریزی فضای کالبدی سکونت گاه های شهری و روستائی را ضروری می نماید.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان