سخن سردبیر: هنر و کتابداری و اطلاع رسانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
غلامرضا فدایی
| مدرک تحصیلی: استاد دانشگاه تهران |
مطالب
فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸۱ تا ۹۹ مورد از کل ۹۹ مورد.
نگاشت ساختار فکری حوزه موضوعی ترمودینامیک بر اساس بروندادهای علمی ایرانیان در مجلات نمایه شده در وبگاه علوم مؤسسه تامسون رویترز(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف : هدف از این پژوهش بررسی و مصورسازی ساختار فکری حوزه موضوعی ترمودینامیک بر اساس بروندادهای دانشمندان ایرانی این حوزه در بازه زمانی 1369 تا 1388 (1990 تا 2009) است.
روش: جامعه این پژوهش را کل ارجاعات انتشارات ایرانیان در این حوزه تشکیل می دهد . نمونه پژوهش نیز 1 درصد بالای نویسندگان پایه این حوزه هستند. این پژوهش علم سنجی با رویکرد تحلیل هم استنادی نویسنده صورت گرفت و برای تحلیل جایگاه شبکه ای نویسندگان پایه نیز، از روش تحلیل شبکه های اجتماعی استفاده شد.
یافته ها: نتایج این پژوهش ارائه تصویر کلانی از شالوده های فکری این حوزه به صورت تصویری و تحلیل آن است. بر این مبنا سعی شد نویسندگان پایه و مرجع این حوزه بر اساس شاخص تحلیل شبکه های اجتماعی چون مرکزیت، تازگی، ماجولاریتی، سیلهوئت و تراکم و همچنین شاخص های زمانی و استنادی تحلیل شوند.
دانشکده کتابداری و اطلاع رسانی: گروه ها، رشته ها، گرایش ها و مقاطع تحصیلی پیشنهادی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: هدف پژوهش حاضر ارائه یک الگوی مناسب در خصوص گروه ها، رشته ها، گرایش ها و مقاطع تحصیلی دانشکده کتابداری و اطلاع رسانی است.
روش: پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و با استفاده از تکنیک دلفی انجام شده است.
یافته ها: یافته ها نشان داد دانشکده می تواند با عنوان «علوم و فناوری اطلاعات»، و 14 رشته شامل «مدیریت رکوردها و آرشیو»، «مدیریت و سازماندهی نسخ خطی و آثار کمیاب»، «کتابداری و اطلاع رسانی»، «سیستم های اطلاعاتی»، «مدیریت دانش»، «تاریخ و فلسفه اطلاعات»، «مدیریت اطلاعات»، «مدیریت اطلاعات و کتابخانه»، «علم سنجی»، «اقتصاد اطلاعات و دانش»، «چاپ و نشر»، «سیستم های اطلاعات مدیریت»، «مرجع شناسی و خدمات اطلاعات» و «فناوری اطلاعات» فعالیت نماید. رشته کتابداری و اطلاع رسانی می تواند دارای 4 گرایش کتابخانه های دیجیتال، دانشگاهی، عمومی و تخصصی باشد. برنامه کارشناسی ارشد دوگانه برای کتابداری و اطلاع رسانی با رشته های ادبیات کودک، علم رایانه و مدیریت و کارشناسی ارشد دوگانه آرشیو با رشته های تاریخ، ادبیات، علم رایانه و مدیریت پیشنهاد می گردد.
سخن سردبیر: علم نافع(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
نفع و نفع طلبی از ویژگی های انسان است؛ زیرا وی موجودی نیازمند است و برای رفع نیازهای خود باید بکوشد. رفع نیاز به نوعی ایجاد شعف و لذت می کند و عدم توجه به رفع آن او را ناراحت و مکدر می سازد. از این رو آنچه به شادی و شعف در زندگی انسان بینجامد در اغلب موارد مفید و بر عکس آنچه او را ناخوش آید غیرمفید تلقی می شود. نیازهای اولیه و ذاتی انسان مشخص است اما وقتی از آن فراتر می رود و یا رفع نیاز با تنوع همراه می شود تشخیص مفید و یا غیر مفید بودن آن دشوار می شود. فراگیری علم و دانش برای آسایش بشر است.
تحلیل گفتمان انتقادی و کاربرد آن در پژوهش های علم اطلاع رسانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: این مقاله روش تحلیل گفتمان انتقادی (که یکی از روش های کیفی و تفسیری است) و کاربردهای محتمل آن در پژوهش های علوم کتابداری و اطلاع رسانی و نیز، زمینه های استفاده و نقدهای مرتبط با این روش را بیان می کند. روش: مقاله حاضر از نوع تحلیلی است. در این نوع مقالات، نظریه یا روش خاصی گسترش می یابد، با شواهد نوینی استحکام بخشیده می شود، تبیینات دیگری می یابد، یا با تأمل و تردید یا انتقاد به آن توجه می شود. به همین دلیل، مقاله حاضر نیز رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی را در مطالعات حوزه علم اطلاع رسانی گسترش می دهد و زمینه های تحقیقی جدیدی عرضه می کند و در این زمینه، تبیینات جدیدی برای این رویکرد نیز ارائه خواهد کرد. یافته ها: تحلیل گفتمان انتقادی، رویکردی در تحلیل گفتمان است که پرکتیس های گفتمانی و غیرگفتمانی، هر دو، را به رسمیت می شناسد. هدف آن تحلیل ایستا از متونی چون آگهی ها، پوسترها، تراکت ها و مواردی از این قبیل، از طریق گرامر کارکردی هالیدی است تا ایدئولوی های طبیعی شده و پنهان متون را کشف کند و تبیینات اجتماعی از آن ارائه دهد. از آنجا که کتابداری و اطلاع رسانی در گذرگاه تولید و مصرف متن است و تحلیل گفتمان انتقادی نیز در هنگام تحلیل، به تولید و مصرف متن توجه دارد، متون وارد یا تولیدشده در این حوزه، شاید محمل خوبی برای کشف نظم های گفتمانی خاص و تبیین ایدئولوژی های بهنجارشده باشد.
سخن سردبیر: وحدت حوزه و دانشگاه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
سخن سردبیر: نقشه راه یا برنامه ریزی استراتژیک(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
اهمیت نقشه راه با برنامه ریزی و راهبردی بر کسی پوشیده نیست. برنامه استراتژیک آن است که در مدت تقریبا قابل قبولی برنامه و سیاست های سازمان، موسسه و نهاد را مشخص می کند و بر این اساس معین می کند که برای رسیدن به مقصود از چه ابزارها و وسائلی باید استفاده شود. این برنامه با برنامه های مقطعی و کوتاه مدت که در نازل ترین شکل آن به روزمرگی می انجامد کاملا متفاوت است.
ارزشگذاری اقتصادی خدمات کتابخانه های عمومی با استفاده از روش ارزشگذاری مشروط (CVM): کتابخانه های عمومی شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: هدف اصلی این پژوهش ارزشگذاری اقتصادی خدمات عمومی با استفاده از روش ارزشگذاری مشروط و اهداف فرعی، برآورد میانگین تمایل به پرداخت برای خدمات کتابخانه های عمومی، عوامل جمعیت شناختی مؤثر بر تمایل به پرداخت و ارزشگذاری اقتصادی و قیمت گذاری انواع خدمات کتابخانه های عمومی مورد بررسی است. روش شناسی: در این پژوهش از روش پیمایشی و ارزشگذاری مشروط (CVM) و تکنیک تمایل به پرداخت (WTP) استفاده می شود. جامعه پژوهش، استفاده کنندگان از کتابخانه های عمومی به تعداد 176000 نفر و نمونه انتخاب شده 1176 نفر و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه تمایل به پرداخت، شامل 36 سؤال است. در این پژوهش از روش ها و الگوهای آماری مانند آمار توصیفی، رگرسیون خطی و رگرسیون لجستیک استفاده خواهد شد. یافته های پژوهش: یافته های پژوهش نشان می دهد که میانگین تمایل به پرداخت پول برای هر نفر به طور سالانه برای خدمات کتابخانه های عمومی220/11728 تومان و میانه تمایل به پرداخت برای هر نفر 10000 تومان است. بنابراین با توجه به یافته های پژوهش 25 درصد از پاسخ دهندگان تمایل دارند مبلغی معادل 6000 تومان و کمتر بپردازند، و 50 درصد نیز تمایل دارند که 10000 تومان و کمتر از آن بپردازند، همچنین 75 درصد از پاسخ دهندگان تمایل دارند سالانه مبلغ 15000 تومان و کمتر از آن برای حفظ و بهبود خدمات کتابخانه های عمومی بپردازند. نتایج پژوهش نشان می دهد که متغیرهای جنسیت، سن، شغل و سطح تحصیلات، بر تمایل به پرداخت استفاده کنندگان از خدمات کتابخانه های عمومی مؤثر است. ei
سخن سردبیر: تغییر نام رشته و یا دانشکده(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
نام و نامگذاری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. نام بامسمّی یعنی اینکه به محض نامیدن، ویژگی های مسمّا یعنی آنچه با آن پدیده نامیده می شود، تداعی از جمله ویژگی هایی که نام باید داشته باشد یکی این است که به عوارض ذاتی پدیده اشاره کند و دومین ویژگی آن است که خوش لهجه باشد تا اقبال عمومی به آن تعلق گیرد.
سخن سردبیر: زنگ کتاب(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
سخن سردبیر: زنگ انشا(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
نقش فرهنگ دانش در اثربخشی فرایندهای مدیریت دانش مورد مطالعه: یک سازمان دانش بنیان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: هدف مقاله، شناخت ابعاد و عوامل مؤثر بر فرهنگ دانش و ارائه مدل تبیین رابطه فرهنگ دانش با اثربخشی فرایندهای مدیریت دانش در یک سازمان دانش بنیان است.
روش: روش پژوهش ترکیبی از مطالعات کتابخانه ای، اسنادی و تحقیقات آمیخته اکتشافی است. ابتدا با مطالعه متون، ابعاد و عوامل مؤثر بر فرهنگ دانش استخراج و مدل مفهومی ترسیم شد. سپس پرسش نامه پس از تأیید و نظرسنجی از خبرگان و بررسی وضعیت مدیریت دانش در سازمان، بین محققان (که به روش نمونه گیری احتمالی انتخاب شده بودند) توزیع شد. داده های جمع آوری شده از طریق نرم افزارهای SPSS و AMOSبررسی و تحلیل شدند. ارتباط اجزای مدل (عوامل زمینه ای و ابعاد فرهنگ دانش) با طرح 5 فرضیه و با استفاده از آزمون ضریب همبستگی بررسی شد.
یافته ها: نتایج به دست آمده از مدل سازی معادلات ساختاری نشان داد که بین عوامل زمینه ای و ابعاد فرهنگ دانش و نیز بین فرهنگ دانش و اثربخشی مدیریت دانش رابطه معنادار و مثبتی وجود دارد. ارزیابی متغیرهای مدل مفهومی نشان داد که ویژگی های کارکنان، فناوری اطلاعات و ویژگی های شغلی بر تسهیم دانش و تولید آن تأثیر معنادار و مثبتی دارد، اما این عوامل تأثیر معناداری بر همکاری و یادگیری دانش ندارند.
سخن سردبیر: دکتری برای چیست؟(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
سخن سردبیر: دغدغه های رهبری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در تاریخ 28 تیرماه 1390 کتابداران کتابخانه های عمومی و سایر کتابخانه ها ملاقاتی با رهبر معظم انقلاب داشتند. انجام چنین برنامه هایی هر از گاه در کشور می تواند به معرفی گروه ها و اصنافی بینجامد که یا فراموش شده اند و یا خدماتشان فراموش شده است و یا خدمات واقعی که باید توسط آن ها انجام شود، انجام نمی شود و یا خود آنان و یا جامعه نسبت به آن بی تفاوت و یا بیگانه شده اند. به این مناسبت روز 28 تیرماه روز کتابدار هم نامیده شده است که خود این نام گذاری می تواند یادآور یکی از موارد بالا باشد به شرطی که به صورت عادت در نیاید و هر روز در یک سال، مقوم و مجدّد فعالیت و اخذ انرژی لازم برای بقیه سال باشد. به این معنا که کتابدار و کتابداری فقط منحصر به یک روز نباشد. بلکه آن روزو روز بازبینی، بازنگری یا تجدید عهد و میثاق و پرش و جهش به سوی آینده ای روشن باشد.
سخن سردبیر: بین اطلاع رسانی و شایعه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
حادثه غریبی در تاریخ 12 و 13 فروردین سال 1390 برای حوزه کتابداری و اطلاع رسانی اتفاق افتاد که از جهات عدیده ای قابل تامل است و آن این بود که ظاهرا فردی که هیچگونه مسئولیتی در امر برنامه ریزی در این حوزه را نداشته است به طنز نکته ای را مطرح می کند و آن این که نام کتابداری و اطلاع-رسانی در بین نام های دیگر اگر به مهندسی ناوبری اطلاعات تغییر کند چه می شود. این سخن طنز آلود توسط افراد نقل می شود آنگاه ناگهان خبرگزاری از راه می رسد و در زمان کمبود خبر؛ یعنی تعطیلی روز های 12و13 آن را می-رباید، سوژه می کند و به سرعت تداول عام پیدا می کند تا به عنوان جنجالی ترین خبر در این حوزه و شاید بیرون حوزه کتابداری و اطلاع رسانی بدل می شود.
سخن سردبیر: میان رشته ای بودن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
«میان رشته ای» اصطلاحی است که این روزها بسیار متداول شده و مورد استفاده قرار می گیرد. «میان رشته ای» همانند چاقوی دو لبه ای است که اگر به دقت به آن نگریسته نشود ممکن است آسیب برساند. «میان رشته ای» بودن در نظر بعضی ها افتخار است در حالی که اگر به معنای آن دقیق شویم ممکن است موجب تضعیف باشد. در این که «میان رشته ای» از کجا آمده و از چه زمانی باب شده است خود نیاز به بحث دارد.
چشم اندازی بر مبانی نظری مصورسازی حوزه دانش(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: هدف از این مقاله، بررسی مروری مبانی نظری از جمله تاریخچه و برخی نظریات مأخوذ از فلسفه و جامعه شناسی علم مربوط به حوزه ی نوپدید مصورسازی حوزه دانش به عنوان یکی از رویکردهای قدرتمند سیاستگذاری علم و فناوری می باشد.
روش: در این مقاله از تحلیل متون برای استخراج محتوای لازم با توجه به هدف مقاله استفاده شده است.
یافته ها: این حوزه ی نوپدید که پیش گام حوزه ی چند رشته ای مطالعات علم است از نظریات حوزه های مختلف مربوط به مطالعات علم از جمله جامعه شناسی، تاریخ و فلسفه علم بهره می گیرد. بررسی متون نشان داد که این حوزه در طول دو دهه ی گذشته با تحولات مثبتی همراه بوده و ظرفیت های خوبی در راستای ارائه ی تصویری روشن و چندبعدی از ساختار علم دارد.تاکنون در متون بسیار کمتر به مصورسازی حوزه دانش، و مباحث نظری آن پرداخته شده است. از این رو انتظار می رود مطرح شدن این حوزه به همراه مبانی نظری آن گامی مثبت در جهت آشنایی علاقمندان محسوب شود.
بررسی میزان مطابقت نمایه های انتهای کتاب های مرجع فارسی و عربی حوزه علوم اسلامی منتشره در ایران بین سال های 1370 - 1388 با استانداردهای موجود(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: هدف پژوهش حاضر ارزیابی میزان مطابقت نمایه های انتهای کتاب های مرجع فارسی و عربی در حوزه علوم اسلامی منتشره در ایران بین سال های 1370 – 1388 با استانداردهای نمایه سازی موجود (ISO) است.
روش: نوع پژوهش کاربردی و روش پژوهش توصیفی پیمایشی است. جامعه پژوهش شامل 338 عنوان کتاب مرجع فارسی و عربی دارای نمایه انتهایی درحوزه علوم اسلامی اعم از تالیف و ترجمه، منتشره بین سا ل های 1370 – 1388 می باشد.
یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که درصد کتاب های دارای نمایه 95/44% ازکل کتاب های مرجع فارسی و عربی منتشره بین سال های 1370 – 1388 است. میزان رعایت ملاک های ارزیابی ایزو 999 درنمایه های مورد بررسی28/58% است، که از میان این ملاک ها، بیشترین میزان رعایت استاندارد مربوط به شماره گذاری صفحه های نمایه با فراوانی 329 عنوان (34/97%) کتاب و بیشترین میزان عدم رعایت استاندارد مربوط به یادداشت مقدماتی با فراوانی 37 عنوان (95/10%) کتاب بوده است.
سخن سردبیر:سرقت جزیی و سرقت کلی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پدیده شوم سرقت به ویژه سرقت ادبی همواره وجود داشته است. این امر ناشی از انگیزه های گوناگون انسانی است که به این امرمنتهی می شود: زیاده طلبی، خود برتر بینی، و حسادت ها نسبت به دیگران از جمله عواملی هستند که به سرقت دامن می زنند. پدیده سرقت علمی به مانند سرقت اشیائ فیزیکی در گذشته هم به شدت رواج داشته است. این پدیده را در گذشته «انتحال» و یا «دستبرد فکری» می نامیدند.
کلیدواژه‌های مرتبط
علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی تاریخ فلسفه و منطق علوم انسانی علوم سیاسی مطالعات زنان علوم اسلامی