غلامرضا عزیزی

هدف اصلی این مقاله، بررسی و شناسایی زمینه ها، عوامل و کنشگران مؤثر بر تأسیس مؤسسه علوم اداری دانشگاه تهران به منظور اصلاح قسمتی از نظام اداری دولتِ در حال گسترشِ ایران است. پژوهش، با روش کتابخانه ای مبتنی بر توصیف و تحلیل اسناد و سایر داده های تاریخی و سنجش تحقیقات و تحلیل پژوهشگران، در پی پاسخ به این پرسش اصلی است که کنشگران و مولفه های مؤثر بر تأسیس مؤسسه علوم اداری کدامند؟ فرضیه پژوهش این است که هم سو شدن ضرورت اصلاح نظام نگهداری اسناد در ایران به عنوان فصلی در نوسازی اداری با سیاست های مجریان اصل چهار ترومن، در تأسیس مؤسسه علوم اداری (به مثابه یکی از الزامات اجرای اصلاحات یاد شده) مؤثر بوده است. مطابق یکی از اصول مدل ماکس وبر، در یک بوروکراسی، اداره امور بر اساس نگهداری اسناد و مدارک کتبی یعنی سوابق و پرونده ها قرار دارد؛ لذا یکی از پایه های تحول بوروکراسی اداری را می توان، اصلاح یا نوسازی سیستم مدیریت اسناد دانست. بر اساس یافته های پژوهش می توان گفت هرچند تأسیس مؤسسه علوم اداری دانشگاه تهران در پاسخ به نیازی طبیعی بود که در بستر تاریخی و تحت تأثیر فرایند رشد و نوسازی تشکیلات دولت پدید آمده بود؛ اما همسو شدن این نیاز با سیاست های مجریان اصل چهار ترومن، در تأسیس این مؤسسه نقش شتاب دهنده داشته است. همچنین نقش سه گروه (مرکب) اصلی از کنشگران با رویکردهای متفاوت و به منظور اصلاح قسمتی از نظام اداری دولتِ در حال گسترشِ ایران، تأمین نیروی انسانی مؤثر در ادامه و استمرار اصلاحات اداری در تأسیس این مؤسسه مشهود است.

هدف :به دلیل نبود نمونه ای علمی و یا استانداردی مشخص برای سیستم اندازه گیری عملکرد در آرشیوهای ملّی جهان، الگوی جامع و قابل ِاستنادی برای اقدام کاربردی دراین باره وجود نداشته است. پژوهش حاضر با احصای شاخص های اندازه گیری عملکرد در 12 آرشیو ملّی از اقصی نقاط جهان و عرضه الگویی ساختاری برای فهم اهمیت نسبی در راستای طراحی سیستم اندازه گیری عملکرد، اولین قدم را برای پوشش این شکاف نظری-عملی برداشته است روش ٫ رویکرد پژوهش: در فاز اول این مطالعه کهحدود یک سال به طول انجامید، اسناد راهبردی، اسناد سیستم مدیریت عملکرد و یا شاخص های اندازه گیری عملکردِ 12 آرشیو ملّی گردآوری شد. در فاز دوم با بهره گیری از روش تحلیل موضوعیدر نرم افزار NVivo10، الگویساختاریبرای شاخص های اندازه گیری عملکرد در آرشیوهای ملی جهان،طراحی و تدوینشد. یافته ها و نتیجه گیری :تعداد 236شاخص اندازه گیری عملکرد معنادار در سطوح متفاوت ساختاری و محتوایی کدگذاری شد. این تعداد در مراحل بعدیِ تحلیل موضوعیدر قالب 33 تم فرعی و درنهایت6تم اصلی (شناسایی و ارزش یابی، تنظیم و توصیف، تعامل اسنادی-آرشیوی، حفاظت و نگهداری، شاخص های ستادی، و مرجعیت آرشیوی) طبقه بندی شد. با مرور فراوانی نسبی تم های اصلی مشخص شد که تم اصلی تعاملِ اسنادی–آرشیوی با 42 درصد بیشترین و تم اصلی تنظیم و توصیف با 3 درصد کمترین میزان اهمیت را در میان شاخص های عملکرد در آرشیوهای ملی جهان دارند.

به دنبال روی کار آمدن رضاشاه، ورزش هم مانند بسیاری دیگر از پدیده های اجتماعی مورد توجه قرار گرفت و در این میان، همسو با ضرورت تغییر موقعیت اجتماعی زنان، لزوم توجه به ورزش بانوان نیز مطرح شد. پژوهش حاضر با تکیه بر مطبوعات عصر پهلوی اول و به روش توصیفی تحلیلی سیر ظهور ورزش زنان در دوره رضاشاه و بسترهای پیشرفت آن را بررسی می کند. سؤال اصلی تحقیق این است که ورزش زنان با چه موانعی مواجه بود و چه عواملی به پیشرفت نسبی آتی آن یاری رساند؟ یافته های تحقیق نشان می دهد مجموعه عواملی چون درک نادرست جامعه و حتی خود زنان از ورزش تا مدت ها مانع از روی آوردن زنان به ورزش بود، اما سرانجام در نیمه دوم حکومت رضاشاه، تحت تأثیر نهادهایی چون تشکیلات پیش آهنگی، کانون بانوان، و دستورالعمل های محمدرضا پهلوی، همچون پدیده ای اجتماعی نمایان شد و رو به پیشرفت گذاشت تا آنکه حمله متفقین به ایران در شهریور 1320 این روند را تا سال ها بعد متوقف نمود.

می توان گفت م دیریت اس تعداد در مؤسس ات آموزشی به خصوص مدارس در راس تای توسعه س رمایه انسانی و مهارت ها است. روش این پژوهش، کمّی از نوع توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیّه معلمان و مدیران مدارس تیزهوشان شهر تهران است. نمونه آماری بر اساس نمونه لازم برای انجام تحلیل عاملی اکتشافی یا تأییدی 300 نفر و روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم از زیر جمعیت ها (مدرسه های تیزهوشان مختلف) بود. ابزار پژوهش پرسش نامه محقق ساخته بود که برای تحلیل داده ها در این پژوهش از تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی با استفاده از نرم افزارهای SPSS و AMOS  اعتباریابی شد. نتایج در حالت استاندارد نشان داد که مدیریت استعداد در مدارس تیزهوشان تأثیر مثبت و معنی داری بر مؤلفه های قوانین و مقررات حمایت کننده از استعدادها، داشتن چشم انداز مدیریت استعدادها، منابع مالی مدیریت استعدادها، ایجاد جوّ حمایتی از استعدادها، استقرار زیرساخت های نرم، استقرار زیرساخت های سخت، نظام علمی و آکادمیک، کیفیت آموزش و یادگیری و مدیریت استعدادها دارد. همچنین با توجه به آلفای کرونباخ 710/0 و پایایی ترکیبی 803/0 دارای پایایی مناسبی است و با توجه به روایی همگرا 625/0 دارای روایی مناسبی نیز است. شاخص های نیکویی برازش همگی نیز حکایت از برازش مناسب الگو با داده های تحقیق دارد.

پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی، ازنظر روش کیفی و ازنظر شیوه پژوهش تحلیل محتوا بوده است. مشارکت کنندگان در این پژوهش بر اساس قاعده و اصل اشباع نظری شامل 8 نفر از افراد صاحب نظر و خبرگان در دسترس در حوزه مدیریت استعداد در شهر تهران بوده است که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختمند می باشد. داده ها با استفاده از نرم افزارMAXQDA 2018 ، مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. اعتبار داده ها با استفاده از روش تائید پذیری توسط مشارکت کنندگان صورت پذیرفت. بر اساس یافته های پژوهش، ابعاد و مؤلفه های مدیریت استعداد در مدارس شامل؛ قوانین و مقررات حمایت کننده از استعدادها، داشتن چشم انداز مدیریت استعدادها، منابع مالی مدیریت استعدادها، ایجاد جو حمایتی از استعدادها، استقرار زیرساخت های نرم، استقرار زیرساخت های سخت، نظام علمی و آکادمیک، کیفیت آموزش و یادگیری و مدیریت استعدادها می شود. 

هدف: رفع اشتباه مکرر در گزارش دوره آغازین آرشیو[1] در ایران و بازشناسی واقعیت تاریخی آن است. در مقاله حاضر تاریخ شروع آرشیو در ایران بررسی شده است و ضمن شناسایی و بررسی پژوهش های پیشین، از جنبه های اسنادی و اِستنادی و تاریخی و زبان شناسی تاریخی به مواردی از نگهداری اسناد در ایران باستان پرداخته شده است که پیش ازاین، در تجزیه وتحلیل تاریخ آرشیو در ایران بررسی و ذکر نشده اند. روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش، روش کتاب خانه ای مبتنی بر شناخت، توصیف و تحلیل اسناد و سایر داده های تاریخی است. در این مقاله منابع اصلی مرتبط با موضوع، شناسایی شده است. تاریخ پیدایش آرشیو در ایران ازنظر این منابع گردآوری، و دسته بندی شده و منابع فارسی با نگاه بررسی انتقادی بررسی شده است. در این راه، بررسی کیفی پژوهش ها در موضوعِ مدنظر و گستره شمول آن ها هم مدنظر است. یافته ها و نتیجه گیری: یافته های پژوهش نشان می دهد که بیشتر مقاله ها، کتاب ها و پایان نامه های فارسی بررسی شده در این مقاله، بحث تاریخ آرشیو در ایران را با تبعیت از دکتر جهانگیر قائم مقامی و با اشاره به کتاب عزرا به دوره هخامنشی بازگردانده اند؛ بدون آنکه برای نقد و بررسی، یا تکمیل این نظر تلاشی بکنند. در اینجا منظور نگهداری اسناد ارزشمند است.

هدف : شناسایی جنبه های حقوقی انتشار مصاحبه های حاصل از تاریخ شفاهی درفضای مجازی روش/ رویکرد پژوهش : مسائل حقوقیِ انتشار مصاحبه ها در فضای مجازی با مطالعه منابع موجود شناسایی و تشریح شده است. سپس قوانین مربوط به استفاده از اسناد تاریخ شفاهی در پایگاه های اطلاعاتیِ مراکز آرشیوی، شامل مرکز آرشیوی میلر، آرشیو ملی سنگاپور، دانشگاه هاروارد، تاریخ شفاهی ناسا، سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران بررسی شده است. یافته ها و نتیجه گیری : در گردآوری مصاحبه ها و انتشارشان در فضای مجازی رعایت این نکات اهمیت دارد: آگاهی راوی از اهداف مصاحبه، یادآوری مسائل حقوقی در ابتدای ضبط مصاحبه، کسب اجازه از راوی برای انتشار مصاحبه در فضای وب، توجه به رعایت نکات اخلاقی در انتشار مصاحبه های برخط، آشنایی متصدیان نشر الکترونیکی با پایگاه های داده و نیز تدوین سیاست گذاری مناسب پیش از نشر منابع.

هدف: ارائه الگویی برای ارزشیابی و امحاء اوراق، بر اساس آیین نامه ها و دستورالعمل های موجود روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش، کیفی با رویکرد نظریه داده بنیاد است. سه مرکز آرشیوی ایرانشامل آرشیو ملی ایران، مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، و مرکز اسناد آستان قدس  و آرشیو ملی آمریکا، استرالیا، کانادا، انگلیس، هلند، مالزی و نیوزیلند  انتخاب شدند. آیین نامه ها و دستورالعمل ها، قوانین و سیاست های ارزشیابی و امحاء اسناد در این مراکز تحلیل  و مقایسه شد یافته ها و نتیجه گیری: شش مقوله مؤثر بر تدوین مؤلفه های آیین نامه های ارزشیابی اسناد شناسایی شد: انتخاب اسناد؛ ارزش؛ اصول کلی در ارزشیابی؛ امحای اوراق؛ اهداف ارزشیابی اسناد و امحای اوراق؛ و وظایف بخش ارزشیابی اسناد. زیرمقوله های هر یک از این موارد شناسایی و تشریح  و الگویی برای ارزشیابی اسناد ارائه شده است. در آخر پیشنهاداتی به مراکز آرشیوی داخل کشور شده است؛ از جمله: تدوین آیین نامه ارزشیابی اسناد؛ دقت در انتخاب ارزشیابی کنندگان، دقت در حفاظت از اسناد در فرآیند ارزشیابی و امحاء، و تشکیل کارگروه های رسمی برای ارزشیابی و امحاء.

هدف: این پژوهش با هدف بررسی رفتار اطلاع یابی محققان مراجعه کننده به آرشیو ملی ایران، شناسایی اهداف و انگیزه ها و رابطة آن با رشتة تحصیلی محققان(با فرض اینکه بین رفتارهای اطلاع یابی مراجعه کنندگان به آرشیو ملی برای مطالعة اسناد با رشتة تحصیلیِ تاریخ و مدرک تحصیلیِ دکتری رابطة معنا دار وجود دارد) انجام شده است. بنابراین، بررسی و مقایسة رفتار اطلاع یابی مراجعانی که در سال 1392 برای نخستین بار به معاونت اسناد ملی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران مراجعه کرده اند، هدف اصلی این پژوهش است. علاوه بر آن، در این پژوهش اهداف جزئی دیگری پیگیری می شوند که عبارت اند از: شناسایی موضوعات مورد درخواست مراجعان، رابطة رشته و مدرک تحصیلی مراجعه کنندگان، و رابطة جنسیت و استفاده از اسناد. روش/ رویکرد پژوهش: این پژوهش به روش پیمایشی انجام شده است. اطلاعات مورد نیاز از بین 419 کاربرگة مربوط به جامعة هدف استخراج شده که از آن میان پاسخ 29 نفر کامل نبود. یافته های پژوهش: پس از گردآوری داده ها و تلخیص و تنظیم آنها مشاهده شد که بیشترین فراوانی محققان( 42/59 درصد) دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد یا دارندگان مدرک کارشناسی ارشد هستند. بیشترین فراوانی(11/29 درصد) از بین جامعة هدف با مدرک کارشناسی ارشد، دانش آموختة رشتة تاریخ هستند و 23/37 درصد از کل محققان، برای انجام پروژه های پایان نامه به تحقیق در اسناد پرداخته اند. نتیجه گیری: فرضیة پژوهش فقط در مورد رابطة بین رشتة تحصیلی و استفاده از اسناد تأیید شد. نتایج نشان می دهد در زمینة تولید اطلاعات علمی(23/37 درصد) محققان اسناد را به منظور استفاده در پایان نامه مورد بررسی قرار داده اند. در ردیف دوم( 56/35 درصد) اسناد به منظور تولید مقاله مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی رشتة تحصیلی این افراد(بدون در نظر گرفتن مقاطع تحصیلی) نشان دهندة آن است که دانشجویان و دانش آموختگان رشتة تاریخ، سهم بسیار قابل توجه و معنا داری در استفاده از اسناد را به خود اختصاص داده اند: 33/40 درصد از کل جامعة آماری، دانش آموختة رشتة تاریخ هستند.

هدف: در پژوهش حاضر، هدف، مشخص کردن وضعیت کدگذاری اسناد موجود در آرشیو ملی ایران و پیشنهاد روش مناسب برای کدگذاری اسناد موجود در آرشیو ملی ایران است. روش/ رویکرد پژوهش: پژوهش حاضر از نوع روش شناسی ترکیبی است که در آن، از هر دو روش کمّی و کیفی به طور همزمان بهره گرفته شده است. در بخش کمّی، برای گردآوری داده ها از پرسشنامة محقق ساخته و در بخش کیفی از فن مصاحبة ساختاریافته استفاده شده است. تعداد 17نفر از متخصصان آرشیو در آرشیو ملی ایران با توجه به میزان تجربه، سوابق کاری، و میزان آشنایی ایشان با حوزة تنظیم و توصیف و کدگذاری اسناد آرشیو به عنوان جامعة پژوهش انتخاب شدند. از این میان، تعداد 15 نفر به پرسشنامه پاسخ دادند و همزمان با آن، پرسش های مصاحبه به صورت ساختاریافته در اختیار افراد جامعه قرار گرفت که از بین ایشان 8 نفر به پرسش های مصاحبه پاسخ دادند. یافته های پژوهش: یافته های بخش کمّی پژوهش نشان داد که کمتر از نیمی از کارشناسان، به میزان خیلی زیاد معتقدند که باید نظام کدگذاری کارآمدتری جایگزین نظام کدگذاری فعلی در آرشیو ملی ایران شود و بیشتر از نیمی از پاسخ دهندگان، به میزان زیادی معتقدند که نظام کدگذاری فعلی اسناد آرشیو ملی ایران، شیوه و الگوی مناسبی برای کدگذاری اسناد آرشیو ملی ایران است. یافته های بخش کیفی پژوهش نشان داد شماره های متنوعی برای بازیابی اسناد مورد استفاده قرار می گیرند و نظام کدگذاری کنونی دارای مشکلات زیادی است. بیشتر مصاحبه شوندگان معتقدند که بین عناصر شمارة بازیابی، هماهنگی لازم وجود دارد و بهتر است که کدگذاری در سطح تک تک اقلام صورت گیرد. نتیجه گیری: با توجه به تنوع یافته های پژوهش، در پایان پیشنهاد شد که کدگذاری اسناد نوشتاری(متنی-کاغذی) موجود در آرشیو ملی ایران به ترتیب شامل عناصر رمزکشور، شمارة انتقال، شمارة منشأ، شمارة مخزن، شمارة ردیف، و شمارة فقره باشد.

هدف: شناسایی عوامل آسیب رسان به منابع آرشیوی و کتابخانه ایِ موجود در مخازن دستگا ه های دولتی برای تدوین معیار های حفاظت هماهنگ با استانداردهای بین المللی، کاهش هزینه های آتی در ضدعفونی و مرمت و به ویژه آسیب های انسانی بوده است. روش پژوهش: داده های حاصل از بازرسی و نمونه برداری از مخازن برون سازمانی 17 نهاد دولتی و شرایط محیطی 63 مخزن آنها پایش، جمع بندی و پردازش شد؛ آلودگی های بیولوژیکی موجود در آنها شناسایی و با CFU مقایسه و پیشنهادهایی برای بهبود وضعیت به سازمان مربوطه ارائه شد. در این پایش ها، علاوه بر اندازه گیری دما، رطوبت، و نور، تعداد ریزاندامگان های[1] موجود در هوای مخازن بررسی و با مقادیر استاندارد تطبیق داده شد.آنگاه، داده های مربوط به تأثیرنور، دما، و رطوبت بر رشد ریزاندامگان ها ، استخراج و شناسه گذاری و با نرم افزار اس.پی.اس.اس. تجزیه و تحلیل شد.به سبب پیروی نکردن داده ها از توزیع نرمال در سنجش همبستگی عواملی مانند نور و دما با قارچ، از فرمول همبستگی اسپیرمن استفاده شد. نتیجه گیری: استانداردهای نور، رطوبت، و دما در اغلب مخازن رعایت نمی شود. معنا دار نبودن ارتباط رطوبت و وجود قارچ، نشان آن است که در 87% مخازن رطوبت کمتر از میزان استاندارد است.

هدف پژوهش حاضر مطالعه ارتباط رفتار شهروندی سازمانی با رضایت شغلی معلمان مدارس دخترانه مقطع متوسطه شهرستان ساوه در سال 1390 است. روش این پژوهش بر اساس هدف،از نوع کاربردی، برمبنای نحوه گردآوری داده ها از نوع توصیفی پیمایشی و بر مبنای نوع داده های استفاده شده از نوع کمی است. جامعه آماری پژوهش شامل 148 نفر از معلمان مدارس دخترانه مقطع متوسطه بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده طبق جدول کرجسی و مورگان، حجم نمونة 108 نفری استخراج گردیده است. جمع آوری اطلاعات به روش میدانی و از طریق پرسشنامه های رفتار شهروندی سازمانی پودساکف و همکاران (1991) که شامل 5 بعد نوع دوستی، وجدان کاری، جوانمردی، نزاکت، و آداب اجتماعی و پرسشنامه رضایت شغلی اسمیت و همکاران (1969)، که شامل 5 بعد ماهیت کار، سرپرستان یا مدیران، همکاران، فرصت های ارتقا و حقوق ومزایاست، صورت گرفته است. ضریب اعتماد با روش آلفای کرونباخ برای رفتار شهروندی سازمانی 86/0 و ضریب پایایی پرسشنامه رضایت شغلی 94/0 محاسبه و اعلام شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش معادلات ساختاری و نرم افزار LISREL 8.8 در دو بخش مدل اندازه گیری و ساختاری انجام شد و این نتایج حاصل گشت: 1. رابطه مثبت و معنی داری بین رفتار شهروندی سازمانی و رضایت شغلی وجود دارد؛ 2. بین رفتار شهروندی سازمانی و ماهیت شغل رابطه معناداری وجود ندارد؛ 3. بین رفتار شهروندی سازمانی و میزان دستمزد، فرصت-های ارتقاء سبک مدیریت و ارتباط با همکار، رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.

رهبران تحول آفرین، توانایی های شخصی را به کار می گیرند تا به ارتقای آرمان های دیگران پرداخته و افراد و سازمان را به نقطه بالاتری از عملکرد کارآفرینانه هدایت کنند. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر رهبری تحول آفرین بر گرایش کارآفرینانه افراد سازمان در سال 1391 در نمایندگی های یک شرکت بیمه ای در استان یزد انجام گرفت. جامعه آماری تحقیق تقریباً شامل 100 نفر از کارکنان بود که با استفاده از روش سرشماری کل جامعه به عنوان حجم نمونه درنظر گرفته شد. روش جمع آوری داده ها براساس دو پرسش نامه استاندارد سبک رهبری MLQ و گرایش کارآفرینانه دس و لامپکین انجام گرفت. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری و به کمک دو نرم افزار LISREL 8.8و Smart PLS 2 در دو بخش مدل اندازه گیری و بخش ساختاری انجام پذیرفت. در بخش مدل اندازه گیری ویژگی های فنی پرسش نامه بررسی گردید و اصلاحات لازم صورت پذیرفت و در بخش ساختاری، ضرایب ساختاری مدل برای بررسی فرضیه های پژوهش مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج پژوهش حاکی از تأثیر مثبت و معنادار رهبری تحول آفرین بر گرایش کارآفرینانه است.

فناوری های جدید الکترونیکی عامل بسیار مهمی در شکل گیری بافت های اجتماعی و فرهنگی جدید به شمار می رود و بافت های جدید، محیط های جدید آموزشی و راه های جدید طراحی آموزش را ایجاب می کند. متخصصان آموزشی باید تجارب یادگیری را متناسب با این وضعیت طراحی کنند. آموزش و پرورش وسیله ای مهم در انتقال فرهنگ جامعه و نشر آن است. قسمت عمده ای از آن چه دانش آموزان درباره اختیارات و امکانات زندگی خود می آموزند مربوط به تجاربی است که متخصصان آموزشی طراحی کرده اند. باید به خاطر داشت که هیچ گاه یادگیری دانش آموزان به صورت تصادفی اتفاق نمی افتد، بلکه نتیجه مستقیم تجارب و فرصت های یادگیری آنان است. در این مقاله برخی از الگوهای طراحی آموزشی، مدل کارآیی و عقاید ساختگرایان درباره یادگیری مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.

پرورش قابلیت کار گروهی و پیدا کردن مهارت در گروه کوشی را باید از مدرسه آغاز کرد. تنها مدرسه هایی می توانند اینگونه پرورش را به ثمر برسانند که خود سازمانی گروه مدار و گروه کوش باشند. بی تردید مدیر هر سازمان آموزشی وظیفه دارد برای بهبود یادگیری های دانش آموزان به تدابیر و چاره اندیشی های گوناگون متوسل شود....