سید مهدی موسوی کوهپر

سید مهدی موسوی کوهپر

مدرک تحصیلی: دکتری باستان شناسی دانشگاه برادفورد، انگلستان
رتبه علمی: دانشیار گروه باستان شناسی، دانشگاه تربیت مدرس
پست الکترونیکی: m_mousavi@modares.ac.ir

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۵۱ مورد از کل ۵۱ مورد.
۴۲.

An Anatomic Study of Wood Charcoal Discovered from the Archaeological Site of Kelar, Kelardasht in North of Iran(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: Anatomy Tepe Kelar Corylus Avellana1753 Fagus Orientalis Lipsky 1898 Charcoal

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۷ تعداد دانلود : ۲۲۵
This study aims to present qualitative and quantitative explanations of eight kinds of charcoal discovered from an archeological site at Tepe Kelar in northern Iran. The excavations were carried out in 2006 and 2008. In addition to cultural remains, different kinds of charcoals were discovered hence, their descriptive analysis provided valuable information about culture and ecology of the region during the prehistoric period. To analyze the samples, thin transverses and their radial sections were prepared and analyzed using Electron Microscope, and specifications of the vessels, tissue, wood rays, and other elements of them were measured and recorded. The identification of the woods was initially conducted through the microscopic properties of hardwood and the findings were then compared with the Atlas of woods in North of Iran. The taxonomic identification using the wood anatomy showed that four samples belong to the genus Fagus Orientalis Lipsky 1898, one of which belongs to genus Corylus Avellana 1753 and the remaining three samples were not recognizable due to their small size. In the third trench, ruins of a metal melting kiln were discovered together with large pieces of charcoals. It is likely that wood species identified in this study were used to melt metals in the Bronze and Iron Ages.
۴۳.

Afalleh: A Parthian Iron Foundry Site on Northern Slopes of Central Alborz(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۲۴۵ تعداد دانلود : ۲۲۰
The archaeological site of Afalleh is located in the north of Khachak village, in the intermountain plain of Kojour, in southern end of Nowshahr District, Mazandaran Province. Drawing on the available evidence, the site is dated to the Parthian period. Afalleh is clearly an archaeo- metallurgical center in the area, and by virtue of its relatively large size (more than 5 ha) might be one of the most significant and/or important archaeo- metallurgical sites of the Parthian period in the entire region. Large and dense scatters of slag and kiln wasters, especially in southern and western quadrants, hint at extensive and/or long-termed archaeo- metallurgical activities at the site. The surface slag could be divided into two groups of sponge and dense with a dark color near to black. Most slags are seen on southern part of the site. A stone building is partially exposed in western side of the site, where a dirt road has cut a part of the archaeological deposits. Macroscopic and microscopic analyses indicate that the slags are rich of fayalite and wustite, ferrous silicate and iron oxide minerals, respectively. Inside one of these slags a thick prill of iron is observed that has been largely replaced with secondary iron oxides. This observation indicates an indirect reduction of iron from its ore-producing carbonized iron (steel and cast iron)-and refers to its separation from silicate melt more probably outside of furnace. In this paper we describe the site and data has produced concerning the probable extent of the smelting activities, this is a comparative study and is a discussion on possible provenance of ore deposits.
۴۴.

بازتاب نمادین ایزد مهر بر ظروف مدالیون ساسانی (با تکیه بر اسطوره گیاه زاینده)(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۸ تعداد دانلود : ۸۵
ظروف زرین و سیمین ساسانی، در زمره نفیس ترین مصنوعات هنر فلزگری ایران باستان به شمار می آیند. این اشیاء از نظر شکل و نقوش بسیار متنوع هستند و انواع ظروف از قبیل بشقاب ها، کاسه ها، جام ها، انواع آبخوری و گلدان با مضامینی نظیر شکار شاهانه، صحنه های رسمی درباری، صحنه های ضیافت، تصاویر گیاهی و جانوری، نیم تنه های انسانی، موضوعات اساطیری و غیره را شامل می شوند. ظروف مدالیون دوره ساسانی با نیم تنه اشخاص از جمله اشیائی هستند که متأثر از نوع رومی هم عصر خود بوده اند. البته ویژگی خاص مدالیون های ساسانی که آن ها را از نمونه های رومی متمایز می کند، وجود گیاهانی در زیر نیم تنه های انسانی است. با توجه به بررسی های انجام شده در این پژوهش، وجود این گیاه در زیر نیم تنه های صاحب منصبان درباری، ریشه ای ایرانی داشته که اشاره به ارتباط پادشاه و گیاه، اسطورهشاهِ برآمده از گیاه و زایش ایزد مهر از میان نیلوفر دارد این تفکر اسطوره ای در ایران و مشرق زمین تاریخی ...
۴۵.

Trade and Cultural Contacts between Northern and Southern Persian Gulf during Parthians and Sasanians: A Study Based on Pottery from Qeshm Island(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۲۰۱ تعداد دانلود : ۳۵۴
The first season of survey at Qeshm, carried out during the winter of 2006, resulted in the identification of nine sites from the Parthian and Sasanian periods. The surface pottery from these sites suggests their trade and cultural relations with contemporary sites in the southern Persian Gulf and other areas. For instance, the Parthian and Sasanian glazed types in Qeshm Island are closely related materials found from Khuzestan as well as northern and southern coasts of the Persian Gulf, including ed-Dur, Suhar, Kush, Failaka and Qalat Bahrain. Parthian painted ware reveals close similarities to monochrome and bichrome painted pottery of southeastern Iran, Oman coasts and the southern Persian Gulf, specifically ed-Dur, Suhar, Kush and Tel-i-Abrak. The so-called Indian Red Polished Ware is the other diagnostic type widespread in the northern and southern coasts of the Persian Gulf from the middle Parthian up to the early Islamic period. The material was being widely produced in the Indian region (Gujarat) and Indus, and exported to different places around the Persian Gulf. The Coarse Black Ware (ceramic noir epaise) with decorative raised bands recorded in Qeshm compares with coarse-black material from the southern Persian Gulf, also occurring at sites such as ed-Dur and Abu Dhabi Islands. Plain, common Parthian and Sasanian pottery from Qeshm shows parallels with known materials of this period in the northern and southern Persian Gulf.
۴۶.

Tepe Bardeh-Konte: A Mannean Site in Mahabad, Northwest Iran(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: Tepe Bardeh-Konte Mannaean Uremia Lake Iron Age Pottery

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۹ تعداد دانلود : ۱۸۶
North western Iran is one of the main focal points of Mannaean sites for reconstruction of this historical period. Discovery of the sites such as Tepe Qalaichi, Zendan-i soleiman, Tepe Rabat, Qal’e Bardineh and others in this region prove this claim. Tepe Bardeh-Konte, on the southern side of Uremia lake watershed, is located in Mahabad. This site with rock-cut structures including stairs, tunnel, pits and cut-walls is situated near the Fakhrigah rock-tomb. Studying and analyzing the pottery data from this region demonstrate that the site belongs to an Iron Age III settlement; the pottery collection from the site is similar to those from Mannaean sites such as Tepe Qalaychi, Tepe Rabat, Tepe Ziwiye, Qal’e Bardineh, Zendan-i Soliyman and Kul Tarike. This article is to report the first archaeological investigation results from the first season of survey and stratigraphy of Tepe Bardeh-Konte which yielded a Mannaean settlement period. 
۴۷.

بازنگری بهره گیری از فضای شهر تهران در جریان رویدادهای معاصر (بررسی موردی انقلاب مشروطه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فضای شهری تهران انقلاب مشروطه قاجاریه بازنمایی فضایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۳ تعداد دانلود : ۱۴۷
تحرک های اجتماعی، نقطه بر هم خوردن نظام دیرپای روابط درون فضا و دگرگونی آن از بعد معنایی و تولید فضاهای جدید است. ازاین رو پژوهش حاضر بر یافتن نحوه دگردیسی فضا در یکی از مهم ترین تحرکات اجتماعی معاصر یعنی انقلاب مشروطه در دوران قاجاریه می پردازد و قصد دارد تا نشان دهد که کنش متقابل میان امر اجتماعی/ فضایی چگونه منجر به تغییر مفهوم فضایی شهر تهران در آن دوره شده است. هدف از این پژوهش بررسی رابطه میان فضای شهری و رخدادهای انقلاب مشروطه و دگرگونی نمادین فضاهای شهری ناشی از این کنش اجتماعی است. روش پژوهش حاضر تاریخی و توصیفی- تحلیلی و شیوه گردآوری مطالب به شیوه کتابخانه ای (اسنادی) و میدانی (بازدید از بناها) بوده است. نتایج پژوهش نشانگر آن است که در انقلاب مشروطه، سه مرحله مختلف از مصرف، تولید و مقابله فضایی قابل مشاهده است. در مرحله اول، رویدادها در کالبد فضایی که از منظر تاریخی مشروع محسوب می شوند، آغاز و در ادامه کنش اجتماعی به خلق و بازنمایی فضاهای خود اقدام می کنند و فضاهای روزمره به جزئی از یک نظام نمادین جدید فضای شهری بدل می شوند و در مرحله سوم انقلاب با دگردیسی مفهوم فضایی، تغییر معنای نمادین فضاهای از پیش موجود و تلاش برای تصرف فضاهای تعیین یافته با هدف مقابله گروه های درگیر در انقلاب روبرو هستیم.
۴۸.

ملاحظاتی در رابطه با آتشکده های منتسب به مِهرنَرسه در جنوب غربی فارس: شاخصی به منظور شناخت نیایشگاه های آتش دادگاه

تعداد بازدید : ۱۵۸ تعداد دانلود : ۱۴۰
مِهرنَرسه به عنوان یکی از مهم ترین شخصیت های دوره میانی ساسانی به شمار می رود. در منابع مکتوب تاریخی، ساخت برخی از بناهای دوره ساسانی به وی منتسب گشته که مهم ترین آن ها پنج آتشکده ای است که در جنوب غربی فارس بنا شده است؛ باوجود آن که تابه حال نظریات گوناگونی در رابطه با مکان یابی این آتشکده ها ارائه شده، اما هیچ پژوهشی درمورد ماهیت و ارزش کیفی این بناها صورت نگرفته است. در این پژوهش سعی شده تا در ابتدا شخصیت سیاسی-مذهبی این وزیر ساسانی از جهات گوناگون مورد کنکاش قرارگرفته و سپس با تحلیل منابع مرتبط با آتشکده های مهرنرسه، ضمن شناخت ماهیت و ارزش مذهبی آن ها، چهارطاقی های منتسب به وی براساس نظریات ارائه شده، موردمطالعه قرارگرفته تا برخی از ویژگی های معماری مذهبی ساسانی آشکار گردد. مهم ترین پرسش این پژوهش، رده مذهبی آتشکده های منتسب به مهرنرسه است و این که چه رده ای از آتش های مقدس در آتشکده های منتسب به وی نگه داری می شده است؟ این پژوهش براساس هدف از نوع تحقیقات بنیادی و ازمنظر ماهیت و روش تحقیق به صورت تاریخی و توصیفی-تحلیلی است. همچنین روش گردآوری داده ها در آن به صورت کتابخانه ای-میدانی است. براساس نتایج حاصل از این تحقیق به نظر می رسد که آتشکده های برپاشده توسط مهرنرسه از دو گونه مجزا و چهار آتشکده منتسب به وی در ناحیه ابروان با آتش خانوادگی، یعنی «دادگاه» در ارتباط بوده است. بر طبق مطالعات میدانی و شباهت سنجی می توان نظریات ارائه شده را نقد نموده و گروه جدیدی از چهارطاقی های مذهبی ساسانی در فراشبند فارس را به عنوان دربرگیرنده یک یا چند آتشکده منتسب به مهرنرسه معرفی نمود. به نظر می رسد که این نوع از آتشکده ها دارای نقشه پیچیده و فضاهای معماری الحاقی بوده است؛ همچنین احتمالاً این نوع از بناها دارای تعدادی خدمه جهت انجام امورات مربوط به آتشکده بوده اند.
۴۹.

An overview of the Depiction of Female Figures on Sasanian Silverwork(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۵۶ تعداد دانلود : ۲۰۶
The demonstration of female figures on Sasanian silver vessels was an interesting subject to Sasanian silversmiths which caused much dispute among the scholars over whose character the female figure represents. Are they representations of the goddess Anahita or members of her cult? Is there any connection between them and the cult of Asiatic Dionysus? The other question that arises is whether they are secular objects or bearing a religious significance. This paper aims to review previous studies and then, on the basis of an iconographical study and also referring to the Sasanian religious text, present a new interpretation of themes.
۵۰.

مطالعه و بررسی اصول ترکیب بندی در بشقاب های شکار ساسانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آثار سیمین ساسانی ترکیب بندی بشقاب های شکار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶ تعداد دانلود : ۹۵
از دوران ساسانی، به عنوان آخرین دوره شکوفایی فرهنگ و تمدن ایران قبل از اسلام، بخش قابل توجهی آثار زرین و سیمین به یادگار مانده است که می توان آنها را یکی از پر مایه ترین هنرهای فرهنگ و تمدن ایران زمین به حساب آورد. از آنجایی که هنر ساسانی عمدتاً درباری و نمایانگر فرّ و شکوه ایزدیِ پادشاهان ساسانی است، بنابراین اغلب آثار زرین و سیمین بجای مانده از این دوران، دربردارنده موضوعات و مضامینی مرتبط با پادشاه از جمله شکار شاهانه است. هنرمند ساسانی در اجرای این مضامین باید نهایت ذوق و هنر خود را برای طراحیِ این شکوه و جلال بکار می گرفت. در این پژوهش، ظروف سیمینِ شکار از منظر ترکیب بندی مورد واکاوی بصری قرار گرفته اند که منجر به دستیابی و کشف الگوهای رایج تناسباتی و ترکیبی در ظروف شکارِ ساسانی شده است. طبق پژوهش حاضر، ظروف شکار دارای ترکیب بندی های مختلف و متنوعی می باشند که از این میان به نظر می رسد چهار الگوی سامانمند با ساختاری معنی دار، مخصوص ظروف ساختِ کارگاه های درباری یا شاهی می باشد. این چهار الگو یا ترکیب بندیِ رایج، طی آنچه در پژوهش معرفی می شود شاملترکیب بندی عمودی و افقی، ترکیب بندی منتشر، ترکیب بندی متقارن و ترکیب بندی متقاطع می شود.
۵۱.

پژوهشی بر فرهنگ نمادین گِل مهرهای ساسانی گنجینه موزه ملی ایران

کلید واژه ها: گل مهر ساسانی نماد نمادشناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷ تعداد دانلود : ۴۴
گِل مهرهای دوره ساسانی گویای ساختار اداری، بازرگانی و دیگر مفاهیم فرهنگی اند که در نگارگری و اندازه گل مهر و شمار نشان مهر بر آن ها با یک دیگر متفاوتند. این نمونه ها در بسیاری موارد مانند دیگر داده های فرهنگی این دوره با آرایه های نمادین همراه اند. برای بررسی اهمیت و توصیف این داده ها و نیز پاسخ گویی به برخی پرسش ها در باره چرایی نمادگرایی در گل مهرها یا نماد کالاها که تاکنون کمتر به آن ها پرداخته شده است، گل مهرهای ساسانی منقوش و مکتوب مستندنشده در «گنجینه موزه ملی» برگزیده شدند. در این رابطه، معناشناسیِ پرتکرارترین آرایه ها، همگونی یا نا همگونی میان این نمادها با دیگر نمادهای نقش بسته بر آثار این دوره، گاهنگاری نسبی و خاستگاه احتمالی آن ها با توجه به نمادها و نگاشته های آن ها مورد بررسی قرار گرفته اند و با گل مهرهای گردآوری شده در دیگر مجموعه های این دوره مقایسه گردیدند. بیشتر نگارهای مهر شده بر گل مهرهای این مجموعه شامل آرایه های انسانی، جانوری و گونه های هندسی (منوگرام) است که هر دسته از گوناگونی در فرم و افزونه هایی مانند نشان انگشت دانه ها برخوردارند. برخی از 50 گل مهر مورد مطالعه ما به دلیل سایش و خوردگی و یا شکستگی ارزش خود را در خوانش نبشته ها و آرایه هایشان از دست داده اند و نیز از چگونگی به دست آمدن آن ها اطلاعی در دست نیست و تنها بر پایه نگاشته ها و نقوش به دوره ساسانی منسوب شده اند که پاسخ گویی به این مهم افزون بر دیگر موارد یکی از اهداف این پژوهش بوده است. بررسی این پژوهش برپایه مطالعات کتابخانه ای و مستند نگاری گل مهرهای گنجینه موزه ملی همراه با روش های مرسوم، یعنی عکاسی و طراحی گل مهرها است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان