محمود ضیایی

محمود ضیایی

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۵۲ مورد.
۲۱.

مصورسازی شبکه همکاری های علمی در پژوهش های ژئوتوریسم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه‏‏ ریزی و توسعه گردشگری سال نهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳۳ 27 - 46

کلید واژه ها: ژئوتوریسم مطالعات علم سنجی شبکه همکاری های علمی پژوهشگران ایرانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۱ تعداد دانلود : ۸۳
واژه ژئوتوریسم از جمله مفاهیم جدیدی است که مورد توجه جامعه دانشگاهی قرار گرفته است. رشد فزاینده مقالات منتشر شده در این زمینه، بررسی جامع و نظام مند آنرا ضروری می نماید. یافته های این تحقیق علاوه بر کمک به درک بهتر ادبیات تخصصی ژئوتوریسم می تواند به شناسایی شکاف های پژوهشی موجود کمک نماید و راهگشای مسیرهای آتی مطالعاتی باشد. برای این منظور از روش های مطالعات علم سنجی و تحلیل شبکه های اجتماعی برای تحلیل مقاله های انگلیسی منتشره شده در حوزه ژئوتوریسم بهره گرفته شد. پس از جستجوی واژه های مرتبط در سه بخش عنوان، و کلید واژه های مقالات، داده ها با استفاده از شاخص های کلان و خرد در محیط نرم افزارهای VOSviewer, UCINET, NETDRAW تحلیل شدند. نتایج تحقیق نشان داد که کشورهای آمریکا، انگلستان، استرالیا، ایتالیا و آلمان در شبکه پژوهشی این حوزه نقش برجسته ای دارند. ضمن معرفی نویسندگانی که از درجه ی مرکزیت نسبتا بالایی برخوردار بوده اند، مشخص شد که بیشترین تاکید در این مقاله ها روی مقوله ها و مضامینی مانند conservation, evolution, management, diversity, ecotourism بوده است. علاوه بر این وضعیت هم واژگانی و هم نویسندگی مقاله هایی که توسط محققان ایرانی به زبان انگلیسی منتشر شده بود نیز در این تحقیق مورد ارزیابی قرار گرفتند. واژگان کلیدی: ژئوتوریسم، مطالعات علم سنجی، شبکه همکاری های علمی.
۲۲.

ارائه الگویی برای مدیریت مناطق پیراشهری کلان شهر تهران (موردمطالعه منطقه 22)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال هشتم بهار ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۳۰) 361 - 387

کلید واژه ها: مدیریت شهری مناطق پیراشهری ذی نفعان و کنشگران منطقه 22 تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۹ تعداد دانلود : ۱۱۲
مناطق پیراشهری به عنوان فضاهای احاطه کننده پیرامون شهر و طی فرآیند شهر گرایی ؛ تکوین یافته و توسعه مناطق کلانشهری را تحت تأثیر قرار داده اند. از این رو ضروری است با اتکا به مفاهیم و روشهای ناظر بر مدیریت شهری یکپارچه فضایی – عملکردی به عنوان الگوی مناسب و مؤثر، در جهت مدیریت توسعه پایدار مناطق پیراشهری گام برداشت . بر همین اساس این مقاله ضمن مطالعه و بررسی مفهوم پیراشهری و پیامد های آن ؛ به بررسی، باز کاوی و ارائه مدلی برای مدیریت یکپارچه شهری منطقه 22 پرداخته است. برای این هدف با استفاده از تکنیک دلفی و ایجاد یک پنل از متخصصین و خبرگان حوزه مدیریت شهری و آشنا به شرایط قلمرو مکانی پژوهش؛ بررسی و شناخت ذینفعان و کنشگران مدیریتی منطقه، تعیین و تفکیک جایگاه ساختاری و عملکردی آنان، تشخیص نوع روابط و همکاری و تعامل آنها با یکدیگر در شرایط فعلی و مطلوب انجام و در نهایت مدل پیشنهادی برای مدیریت این منطقه ارائه شد. بدین ترتیب که ضمن بررسی و شناسایی نهادهای دارای نقش و اقتدار در مدیریت این منطقه، مثلت شهرداری، وزارت راه و شهرسازی و نهادهای نظامی به عنوان مثلث مسلط مدیریت منطقه شناسایی شدند. همچنین با تشخیص نقش های دقیق هر نهاد (از میان نقش های 5گانه سیاستگذاری، برنامه ریزی، اجرا، نظارت و پشتیبانی)، بازندگان و برندگان منطقه از دیدگاه پنلیست ها شناسایی و شکل بهینه روابط آنها (افقی یا عمودی) و نحوه ارتباط مناسب (همکاری، هماهنگی و همیاری) آنها بررسی گردید. در نهایت ایجاد یک شورای راهبردی بهترین مکانیسم در وضعیت فعلی مدیریت این منطقه پیراشهری معرفی گردید و با تشریح کارکردها و ساختار، یک مدل مدیریتی پیراشهری برای این منطقه پیشنهاد گردید.
۲۳.

چالش ها و رویکردهای توسعه ی گردشگری پایدار: از نظریه تا عمل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه‏‏ ریزی و توسعه گردشگری سال هفتم بهار ۱۳۹۷ شماره ۲۴ 8 - 37

کلید واژه ها: توسعه ی گردشگری پایدار رویکردها چالش ها مدیریت برنامه ریزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۳ تعداد دانلود : ۱۷۷
توسعه ی گردشگری پایدار به عنوان یک راهبرد مدیریتی برای مقصدها اهمیت ویژه ای پیدا کرده است. با این وجود بین مفهوم توسعه گردشگری پایدار و پارادایم اصلی یعنی توسعه ی پایدار به لحاظ نظری و اجرایی گسستگی هایی وجود دارد. هدف اصلی این مقاله بحث و بررسی پیرامون مهمترین چالش های نظری و عملی پیشروی مفهوم پارادایم توسعه ی گردشگری پایدار است. روش شناسی تحقیق مرور محتوایی پیشینه ی تحقیق و نظریات این حوزه است. در این مقاله سناریوهای مختلف توسعه ی پایدار گردشگری و پویایی های توسعه ی مقصدهای گردشگری در طول سه مسیر مجزای اورگانیک، افزایشی و ترغیبی که بر اساس یک پراگماتیسم محیطی در نهایت همگرا می شوند، نیز مورد بحث قرار می گیرد. در کنار مباحث نظری یاد شده یافته های این تحقیق شناسایی مهمترین چالش ها و نقدهای مفهومی و اجرایی است که توسعه ی گردشگری پایدار از دو وجه عرضه و تقاضای گردشگری با آن مواجه است. از وجه عرضه با چالش های چون ماهیت پیچیده ی سیستم گردشگری و وابستگی مقصد به کلان سیستم های خارجی و از وجه تقاضا با چالش های چون ماهیت منحصر به فرد تولید و مصرف تجربه ی گردشگری و اندازه ی واقعی بازار تقاضای گردشگری مواجه است. در پایان نیز برخی از مهمترین پیشنهادات و تکنیکهای اجرایی سناریوهای توسعه گردشگری پایدار برای موقعیت ایران ارائه شده است.
۲۴.

اولویّت بندی عوامل مؤثر بر پیاده سازی مدیریت زنجیره تأمین سبز در صنعت گردشگری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه بهار ۱۳۹۶ شماره ۴۶

کلید واژه ها: فرایند تحلیل شبکه ای توسعه ی پایدار گردشگری مدیریت زنجیره تأمین سبز گردشگری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۷۴ تعداد دانلود : ۱۲۹۹
مطالعه ی آثار و پیامدهای نامطلوب توسعه ی اندیشیده نشده گردشگری بر محیط زیست، بخش قابل توجهی از مطالعات جغرافیایی اخیر را به خود اختصاص داده است. اتخاذ رویکردهای نوین برای مدیریت و بهره برداری از منابع طبیعی فضاهای گردشگری بیش از پیش ضروری می نماید. اساس و بنیان این رویکردها باید به گونه ای باشد که با حداقل بهره برداری از منابع طبیعی، علاوه بر تأمین نیازهای مختلف و رفاه مردم، پویایی و سلامت محیط طبیعی نیز برای نسل های آتی حفظ شود. توجه به مدیریت زنجیره تأمین سبز ناشی از درک اهمیّت و لزوم رعایت ملاحظات زیست محیطی در توسعه ی گردشگری است. پیاده سازی مدیریت زنجیره تأمین سبز خود در گرو یکسری از عوامل داخلی و خارجی است. لذا هدف تحقیق شناسایی این عوامل و آگاهی از میزان اهمیّت هر یک از آنان است که این امرگام نخستین در مدیریت این زنجیره به شمار می آید. برای این منظور از روش تحقیق کاربردی_ توصیفی بهره گرفته شده است. جامعه ی آماری تحقیق حاضر، خبرگان آشنا به مسائل زیست محیطی، مدیریت زنجیره تأمین سبز و گردشگری پایدار است. برای دستیابی به نتایج معتبر، تعداد اعضای گروه خبرگان 20 نفر تعیین شد. خبرگان به روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند. در این راستا پرسشنامه به صورت ماتریس های زوجی طراحی و برای امتیازدهی در اختیار خبرگان قرار گرفت. پس از طراحی اولیه پرسشنامه، جهت کاهش وابستگی متقابل مابین سؤالات و افزایش اعتبار و روایی صوری از نظر خبرگان دانشگاهی، صاحب نظران و متخصصان استفاده شد. برای سنجش پایایی پرسشنامه از ضریب سازگاری مقایسه های صورت گرفته توسط ماتریس های زوجی استفاده شد. با توجه به نتایج به دست آمده از تحلیل داده ها، ضریب سازگاری همه مقایسه های انجام شده کوچکتر از 1/0 بود، بنابراین پرسشنامه از پایایی لازم برخوردار بود. داده های حاصل از پرسشنامه ها با استفاده از روش تصمیم گیری چند معیاره فرایند تحلیل شبکه ای و به کمک نرم افزار سوپردسیژن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج مبیّن آن است که بنا به نظر خبرگان، عوامل خارجی بیش از عوامل داخلی در پیاده سازی مدیریت زنجیره تأمین سبز در صنعت گردشگری اهمیّت دارند و از میان عوامل خارجی، عامل ساختار قانونی بیشترین اهمیّت را دارد.
۲۵.

