داوود مهدوی

داوود مهدوی

مدرک تحصیلی: استادیار، گروه جغرافیا، واحد تهران، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۹ مورد.
۱.

واکاوی عوامل پیش برنده و اثرگذار بر توسعه کارآفرینی روستایی (مورد مطالعه: شهر الشتر)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جغرافیایی مناطق کوهستانی سال سوم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ ۲۲۴-۲۰۵

کلید واژه ها: عوامل پیش برنده (پیشران) کارآفرینی روستایی توسعه روستایی شهرستان الشتر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲ تعداد دانلود : ۷۶
امروزه نواحی روستایی به دلیل شرایط خاص اکولوژیکی و اقتصادی - اجتماعی با مسائل و مشکلات متعدد و متنوعی مواجه هستند که فقر و محرومیت از مهمترین آنهاست. در این راستا،کارآفرینی با خلق فرصتهای جدید اشتغال و کسب درآمد،می تواند نقش مؤثری در بهبود وضع اقتصادی و معیشتی روستاها داشته باشد؛ بنابراین، سنجش وضعیت کارآفرینی روستاییان و تلاش برای توسعه و تقویت آن در فرایند توسعه روستایی از طریق شناسایی عوامل پیش برنده آن، اهمیت ویژ ه ای دارد.پژوهش حاضر با هدف شناسایی پیشران های موثر بر وضعیت آینده توسعه کارآفرینی روستایی در شهرستان الشتر و چگونگی تأثیرگذاری این پیشران ها بر یکدیگر انجام شده است. این پژوهش از نظر ماهیت، بر اساس روش علم آینده پژوهی، تحلیلی و اکتشافی و بر اساس هدف کاربردی است که در دو مرحله تعیین شاخص های کلیدی از طریق روش دلفی و شناسایی پیشران ها بر اساس نظرخواهی از نخبگان اجرایی و دانشگاهی متخصص در حوزه کارآفرینی با استفاده از نرم افزار MicMac و بر پایه روش تحلیل اثرات متقاطع انجام شده است. یافته ها بر اساس وضعیت صفحه پراکندگی عوامل نشان داد، سیستم ناپایدار است و بیشتر عوامل در اطراف محور قطری صفحه پراکنده هستند. همچنین نتایج نشان داد که از بین 24 عامل در نظر گرفته شده، در نهایت با توجه به امتیاز بالای تأثیرگذار و تأثیرپذیری مستقیم 14 عامل به عنوان خروجی میک مک ، در آینده توسعه کارآفرینی روستایی شهرستان نیر تأثیرگذار هستند. نتایج نشان داد که از بین 14 عامل پیشران، عوامل دسترسی به بازار مناسب برای عرضه تولیدات محلی و بومی به مصرف کنندگان، ایجاد و توسعه نهادها و سازمان های محلی مرتبط با کارآفرینی، سرمایه گذاری در خدمات آموزشی، ترویجی و اطلاع رسانی، دسترسی به اعتبارات بانکی و تسهیلات دولتی، تأثیرگذاری بالاتری بوده و از اهمیت بیشتری برخوردار بودند. در نهایت با توجه به یافته های پژوهش می توان گفت که توجه کافی به عوامل کلیدی و تاثیرگذار، اولویت بندی و مدنظر قرار دادن روابط آن ها با یکدیگر می تواند زمینه ساز تحقق و توسعه و تکامل مطلوب و الگومدار توسعه کارآفرینی روستایی در شهرستان الشتر باشد.
۲.

سنجش و ارزیابی کیفیت محیطی فضای عمومی روستاهای مقصد در جذب گردشگران (مطالعه موردی: روستاهای هدف گردشگری شهرستان طرقبه و شاندیز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۳ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۱۶) 499 - 520

کلید واژه ها: توسعه گردشگری جذب گردشگر فضای عمومی کیفیت محیطی گردشگری روستایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۲ تعداد دانلود : ۲۷۱
جاذبه های موجود در محیط های روستایی نقش اساسی در جذب گردشگر دارند. فضاهای عمومی موجود در روستاها مانند میدان ها و کوچه ها همراه معماری بیرونی خانه ها و مبلمان های موجود می توانند عناصر جذاب برای گردشگران باشند. کیفیت محیطی فضاهای عمومی و عناصر موجود در آن اولین و مهم ترین جاذبه گردشگری از دیدگاه گردشگران روستایی بوده و می تواند موجب رونق گردشگری شود. بر این اساس، هدف از پژوهش حاضر سنجش و ارزیابی کیفیت محیطی فضای عمومی روستاهای مقصد در جذب گردشگر است. روش تحقیق توصیفی - تحلیلی است و داده های مورد نیاز به دو روش اسنادی و میدانی جمع آوری شده است. در این پژوهش هشت روستا از شهرستان طرقبه و شاندیز، که دارای جاذبه های گردشگری اند و گردشگری در آن ها رواج یافته، بررسی شده است. جامعه آماری شامل گردشگران روستایی و جامعه نمونه شامل 194 گردشگر است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون همبستگی پیرسون، Tتک نمونه ای، و مدل ویکور استفاده شده است. براساس آزمون Tتک نمونه ای، از بین چهار مؤلفه انتخاب شده بیشترین مقدار آن مربوط به مؤلفه عملکردی با میانگین 08 / 3 و کمترین مقدار مربوط به مؤلفه زیباشناختی با میانگین 94 / 2 است. براساس آزمون همبستگی، در بین مؤلفه های کیفیت محیطی رابطه معناداری وجود دارد و قابلیت تعمیم به کل جامعه را دارد. همچنین، نتایج مدل ویکور نشان داد که روستای جاغرق در بهترین شرایط به لحاظ برخورداری از کیفیت محیطی فضاهای عمومی قرار دارد و روستای کنگ در پایین ترین رده است.
۳.

تحلیل شاخص های کلیدی الگوی بوم روستا (اکوویلیج) در روستاهای گردشگرپذیر حاشیه تالاب چغاخور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه کالبدی سال چهارم زمستان ۱۳۹۸شماره ۴ (پیاپی ۱۶) 105 - 119

کلید واژه ها: وضعیت سنجی شاخص بوم روستا(اکوویلیج) گردشگری تالاب چغاخور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۶ تعداد دانلود : ۳۵۶
بوم روستا (اکوویلیج/ Ecovillage) الگویی برای ارتقای زندگی به شیوه های پایدارتر با رفع بی ثباتی های زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی از طریق اجرای ساختارها و شیوه های پایدار در مناطق روستایی است. هدف اصلی تحقیق حاضر ارزیابی وضعیت شاخص های کلیدی الگوی بوم روستا در روستاهای گردشگرپذیر حاشیه تالاب چغاخور است. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی بوده و به لحاظ ماهیت از نوع پژوهش های توصیفی تحلیلی است. به منظور بررسی و ارزیابی شاخص های کلیدی بوم روستا در روستاهای گردشگرپذیر مورد مطالعه، پرسشنامه محقق ساخته با پایایی89/0 به کار گرفته شده است. جامعه آماری پژوهش را کلیه ساکنین محلی و گردشگران حاضر در منطقه چغاخور تشکیل داده اند. حجم نمونه در این پژوهش، برابر با 311 نفر بوده که مطابق با فرمول کوکران و متناسب با خطای05/ برآورد شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که روستاهای مورد مطالعه  از نظر کلیه شاخص های الگوی بوم روستا در ابعاد سه گانه با توجه به مقدار میانگین نتایج حاصله (76/2) در وضعیت مطلوبی قرار ندارند.  همچنین اینکه نتایج به دست آمده نشان می دهد که شاخص های بعد طبیعی الگوی بوم روستا وضعیت بهتری نسبت به سایر ابعاد و شاخص های این الگو در روستاهای مورد مطالعه دارند و شاخص های اجتماعی و اقتصادی در درجات و رتبه های بعدی قرار دارند.از این رو، تلاش در جهت جذب سرمایه گذاری داخلی و خارجی، پشتیبانی از طرح های مفید و زود بازده زیست محیطی و گنجاندن طرح های عملی اکوویلیج ها به عنوان طرح های ملی از سوی مسئولین محلی و منطقه ای از جمله راهکارهای پیش رو است.
۴.

تحلیل نگرش و رفتار زیست محیط گرایانه جوامع عشایری پس از اجرای طرح مدیریت مشارکتی جنگل و مرتع نمونه مطالعه: بخش بازفت استان چهارمحال و بختیاری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی محیطی دوره ۳۰ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۷۴) 135 - 156

کلید واژه ها: نگرش و رفتار زیست محیط گرایانه جامعه عشایری طرح مدیریت مشارکتی جنگل و مرتع (جایکا) بخش بازفت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۷ تعداد دانلود : ۳۳۷
امروزه به دلیل مشکلات و چالش های زیست محیطی، بازشناسی نگرش و رفتار انسان با محیط زیست اهمیت زیادی پیدا کرده است. در این میان، جوامع روستایی و عشایری با توجه به ارتباط و بهره برداری مستقیم از منابع محیطی، بیشتر در مرکز توجه قرار گرفته اند. پژوهش حاضر نیز به دنبال بررسی و تحلیل نگرش و رفتار محیط گرایانه جوامع عشایری بخش بازفت از توابع شهرستان کوهرنگ استان چهارمحال و بختیاری پس از اجرای طرح مدیریت مشارکتی جنگل و مرتع (جایکا) است. این پژوهش از نوع پژوهش های کاربردی و ازنظر ماهیت و روش جزو پژوهش های توصیفی تحلیلی مبتنی بر پیمایش است. به منظور گردآوری اطلاعات از دو روش اسنادی و میدانی و از ابزار پرسش نامه استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل همه عشایر ساکن در 5 روستایی است که طرح جایکا در آنها اجرا شده است. براساس سرشماری سال 1395، تعداد کل عشایر برابر با 2236 نفر و 442 خانوار بوده است که با استفاده از فرمول کوکران 206 خانوار به مثابه نمونه انتخاب شده اند. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، T تک متغیره و تحلیل عاملی و چندمعیاره PSI به کار رفته است. نتایج آزمون T تک نمونه ای برای نگرش محیط گرایانه عشایر نشان داد طرح جایکا تأثیر زیاد و معناداری بر تغییر نگرش جامعه عشایری روستاهای درگیر در این طرح داشته و با توجه به میانگین نتایج حاصل شده نیز نگرش خودخواهانه عشایر ساکن در روستاهای مطالعه شده بیشتر از دو نوع نوع دوستانه و زیست کره بوده است. افزون بر این، نتایج به دست آمده از آزمون تحلیل عاملی نشان داد از مجموع 13 عامل، 6 عامل درمجموع 69.98درصد از واریانس را تبیین می کنند و در بین این 6 عامل، مهم ترین آن در رفتار زیست گرایانه، مسئولیت پذیری اجتماعی دربرابر محیط زیست است که با مقدار ویژه 13.60، درمجموع واریانس 36.75 را در کل واریانس ها به دست آورده است. با توجه به نتایج به دست آمده، طرح جایکا سبب تغییر رفتارهای زیست محیط گرایانه عشایر منطقه پژوهش شده است که بهره برداران اصلی محیط زیست منطقه اند.
۵.

برنامه ریزی استراتژیک بهبود جایگاه سیستم حمل و نقل شهری در شهرکرد با استفاده از تلفیق رویکردهای SWOT و QSP(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی سال ۲۳ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۶۸ 245-264

کلید واژه ها: شهر حمل و نقل شهری برنامه ریزی راهبردی تحلیل SWOT؛ QSPM شهرکرد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۶ تعداد دانلود : ۳۵۱
اهمیت حمل و نقل درون شهری با اختصاص حدود 25 درص د از فضای شهرها به خ ود و همچن ین ب ا ف راهم س ازی زمینه تحول و پویایی شهرها و شهروندان آنه ا غیر قاب ل انک ار اس ت. امروزه حم ل و نق ل شهری ب ه دلی ل مس ائل و مشکلات و چالشهای مختلف از قبیل آلوده س ازی ه وای ش هرها و آلودگی صوتی مورد توجه برنامه -ریزان شهری و محققان قرار گرفته است. در شهر شهرکرد در زمینه حمل و نقل پایدار برنامه ریزی اصولی صورت نگرفته و زیرساخت های ضعیف حمل و نقل موجود، کفاف جمعیت رو به رشد شهر را ندارد و شهر با مشکلات جدی از جمله آلودگی های زیست محیطی، ترافیک و تصادفات روبرو است. از این رو ضروری است که مدیران و برنامه ریزان شهری با نگاه راهبردی به تحلیل وضعیت و برنامه ریزی در توسعه سیستم حمل و نقل شهری بپردازند. لذا در پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی، ابتدا بوسیله مدل SWOT نقاظ ضعف و قوت، فرصت ها و تهدیدات سیستم حمل و نقل شهرکرد شناسایی شده و سپس با استفاده ماتریس عوامل داخلی و خارجی جایگاه و موقعیت سیستم حمل و نقل شهر مشخص گردیده و بر این اساس راهبرهای ترکیبی برای بهبود وضعیت موجود پیشنهاد شده است. در نهایت با استفاده از ماتریس کمی برنامه ریزی راهبردی (QSPM) به اولویت بندی راهبردهای پیشنهادی پرداخته شده است.
۶.

تحلیل رفتار زیست محیطی عشایر پیش و پس از اجرای طرح جایکا مطالعه موردی: بخش بازفت استان چهارمحال و بختیاری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی فضایی سال نهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۳۵) 83 - 108

کلید واژه ها: رفتارهای زیست محیطی عشایر طرح جایکا بخش بازفت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۵ تعداد دانلود : ۳۰۳
امروزه بحران های زیست محیطی به طرز نگران کننده ای زندگی انسان را تهدید کرده است؛ تا حدی که حیات انسان و سایر موجودات کره خاکی را به مخاطره انداخته است. نگاهی گذرا به وضعیت محیط زیست در دهه های اخیر نشان می دهد فعالیت ها و رفتارهای انسانی، مؤثرترین و مهم ترین علل تغییرات زیست محیطی است. در این بین مؤثرترین گام برای حفظ محیط زیست، ارزیابی رفتار و عملکرد مردم در رسیدن به اصول اولیه زندگی پایدار است. هدف پژوهش حاضر، ارزیابی سنجش رفتارهای زیست محیطی عشایر پیش و پس از ایجاد طرح مدیریت مشارکتی جنگل و مرتع (جایکا) در بخش بازفت استان چهارمحال و بختیاری است. این پژوهش از نوع کاربردی و از حیث روش شناسی، توصیفی- تحلیلی برمبنای شیوه پیمایش است. برای گردآوری اطلاعات لازم از بررسی های کتابخانه ای و مطالعات میدانی استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش دو گروه عشایر و مدیران محلی (دهیار و شورای اسلامی) ساکن در پنج روستای مطالعه شده است؛ شامل تبرک سفلی، گزستان، مازه رشته، دورک سفلی و طارم که طرح جایکا در آنها اجرا شده است. نمونه آماری براساس جمعیت خانوار عشایری ساکن در این 5 روستا و با استفاده از فرمول کوکران تعداد 210 خانوار انتخاب شد. پرسش نامه را نیز آنها تکمیل کردند و از گروه مسئولان تعداد 15 نفر به صورت تمام شماری انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها آزمون های آماری توصیفی و آزمون هایی همچون یومن–ویتنی، کروسکال- والیس و ویلکاکسون به کار رفت. یافته ها نشان داد رفتار زیست محیطی عشایر پس از اجرای طرح جایکا نسبت به قبل به طور مشخصی بهبود یافته است؛ به طوری که میانگین رفتارهای زیست محیطی عشایر در پیش از اجرای طرح جایکا، 9/1 و در پس از اجرای آن، 46/3 به دست آمد. همچنین نتایج نشان داد تفاوت معناداری در رفتارهای اجتماعی و فرهنگی زیست محیطی عشایر روستاهای مطالعه شده پیش و پس از اجرای طرح جایکا وجود دارد. در مقاله حاضر برای نخستین بار رفتارهای زیست محیطی عشایر پیش و پس از اجرای طرح جایکا (که برای نخستین بار در کشور اجرا شده) سنجیده و ارزیابی شده است.
۷.

تحلیل ساختاری و راهبردی نقش مدیریت محلی در تحقق مدیریت بهینه شهری (مطالعه موردی:شهر شهرکرد)

نویسنده:
منبع: پژوهش های مکانی - فضایی سال سوم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۹)

کلید واژه ها: مدیریت محلی مدیریت شهری مشارکت تحلیل مسیر شهرکرد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۶ تعداد دانلود : ۲۷۹
بررسی واقعیت های جهان امروز در عرصه ی مدیریت برجوامع درسطوح مختلف بیانگر این است که علی رغم پیشرفت وتوسعه ی جهانی،مشکلات هرروز بیش تر،تازه تر وپیچیده تر می شود وناکارآمدی دولت ها برای مدیریت مستقیم وتمامیت خواهانه عیان تر می گردد. هم چنین عرصه برای ظهور وکارآمدی مدیریت محلی که از یک سو از مشارکت مردمی وظرفیت های محلی، واز سوی دیگر از دانش نوین و فناوری های ارتباطی برخورداراست، بیش تر فراهم می شود. مشارکت مردم واستفاده از دانش بومی آن ها در مقوله مدیریت شهری با تشکیل مدیریت محلی و با رویکرد محله محوری امری ضروری است که در دهه های اخیر مورد توجه واقع شده است. برهمین اساس پژوهش حاضر با هدف بررسی ظرفیت ها و پتانسیل های موجود در شهر شهرکرد جهت مشارکت شهروندان در مدیریت بهینه شهری برای دستیابی به این هدف با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و پیمایشی با تکمیل پرسشنامه به حجم نمونه ای برابر با 100 نفر از کارشناسان و متخصصان در امور شهری پرداخته شد. نتایج تحلیل داده ها در محیط نرم افزاری SPSS بر روی متغییرهای وابسته و مستقل نشان داد که تشکیل مدیریت محلی می تواند نقش موثری در ایجاد مدیریت بهینه شهری ایفا نماید و همچنین نتایج تحقیق در قالب تحلیل SWOTنشان داد که موقعیت مدیریت شهری در شهرکرد از میان چهار حالت تهاجمی، محافظه کارانه، تدافعی ورقابتی در حالت تهاجمی قرار دارد. لذا با توجه به نتایج به دست آمده از تحقیق می توان گفت که مهم ترین الویت برای راهبرد تهاجمی، بکارگیری اصول و معیارهای مدیریت محلی برای هدایت وبرآوردن نیازها ومطالبات شهروندی عنوان شد.در مجموع باید گفت برای داشتن وایجاد مدیریت بهینه شهری در شهرکرد تشکیل مدیریت محلی تاثیر مطلوبی خواهد داشت که برای دستیابی به این امر نیازمند حداکثر استفاده از ظرفیت های موجود و بکارگیری حداکثری از مشارکت های مردم در محله های شهرکرد است.
۸.

تحلیلی برنقش جاذبه ها و توانمندی های گردشگری در جذب گردشگران ( مورد: بخش مرکزی شهرستان بویراحمد دراستان کهگیلویه وبویراحمد)

نویسنده:
منبع: پژوهش های مکانی - فضایی سال اول بهار ۱۳۹۶ شماره ۲

کلید واژه ها: صنعت گردشگری جاذبه بویراحمد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۲ تعداد دانلود : ۴۹۸
کشور اسلامی ایران با داشتن اقوام، طوایف گوناگون ، تنوع اقلیمی و برخورداری از جاذبه های تاریخی، فرهنگی و طبیعی از هر نظر قابلیت توسعه صنعت گردشگری را دارا می باشد. دراین میان بخش مرکزی شهرستان بویراحمد از امتیازات و جاذبه های ویژه ای در جذب تورسیم در سطح ملی و حتی جهانی بهره مند است که می توان از آن به نفع رونق اقتصادی منطقه سود جست. هدف اصلی پژوهش بررسی نقش جاذبه ها و امکانات گردشگری بخش مرکزی شهرستان بویراحمد در جذب گردشگران است. در این تحقیق با استفاده از روش شناسی توصیفی و تحلیلی ضمن جمع آوری اطلاعات گردشگری شهرستان و تکمیل پرسشنامه و دسته بندی آن با استفاده از نرم افزارهای SPSS، Excelوآزمون های آماری خی دو، T- onesample تجزیه و تحلیل انجام شده است. نتایج تحقیق نشان داد که بین عوامل و امکانات اقامتی، تسهیلات، شبکه ارتباطی برونی و نحوه برخورد مردم در جذب گردشگر تأثیر داشته است و برعکس ناآشنایی مردم در برخورد با گردشگران و شبکه ارتباطی درون منطقه رابطه معناداری را نشان نمی دهد. همچنین مشاهده گردید بین جذب گردشگران و صنایع دستی و دسترسی آسان رابطه ای وجود ندارد اما برعکس عوامل طبیعی به غیر از ارتفاعات ارتباط معناداری را با جذب گردشگران به این منطقه داشته است.
۹.

ارزشیابی و تحلیل جاذبه های زمین گردشگری (ژئوتوریستی) منطقه اردل برای توسعه صنعت گردشگری با الگوی نیکولاس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی فضایی سال هفتم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۲۴)

کلید واژه ها: ارزشیابی ژئوتوریسم زمین گردشگری توسعه صنعت گردشگری جاذبه های ژئوتوریستی شهرستان اردل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶۳ تعداد دانلود : ۴۷۷
در دهه های گذشته، زمین گردشگری (ژئوتوریسم) شاخه جدیدی از گردشگری و بوم گردی (اکوتوریسم)، با تکیه بر پدیده های زمین شناسی در صنعت گردشگری به طور فزاینده ای گسترش یافته است. این جاذبه ها و مکان های زمین ریخت شناختی (ژئومورفولوژیک) براساس درک و بهره برداری انسان، ارزش های ویژه ای دارند که می توانند نقطه کانونی توسعه و ارتقای صنعت گردشگری و بسیاری از جاذبه های مهم گردشگری را تشکیل دهند. بر این مبنا، شناسایی و ارزشیابی توانمندی ها و جاذبه های زمین ریخت شناختی به برنامه ریزان این امکان را می دهد تا متناسب با آن ها، توسعه و جهت آن را در منطقه مشخص کنند؛ بنابراین، هدف پژوهش حاضر نیز ارزیابی ارزش های جاذبه های زمین گردشگری موجود در منطقه شهرستان اردل که مکانی زمین ریخت شناختی شناخته می شود با روش نیکولاس است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و از جنبه روش، توصیفی – تحلیلی بوده است. برای جمع آوری داده ها و اطلاعات لازم از روش های اسنادی و میدانی بهره گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل همه خبرگان و مسئولان مرتبط با موضوع، در سطح شهرستان و استان بوده است که به صورت تمام شماری، تعداد 110 نفر از آن ها سرشماری شده اند. در منطقه اردل، مکان هایی مانند غار اردل، تنگه درکش ورکش، محدوده های آبشار دره عشق، چشمه مولا و سرداب که ارزیابی شده اند، به دلیل داشتن شکل های زمین گردشگری، مهم ترین مکان های زمین گردشگری منطقه هستند. نتایج به دست آمده نشان دادند جاذبه های زمین گردشگری محدوده پیرامونی آبشار دره عشق و غار اردل به ترتیب با 04/66 و 18/57 نمره، بیشترین و کمترین امتیاز را بین جاذبه های زمین گردشگری شهرستان گرفتند. همچنین نتایج نشان دادند این منطقه از نظر جاذبه های زمین گردشگری توانمندی های بسیار مطلوبی دارد و باید برای استفاده از این جاذبه ها برای نقش زیربنایی ویژگی های زمین شناختی و زمین گردشگری در معماری چشم اندازهای طبیعی و فرهنگی، برنامه ریزی مناسب انجام شود.
۱۰.

ارزیابی عملکرد دهیاری ها در چارچوب شاخص های حکمروایی خوب روستایی (مورد مطالعه: بخش مرکزی شهرستان اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روستایی دوره هشتم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۳۲) 649 - 662

کلید واژه ها: ارزیابی عملکرد مدیریت روستایی حکمروایی خوب شهرستان اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۲ تعداد دانلود : ۵۲۵
حکمروایی خوب مفهومی است که در دهه های اخیر در ادبیات مدیریت جهان نمایان شده و به عنوان مرز بین حکومت و جامعه مدنی مطرح است. در این میان حکمروایی روس تایی نیز فراین د نوین ی اس ت ک ه ب ا اص ول، معیاره ا و شاخص های متف اوت از رویکرده ای مطرح شده در نظ ام مدیریت روس تایی پیش از خ ود، باع ث توانمندس ازی س اکنان روس تایی می شود. این درحالی است که تأسیس دهیاری در روستاها، نقطه عطفی برای حکمروایی روستاییان در مدیریت روستایی ایران است. این نهادها برآمده از مردم هستند و انتظار می رود عملکرد آن ها مبتنی بر حکمروایی خوب باشد. به همین دلیل مقاله حاضر عملکرد دهیاری ها در چارچوب حکمروایی خوب روستایی در بخش مرکزی اصفهان را بررسی و ارزیابی کرده است. پژوهش از نوع کاربردی و روش آن توصیفی تحلیلی مبتنی بر پیمایش است. برای جمع آوری اطلاعات از شیوه کتابخانه ای میدانی استفاده شده است. نتایج آزمون تحلیل واریانس نشان داد که بین دهیاری های تحت مطالعه از نظر شاخص های حکمروایی خوب تفاوت معنی داری وجود دارد. میانگین نیز که 85/2 یعنی کمتر از حد متوسط بود، نشان می دهد که شاخص های حکمروایی خوب روستایی در سطح نسبتاً ضعیفی است. همچنین مقدار t به دست آمده برای تمام شاخص های حکمروایی خوب نشان داد عملکرد تمامی دهیاری ها در شاخص های مذکور، کمتر از حد مطلوب است.
۱۱.

ارزیابی و تحلیل آسیب پذیری کالبدی سکونتگاه های روستایی در برابر زلزله (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان یزد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه کالبدی سال دوم زمستان ۱۳۹۶شماره ۴ (پیاپی ۸) 27 - 45

کلید واژه ها: آسیب پذیری کالبدی سکونتگاه های روستایی زلزله مدل Topsis وAHP شهرستان یزد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۶ تعداد دانلود : ۲۸۰
مخاطرات طبیعی از دیرباز گریبان گیر بشر بوده و همیشه قسمتی از تاریخ زندگی بشر را تشکیل داده است. در میان پدیده های خطر آفرین، زمین لرزه های ویرانگر مسئول بیشترین شمار کشتار انسانی و زیان مالی بوده اند. این در حالی است که هم اکنون حدود یک چهارم  جمعیت ایران در سکونتگاههای روستایی سکونت دارند و از طرفی،  استقرار روستاها در نزدیکی یا بر روی خطوط گسل فعال، ضرورت دارد تا به لحاظ میزان آسیب پذری مورد واکاوی علمی قرار گیرند از اینرو هدف این پژوهش نیز ارزیابی آسیب پذیری کالبدی سکونتگاه های روستایی در  شهرستان یزد در برابر زلزله است. روش تحقیق حاضر توصیفی – تحلیلی بوده که ابتدا به جمع آوری اطلاعات مکانی و گرافیکی (نقشه) و تعیین موقعیت سکونتگاههای روستایی مورد مطالعه در شهرستان یزد پرداخته شده و در مرحله بعد برای تحلیل و ارزیابی داده ها و شاخص های مورد مطالعه از مدل تصمیم گیری چندمعیاره Topsis و تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شد. نتایج نشان داد که کلیه روستاهای مورد مطالعه دهستان فجر (عیش آباد، سعیدی، شحنه و خیرآباد به ترتیب با مقدار 99/0  ، 9/0 ، 87/0 و 75/0) در برابر وقوع زلزله دارای آسیب پذیری کمتر و کلیه روستاهای دهستان اله آباد(شامل حسین آباد،  اکرم آباد ، اله آباد، فهرج و ده نو و محمد آباد به ترتیب با مقدار 03/0 ، 33/0، 36/0 ، 44/0، 52/0 و 6/0)  به غیر از  روستای طامهر از آسیب پذیری بیشتری در برابر زلزله دارند. افزون بر این بر اساس نتایج اکثر سکونتگاه های روستایی مورد مطالعه قدمتی بیش از 20 سال، کیفیت سازه از نوع تیر چوبی و گلی، شبکه دسترسی نامناسب و... از یک طرف و عدم بیمه مساکن روستایی در برابر مخاطرات طبیعی عاملی هستند که  ضریب آسیب پذیری را افزایش می دهند. به همین دلیل جهت بهبود وضعیت کالبدی نیازمند نوسازی و مقاوم سازی، برنامه ریزی مناسب و حمایت مدیران و برنامه ریزان امر می باشند.
۱۲.

بهسازی بافت با ارزش روستایی و نقش آن بر توسعه صنعت گردشگری روستایی (مطالعه موردی: روستاهای ابیانه، طره، سرآقاسید و یا سه چای)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال هفتم بهار ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۲۶) 191 - 209

کلید واژه ها: روستا بهسازی بافت با ارزش روستایی توسعه گردشگری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۱ تعداد دانلود : ۱۲۸
بافت کالبدی روستاهای ایران ضمن برخورداری از ارزش های معماری، دارای الگوهای بصری و زیبا شناختی، انطباق با محیط طبیعی، هماهنگی با عملکرد زیستی، معیشتی، استفاده از مصالح و دانش بومی است. در این میان، بافت کالبدی برخی از روستاهای کشور به دلیل برخورداری از ویژگی های خاص معماری، تاریخی و فرهنگی به عنوان میراثی ارزشمند و بجای مانده از نیاکان ما به شمار می رود که از یک سو حفظ و نگهداری آنها از اهمیت فراوانی برخوردار است و از سویی دیگر ضمن ایجاد محیطی مطلوب و جذاب برای روستاییان، با جذب بیشتر گردشگران به رونق و توسعه صنعت گردشگری در این روستاها کمک فراوانی بنمایند. لذا هدف از این مقاله نیز بررسی تأثیر بهسازی بافت های با ارزش روستایی در توسعه صنعت گردشگری، شناخت محدودیت ها و پتانسیل های گردشگری منطقه و ارائه راهکارهایی برای توسعه صنعت گردشگری در روستاهای مورد مطالعه می باشد. نوع تحقیق کاربردی و روش تبیین و بررسی آن توصیفی- تحلیلی و پیمایشی بوده است. برای گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه ای و مطالعات میدانی استفاده شده است. مطالعات میدانی، از طریق طراحی و تکمیل پرسشنامه از دو گروه نمونه از روستائیان (262 نفر) و گردشگران (106 نفر) روستاهای ابیانه، طره، یاسه چای و سرآقاسید که به طور تصادفی انتخاب شده اند صورت گرفته و با استفاده از آزمون خی دو و تحلیل واریانس به تجزیه و تحلیل اطلاعات پرداخته شده است. نتایج پژوهش حاضر حاکی از آن است که بهسازی بافت با ارزش روستایی نقش مؤثری در توسعه صنعت گردشگری دو روستای طره و ابیانه داشته و این میزان بالاتر از دو روستای سرآقاسید و یاسه چای است که در آنها بهسازی صورت نگرفته است.
۱۳.

طراحی راهبردهای توسعه پایدار گردشگری روستاهای تاریخی - فرهنگی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی تابستان ۱۳۹۵ شماره ۵۶

کلید واژه ها: ایران توسعه پایدار گردشگری روستایی برنامه ریزی راهبردی روستاهای تاریخی- فرهنگی مدل SWOC

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۱۰ تعداد دانلود : ۵۰۸
در دهه های اخیر گردشگری به ویژه در مناطق روستایی از اهمیت قابل توجهی در زمینه تنوع بخشی اقتصادی، حفظ میراث طبیعی و تاریخی- فرهنگی پیدا کرده است. در این میان اهمیت آثار تاریخی- فرهنگی موجود در روستاها به عنوان میراث تمدنی از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و سبب جذب گردشگران زیادی به مقصدهای دارای چنین پتانسیل هایی می شود. لذا بهره گیری از این پتانسیل ها نیازمند طرّاحی، راهبردهای مناسب و ویژه این نواحی از سوی برنامه ریزان و مدیران گردشگری است. لذا این پژوهش با هدف تدوین راهبرد مناسب برای توسعه پایدار گردشگری در روستاهای مورد مطالعه در پی پاسخگویی به این سؤال اساسی است که راهبرد مناسب برای توسعه پایدار گردشگری در روستاهای تاریخی- فرهنگی کشور کدام است؟ بر این اساس، پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و شیوه پیمایشی و مدل تحلیلی SWOC و ماتریس ارزیابی QSPM به ارائه راهبردهای مناسب در قالب سه گروه مشارکت کننده مردم، گردشگران و مسئولان در 7 روستای تاریخی- فرهنگی ایران پرداخته است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات و ارائه راهبرد مطلوب توسعه گردشگری روستایی، از روش تحلیلی سواک استفاده شده است. با توجّه به نتایج به دست آمده از نظرات جامعه های نمونه راهبرد تدافعی به عنوان راهبرد کانونی برای توسعه گردشگری روستایی در روستاهای مورد مطالعه می باشد.
۱۴.

ارزیابی و سطح بندی روستاهای شهرستان کیار بر اساس میزان بهره مندی از شاخص های خدماتی و زیر ساختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ششم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۲۴) 109 - 131

کلید واژه ها: اولویت بندی سطح بندی خدمات شهرستان کیار مدل شاخص مرکزیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۹ تعداد دانلود : ۱۰۰
مروری بر ادبیات توسعه روستایی نشانگر این واقعیت است که علی رغم تلاش هایی که تاکنون در جهت از بین بردن نابرابری ها و توزیع خدمات در مناطق مختلف و به ویژه در روستاها صورت گرفته است ولی هنوز شاهد نابرابری و عدم تعادل در توزیع خدمات و ارائه آن ها در سطح روستاهای کشور هستیم به گونه ای با توجه به ارزیابی های به عمل آمده هنوز میزان توسعه یافتگی روستاها، با توجه به شاخص های توسعه، نامتجانس و نابرابر می باشد. لذا اولین گام رسیدن به توسعه و به خصوص توسعه روستایی، شناسایی وضع موجود، چگونگی توزیع خدمات و امکانات و میزان بهره مندی هر یک از روستاها از این خدمات اقدامی ضروری و غیرقابل انکار است، بر این اساس هدف این تحقیق مقاله بررسی، ارزیابی و سطح بندی روستاهای شهرستان کیار بر اساس میزان بهره مندی هر یک از روستاها به خدمات با استفاده از مدل شاخص مرکزیت بوده است. در این راستا مقاله حاضر با استفاده از روش شناسی توصیفی - تحلیلی و با استفاده از 8 شاخص عمده خدماتی و تعداد 75 نماگر به اولویت بندی و سطح بندی روستاهای شهرستان کیار پرداخته است، نتایج نشان داد که وضعیت روستاهای مورد مطالعه به لحاظ دسترسی به خدمات و برخورداری از سطح توسعه یافتگی به طور نابرابر و نامتجانس می باشند به گونه ای که از مجموع کل روستاهای موردمطالعه، تعداد 4 روستا شامل روستای دستگرد و امامزاده، دزک و خراجی به ترتیب با امتیازهایی برابر با 8.47، 8.03 و 6.51 جزء روستاهای با بهره مندی از خدمات درجه یک و بیشتر می باشند و فاصله بسیار زیادی با سایر روستاها ایجاد کرده اند.
۱۵.

پایش چرخه حیات گردشگری پایدار با استفاده از مدل تلفیقی آلن-باتلر (مطالعه موردی: روستاهای هدف گردشگری استان اردبیل)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی و آمایش فضا دوره ۱۹ زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ (پیاپی ۹۰)

کلید واژه ها: گردشگری روستایی گردشگری پایدار ارزیابی پایداری بارومتر پایداری

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی روش های کمی در جغرافیا
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی گردشگری روستایی
تعداد بازدید : ۱۱۲۳ تعداد دانلود : ۵۵۶
این پژوهش می کوشد ضمن معرفی مدل تلفیقی آلن –باتلر، روستاهای هدف گردشگری استان اردبیل را از منظر تکامل چرخه حیات گردشگری پایدار مورد ارزیابی قرار دهد و بر اساس شاخص نقطه تکاملی آنها راهبردهای مناسب را جهت تحول در فعالیت های گردشگری پیشنهاد نماید. این بررسی از نوع مطالعات بنیادی بوده و تجزیه و تحلیل اطلاعات به روش تحلیل-توصیفی انجام گرفته است. جامعه آماری مشتمل بر جامعه محلی روستاهای فوق و گردشگران آنها می باشد. حجم جامعه نمونه برابر 210 خانوار برآورد شده است. روش انتخاب جامعه محلی به صورت تصادفی سیستماتیک و گردشگران به صورت تصادفی ساده می باشد. نتایج این بررسی نشان می دهد که مقاصد مورد مطالعه هنوز در مراحل آغازین چرخه تکاملی گردشگری پایدار قرار گرفته و تا رسیدن به مرحله بلوغ و تثبیت فاصله قابل توجهی وجود دارد. شاخص نقطه تکاملی منطقه مورد مطالعه دوره آغاز گردشگری را نشان می دهد. در این مقاله، تدوین راهبردها بر اساس چارچوب رویکرد تلفیقی آلن-باتلر تدوین شده و آموزش جامعه محلی، توسعه خدمات زیربنایی و شناسایی ظرفیت ها و جاذبه های گردشگرپذیر در روستاهای بیله درق و گنزق و گسترش نظام تبلیغات و اطلاع رسانی در روستاهای بوسنیج و گنزق پیشنهاد شده است.
۱۶.

تحلیلی بر مشارکت های سنتی و اثرات آن در نواحی روستایی ایران(مورد: شیوه کشت برنج در روستای شهریار بخش فلارد استان چهارمحال و بختیاری)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات جغرافیایی سال سی ام تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۱۷)

کلید واژه ها: مشارکت مشارکت سنتی روستای شهریار شیوه کشت برنج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۵۸ تعداد دانلود : ۶۶۸
مفهوم مشارکت، مفهومی دیرینه و همراه روستاییان بوده و از دیرباز با زندگی آنها پیوند داشته است. در روستاهای ایران نیز از گذشته مشارکت های مردمی در فعالیت های مختلف روستایی و زراعی وجود داشته که در مناطق مختلف تحت عناوین مختلفی همچون بنه، صحرا، حراثه و.... از آن یاد برده می شوند. اما از مشروطیت تا کنون شاهد تصویب قوانینی از طرف مجلس ملّی و مجلس شورای اسلامی هستیم که با همه ی تلاش های صورت گرفته و قوانین مدون شده هنوز هم اجرای بسیاری از طرح ها در روستاها به شکست می انجامد. این در حالی است که بسیاری از مشارکت های سنتی روستاییان از نوع خودانگیخته بوده و به گونه ای با زندگی روستاییان عجین شده و همراه با آثار و پیامدهای مثبتی بوده است. در پژوهش حاضر با استفاده از روش شناسی موردی و توصیفی – تحلیلی تلاش بر این است که به معرفی یک نمونه از این نوع مشارکت ها در قالب کشت برنج در روستای شهریاراز توابع بخش فلارد استان چهارمحال و بختیاری پرداخته شود. این نوع مشارکت که در روستای شهریار با کار و زندگی روستاییان عجین شده است و نتایج اقتصادی و اجتماعی بی شماری به همراه دارد، از قبیل: مدیریت منابع آب و خاک، همدلی و وحدت کشاورزان، عدالت اقتصادی و اجتماعی بین اهالی روستا، توجه به فقیران روستا و ....
۱۷.

تبیین نقش کیفیت محیطی مقصدهای گردشگری روستایی در تقویت تصویر ذهنی گردشگران (مطالعه موردی: روستاهای مقصد گردشگری بخش رودبار قصران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی و آمایش فضا دوره ۱۹ تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۸۸)

کلید واژه ها: گردشگری تصویر ذهنی کیفیت محیطی ادراک محیطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۲ تعداد دانلود : ۴۸۸
خلق تصویر ذهنی مثبت در گردشگران برای بازار رقابتی توسعه گردشگری روستایی دارای اهمیت فراوانی می باشد. یکی از مهمترین شاخصهای تاثیرگذار در تقویت ارزش ادراک شده و تصویر ذهنی گردشگران، کیفیت محیطی مقصدهای گردشگری روستایی میباشد. برای این منظور منطقه روستایی رودبار قصران با 15 روستا برای مطالعه در نظر گرفته شد. روش شناسی مطالعه از نوع تحلیلی- تبیینی بر اساس مطالعه اسنادی، کتابخانه ای و مطالعه میدانی میباشد که دادهها از طریق پرسشنامه بین 160 نفر از گردشگران روستایی تکمیل گردید. نتایج نشان میدهد که با توجه به کیفیت محیطی مناسب روستاهای مقصد گردشگری، ارزش های ادراک شده محیطی و تصویر مثبت ذهنی مقاصد توسط گردشگران در روستاهای مقصد قابل قبول بوده و در کلیه موارد از سطح معناداری بالاتر از آلفا 05/0 برخوردار میباشند که این ارتباط از طریق آزمون همبستگی پیرسون بین مولفه های چهارگانه کیفیت محیطی با متغیر ادراک محیطی و تصویر ذهنی مقصد توسط گردشگران تایید میگردد. همچنین، با توجه به نتایج بدست آمده در آزمون رگرسیون چندگانه می توان استنباط کرد که مولفه کیفیت زیباشناختی و فرمی دارای بیشترین اثرگذاری بر ارزش ادراکی گردشگران از محیط(مقدار بتا 541/0) و خلق تصویر ذهنی مثبت(مقدار بتا 514/0) از مقصدهای روستایی در منطقه موردمطالعه از دیدگاه نمونهها می باشد.
۱۸.

ارزیابی فرایند توسعه گردشگری روستاهای تاریخی- فرهنگی با استفاده از مدل چرخه حیات گردشگری مقصد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه‏‏ ریزی و توسعه گردشگری سال سوم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۱۰ 11 - 32

کلید واژه ها: توسعه پایدار گردشگری روستایی چرخه ی حیات روستاهای تاریخی - فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۴ تعداد دانلود : ۷۷
امروزه توسعه پایدار گردشگری به عنوان موتور محرک توسعه و عاملی جهت بهبود کیفیت زندگی جوامع درحال توسعه تلقی می شود. این در حالی است که این جوامع و مقاصد گردشگری آنها در زمان های مختلف دچار تحولاتی بنیادی می گردند که ممکن است به توسعه یا افول دائمی گردشگری در آن مقاصد منجر شود. بنابراین شناخت چرخه ی عمر مقاصد گردشگری می تواند به مدیران و برنامه ریزان در رونق بخشی به توسعه پایدار گردشگری کمک کرده و از زوال و ناپایداری گردشگری جلوگیری کند. از این رو، مقاله حاضر درصدد پاسخگویی به این سوال کلیدی است که مناطق روستایی با پتانسیل گردشگری تاریخی- فرهنگی بر اساس مدل ارزیابی چرخه ی حیات در چه مرحله از توسعه قرار دارند؟ بدین منظور مقاله با هدف توسعه روش عملی ارزیابی و سنجش مراحل توسعه مقاصد گردشگری در 7 روستای تاریخی- فرهنگی کشور در یک محدوده زمانی مشخص و با استفاده از روش شناسی توصیفی- تحلیلی و پیمایش و نظر خواهی از مردم، مسولان و گردشگران به ارزیابی و اندازه گیری در روستاهای مورد مطالعه پرداخته است. برای تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده از روش های تحلیل کمی و کیفی در چارچوب مراحل چرخه ی حیات گردشگری استفاده شده است. نتایج به دست آمده بیانگر این مطلب است که در مجموع روستاهای مورد مطالعه بر اساس گام های شش گانه مدل چرخه ی حیات، با میانگین کل امتیاز 444/0 در مرحله درگیری و گذار به مرحله توسعه می باشند. لذا فرایند گردشگری در روستاهای مورد مطالعه با افزایش فعالیت های گردشگری همراه است که در صورت مدیریت و برنامه ریزی مناسب می توان از اثرات ناپایدار گردشگری در این روستاها کاسته و به تداوم حیات گردشگری روستایی کمک کرد.
۱۹.

تدوین راهبردهای توسعه مدیریت روستایی ایران با استفاده از رویکرد برنامه ریزی استراتژیک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روستایی دوره چهارم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۴ (پیاپی ۱۶)

کلید واژه ها: روستا برنامه ریزی استراتژیک راهبرد مدیریت روستایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲۵ تعداد دانلود : ۸۱۶
نظام مدیریت روستایی در ایران از گذشته تا کنون با چالش های ساختاری و مسائل و مشکلات کارکردی عدیده ای مواجه بوده است. به نظر می رسد عملیاتی شدن مدیریت مناسب روستایی و هدایت آنها در جهت مثبت، نیاز به بر قراری هماهنگی میان نیروها و عوامل بیرونی و درونی موثر در توسعه روستایی از طریق بکارگیری یک رویکرد سیستمیک و معتبر است. این پژوهش می کوشد با بررسی خبرگان و پژوهشگران حوزه روستایی، مهمترین نقاط قوت، ضعف فرصت ها و تهدیدهای فراروی روستاهای ایران را شناسایی نموده و در چارچوب برنامه ریزی استراتزیک راهبردهای مناسب را برای هدایت و توسعه نظام مدیریت روستایی ایران تدوین نماید.پژوهش پیش روی از نوع پژوهشهای پس کاوی است و روش انجام مطالعات در این پژوهش با توجه به ماهیت کار مبتنی بر روشهای توصیفی- تحلیلی و پیمایشی می باشد. روش گردآوری داده ها و اطلاعات مورد نیاز طرح ترکیبی از روشهای اسنادی و میدانی می باشد.نتایج این بررسی نشان می دهد که استراتژی توانمندسازی و ظرفیت سازی مدیران روستایی و نهادهای محلی (دهیاری ها و شوراهای اسلامی و سایر نهادهای و مدیران محلی) و استراتژی سازماندهی و باز آفرینی ساختاری- نهادی و مدیریتی مدیریت روستایی کشوردر اولویت های اول و دوم برای سازماندهی نظام مدیریت روستایی کشور می باشد.
۲۰.

ارائه ی الگوی برنامه ریزی راهبردی توسعه ی گردشگری پایدار روستایی(مطالعه ی موردی: دهستان لواسان کوچک)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۴۵ بهار ۱۳۹۲ شماره ۱ (پیاپی ۸۳)

کلید واژه ها: برنامه ریزی الگو گردشگری روستایی توسعه ی روستایی برنامه ریزی راهبردی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی توسعه پایدار روستایی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی گردشگری روستایی
تعداد بازدید : ۱۲۵۸ تعداد دانلود : ۶۱۵
گردشگری روستایی یکی از انواع گردشگری است که شکل پایدار آن در ابعاد مختلفِ اقتصادی، اجتماعی و محیطی، بسترساز دست یابی به توسعه ی پایدار جوامع محلّی می شود. از این رو، دست یابی به این مهم، نیازمند طرّاحی، تدوین و به کارگیری الگوی راهبردی، به همراه راهبردهای مناسب و ویژه ی این نواحی از سوی برنامه ریزان و مدیران گردشگری است. بنابراین این پژوهش با هدف تدوین الگوی راهبردی مناسب برای توسعه ی گردشگری در روستاهای منطقه ی مورد مطالعه انجام شده است. سؤال اساسی پژوهش این است که الگوی راهبردی مناسب برای توسعه ی گردشگری که به توسعه ی پایدار روستایی منجر شود، کدام است؟ بر این اساس، پژوهش پیش ِرو با بررسی های اسنادی و میدانی و نیز، روش شناسی توصیفی تحلیلی و از سه گروه مشارکت کننده ی (مردم روستا 170 نفر، گردشگران 140 نفر، مسئولان 25 نفر) در 14 روستای دهستان لواسان کوچک و دیدگاه های آنها در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، محیطی مورد بررسی قرار گرفته است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات و ارائه ی الگوی راهبردی توسعه ی گردشگری روستایی در چارچوب جامع راهبردی، از روش تحلیلی سوات استفاده شده است. با توجّه به نتایج از بین مجموع عوامل داخلی، تعداد 9 قوّت و تعداد 11 ضعف و از بین مجموع عوامل خارجی، تعداد 7 عامل، به عنوان فرصت خارجی و تعداد 11 عامل، به عنوان تهدید خارجی پیش روی این نواحی شناسایی شدند. این نتایج بیانگر این مطلب است که سطح آسیب پذیری اغلب روستاها، به دلیل توسعه ی گردشگری بسیار بالاست و توزیع و تخصیص مجدّد منابع در سطح نواحی مورد مطالعه با توجّه به محدود بودن فرصت ها و بالابودن نقاط ضعف، امری الزامی است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان