مرتضی بیات

یکی از مسائل مورد اختلاف معتزله و اشاعره، مسئله دائمی یا منقطع بودن عذاب فاسقان در جهنم است. هر یک از این دو گروه، استدلال های گوناگونی در اثبات دیدگاه خویش می آورند که دامنه آن به مباحث زبان شناسی قرآن کریم و واژه شناسی آن کشیده شده است. اشاعره معتقدند: واژه خلود در قرآن به معنی اقامت و مکث طولانی است، به گونه ای که در زمان آینده منقطع می گردد. در مقابل، معتزله بر آن هستند که این واژه بر اقامت دائمی و ابدی دلالت می کند، به گونه ای که هیچ گاه منقطع نمی گردد. روش این پژوهش، توصیفی _ تحلیلی است. در پژوهش حاضز اثبات شده که نظریه اشاعره در این مورد دچار کاستی و نقصان اساسی است و وضع حقیقی واژه خلود بر اقامت دائمی و ابدی دلالت می کند؛ زیرا استشهادات عرفی و شعری اشاعره، گونه ای از جملات کنایی هستند نه حقیقی، و استعمال خلود در آیات قرآنی نیز حاکی از معنای اقامت ابدی و دائمی است نه منقطع.  

یکی از ویژگی های اقتصادی بارز شرکت ها چرخه عمر می باشد. طبق تئوری چرخه عمر، اهمیت شاخص های ریسک و عملکرد طی مراحل چرخه عمر متفاوت می باشد. پژوهش حاضر به بررسی تاثیر چرخه عمر و احساسات سهامداران بر ریسک پذیری می پردازد. بدین منظور 170 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی سال های 1384 الی 1395 به عنوان نمونه تحقیق انتخاب و با استفاده از روش داده های ترکیبی مورد بررسی قرار گرفتند. روش آزمون فرضیه ها نیز رگرسیون چندمتغیره با روش برآورد حداقل مربعات معمولی می باشد. برای اندازه گیری ریسک پذیری از دو شاخص ریسک پذیری سهامداران و ریسک پذیری مدیران استفاده شد؛ احساسات سهامداران نیز از طریق نسبت گردش ریالی سهام و چرخه عمر از طریق مدل دی آنجلو و همکاران (2006) اندازه گیری شدند. نتایج تحقیق نشان می دهد ریسک پذیری در مراحل ظهور و رشد چرخه عمر بیشتر از مراحل بلوغ و افول می باشد. همچنین نتایج بیانگر این است که با افزایش احساسات سهامداران، ریسک پذیری در مراحل چرخه عمر افزایش می یابد.

پژوهش حاضرارتباط وابستگی دولتی با ارزش شرکت را مورد بررسی قرار می دهد. در این پژوهش، داده های 73 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، برای سالهای 1384 الی 1392 جمع آوری وفرضیه تحقیق با استفاده از تحلیل ضرایب رگرسیون مورد آزمون قرار گرفته است. نتایج پژوهش بیانگر وجود رابطه مستقیم ومعنادار بین وابستگی دولتی و ارزش شرکت می باشد، به عبارتی می توان بیان کرد شرکتهایی که وابستگی دولتی دارند این مالکیت دولتی بر عرضه و تقاضا شرکتها تاثیر گذار می باشد، یا می توان گفت اثر نوسانات بازار بر سهام شرکت های دولتی بیشتر خواهد بود. مطابق دیدگاه لیون (2005)، مدیران دولتی از طریق مناسبات سیاسی ریسک مربوط به شرکت را تحت تاثیر قرار می دهندمتعاقب آن ارزش شرکتها نیز تحت تاثیر قرار می گیرد. بنابراین وابستگی دولتی می تواند به عنوان یکی از متغیرهای مهم در مطالعه ارزش مورد توجه قرار بگیرد.

نگاه اجمالی به سپهر رسانه ای که جامعه ایرانی و جامعه بین الملل را در برگرفته است، به علاوه امکانات و نوآوری های فنی، شرایط جدیدی در این سپهر ایجاد کرده است. این تغییرات مهم از یک طرف و از طرف دیگر تا حدی اشباع فضای رسانه از انواع گوناگون شبکه های رادیویی و تلویزیونی و گسترش فضای مجازی ، برنامه ریزان و تصمیم گیران را وادار می کند تا برای گسترش و توسعه انواع رسانه ها، در پی الگویی کارآمد مناسب با این شرایط باشند. بر اساس چنین نگاهی است که پژوهش حاضر این سؤال را طرح کرده است که الگوی مطلوب برای سیاست گذاری رسانه در جمهوری اسلامی ایران چیست و چه مشخصاتی دارد؟ برای اینکه رسانه ای در جامعه اسلامی به عنوان الگوی مطلوب شناخته شود، با رجوع به مبانی اندیشه سیاسی اسلام و استخراخ شاخصه ها به توصیف و سپس تبیین آن ها در الگودهی به رسانه های جامعه اسلامی پرداخته شد. بر این اساس رسانه در جامعه اسلامی باید از یک سری اصول اساسی تبعیت کند. در این نگاه، اولین ویژگی رسانه مطلوب در اسلام «دین مداری» است، اهمیت دین مداری در این است که وقتی دین باشد، بصیرت، امنیت و آرامش هم به وجود خواهد آمد، لذا باید رسانه در محور دین بچرخد. «اخلاق مداری» ، امیدبخشی و «آگاهی بخشی» از دیگر شاخصه های اصیل در طراحی و سیاست گذاری رسانه مطلوب در جامعه اسلامی است که عناوین فوق باید برای موضوعات زندگی ایرانی و اسلامی، استحکام درونی خانواده، ایجاد تمدن نوین اسلامی، افزایش جمعیت، حفظ هویت ملی، دشمن شناسی، تشویق برای ازدواج، آگاهی در خصوص چالش های کشور و تبیین بحران های غرب ... برنامه ریزی های عقلانی و جدی اتخاذ کنند.

مسأله کلامی امکان یا امتناع رویت خداوند، سبب اختلافات زیادی در تفسیر ادبی آیات مختلف قرآنی گردیده است. یکی از این موارد، همراهی فعل ""نظر"" با حرف اضافه ""الی"" می باشد که از دیدگاه ادیبان اشعری مسلک، چنین ترکیبی به معنای رویت و دیدن است، در مقابل از دیدگاه ادیبان معتزلی، این ترکیب به معنای دیدن نیست بلکه به معنای گرداندن حدقه چشم در جهت شیء دیدنی می باشد. هر یک از این دو گروه، در اثبات نظریه ادبی خویش، به آیات قرآنی، اشعار عربی و مکالمات روزمره مردم عرب زبان استشهاد جسته اند. در پژوهش حاضر اثبات گردیده که در ادبیات عرب و بالتبع زبان فصیح قرآنی، فعل نظر همراه با حرف اضافه الی به معنای دیدن و رویت است و گرداندن حدقه چشم از لوازم آن می باشد نه معنای لفظی و ادبی فعل نظر. از این جهت ادیبان معتزلی در ارائه نظریه خویش میان معنای لفظی با لوازم خارجی آن خلط نموده اند و دچار مغالطه گشته اند.

پژوهش حاضرارتباط و ابستگی دولتی با ریسک سیستماتیک شرکت را مورد بررسی قرار می دهد.در این پژوهش،داده های 76 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، برای سالهای 1384الی 1393 جمع آوری وفرضیه تحقیق با استفاده از تحلیل ضرایب رگرسیون مورد آزمون قرار گرفته است.نتایج پژوهش بیانگر وجود رابطه مستقیم ومعنادار بین وابستگی دولتی وریسک سیستماتیک می باشد،به عبارتی می توان بیان کرد شرکتهایی که وابستگی دولتی دارند به احتمال فراوان در معرض ریسک سیاسی قرار می گیرند،که خود یکی از عوامل موثر برریسک سیستماتیک می باشد، یا می توان گفت اثر نوسانات بازار بر سهام شرکت های دولتی بیشتر خواهد بود. مطابق دیدگاه لیون (2005)، مدیران دولتی از طریق مناسبات سیاسی ریسک مربوط به شرکت را تحت تاثیر قرار می دهند.بنابراین وابستگی دولتی می تواند به عنوان یکی از متغیرهای مهم در مطالعه ریسک مورد توجه قرار بگیرد.نابراین وابستگی دولتی می تواند به عنوان یکی از متغیرهای مهم در مطالعه ریسک مورد توجه قرار بگیرد.

کیفیت اقلام تعهدی چون تحت تأثیر رویه ها و خط مشی های انتخابی شرکت قابل تغییر است بنابراین امکان بهره گیری از آن برای مدیریت سود را افزایش داده و می تواند باعث افزایش ریسک غیرسیستماتیک شرکت گردد.پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین کیفیت اقلام تعهدی و ریسک غیرسیستماتیکمی پردازد. در این پژوهش داده های 91 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1386 تا 1390 جمع آوری و فرضیات پژوهش با استفاده از تحلیل ضرایب رگرسیون مورد بررسی قرار گرفته است.برای اندازه گیری کیفیت اقلام تعهدی از سه معیار توانایی اقلام تعهدی، محتوای اطلاعاتی اقلام تعهدی و میزان اقلام تعهدی اختیاری استفاده شده است. سپس تأثیر کیفیت اقلام تعهدی بر ریسک غیرسیستماتیک براساس مدل فاما و فرنچ و مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای اندازه گیری شده،و مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهداقلام تعهدی اختیاری، توانایی اقلام تعهدی و محتوای اطلاعاتی اقلام تعهدی با ریسک غیرسیستماتیک رابطه مستقیم و معنادار دارد.

تحقیق حاضر ارتباط گزارشگری مالی محافظه کاری با مدیریت نقدینگی را مورد بررسی قرار می دهد. در این پژوهش داده های 76 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای سال های 1384تا1391 جمع آوری وفرضیات تحقیق با استفاده از تحلیل ضرایب رگرسیونی آزمون شده است. ابتدا محافظه کاری در حسابداری با استفاده از مدل گیولی و هاین (2000) اندازه گیری شد و سپس از مدل باتز کاهال وهمکاران (2009) و مدل المیدا و همکاران (2004) به ترتیب برای اندازه گیری تأثیر محافظه کاری در حسابداری بر روی وجه نقد و گرایش به پس انداز استفاده شده است. شواهد تجربی حاکی از آن است که ارتباط معناداری بین محافظه کاری و مدیریت نقدینگی وجود دارد. همچنین بین محافظه کاری در حسابداری و گرایش به پس انداز رابطه منفی و معنادار مشاهده گردید. با توجه به نتایج تحقیق می توان اظهار داشت هر چه میزان محافظه کاری افزایش یابد وجه نقد در دسترس شرکت ها کاهش می یابد به عبارتی دیدگاه سیستم اطلاعاتی تأیید می گردد.

هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر عوامل مالی و غیرمالی موثر بر تصمیم گیری در مورد ساختار سرمایه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. تعداد 74 شرکت حائز شرایط مورد نظر تحقیق، طی سال های 1384 تا 1389 می باشد. برای آزمون فرضیه های پژوهش از تحلیل ضرایب رگرسیون استفاده شده است. در این پژوهش از سه معیار برای اندازه گیری ساختار سرمایه استفاده شده است. نتایج حاصله حاکی ازآن است که علیرغم تعاریف و اشکال مختلف اهرم شرکت های نمونه، در تمامی موارد ارتباط منفی و معنادار بازده دارایی با اهرم شرکت و رابطه مثبت و و معنادار اندازه شرکت با اهرم شرکت مشاهده می گردد. انحصاری بودن محصولات شرکت، نرخ رشد فروش و نرخ رشد کل دارایی ها نیز در اغلب موارد دارای ارتباط مثبت و معنادار است. بین پارامتر هایی نظیر نرخ پرداخت سود تقسیمی و ارزش وثیقه گذاری دارایی ها با اهرم شرکت رابطه معنادار مشاهده نمی شود.

پژوهش حاضر ارتباط پیش بینی سود از جانب مدیریت را بر ریسک غیر سیستماتیک بررسی می کند. در این پژوهش داده های 76 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، در سال های 1384 الی 1391 جمع آوری شده است و فرضیه های پژوهش با استفاده از تحلیل ضرایب رگرسیون آزمون شده است. بسیاری از تغییرهای ریسک شرکت ها در بازار سرمایه تحت تأثیر اطلاعات مختلف و متنوعی است که شرکت ها به بازار ارائه می دهند. برخی از این اطلاعات منشأ پیش بینی و برآورد دارند؛ لذا صحت وسقم این پیش بینی ها و واکنش سرمایه گذاران به انتشار این پیش بینی ها مورد سؤال است. با درنظرگرفتن واکنش ریسک شرکت ها به منزله متغیر وابسته به اعلام پیش بینی سود به وسیله، نتایج پژوهش نشان می دهد، بین دقت و دفعات پیش بینی سود اعلام شده از سوی مدیریت با ریسک غیر سیستماتیک شرکت ارتباط منفی و معناداری وجود دارد.

در این تحقیق، ارتباط ارزشی سود حسابداری و تغییرات آن با بازده عادی و غیر عادی مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور با توجه به مبانی نظری و ادبیات موضوعی، برای تجزیه و تحلیل داده ها، پنج مدل رگرسیونی مورد استفاده قرار گرفته است. جامعه آماری، از شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی 1384 الی 1389 تشکیل شده و نمونه مورد بررسی با توجه به محدودیت های موجود، شامل 74 شرکت است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها بیانگر این است که سود حسابداری برای استفاده کنندگان دارای ارتباط ارزشی است. به عبارتی دیگر، هر دو متغیر بازده عادی سالانه و بازده غیرعادی سالانه دارای رابطه معنادار با سود حسابداری می باشند. به این صورت که اعلان سود حسابداری با بازده عادی دارای رابطه مستقیم و معنی دار ولی با بازده غیرعادی دارای رابطه معکوس و معنی دار می باشد. در واقع اعلان سود حسابداری بر قیمت سهام تاثیر گذار میباشد و باعث کسب بازده مثبت یا منفی میشود.