طراحی و تدوین الگوی سه بعدی مدیریت گردشگری شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت گردشگری سال دوازدهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۳۷

کلید واژه ها: تهران گردشگری گردشگری شهری الگوی مدیریت

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت بازرگانی مدیریت جهانگردی برنامه ریزی توسعه جهانگردی
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت دولتی مدیریت شهری برنامه ریزی شهری
تعداد بازدید : ۱۰۱۹ تعداد دانلود : ۱۱۴۳
هدف این پژوهش ارایه ی الگوی مدیریت گردشگری شهر تهران است که برای انجام آن از روش تحقیق آمیخته در قالب طرح تحقیق آمیخته اکتشافی (کیفی- کمی) در دو مرحله استفاده شده است. در مرحله نخست از روش تحلیل محتوا و در مرحله دوم از معادلات ساختاری استفاده شده است. روایی پرسشنامه از نوع روایی محتوا و روایی صوری و بوده و نسبت روایی محتوا و شاخص روایی محتوا به ترتیب برابر با 69/0 و 79/0 براورد شده است. پایایی به روش ضریب آلفای کرونباخ 933/0 و به روش دونیمه کردن 806/0 به دست آمده است. نمونه ی آماری 400 نفر از مدیران، کارشناسان و اساتید حوزه ی گردشگری هستند که تعداد 387 پرسشنامه معتبر از آنها گردآوری شد. نتایج پژوهش نشان می دهد در طراحی الگوی مدیریت گردشگری شهر تهران توجه به عوامل ساختاری، محیطی و محتوایی ضروت دارد و بر این اساس الگوی سه بعدی مدیریت گردشگری شهر تهران ارایه شده است.
۲۶.

تعیین ظرفیتِ تحمل و ردپای اکولوژیکی در مقصدهای طبیعت گردی (مورد شناسی: دریاچة زریوار)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و آمایش شهری - منطقه ای سال هفتم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲۵

کلید واژه ها: ظرفیت تحمل دریاچة زریوار ظرفیت زیستی ردپای اکولوژیکی مقصدهای طبیعت گردی کسری/ مازاد اکولوژیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۵۵ تعداد دانلود : ۵۸۸
توسعة روزافزون گردشگری و افزایش تعداد گردشگران در طی دهه های گذشته، پیامدهای جبران ناپذیری را برای مقصدهای گردشگری به دنبال داشته است. در این میان، مقصدهای طبیعت گردی به دلیلِ ماهیت شکننده و توجه زیاد گردشگران، بیش از جاذبه های دیگر آسیب دیده اند. این موضوع توجه مدیران و مسئولان را به مدیریت بازدید کنندگان و کاهش اثرات ناشی از این بازدید ها جلب کرده است. در سال های اخیر ، تکنیک های مختلفی در جهتِ مدیریت اثرات بازدید کنندگان ارائه شده که یکی از این ابزارها «ظرفیتِ تحمل» است. تاکنون به منظورِ تعیین ظرفیتِ تحمل جاذبه های گردشگری، روش های مختلفی ارائه شده است. یکی از این روش ها، روش «ردپای اکولوژیکی» است. این روش میزان استفاده از منابع و همچنین تولید مواد زائد را برحسبِ پهنه های زمین و آب موردِ نیاز نشان می دهد و در حالِ حاضر به صورتِ گسترده، به منظورِ سنجش پایداری حوزه های مختلف، موردِ استفاده قرار می گیرد. در این تحقیق با استفاده از مدل ردپای اکولوژیکی، ظرفیتِ تحمل اکولوژیکیِ «دریاچة زریوار» محاسبه شده است. در این روش ابتدا ردپای اکولوژیکی فعالیت های مصرفی گردشگران در پنچ گروه محاسبه و ردپای اکولولوژیکی هر یک از فعالیت های مصرفی در انواع مختلف زمین تعیین شده است. در مرحلة بعد، ظرفیتِ زیستی محاسبه شده با ردپای اکولوژیکی مقایسه شد و در نهایت با تعیین سطح ایمنی اکولوژیکیِ دریاچة زریوار، ظرفیتِ تحمل دریاچه در سطوح مختلف ایمنی مشخص شد. بر اساس محاسبات انجام شده، سرانة ردپای اکولوژیکی بازدید کنندگان دریاچة زریوار در سال 1393 که تعداد آن ها مطابق با برآوردهای انجام گرفته حدود 860000 نفر است، 0.0148321 هکتار جهانی و سرانة ظرفیتِ زیستی نیز 0.0170915 هکتار جهانی است. هر چند که ظرفیتِ زیستی دریاچه از ردپای گردشگران بیشتر است؛ اما به این دلیل که شاخص ایمنی اکولوژیکی دریاچه حدود 0.86 است، دریاچه در سطحِ ایمنیِ 3 و وضعیت ضعیف قرار دارد. محاسبات نشان می دهد چناچه تعداد بازدید کنندگان بین 500000 تا 800000 نفر باشد، وضعیت دریاچه مناسب و در سطح ایمنی 2 قرار خواهد گرفت و چناچه تعداد بازدید کنندگان کمتر از 500000 نفر باشد، وضعیت دریاچه خوب و در سطح ایمنی 1 قرار خواهد گرفت.
۲۷.

رابطه شخصیت کالبدی– اجتماعی شهر و شخصیت گردشگر با انتخاب مقصد (مطالعه موردی شهر شیراز و یزد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه کالبدی سال دوم بهار ۱۳۹۶شماره ۱ (پیاپی ۵) 39 - 54

کلید واژه ها: شخصیت گردشگر شخصیت کالبدی – اجتماعی مقصد گردشگری تجانس شخصیتی شهر یزد شهر شیراز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۷ تعداد دانلود : ۱۷۰
هر مکان دارای شخصیتی کالبدی و اجتماعی است که به آن هویت می بخشد. اگر شهر را یک انسان تصور کنیم، این انسان در ذهن سایرین از یک شخصیت اجتماعی برخوردار است و یک دسته ویژگی های اخلاقی خاص برای آن قائل هستند. همچنین عناصر فیزیکی و شکل ظاهری شهر نیز به آن شخصیت کالبدی می بخشد. هدف این پژوهش سنجش میزان تطابق ویژگی های اجتماعی _ کالبدی شهر  با ویژگی های شخصیتی (واقعی و ایده آل) گردشگرانی است که آن شهر را به عنوان مقصد سفر خود انتخاب نموده اند. در این پژوهش از مدل جنیفر آکر در رابطه با شخصیت برند مقصد استفاده شده است. طبق این مدل ابعاد شخصیتی یک مکان از: صمیمیت 1 ، هیجان 2 ، اهل کار و رقابت 3 ، ویژگی های ظاهری و کالبدی 4 و خوش مشربی 5 تشکیل شده است. جامعه آماری این تحقیق گردشگران ساکن هتل های 3، 4 و 5 ستاره شهرهای یزد و شیراز می باشد. یافته های تحقیق نشان می دهد که همبستگی مثبتی بین شخصیت مقصد و شخصیت واقعی و ایده آل گردشگر وجود دارد و ابعاد صمیمیت و خوش مشربی بیشترین تأثیرگذاری را در انتخاب مقصدهای شهری دارند.
۲۸.

بررسی استقرار خرده نظام مدیریت مناطق پیراشهری (مطالعه موردی: منطقه 22 کلان شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد و مدیریت شهری سال پنجم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱۸

کلید واژه ها: مدیریت شهری کلان شهر تهران مناطق پیراشهری خرده نظام مدیریت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵۴ تعداد دانلود : ۵۲۵
سرریز یا جذب جمعیت و فعالیت کلان شهر در نواحی پیرامونی آن و تحولات نقش و عملکرد مراکز مجاور کلان شهر، پیامدهای مثبت و منفی به همراه دارد که برخورد جداگانه با آنها امکان پذیر، کارآمد و عادلانه نمی باشد. از آنجایی که مدیریت یک شهر، تلاشی برای اداره پدیده ای خودانگیخته است، پیدایش شهرها، تکامل و رشد آنها، نتیجه تصمیمات زیادی است که افراد برای تعیین محل زندگی، کار، برپایی شرکت، تأمین منابع، تفریح، تحصیل و مانند آن، اتخاذ می کنند. در شبکه پیچیده ای از تبادل و همکاری متقابل، هر یک از این تصمیم ها به شیوه مستقیم یا غیرمستقیم بر یکدیگر تأثیر متقابلی دارند .مناطق پیراشهری، از جمله حوزه های مسئله دار در مدیریت مناطق کلان شهری هستند؛ اما تفرق سیاسی، مفهومی است که برخی آن را اساسی ترین مسئله فراروی مدیریت و حکمروایی این گونه مناطق می دانند. تفرق سیاسی، نتیجه گسترش محدوده های منطقه کلان شهری فراتر از محدوده یک قلمرو حکومتی واحد مانند شهرداری است. پیشروی کلان شهر تهران و توسعه شهری و روستایی در محیط پیراشهری آن، در شرایطی که سوداگری زمین کنترل نشود و در سطوح مختلف، ابزار و سازوکاری برای هدایت نظام مند آن وجود نداشته باشد، موجب انحطاط زیست محیطی، اجتماعی، اقتصادی، کیفیت زندگی و اکولوژیک منطقه می شود. از این رو در این پژوهش، تلاش شده است ضمن مطالعه و بررسی ادبیات مدیریت مناطق کلان شهری، به بررسی مسائلی که ضرورت توجه به مدیریت مناطق پیراشهری را می طلبد، پرداخته شود. یکی از اهداف اصلی اینپژوهش، ارائه سیاست هایی در نظام مدیریت مناطق پیراشهری در مناطق کلان شهری، برای بهبود تعامل و یکپارچگی درون سازمانی، بین سازمانی و نهادی است. این پژوهش از لحاظ روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی است. با توجه به نتایج پژوهش از آنجا که منطقه 22 شهر تهران که تحت تأثیر عوامل و نیروهای مختلفی شکل گرفته و در قلمروی فضایی پیرامون کلان شهر گسترش یافته است باید با دقت و حساسیت بیشتری به مدیریت ساختاری- کارکردی آن پرداخته شود.
۳۰.

بررسی عوامل موثر بر تمایل به رفتارهای کم کربن در گردشگران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت گردشگری سال یازدهم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳۵

کلید واژه ها: مصرف انرژی تغییرات آب و هوا انتشار دی اکسید کربن انگیزش محافظت رفتارهای کم کربن گردشگری کم کربن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۲ تعداد دانلود : ۳۷۹
گرمایش جهانی که بهطورعمده ناشی از مصرف زیاد سوخت های فسیلی و انتشارات دیاکسیدکربن است، به مسئله مهم زیستمحیطی در سطح جهان تبدیل شده است . صنعت گردشگری عامل انتشار 5 درصد از کل دی اکسیدکربن و انتشار 14 درصد کل گازهای گلخانهای در سطح جهان است . گردشگران در مقام ذی نفعان در تلاش هایی که به منظور کاهش انتشارات کربن در گردشگری انجام میشود، نقش مهمی دارند و میزان مصرف انرژی در گردشگری، به میزان زیادی با رفتار گردشگران ارتباط دارد . برای موفقیت در تغییر رفتارهای ناپایدار و تقویت رفتار پایدار، باید از عوامل مؤثر بر آن آگاه بود، ازاینروی شناسایی عوامل مؤثر در بروز رفتار بهقصد تغییر آن در راستای صرفه جویی در انرژی و کاهش انتشار کربن بسیار مهماند. پژوهشحاضر نیز، به بررسی عوامل تأثیرگذار بر تمایل گردشگران به انجام رفتارهای کمکربن با استفاده از ساختار ""نظریه انگیزش محافظت"" پرداخته است . جامعه آماری پژوهش، شهروندان ساکن در منطقه یک تهران درجایگاه گردشگران بالقوه اند؛ با استفاده از روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای چهار محله نیاوران، زعفرانیه، تجریش و فرمانیه انتخاب و برای جمعآوری دادهها از پرسشنامهای با طیف لیکرت و برای تجزیه و تحلیل دادهها از روش آماری مدلسازی معادلات ساختاری استفاده شد. یافتههای تحقیق حاکی از آن استکه متغیرهای ""ادراک گردشگران از میزان آسیبپذیری از خطر""،""ادراک آنان از میزان کارآیی پاسخهای پیشنهادشده""و ""خودکارآمدی ادراک شده""به ترتیب دارای بیشترین تأث یر معنادار بر تمایلات رفتاری گردشگران میباشند.
۳۱.

نقش گردشگری در تحوّلات اقتصادی و اجتماعی روستاهای هدف استان گلستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه ناحیه ای سال سیزدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲۵

کلید واژه ها: گردشگری روستایی استان گلستان اثرات اقتصادی و اجتماعی رویکرد تفکیکی روستاهای هدف گردشگری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸۹ تعداد دانلود : ۵۳۵
اهداف: با توجّه به ناکامی برنامه های توسعة روستایی و روند روزافزون تخلیّة جمعیّت روستایی، گردشگری روستایی به عنوان رویکردی مکمّل در کنار سایر فعالیّت های اقتصادی مطرح شده است. گردشگری آثار مثبت اقتصادی و اجتماعی به همراه دارد. هدف مقاله، بررسی نقش گردشگری در تغییرات اقتصادی و اجتماعی روستاهای نمونه است. روش: روش تحقیق، توصیفی و تحلیلی با استفاده از مطالعات میدانی و کتابخانه ای است. حجم نمونة تحقیق، 384 سرپرست خانوار روستاهای هدف گردشگری استان گلستان است. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزارهای آماری و آزمون های کی دو، فیشر، کروسکال والیس و آزمون تی تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها/ نتایج: یافته ها بیانگر نقش متوسّط به بالای گردشگری در ایجاد اشتغال با میانگین (77/2)، افزایش درآمد (89/2) و بهبود وضعیّت جاده (5/3) و توسعة سرمایه گذاری (5/3) در روستاهای هدف است. رونق گردشگری منجر به تغییر ترکیب شغلی از کشاورزی به خدمات و صنعت شده است، به طوری که در قبل از انتخاب روستا به عنوان هدف شاغلین بخش های کشاورزی، خدمات و صنعت به ترتیب 51، 9/10 و 6/15 درصد بوده است که در بعد از انتخاب به 36/26 و 4/22 درصد رسیده است. وجود تفاوت ها در دو مقطع زمانی به وسیلة آزمون تی زوجی نیز به اثبات رسیده است. همچنین گردشگری باعث افزایش تعامل با میانگین (56/3)، آگاهی (51/3) و مشارکت (4/3) شده است. افزایش میزان حضور زنان در فعالیّت های اقتصادی و اجتماعی(51/3) از اثرات فرهنگی گردشگری بوده است. براساس رویکرد تفکیکی، شاغلین بخش های خدمات و صنعت، نقش گردشگری را در ایجاد تحوّلات اقتصادی و اجتماعی مثبت تر از سایر گروه های شغلی ارزیابی کرده اند که بر اساس آزمون تحلیل واریانس fدر سطح بالایی از درجة اطمینان به اثبات رسیده است.
۳۲.

شناسایی و تعیین ابعاد الگوی مدیریت گردشگری شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد و مدیریت شهری سال چهارم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱۳

کلید واژه ها: تهران مدیریت گردشگری الگو گردشگری شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۹ تعداد دانلود : ۵۸۶
گردشگری به عنوان یک پدیده مدرن، دارای ماهیتی اقتصادی است و برای کشورهایی که از این ظرفیت برخوردارند، نقش و اهمیت ویژه ای دارد. هدف اصلی این پژوهش، شناسایی و تعیین ابعاد الگوی مدیریت گردشگری شهر تهران براساس نظر مدیران، کارشناسان و خبرگان حوزه گردشگری، با استفاده از الگوی سه شاخگی است که به منظور طراحی و تدوین الگوی مدیریت گردشگری شهری، متناسب با شرایط اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، سیاسی و زیست محیطی شهر تهران انجام شده است. این پژوهش از لحاظ ماهیت، در گروه تحقیقات کمّی قرار می گیرد و از نظر هدف، کاربردی است که به شیوه توصیفی- پیمایشی انجام شده است. برای گردآوری داده های اولیه، پس از مطالعه مبانی نظری و ادبیات موضوع گردشگری، ابزار سنجش به شکل پرسشنامه بسته پاسخ؛ شامل 55 گویه در مقیاس پنج گزینه ای لیکرت، طراحی شده است. روایی پرسشنامه، از نوع روایی صوری و روایی محتوا بوده و برای سنجش پایایی، از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده که مقدار آن، 0/94 برآورد شده است. نمونه آماری، 400 نفر از خبرگان دانشگاهی، مدیران و کارشناسان فعال در حوزه گردشگری در شهر تهران هستند که تعداد 371 پرسشنامه معتبر از آنها گردآوری شد. در این پژوهش، سه فرضیه، مطرح و برای تجزیه وتحلیل داده ها، از روش تحلیل عاملی و مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج حاصل از تجزیه وتحلیل داده ها، نشان داده اند عوامل تأثیرگذار بر الگوی مدیریت گردشگری شهری تهران، در سه بعد ساختاری، محیطی و محتوایی قرار می گیرند و طراحی الگوی سه بعدی مدیریت گردشگری شهری مبتنی بر الگوی سه شاخگی، می تواند مبنایی مناسب برای سیاست گذاری و برنامه ریزی گردشگری شهر تهران باشد.
۳۳.

جایگاه نظام علمی گردشگری: از رویکرد رشته ای تا میان رشته ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه‏‏ ریزی و توسعه گردشگری سال چهارم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۳ 8 - 28

کلید واژه ها: رشته حوزه ی مطالعاتی الگوی هرست پارادایم علمی کوهن الگوی برنشتاین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷ تعداد دانلود : ۸۱
انسان برای سهولت مطالعه ی جهان به طبقه بندی دانش پرداخته و این طبقه بندی امکان انباشت و بازیابی دانش را برای وی فراهم می کند. قرارگیری انواع دانش در مرزهای مشخص به تدریج رشته های دانشگاهی را برای مطالعه ی نظام مند پدیده های جهان به وجود آورده است. گردشگری، به عنوان یکی از پدیده های دنیای معاصر، موضوعی پیچیده و چندوجهی است که بررسی آن عبور از مرزهای رشته های رایج دانشگاهی و اتخاذ رویکرد تلفیقی را می طلبد. در این مقاله، جایگاه مطالعات گردشگری در میان رشته های دانشگاهی و رویکردهای مطالعاتی آن بررسی شده است. بررسی ها نشان می دهد که ماهیت پدیده ی گردشگری به گونه ای است که شناخت آن نیازمند مطالعات میان رشته ای و چندرشته ای است و تلاش برای ارتقای جایگاه آن از یک حوزه ی مطالعاتی به یک رشته شاید ناشی از فقدان اعتماد به نفس آکادمیک و غلبه ی دیدگاه وحدت علوم باشد. در نهایت، موضوع رشته بودن گردشگری با توجه به معیار الگوهای هرست، کوهن و برنشتاین نیز مورد بررسی قرار گرفت. سرانجام، پس از بررسی جایگاه رشته ای مطالعات گردشگری با اتخاذ این الگوها، گذر از محدودیت های پارادایم های رشته ای و اتخاذ و تلفیق روش شناسی رشته های مختلف برای انجام پژوهش های تلفیقی به عنوان راهکارهای توسعه و تقویت مطالعات گردشگری پیشنهاد شده است.
۳۴.

توسعه ی پایدار گردشگری از دیدگاه دو مکتب ایده آلیسم و پراگماتیسم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه‏‏ ریزی و توسعه گردشگری سال سوم بهار ۱۳۹۳ شماره ۸ 11 - 30

کلید واژه ها: توسعه ی پایدار گردشگری مکاتب فلسفی ایده آلیسم پراگماتیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۱ تعداد دانلود : ۱۲۱
توسعه پایدار گردشگری مجموعه ای از اصول، خط مشی ها و روش های مدیریتی برای ترسیم مسیر توسعه ی گردشگری به گونه ای است که رفاه جوامع انسانی و سلامت اکوسیستم های طبیعی در دراز مدت تضمین شود. در این میان برداشت های متعددی از این مفهوم و شیوه تحقق آن وجود دارد که خود معلول پارادایم های فکری و دیدگاه های مختلف صاحبنظران است. آشنایی دقیق تر دانش پژوهان و مدیران اجرایی گردشگری ایران با این مکتب های فلسفی و پارادایم های فکری مطرح در این زمینه امری ضروری است. به همین منظور این نوشتار می کوشد پس از مطالعه ی تطبیقی مکتب های فلسفی ایده آلیسم و پراگماتیسم، رویکرد «توسعه پایدار گردشگری» را از منظر این دو دیدگاه مورد بررسی و مداقه قراردهد. این مطالعه ی تطبیقی ضمن کمک به بسط دایره معرفت شناسی نظام علمی گردشگری می تواند به ترویج روحیه نقادی نسبت به خط مشی ها و برنامه ریزی های توسعه پایدار گردشگری کشور منجرشود.
۳۵.

ساماندهی فضایی مقصدهای گردشگری (شهری و روستایی) در مقیاس ناحیه ای مورد: شهرستان طرقبه شاندیز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد فضا و توسعه روستایی سال سوم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳ (پیاپی ۹)

کلید واژه ها: تحلیل سلسله مراتبی برنامه ریزی فضایی گردشگری ساماندهی فضایی مقصدهای گردشگری تئوری نقطه شکست

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹۶ تعداد دانلود : ۶۴۹
متأثر از روندهای غالب توسعه در سطح ملی، در مقیاس ناحیه ای نیز عدم تعادل های فضایی در بهره گیری از ظرفیت ها و تجهیز مقصدهای (بالقوه) گردشگری نمایان است. در قلمرو این مقاله، سازمان فضایی گردشگری شهرستان طرقبه - شاندیز نیز شاهد بی نظمی های فضایی در پراکندگی منابع، جاذبه ها، محصولات و به ویژه خدمات پشتیبان گردشگری و در نهایت شبکه ای سازمان یافته از مقصدهای گردشگری است؛ لذا ساماندهی فضایی مقصد مورد مطالعه مبتنی بر الگوی تئوریک و واقعیت های جغرافیایی به عنوان هدف نهایی پژوهش مورد توجه واقع شده است. با عنایت به چالش پیش روی و برای نیل به هدف، روشِ تحقیق توصیفی- تحلیلی و همچنین گردآوریِ اطلاعات به شیوه ی اسنادی و میدانی مبنا قرار گرفته است. جامعه آماری تحقیق شامل 34 مقصد گردشگری واقع در شهرستان بوده که برای کلیه مقصدها، فرم های اطلاعاتی تکمیل شده است؛ برای وزن دهی معیارها از روش AHP، برای تدقیق امتیاز نهایی و رتبه بندی مقصدها از روش پرومتی و برای سطح بندی مقصدهای گردشگری از روش تحلیل خوشه ای استفاده شده است؛ در نهایت با استفاده از تئوری نقطه شکست در محیط نرم افزاری (GIS) قلمروی عملکردی مقصدها تعیین شده است. نتایج نهایی، گویای وجود نظام چهارسطحی نابسامان در سازمان فضایی شهرستان با تفوق دو مقصد برتر (طرقبه و شاندیز) نسبت به سایر مقصدها می باشد، برای برون رفت از وضعیت نابسامان با تأسی به اصول راهبردی نظریه های سازمان فضایی از طریق مقایسه ی الگوی وضع موجود با الگوی تجریدی و در نهایت تعدیل آن متناسب با الزامات حاکم بر ناحیه، الگوی سازمان فضایی پیشنهادی شهرستان ارائه شده است.
۳۷.

ظرفیت تحمل اجتماعی و واکنش های رفتاری دیدارکنندگان به ازدحام در سایت های طبیعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه‏‏ ریزی و توسعه گردشگری سال دوم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۶ 30 - 51

کلید واژه ها: ظرفیت تحمل اجتماعی ازدحام ادراک شده واکنش های رفتاری رضایت آبشار مارگون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸ تعداد دانلود : ۷۵
یکی از فاکتورهای بسیار تاثیرگذار بر رضایت گردشگران، کیفیت تجربه ی گردشگری است. ازدحام بیش از حد در زمان اوج تقاضا در برخی از سایت های گردشگری کشور منجر به عبور از آستانه های ظرفیت تحمل اجتماعی شده و نهایتاً به افت کیفیت تجربه ی گردشگران می انجامد. با این حال، برطبق مطالعات دیدارکنندگان در واکنش به ازدحام ادراک شده، برخی سازوکارهای مقابله ای را به کار می گیرند تا هم چنان رضایت خود را در سطح بالایی نگه دارند. هدف از مطالعه ی حاضر، تعیین ظرفیت تحمل اجتماعی دیدارکنندگان و واکنش های رفتاری آنان به ازدحام در آبشار مارگون بوده است. جامعه ی آماری این تحقیق را گردشگران درون حوزه ای دیدارکننده از آبشار مارگون تشکیل می دادند. داده های موردنیاز در تعطیلات نوروز 1390، به روش میدانی و از طریق پرسش نامه جمع آوری گردید. ازدحام ادراک شده به عنوان یک سازه روان شناختی از طریق فنون خود اظهاری و براساس مقیاس وسک و هبرلین سنجیده شد. برای تعیین ظرفیت تحمل اجتماعی از رویکرد هنجاری و روش تصویری استفاده گردید. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل 273 پرسش نامه، نشان داد که تراکم سایت از آستانه های اجتماعی مطلوب دیدارکنندگان فراتر رفته است. یافته ها مؤید این موضوع بود که شاخص رضایت به تنهایی برای تعیین سطح ظرفیت تحمل اجتماعی کافی نیست. بعلاوه، جایگزینی زمان و بطور مشخص کاهش طول مدت دیدار غالب ترین واکنش رفتاری بود.
۳۸.

تدوین حوزه های راهبردی توسعه مقاصد گردشگری با استفاده از تطبیق تئوریک و کاربردی مدل های چرخه حیات مقصد و شاخص رنجش داکسی مورد شناسی: مصر، فرحزاد، محمد آباد کوره گز؛ ابوزیدآباد، بند ریگ و عشین، ریگ جن، جندق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و آمایش شهری - منطقه ای سال سوم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۹

کلید واژه ها: مدل چرخه حیات ناحیه مقصد باتلر مدل شاخص رنجش داکسی راهبرد توسعه مقصد

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی روش های کمی در جغرافیا
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا رشته های جغرافیای عمومی جغرافیای اوقات فراغت
تعداد بازدید : ۲۲۹۴ تعداد دانلود : ۱۰۸۸
مدل چرخه حیات مقصد گردشگری باتلر، مراحل مختلفی را برای سیر تحول مقاصد قائل است. مقاصد گردشگری بر اساس جایگاهی که در چرخه حیات خود دارند واجد ویژگی­هایی هستند که ­باید در فرایند برنامه­ریزی راهبردی مورد توجه قرار گیرند. در کنار مدل باتلر، مدل شاخص رنجش داکسی نیز با ارائه مراحل مختلف، عکس­العمل­های رفتاری و نگرشی خاصی را برای مقاصد تعریف نموده است. نگارندگان این مقاله با ارائه ماتریسی ترکیبی و یکپارچه، امکان بررسی کیفی محیط فیزیکی، اجتماعی و فرهنگی مقاصد را فراهم ساخته و از سوی دیگر، با ترکیب این ابزارها، زمینه پیش­بینی رفتارها و برخوردهای جامعه محلی را در مقابل تغییرات احتمالی و روند رشد گردشگری و همچنین امکان تدوین حوزه­های راهبردی توسعه گردشگری مقاصد گردشگری را میسر نموده­اند. برای دستیابی به این مهم، چهار گام مشخص طی شده است: 1- شناخت وضع موجود 2- تجزیه و تحلیل 3- سنتز و تلفیق 4- ارائه حوزه­های راهبردی و اولویت­بندی آنها. نتایج بررسی­های صورت گرفته نشان می­دهد که اولویت و ترکیب حوزه­های راهبردی در مراحل مختلف متفاوت است، به طوری که نمونه­های مورد مطالعه مصر- فرحزاد- محمدآباد کوره­گز، عشین-ریگ جن-جندق و ابو ­زید­آباد-بند ریگ با توجه به ویژگی­ها و تطابق آن با ویژگی­های مدل­ها به ترتیب در ابتدای مرحله رشد، اکتشاف و مشارکت (طبق مدل چرخه حیات مقصد) و مرحله بی­تفاوتی و علاقه­مندی (طبق مدل شاخص رنجش داکسی) قرار دارد که متناسب با شرایط آنها، حوزه­های راهبردی مورد نیاز تعریف شده است.
۳۹.

اولویت بندی متغیرهای تأثیرگذار بر ادراک دیدارکنندگان از ازدحام در آبشار مارگون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و آمایش شهری - منطقه ای سال سوم بهار ۱۳۹۲ شماره ۶

کلید واژه ها: ظرفیت تحمل اجتماعی ازدحام ادراک شده کیفیت تجربه تفریحی آبشارمارگون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۶۹ تعداد دانلود : ۶۴۳
عرضه فرصت­های تفریحی با کیفیت یکی از اهداف مهم مدیریت سایت های گردشگری است و سنجش «ظرفیت تحمل اجتماعی گردشگری» از ابزارهای مدیریتی برای نیل به این مقصود می­باشد. به علاوه، ظرفیت تحمل اجتماعی با «ازدحام ادراک شده» توسط دیدارکنندگان ارتباط نزدیکی دارد. مطالعات پیشین نشان داده است که با عبور از آستانه ظرفیت تحمل اجتماعی و نزدیک شدن به وضعیت ازدحام، شاهد افت کیفیت تجربه تفریحی دیدارکنندگان و به دنبال آن کاهش مطلوبیت منبع تفریحی خواهیم بود. در ایران، تاکنون مطالعه ای که به بررسی متغیرهای تأثیرگذار بر ازدحام ادراک شده توسط دیدارکنندگان پرداخته باشد، صورت نگرفته است؛ از این رو هدف از این مطالعه، شناسایی و اولویت بندی این متغیرها بوده است. بدین منظور داده های تحقیق در تعطیلات نوروز 1390، به روش میدانی و از طریق پرسشنامه جمع آوری شد. جامعه آماری این تحقیق گردشگران درون حوزه­ای دیدارکننده از آبشار مارگون بوده است. داده­ها با استفاده از روش های آماری توصیفی- استنباطی تجزیه و تحلیل شدند. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل 273 پرسش نامه، نشان داد که 4 متغیر انتظار فرد از تراکم، کمبود فضای پارکینگ، رفتار سایر دیدارکنندگان و کمبود فضای پیک نیک (به ترتیب) بر ادراک دیدارکنندگان از ازدحام در آبشار مارگون مؤثر بودند. به علاوه، ازدحام ادراک شده در نقاط مختلف سایت تفاوت معناداری نشان داد.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان