غلامرضا خواجه سروی

غلامرضا خواجه سروی

سمت: استاد یار
مدرک تحصیلی: هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی
پست الکترونیکی: khajehsarvy@atu.ac.ir

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۶۵ مورد.
۱.

تحلیل مفهوم و الگوی قدرت در فضای مجازی؛ مطالعه شکل گیری جنبش های اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۱۷ بهار ۱۴۰۳ شماره ۶۲ 169 - 204

کلید واژه ها: قدرت شبکه های اجتماعی انسان سایبری جنبش های اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳ تعداد دانلود : ۷۲
ماهیت قدرت و نحوه شکل گیری آن در بستر ساختارهای جدید تولید، فرآوری و انتقال اطلاعات (از جمله در بستر شبکه های اجتماعی) متفاوت از فضای واقعی است، بدین معنا که فضای شبکه های اجتماعی، نظام نوینی از کنشگری اجتماعی را برای افراد ایجاد کرده است که در نهایت می تواند منجر به شکل گیری قطب های جدیدی از قدرت شود. پژوهش حاضر با هدف پاسخ به این سوالات انجام شده است که: آیا ماهیت قدرت در شبکه های اجتماعی تغییر کرده است؟ فرآیند شکل گیری قدرت در شبکه های اجتماعی چگونه است؟ در پاسخ به این سوال، شکل گیری جنبش های اجتماعی تحت تاثیر فضای مجازی نیز مورد بررسی قرار گرفت. یافته های این پژوهش نشان می دهد با پذیرفتن تعاریف متعارف از قدرت، شکل گیری آن در فضای شبکه ای در یک چارچوب آبشاری و براساس سطوح سلسله مراتبی کنشگران، از مالکان زیرساخت اینترنت، به مالکان پلتفرم ها و در مرحله بعد به کاربران (به ترتیب اثرگذاری شامل: سلبریتی ها، اینفلوئنسرها، بلاگرها، رسانه های رسمی و در نهایت کاربران عمومی) صورت می گیرد. همچنین در فرآیند شکل گیری قدرت شبکه ای، مالکیت یا امکان کنترل پلتفرم های شبکه های اجتماعی نقش بسیار اساسی دارد.
۲.

مطالعه تطبیقی سیاست های حوزه باروری در دو کشور اسکاندیناوی (سوئد و نروژ) و دو کشور اسلامی (ایران و ترکیه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال ۱۲ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۵۰ «ویژه نامه خانواده و جوانان» 77 - 106

کلید واژه ها: باروری زنان سیاست باروری جمعیت کشورهای اسکاندیناوی کشورهای اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷ تعداد دانلود : ۵۸
بحران کاهش جمعیت در کشور ایران مسئله ای مهم و قابل توجه است. این پژوهش به منظور دستیابی به راهکارهایی سیاستی برای رسیدن به رشدی متناسب در حوزه باروری انجام شده است. دراین راستا پژوهش حاضر با دو رویکرد روشی سیاست پژوهی و مطالعه تطبیقی، به مطالعه امکان های تسهیل فرزندآوری پرداخته است؛ سیاست پژوهی، فرایند انجام پژوهش درخصوص مسئله اجتماعی مهمی یا تحلیل آن، به منظور ارائه توصیه های عملی به سیاست گذاران برای حل مسئله است. بدین منظور شاخص باروری زنان در دو کشور اسلامی (ایران و ترکیه) و دو کشور اسکاندیناوی (سوئد و نروژ) تحلیل و مقایسه شده است. نتایج نشان می دهند سیاست دولت های اسکاندیناوی تا حد زیادی توانسته است زنان بیشتری را به فرزندآوری تشویق نماید. بررسی کشور ترکیه نشان دهنده بحران جمعیت در این کشور است؛ البته دولت ترکیه با اعمال سیاست های تشویقی درصدد است خانواده ها را به فرزندآوری تشویق کند. کشور ایران نیز از نظر جمعیتی به سمت پیری در حرکت است و تا کنون اقدام جدی با تأثیر قابل ملاحظه ای برای تشویق خانواده ها به فرزندآوری انجام نشده است؛ البته با تصویب قانون جوانی جمعیت امیدهایی وجود دارد. پیشنهاد می شود ضمن مرتفع نمودن مشکلات اقتصادی در این خصوص، به ایجاد امنیت شغلی بیشتر برای زنان توجه گردد. همچنین  می توان از تجربه سیاستی کشورهای اسکاندیناوی نیز استفاده نمود البته باید در نظر داشته باشیم در کنار رشد در این کشورها، آسیب هایی نیز وجود دارند که در یافتن الگوی اسلامی ایرانی باید برای آنها تدبیری اندیشیده شود.
۳.

مطالعه تطبیقی سیاستهای حوزه استغال زنان در دو کشور اسکاندیناوی (سوئد و نروژ) و دو کشور مسلمان (ایران و ترکیه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحلیل­ های اقتصادی توسعه ایران (سیاست گذاری پیشرفت اقتصادی) سال ۹ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۲۴) 1 - 26

کلید واژه ها: اشتغال زنان زنان در اقتصاد زنان در کشورهای اسکاندیناوی زنان در کشورهای اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲ تعداد دانلود : ۲۱
شاخص های توسعه انسانی یکی از مهم ترین معیارهای توسعه یافتگی جوامع هستند. ازآنجاکه زنان نیمی از جمعیت هر جامعه را تشکیل می دهند، مشارکت آنان در توسعه اهمیت بسیاری دارد. از مهم ترین عرصه های مشارکت زنان، مشارکت اقتصادی است. پژوهش حاضر با رویکرد سیاست پژوهی تطبیقی به تحلیل و بررسی سیاست های حوزه اشتغال زنان در کشورهای اسکاندیناوی (سوئد و نروژ)، کشورهای مسلمان (ترکیه و ایران) و پیامدهای آن پرداخته است. نتایج نشان دهنده مشارکت بیشتر زنان در اقتصاد کشورهای اسکاندیناوی، البته در عین چالش هایی مانند کم رنگ شدن نظام خانواده در سوئد و وجود محدودیت هایی مانند سقف شیشه ای در نروژ است. نرخ مشارکت زنان در اقتصاد کشورهای اسلامی از کشورهای اسکاندیناوی پایین تر است. مسئله مهم در ترکیه نرخ بالای افرادی است که نه محصل اند و نه شاغل (بالاترین نرخ در میان کشورهای OECD). نرخ مشارکت اقتصادی زنان تحصیل کرده در ترکیه (سال 2018)، 71 درصد و برای مردان 89 درصد گزارش شده که شکاف جنسیتی در این شاخص را نشان می دهد. در ایران نرخ مشارکت اقتصادی زنان دارای تحصیلات دیپلم 69 درصد بالاتر از نرخ مشارکت اقتصادی کل زنان بوده است، درحالی که این امر برای مردان صادق نیست (سال 1396). در کشورهای اسلامی، مشارکت اقتصادی زنان مغفول مانده است، لذا سیاست های اتخاذ شده در این حوزه در ایران نیازمند بازنگری هستند.
۴.

Developments of the Discourse on Justice in the Islamic Republic of Iran(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Islamic Political Thought, Vol.۹, Issue.۱ (Serial ۱۷), Spring ۲۰۲۲ 75 - 99

کلید واژه ها: Islamic Republic of Iran iustice Shi’i the Islamic Revolution of Iran Government Discourse equity Politics

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳ تعداد دانلود : ۳۸
The Islamic Revolution, which is a breakthrough in the history of Iran, introduced some new concepts in the arena of national debate. Founded on Shi’ite political thought, this Revolution has in recent years followed a particular theory of justice that has its roots in Shi’ite doctrines, and this is evident in the ideas of Imam Khomeini (r) and the current Supreme Leader. While preserving its originality, the Shi’ite concept of justice has been subject to new readings befitting the requirements of each government. In spite of [continued] developments in the discourse on Shi’ite justice under various governments, Shi’ite principles of the concept of justice have nonetheless been kept intact in the system of the Islamic Republic of Iran, and this shows the presence of a complete theory in the field of political thought in the system of the Islamic Republic of Iran.
۵.

Elite Political Culture and Political Development of Iran in the Iranian-Islamic Model of Progress(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Contemporary Research on the Islamic Revolution, Volume ۴, Issue ۱۱, Winter ۲۰۲۲ 71 - 88

کلید واژه ها: political culture Ruling Elites Islamic-Iranian Model of Progress Islamic Revolution discourse

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۴ تعداد دانلود : ۱۵۳
The Islamic - Iranian model of progress is a document based on the Iranian-Islamic principles and indigenous values of society, which seeks to achieve the final stage of the new Iranian-Islamic civilization in the future. Looking at development in a systematic way and providing mechanisms for participation and active-voluntary competition of social groups in the general sphere of society, is the focus of this model; thus, the attitude of the ruling political elite is key. The aim of this article is to answer this question: how the political culture of the ruling elites can achieve political development in the Iranian-Islamic model of progress? The hypothesis of the article is that the political culture of the ruling group is the source of political action and behavior in society. Therefore, reforming and improving the attitude of the ruling political elites towards political development within the framework of political and jurisprudential capacities in the religious discourse and the Islamic Revolution, provides the ground for the realization of political development in Iran as a model.  
۶.

پیامدهای سیاسی گسترش بنگاه های اقتصادی زودبازده در ایران؛ مطالعه موردی دولت نهم جمهوری اسلامی ایران (1384 تا 1388)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی سیاست سال دهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴۱ (پیاپی ۷۱) 9 - 49

کلید واژه ها: بسیج سیاسی بنگاه های کوچک و متوسط انتخابات دولت نهم مشارکت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹ تعداد دانلود : ۱۳۵
 این پژوهش با روشی کیفی و انجام تحلیل تماتیک (مضمونی) به دنبال تحلیل رفتار سیاسی افراد یک واحد اجتماعی در واکنش به رفتار اقتصادی دولت است. دولت ها بعنوان نهادهایی تأثیرگذار با افراد، خانواده ها و جامعه ارتباط برقرار می کنند. هر راهبردی از سوی این واحدهای سیاسی، متضمن پاسخ از طرف دیگر حوزه های بیرونی است. افراد جامعه معمولاً به رفتار دولت ها بخصوص در حوزه اقتصادی واکنش نشان می دهند. بویژه اگر این دخالت دولت، واجد دلالت های هنجارین مانند عدالت باشد. اساساً فعالیت های اقتصادی دولت ها با هدف بسط عدالت است. دولت نهم فعالیت گسترش بنگاه های زودبازده را به منظور گسترش عدالت انجام داد. طبق یافته ها ضریب جینی در مناطقی که منابع مالی هدایت شده اند، کاهش پیدا می کند. دولت نهم در شروع کار خود سعی در توجه بیشتر به مناطق روستایی داشت. با توجه به کاهش ضریب جینی و افزایش احساس برابری در این مناطق، نوعی کنش سیاسی در قالب اجتماع سازی و بسیج سیاسی رخ داد که بعنوان سرمای ه ای اجتماعی برای دولت نمایان شد. این بازنمایی بویژه در انتخابات ریاست جمهوری دولت دهم بعنوان ماحصل این اجتماع سازی و ارتقای سرمایه اجتماعی بعنوان پیامد سیاسی گسترش بنگاه های کوچک در مناطق روستایی شناسایی شده است.
۷.

بررسی و تحلیل عوامل مؤثر بر مشارکت سیاسی شهروندان؛ مورد مطالعه: مشارکت قوم ترکمن در انتخابات دوازدهم ریاست جمهوری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی سیاست سال دهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۷ (پیاپی ۶۷) 73 - 112

کلید واژه ها: قوم ترکمن انتخابات گفتمان اعتدال رقابت انتخاباتی ریاست جمهوری دوازدهم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۶ تعداد دانلود : ۲۹۷
در نظام های ناهمگون فرهنگی مذهبی، شناخت متغیرهای مؤثر در رفتار رأی دهی و  مشارکت سیاسی شهروندان، برای سیاست گذاری و مدیریت مطلوب امری حیاتی است. مسئله پژوهش، تجزیه و تحلیل عوامل مؤثر در رأی دهی قوم ترکمن به گفتمان اعتدال در انتخابات دوازدهم ریاست جمهوری است. این پژوهش از نظر جهت گیری، کاربردی و نوع پژوهش توصیفی و از روش پیمایش استفاده شد. جامعه آماری، شهروندان قوم ترکمن در گلستان می باشند که به صورت تصادفی ساده 344 نفر به عنوان نمونه آماری انتخ اب ش دند. پایایی و روایی ابزار پژوهش با استفاده از آزمون های ضریب بارهای عاملی، پایایی ترکیبی، آلفای کرونباخ، روایی همگرا و روایی واگرا اندازه گیری شدند. داده های حاصل با استفاده از نرم افزار Smart- PLS وSPSS تجزیه و تحلیل شدند. از آزمون t تک نمونه و فریدمن برای سنجش فرضیه های پژوهش استفاده شد. یافته ها نشان می دهد ویژگی های شخصیتی نامزد، انتظارات انتخاباتی، اثرپذیری از معتمدان سیاسی دینی، قرابت با ایدئولوژی های مذهبی قومی، روند تحولات جهانی منطقه و شبکه های مجازی، بیشترین تأثیر را در رأی دهی قوم ترکمن به گفتمان اعتدال در انتخابات دوازدهم ریاست جمهوری داشت. همچنین یافته های حاصل از رتبه بندی نشان می دهد به ترتیب، انتظارات انتخاباتی، قرابت با ایدئولوژی های مذهبی، عوامل تاریخی، روند تحولات جهانی منطقه، اثرپذیری از معتمدان سیاسی دینی، ویژگی های شخصیتی نامزد و شبکه های مجازی بیشترین نقش را در تمایل قوم ترکمن به گفتمان اعتدال داشت.
۸.

اثربخشی توسعه سیاسی در برنامه های پنج ساله توسعه مطابق با رویکرد سند چشم انداز بیست ساله افق 1404 ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد سال بیست و نهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۹۶ 5 - 28

کلید واژه ها: اثربخشی برنامه های پنج ساله توسعه توسعه سیاسی سند چشم انداز بیست ساله افق 1404

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۲ تعداد دانلود : ۱۷۷
سند چشم انداز بیست ساله افق 1404 مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام، از سال 1384 تا 1404 هجری شمسی پایه برنامه های پنج ساله توسعه چهارم به بعد قرارگرفت. همزمان با اجرای برنامه های توسعه، چگونگی دستیابی به اهداف سند چشم انداز درراستای برنامه های پنج ساله توسعه موردپرسش قرارگرفت. این پرسش را می توان باتوجه به ماهیت سند چشم انداز، در ابعاد مختلف اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی بررسی کرد. بنابراین، باتوجه به هدف این مقاله، اثربخشی توسعه سیاسی در برنامه های پنج ساله توسعه مطابق با سند چشم انداز بیست ساله افق 1404 موردمطالعه قرارگرفت و برای دستیابی به نتیجه از روش توصیفی و مطالعات کتابخانه ای، متن سند برنامه های پنج ساله چهارم به بعد استفاده شد. نتیجه مطالعه این بود که رویکرد توسعه سیاسی در برنامه های پنج ساله توسعه چهارم، پنجم و ششم با فرازوفرود و از شدید به ضعیف لحاظ شده است و در جمع بندی نهایی این رویکرد از اثربخشی مطلوب برخوردار نبوده است.
۹.

حاشیه نشینی وتاثیر آن بر توسعه سیاسی -اجتماعی در کلان شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی سیاسی ایران سال سوم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۱۲) 143 - 170

کلید واژه ها: حاشیه نشینی توسعه اجتماعی توسعه سیاسی کیفیت زندگی و مشارکت سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۱ تعداد دانلود : ۳۵۳
پژوهش حاضر با هدف تعیین پدیده حاشیه نشینی و تاثیر آن بر توسعه سیاسی-اجتماعی در کلان شهر تهران انجام شده است. گردآوری داده ها از طریق پیمایش با ابزار پرسشنامه و روش نمونه گیری طبقه ای و تصادفی، داده ها جمع آوری شده اند. جامعه آماری تحقیق368 شهروند ساکن در دو منطقه حاشیه نشین فرحزاد و قلعه میر تهران است. پس از گردآوری داده ها، و با استفاده از نرم افزار SPSS، داده ها مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته اند. بر اساس آمارهای استنباطی از آزمون های پیرسون و رگرسیون استفاده شده است و در نهایت مدل تحلیل مسیر ارائه گردید. یافته های تحقیق نشان می دهد حاشیه نشینی با تقلیل کیفیت زندگی باعث کند شدن توسعه اجتماعی –سیاسی شده است. در بیشترین و قوی ترین تاثیر حاشیه نشینی بر توسعه سیاسی-اجتماعی، می توان به تاثیرمستقیم متغیر آموزش (به میزان 400/0)، مشارکت سیاسی(به میزان 365/0)، کیفیت زندگی (به میزان 291/0)، عدالت و برابری (به میزان 287/0) و سرمایه اجتماعی (به میزان 247/0) اشاره کرد. در مجموع متغیرهای موجود در این تحقیق می توانند تا 75 درصد میزان تاثیر حاشیه نشینی بر توسعه سیاسی-اجتماعی را توضیح دهند.
۱۰.

مقایسه نقش ثبات سیاسی در الگوی توسعه مالزی و ترکیه با الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره یازدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۳۸ 76 - 100

کلید واژه ها: ثبات سیاسی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت دولت توسعه گرا الگوی پیشرفت کشورهای مسلمان جهان سوم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۸ تعداد دانلود : ۱۶۱
کشورهای ایران، ترکیه و مالزی، سه کشور اسلامی هستند که از لحاظ ویژگی های داخلی شباهت زیادی با یکدیگر دارند؛ هر سه، کشورهای مسلمان با تنوع قومی و فرهنگی گسترده هستند که در گذشته در شمار کشورهای کمتر توسعه یافته قرارداشته و تقریباً هم زمان باهم، به طراحی الگوی پیشرفت پرداختند. جمهوری اسلامی ایران الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت را طراحی کرد وکشورهای ترکیه و مالزی، مبانی اسلامی را با الگوها ونظریه های نوسازی غربی ترکیب کردند. پژوهش حاضر، باروش توصیفی تحلیلی به دنبال ارزیابی الگوهای پیشرفت در سه کشور مذکور، چهارچوب نظری ثبات سیاسی در این کشورها واثرگذاری وعملکرد این ثبات سیاسی در پیشرفت کشور است. مقایسه الگوی پیشرفت در کشورهای مذکور نشان داد که در هر سه الگو، مبانی اسلام و عمل به اصول اسلامی مورد توجه بوده و اهداف غایی دولت ها در توسعه دادن کشور، دستیابی به اهداف انسانی مدنظر اسلام، نظیر عدالت اجتماعی و زدودن فقر است. به نظر می رسد، کارآمدترین و موفق ترین الگوی پیشرفت برای هر کشوری، الگویی باشد که بر اساس ویژگی های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، دینی و... آن کشور و با نکته برداری و الهام گیری از تجارب موفق کشورهای پیشرفته طراحی شود.
۱۱.

بررسی و تحلیل عوامل مؤثر در رأی دهی قوم بلوچ به گفتمان اعتدال در انتخابات دوازدهم ریاست جمهوری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی سیاسی ایران سال دوم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۷) 33 - 74

کلید واژه ها: قوم بلوچ انتخابات گفتمان اعتدال رقابت انتخاباتی ریاست جمهوری دوازدهم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۱ تعداد دانلود : ۶۲۷
شناسایی متغیرهای تأثیرگذار بر رفتا ر  سیاسی اقوام و اقلیت ها در فرآیند انتخابات ازجمله مسائل مهم و کلیدی است که مورد اقبال اغلب نظام های سیاسی فعلی قرارگرفته است. مسئله پژوهش، تجزیه وتحلیل عوامل مؤثر در رأی دهی قوم بلوچ به گفتمان اعتدال در انتخابات دوازدهم ریاست جمهوری است .پژوهش حاضر ازنظر جهت گیری، کاربردی و نوع پژوهش توصیفی است و از روش پیمایش استفاده شده است .جامعه آماری، شهروندان قوم بلوچ دراستان سیستان و بلوچستان است که به صورت تصادفی ساده 308 نفر به عنوان نمونه آماری انتخ اب ش دند. داده های موردنیاز با استفاده از پرسش نامه جمع آوری شد .پایایی و روایی ابزار پژوهش با استفاده از آزمون های ضریب بارهای عاملی، پایایی ترکیبی، آلفای کرونباخ، روایی همگرا و روایی واگرا اندازه گیری شدند، سپس پردازش کلی مدل پژوهش سنجیده شد. از آزمونT  تک نمونه و فریدمن برای سنجش فرضیه های پژوهش استفاده شده است. داده های حاصل، با استفاده از نرم افزار PLS-smart و SPSS تجزیه تحلیل شدند.یافته ها نشان میدهد عوامل حقوقی، ویژگی های شخصیتی نامزد، انتظارات انتخاباتی، اثرپذیری از نخبگان سیاسی و دینی، قرابت با ایدئولوژی های مذهبی اقلیت ها، روند تحولات جهانی و منطقه و روند شبکه های مجازی در رأی دهی قوم بلوچ به گفتمان اعتدال در انتخابات دوازدهم ریاست جمهوری بیشترین تأثیرات را داشته است و سوابق تاریخی نامزدهای انتخاباتی و مشروعیت نظام در رأی دهی قوم بلوچ تأثیری نداشت .همچنین یافته های حاصل از رتبه بندی نشان می دهد که به ترتیب، قرابت با ایدئولوژی های مذهبی اقلیت ها، اثرپذیری از نخبگان سیاسی و دینی اقلیت ها، شبکه های مجازی، انتظارات انتخاباتی، روند تحولات جهانی و منطقه، عوامل حقوقی، ویژگی شخصیتی نامزد و عوامل تاریخی بیشترین نقش را در مشارکت قوم بلوچ در رأی دهی به گفتمان اعتدال داشته است.
۱۲.

الگوی تقابل رسانه ای انقلاب اسلامی با اسلام هراسی غرب مطالعه موردی نامه رهبر انقلاب اسلامی به جوانان غرب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال بیستم بهار ۱۳۹۸ شماره ۴۵ 179 - 208

کلید واژه ها: عصر اطلاعات جامعه شبکه ای محیط خودمختاری نامه به جوانان غرب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۱ تعداد دانلود : ۱۰۳۸
انقلاب جوشان فنّاوری اطلاعات، فضای جدیدی در عرصه سیاست ایجاد کرده است. با توجه به فرصتهایی که این انقلاب فنّاورانه ایجاد کرده، انقلاب اسلامی به دنبال مدلی برای عبور از شبکه منسجم رسانه ای نظام غرب است. اسلام هراسی اگر چه از زاویه ای تهدید برای جهان اسلام است، اما از سوی دیگر عاملی شده تا دیگران درباره آن کنجکاو شوند و به دنبال پاسخ به پرسش هایی درباره اسلام باشند. انقلاب اسلامی تلاش می کند تا با بهره گیری از سپهر مجازی و ایجاد محیط خودمختاری، نخست از شبکه رسانه ای رقیب عبور و خود با مخاطب ارتباط برقرار کند. دوم؛ مفاهیم و پیامهای انقلاب اسلامی را به این جامعه شبکه ای منتقل نماید. الگوی نامه به جوانان غرب که از سوی رهبر انقلاب اسلامی نوشته و توسط رسانه های مجازی این جبهه پشتیبانی شد، نمونه ای از این دست اقدامات است. در این الگو تلاش می شود تا با ایجاد زنجیره ای از کنشها، محتوا در قالب شبکه ساخته شده، به دست مخاطب هدف برسد.
۱۳.

اسلام سیاسی افراطی و شأن سیاسی زن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی سیاسی ایران سال دوم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۸) 528 - 543

کلید واژه ها: اسلام سیاسی شأن سیاسی زن اسلام سیاسی افراطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۴ تعداد دانلود : ۱۴۳
اسلام سیاسی در بر گیرنده مباحثی گسترده و مجادله بر انگیز است که به واسطه وقوع تحولات سیاسی و بین المللی، پیوسته در معرض مطالعه نظری و پژوهش های علمی قرار گرفته است. در این مقاله به موضوع اسلام سیاسی افراطی و شأن سیاسی زن در این گقتمان نو ظهور پرداخته است. در بخش مقدمه به تعریف مفاهیم اصلی، پیشینه پژوهش، سؤال و فرضیه اصلی و دو سطح نظری و عملی مورد بررسی قرار گرفته است. روش پژوهش تحلیل گفتمان با تکیه بر دال مرکزی، مرکزبندی ها و غیریت سازی انتخاب شده است. در این مقاله گروه های جهادی مانند القاعده، تکفیری مانند داعش، تبلیغی مانند گروه های اسلامی شرق آسیا و سیاسی مانند اخوان بررسی شده و به این نتیجه رسیده ایم که این نحله های نو ظهور در دسته بندی اسلام افرافی قرار می گیریند که شآن سیاسی در دو گروه جهادی و تکفیری بررسی شده است.
۱۴.

الگوی رقابت رسانه ای جبهه انقلاب اسلامی با جبهه غربی در فتنه 88 با محوریت فضای مجازی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و مطالعات اجتماعی سال هفتم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۲۵) 144 - 174

کلید واژه ها: عصر اطلاعات مدل تقابل رسانه ای جنبش اجتماعی فتنه88 جامعه شبکه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶۶ تعداد دانلود : ۴۸۷
انقلاب فناوری اطلاعات، سبب تحول در نشانگرهای قدرت شده است. این تحولِ تکنولوژیکی، باعث شده تا عصر جدید مبتنی بر تکنولوژی ارتباطی را عصر اطلاعات بنامند. یکی از مسائلی که جمهوری اسلامی در این عصر با آن روبه رو است، طراحی الگویی برای مقابله با آرایش رسانه ای و تاکتیک های رسانه ای غرب با توجه به عصر اطلاعات است. دولت امریکا بارها با انواع روش های رسانه ای از تولید محصول تا ساختن زیرساخت های اینترنتِ پایه، تلاش کرده تا افکار عمومی جهانی از جمله ایرانیان را تحت تاثیر قرار دهد. فتنه سال 88، آغازی بر گستره شدن سپهر مجازی بر جغرافیای ایران بود. در این تحقیق پس از کُدگذاری های باز، محوری و گزینشی بر روی مجموعه اسناد و مصاحبه ها، مفاهیم نظری «ظهور جامعه شبکه ای بر بستر وب2» و «اتصال رسانه های فراملی و شکل گیری فضای خودمختاری» رویش کرده است. یافته ها نشان می دهد، الگوی مطلوب تقابلی در مقابل رسانه های رقیب بر دو پایه تولید محتوا و برقراری اتصال شبکه ای استوار است که با ایجاد آرایش چندلایه ای تلاش می کند تا محتوا و پیام موردنظر خود را به عملیات و کُنش تبدیل کند. این لایه ها بر اساس ماموریت خود به لایه های: تولید و توزیع محتوا، لایه عملیات شبکه و لایه عملیات حقیقی تبدیل می شوند. تمام تلاش این لایه ها آن است که ابتدا پیام خود را تولید و توزیع کنند و سپس با جذب اکانت ها بتوانند شبکه خود را بسازند. در نهایت، شبکه ای را که ایجاد شده است بتواند تبدیل به یک کُنش حقیقی شود و بر محیط حقیقی تاثیر گذارد.
۱۵.

دوگانه اعتراض سیاسی و ثبات سیاسی در جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش سیاسی سال چهاردهم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۲۸) 199 - 228

کلید واژه ها: اعتراض سیاسی ثبات سیاسی جمهوری اسلامی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳۲ تعداد دانلود : ۶۸۵
اکنون اعتراض سیاسی یک مسئله برای جمهوری اسلامی ایران محسوب می شود. این پدیده سیاسی - اجتماعی در ابعاد مختلف ثبات سیاسی را به چالش کشیده است. جامعه ایران از یک سو در سطوح مختلف و متعدد درگیر روندی اعتراضی می باشد و از سوی دیگر جمهوری اسلامی ایران خواهان حفظ ثبات سیاسی خود به منظور حکمرانی است. از این رو یکی از مسائل اصلی جمهوری اسلامی تعارض بین دوگانه اعتراض سیاسی و ثبات سیاسی می باشد. برای پاسخ به این سؤال مبتنی بر روش کیفی و همچنین مبتنی بر چارچوب نظری ثبات سیاسی به مثابه نقطه تعادل، در دو سطح خرد و کلان به زمینه ها و بسترهای شکل گیری اعتراض سیاسی در جمهوری اسلامی ایران پرداخته شده است؛ آنگاه اثرگذاری اعتراض سیاسی به عنوان یک عامل بی ثبات کننده بر روی نقطه تعادل در جمهوری اسلامی ایران مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در نهایت مشخص شد، اعتراض سیاسی به عنوان یک عامل بی ثبات کننده فعال در هر نظام سیاسی امکان وقوع دارد و برای مدیریت آن لازم است ابتدا فهم صحیحی از مفهوم اعتراض سیاسی به دست آید، آنگاه سطوح اثرپذیری ثبات سیاسی از اعتراض سیاسی از یکدیگر تفکیک شوند تا متناسب با هر سطح اقدام و تصمیم سازی صورت پذیرد. مبتنی بر این الگوی تحلیل، سه سطح راهکار عملیاتی جهت حل تعارض دوگانه اعتراض سیاسی و ثبات سیاسی ارائه شده است. نوآوری این مقاله پژوهشی تلاش برای ارائه راهکارهایی برای حل تعارض دوگانه اعتراض سیاسی و ثبات سیاسی در جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک مسئله عینی و واقعی و مورد نیاز جامعه و نظام جمهوری اسلامی ایران می باشد.
۱۶.

مؤلفه های اعتماد سیاسی در جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی سیاسی ایران سال اول بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ 53 - 80

کلید واژه ها: جمهوری اسلامی ایران اعتماد سیاسی مردم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۲ تعداد دانلود : ۳۳۴
پژوهش پیش رو به بررسی اعتماد سیاسی و مؤلفه های آن در جمهوری اسلامی در طول دهه اول انقلاب (1368-1357) پرداخته است. در این پژوهش، اعتماد سیاسی با توجه به مؤلفه های مشارکت مردم در انتخابات دهه اول انقلاب، نوع نگرش و پایگاه اجتماعی نخبگان سیاسی دهه اول، وضعیت اقتصادی و نحوه تعامل دولت و مردم به لحاظ اقتصادی و برآیند اعتمادی این حوزه و همچنین نوع و میزان مشارکت مردم سنجیده شد. بر اساس روش های «توصیفی – تحلیلی» و همچنین تحلیل ثانویه اطلاعات دهه اول کشور، یافته های پژوهش بیانگر آن است که بر اساس میزان بالای مشارکت مردم در انتخابات مختلف و نوع داوطلبانه بودن مشارکت آن ها، همچنین تلاش دولت در جهت تحقق عدالت اجتماعی در حوزه اقتصاد، وجود نخبگان و شخصیت های سیاسی و مذهبی از طبقات پائین و مورد اعتماد مردم مانند امام خمینی (ره) و دیگران، جنگ تحمیلی و شرایط برخاسته از جنگ، تحمل شرایط نامطلوب اقتصادی و تداوم حمایت های مردم از نظام و نخبگان و...، در دهه اول اعتماد سیاسی بالای مردم به نظام جمهوری اسلامی مشاهده می شود.
۱۷.

سیاست و حکومت و نفوذ جریانی: مطالعه ی موردی ایران قاجاری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قدرت نرم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۸ 78 - 105

کلید واژه ها: نفوذ جریانی پروژه نفوذ استعمار ملکم خان امپریالیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۳ تعداد دانلود : ۴۳۳
این پژوهش با هدف تبیین و ریشه یابی نفوذ و براندازی نرم در تاریخ ایران و تولید محتوای علمی و روش مند در این باره، با بهره گیری از روش تاریخی و جمع آوری داده ها به شیوه اسنادی و کتابخانه ای، در صدد پاسخ گویی به این سوال بوده که نفوذ جریانی چیست و طلیعه آن در سیاست و حکومت معاصر کدام است؟ برای دستیابی به این هدف، چارچوب مفهومی «نفوذ جریانی» با تلفیق دو مفهوم «نفوذ» و « جریان های اجتماعی» و ارائه مدل شماتیک ارتباط این دو مفهوم در شکل دهی به مفهوم « نفوذ جریانی» موردبررسی قرار گرفته است.<br /> در این نوشتار، جریان فراماسونری به عنوان نمونه انتخاب شد و پیرامون آن مساله نفوذ بررسی گردید و در نهایت این نتیجه به دست آمد که این نفوذ جریانی در ابتدا توسط جریان های سیاسی- اجتماعی متصل به قدرت های بزرگ دوران قاجار به ویژه انگلستان ذیل مسلک فراماسونری شکل گرفته و سپس توسط نسل های بعدی جریان وابستگی ادامه یافته است. آغازی که نفوذ شبکه ای را با ارائه ارکان سه گانه« بینش، گرایش و کنش» جریان با استفاده از مفاهیم ملهم از ورای مرزها، در سپهر سیاست و حکومت ایران ریشه دار کرده است.
۱۸.

گفتمان های اسلامی در ترکیه نوین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی بسیج سال بیست و یکم بهار ۱۳۹۷ شماره ۷۸ 127 - 150

کلید واژه ها: گفتمان اسلام سیاسی اسلام اجتماعی اسلام لیبرال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۴ تعداد دانلود : ۴۱۰
مساله نوشتار حاضر شناسایی گفتمان های اسلامی در ترکیه نوین است؛ ترکیه ای که در ظاهر و پس از حاکمیت سکولاریسم ترکی نباید هویتی اسلامی در آن وجود داشته باشد ولی علیرغم آن، اسلام همچنان نقشی اساسی در تکوین هویت ترکی دارد. در همین راستا سؤال اصلی تحقیق این است که گفتمان های اسلامی در ترکیه نوین کدامند و چه مؤلفه هایی دارند؟ فرضیه این تحقیق نیز این است که برخلاف ظاهر، سه گفتمان عمده اسلامی در ترکیه وجود دارند که دال مرکزی همگی آنها، اسلام با متفرعات سکولاریسم و دموکراسی است. در این تحقیق از روش تحلیل گفتمان و اشاره به دال های اصلی و شناور استفاده شده است. یافته های تحقیق اشاره دارد که تفاوت سه گفتمان عمده اسلامی در ترکیه را می توان در دال های مرکزی آن ها یعنی نوع نگاهشان به اسلام مشاهده کرد؛ گفتمان اسلام اجتماعی گولنی بر اسلام غیرسیاسی به عنوان دال مرکزی خود تأکید می کند، در مقابل گفتمان اسلام سیاسی اربکانی تنها دال مرکزی خود را اسلام سیاسی دانسته و بر حضور همه جانبه دین در اجتماع تأکید دارد. البته گفتمان اسلام سیاسی لیبرال نیز بر اسلام سیاسی تأکید می نماید ولی حاضر به قبول حضور همه جانبه دین در اجتماع نیست. همچنین از میان این سه گفتمان، گفتمان اسلام سیاسی اربکانی به دلیل نداشتن انسجام در منظومه گفتمانی خود و تأکید هم زمان بر اسلام سیاسی همه جانبه و سکولاریسم درنهایت محبوبیت خود را ازدست می دهد؛ درحالی که دو گفتمان دیگر با مفصل بندی صحیح  گفتمانی می توانند محبوبیت بالایی در ترکیه کسب نمایند.
۱۹.

مطبوعات در ایران از آغاز تا ظهور پهلوی اول: از صورتی درباری تا آگاهی دوگانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی سیاسی ایران سال اول زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ 73 - 104

کلید واژه ها: مطبوعات دستگاه سیاسی٫فرهنگ سیاسی ساخت سیاسی دوره قاجار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۳ تعداد دانلود : ۴۷۷
مطبوعاتِ ایران متعاقب تلاش های نوسازانه عباس میرزا و بازگشتِ محصلان اعزامی از فرنگ ظهور کردند. نخستین روزنامه در دوره محمدشاه منتشر شد و اصولاً تا صدور فرمان مشروطه، بجز روزنامه های در تبعید، محتوای روزنامه های داخلی جز ستایش اوامر ملوکانه و انتشار اخبار دربار نبود. به همین دلیل، مطبوعات بخشی از وضعیتی بودند که در این پژوهش از آن به عنوان «صورت درباری دستگاه سیاست» در ایران یاد شده است. با شکل گیری مبارزات مشروطه خواهی و صدور فرمان مشروطه، فضای فعالیتِ نسبتاً آزادانه مطبوعات فراهم شد و مفاهیم و ایده های جدیدی وارد زندگی سیاسی و اجتماعی ایرانیان شد که متفاوت از «صورت درباری دستگاه سیاست» در ایران بود. این تفاوت، مرکز ثقل این پژوهش را تشکیل می دهد که با عنوان «آگاهی دوگانه» از آن یاده شده است. در فاصله ظهور مطبوعات در ایران تا پایان قرن سیزدهم خورشیدی و ظهور رضاخان در عرصه سیاسی ایران، از یک سو، مطبوعات ذاتاً پدیده جدیدی بودند. از سوی دیگر نیز این پدیده جدید می بایست در بستری اجتماعی و سیاسی عمل کند که با آگاهی افراد و اعضای جامعه تطابق چندان واضحی نداشت. این تفاوت در اوضاع عینی سبب تفاوت در وضع ذهنی و فکری اعضای جامعه می شد. در این چارچوب، مسئله محوری این پژوهش بر چگونگی عمل مطبوعات و آشکار شدنِ این نوع از آگاهی در تاریخ ایران متمرکز است که با رویکردی اکتشافی تا پایان سال1299 و ظهور رضاخان بررسی خواهد شد.
۲۰.

نحوه تأثیر رسانه های جمعی در مشارکت سیاسی شهروندان تهرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال نهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۲۸) 55-81

کلید واژه ها: مشارکت سیاسی رسانه های جمعی شبکه های اجتماعی شهروندان رضایتمندی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۹ تعداد دانلود : ۲۴۹
مقاله حاضر با هدف شناخت میزان و نوع مصرف رسانه‌ای شهروندان تهرانی و با استفاده از روش پیمایشی و تکنیک پرسشنامه، دیدگاه­های 600 نفر از شهروندان تهرانی اخذ و داده­ها استخراج کرده است. آزمون فرضیه­ها نشان می­دهد که با سطح اطمینان 95 درصد بین متغیرهای مستقل پژوهش (مصرف رسانه­های داخلی، شبکه­های ماهواره­ای فارسی­زبان و شبکه­های اجتماعی) و (اعتماد و رضایتمندی) با متغیر وابسته پژوهش (مشارکت سیاسی شهروندان) با شاخص­هایی از جمله «شرکت در انتخابات یا راهپیمایی‌ها و تجمعات سیاسی»، «تبلیغ برای حزب سیاسی»، «گفتگو با دیگران درباره مسائل سیاسی»، «علاقه به پیگیری رخدادها و اخبار سیاسی» ارتباط معنی­داری وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد که تاثیر مصرف برنامه­های سیاسی شبکه­های رسانه ملی بر مشارکت سیاسی شهروندان تهرانی مستقیم و تأثیر برنامه­های سیاسی شبکه­های ماهواره­ای بر مشارکت سیاسی آنان معکوس است. علاوه بر آن نتایج حاصل از داده­ها بیانگر این است که تاثیر مصرف مطالب سیاسی شبکه­های اجتماعی بر مشارکت سیاسی شهروندان مستقیم بوده است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان