حمدالله سجاسی قیداری

حمدالله سجاسی قیداری

مدرک تحصیلی: استادیار جغرافیا، دانشگاه فردوسی مشهد
پست الکترونیکی: ssojasi@um.ac.ir

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۰۱ تا ۱۲۰ مورد از کل ۱۳۰ مورد.
۱۰۱.

بررسی عوامل ساختاری مؤثر در نوآوری در کارآفرینی روستایی (نمونه موردمطالعه: شهرستان فاروج)(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۴ تعداد دانلود : ۲۳۰
اهداف: وجود تنگناهای مرتبط با بخش روستایی به ویژه ضعف در ارتقای توان اشتغال زایی ایجاب می کند که تنها راهکار مؤثر در این زمینه، رونق کارآفرینی ازطریق نوآوری باشد؛ بنابراین، هدف از انجام این پژوهش شناخت عوامل مؤثر در نوآوری در کارآفرینی در شهرستان فاروج است تا از این طریق گامی در مسیر توسعه مناطق روستایی برداشته شود. روش: برای رسیدن به هدف تحقیق، از روش تحقیق ترکیبی (توصیفی-تحلیلی) استفاده شده است. جامعه آماری همه کارآفرینان و نوآوران شهرستان به تعداد 63 نفر بودند که در 10 سال گذشته به عنوان افراد خلاق و نوآور در زمینه کارآفرینی در استان معرفی شده اند. تمام جامعه آماری به صورت تمام شماری در این مطالعه شرکت کردند. برای تحلیل کیفی از دو گروه دیگر شامل 22 استاد خبره دانشگاهی و 21 کارشناس ادارات مرتبط با امور روستایی نیز استفاده شده است. روایی ابزار پژوهش با بهره گیری از نظرهای کارشناسان و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ (898/0= α) تأیید شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی از نرم افزار SPSS و متناسب با مقیاس متغیرها از آزمون های خی دو، فریدمن، تی تک نمونه ای و تحلیل واریانس استفاده شد. نتایج/ یافته ها: براساس نتایج توصیفی پژوهش مشخص شد که شاخص ویژگی های فردی و خانوادگی با آماره 44/3 و شاخص آموزش و پژوهش با آماره 37/3 بیشترین میانگین را به عنوان شاخص های ساختاری نوآوری روستایی داشتند. نتایج آزمون فریدمن برای مقایسه میزان تأثیر و اولویت بندی هریک از شاخص های مؤثر در نوآوری در کل جامعه پاسخگو، نشان دهنده معنا داری آزمون بود؛ درنتیجه، ویژگی های فردی و خانوادگی بالاترین اولویت را دارند. همچنین، نتایج آزمون تی تک نمونه ای مشخص کرد که مقدار تی در تمام شاخص ها و متغیر نوآوری روستایی از مقدار متوسط (یعنی 3) بیشتر است و ویژگی های فردی یکی از شاخص های مهم در نوآوری روستایی است. در انتها براساس نتایج آزمون تحلیل واریانس (آنوا) مشخص شد که بین عوامل مؤثر در نوآوری در فرایند کارآفرینی روستایی تفاوت وجود دارد؛ به طوری که از نظر اساتید «عوامل فراملی و خارجی»، به عقیده کارشناسان «عوامل فراملی و خارجی» و از نظر نوآوران «عوامل فردی» مهم ترین عامل هستند.
۱۰۲.

تحلیل اثرات اجتماعی و اقتصادی یکپارچه سازی اراضی در شهرستان تربت جام مورد: شرکت سهامی زراعی نیل آباد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه کشاورزی توسعه روستایی یکپارچه سازی اراضی شرکت سهامی زراعی تربت جام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۵ تعداد دانلود : ۱۱۶
یکی از ﻣﻬﻤﺘﺮیﻦ ویﮋگی های بخش کشاورزی در ﻣﻨ ﺎﻃﻖ روﺳ ﺘﺎیی ای ﺮان، ﭘﺎییﻦ ﺑﻮدن ﺑﻬﺮه وری ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﻮﻟیﺪ اﺳﺖ. قطعهﻗﻄﻌﻪ ﺑﻮدن اراﺿی زراﻋی از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ در ایﻦ اﻣﺮ می باشد و مناسب ترین راﻫکﺎر، اﺟﺮای ﻃﺮح های یکﭙﺎرﭼﻪ ﺳﺎزی اراﺿی اﺳت. از مهم ترین آثار اجرای طرح های یکپارچه سازی اراضی کشاورزی، آثار اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی است. بر این اساس پژوهش حاضر از نظر روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف، توسعه ای و کاربردی است که به منظور گرد آوری اطلاعات، برحسب مقتضیات پژوهش از مطالعات پیمایشی و کتابخانه ای استفاده شده است. جامعه ی آماری تحقیق شامل 1448 خانوار سهام دار شرکت سهامی زراعی نیل آباد تربت جام است که با استفاده از فرمول کوکران 174 سهام دار به عنوان نمونه انتخاب و مورد پرسش گری واقع شدند. داده ها و اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از روش های آمار استنباطی و توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. با توجه به نتایج حاصل از تحقیق، در بُعد اجتماعی- فرهنگی، شاخص افزایش دانش کشاورزان با میانگین 93/3 و در بعد اقتصادی- معیشتی، شاخص هزینه مصرف آب، با میانگین 82/3 نسبت به سایر شاخص ها افزایش معناداری را نشان می دهد. به طور کلی میانگین اثرات یکپارچه سازی اراضی در قالب شرکت سهامی 47/3 است که بالاتر از میانگین عددی 3 و در حد متوسط تا مطلوب ارزیابی گردیده است. بنابراین شرکت سهامی زراعی نیل آباد در بهبود شرایط اقتصادی و اجتماعی سهام داران تاثیر نسبتاً مثبتی داشته است. با اینحال، با گذشت ۵۰ سال از فعالیت شرکت، اکنون پایین رفتن سطح آب های زیر زمینی، عدم وجود صنایع مکمل در زنجیره تولیدی، افزایش اعضای اولیه از ۲۷۶ نفر به حدود ۲۰۰۰ نفر به عنوان عواید بگیر، عدم رضایت سهام داران از هیات مدیره شرکت سهامی زراعی، مهم ترین مسائل شرکت از دیدگاه مدیران و سهام داران است.
۱۰۳.

تحلیل رابطه اشتغال زودرس با سطح توسعه انسانی در استان های ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اشتغال زودرس توسعه انسانی امید به زندگی تولید ناخالص داخلی سواد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۴ تعداد دانلود : ۹۲
اشتغال زودرس، هنگامی که جسم و روان کودکان و نوجوانان در حال رشد است و باید همه آنها تحصیل کنند و آموزش ببینند، آثار زیان باری را به جامعه تحمیل می کند؛ ضمن اینکه بسته به شدت آن نشانه بارز میزان فقر و فلاکت به ویژه در کشورهای در حال توسعه است. با توجه به اهمیت موضوع، تحلیل تفاوت های فضایی این پدیده ناخوشایند در مقیاس استانی و تبیین رابطه آن با سطح توسعه انسانی و شاخص های سه گانه آن یعنی سرانه تولید ناخالص داخلی، سواد و امید به زندگی، هدف این پژوهش است. روش پژوهش حاضر، توصیفی تحلیلی و مقایسه ای رابطه ای است. بعضی از شاخص های پژوهش براساس داده های سرشماری سال 1395 محاسبه شده اند. شاخص میزان زوداشتغالی، نسبت اشتغال در سنین 10- 14 سال و 15- 19 سال به کل جمعیت آنها و شاخص توسعه انسانی براساس فرمول سازمان ملل متحد، ترکیبی از سواد، تولید ناخالص داخلی و امید به زندگی است. تحلیل شاخص های پژوهش در نرم افزار SPSS نشان می دهد بین میزان اشتغال زودرس با دو شاخص سرانه تولید ناخالص داخلی و سواد در سطح معناداری 05/0، رابطه معکوسی وجود دارد، ولی رابطه مزبور با شاخص امید به زندگی در سطح 08/0 تأیید شده است. می توان ادعا کرد در مناطقی که سطح سواد پایین تر است، سطح تولید ناخالص هم پایین تر است و زوداشتغالی رواج بیشتری دارد؛ بنابراین برای کمینه سازی پدیده نامطلوب زوداشتغالی، لازم است به سطح باسوادی و سرانه تولید داخلی به ویژه در مناطق شرقی و شمال غربی کشور توجه بیشتری شود. شکل های جغرافیایی در محیط نرم افزار ARC GIS، شکاف فضایی بین دو پهنه بحرانی مناطق شرقی- شمال غربی با سایر مناطق کشور را ارائه داده اند.
۱۰۴.

Spatial Analysis of Tourism Development Potential of Tourism Destination Villages (Case Study: Mashhad Tourism Sphere of Influence)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: Ecological potential Tourism capacity Village Tourism Sphere Influence Mashhad

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹ تعداد دانلود : ۱۰۶
Purpose - Today, tourism is mentioned as a suitable approach for socio-economic and physical development in rural areas. Therefore, rural areas have capabilities and potentials in terms of tourist attractions; however, not all areas have the same capabilities for development. The purpose of this study is to evaluate the ecological potential of the study area and to find the relationship and alignment between tourism capacity and ecological potential in rural areas of Mashhad tourism sphere of influence. Design/methodology/approach - The present theoretical study was conducted with applied purposes using the descriptive-analytical method. GIS and SPSS software and CoCoSo multi-criteria decision-making model were used to analyze the data. Findings- According to research findings the most influential indicator was the distance to tourism water resources and the least influential indicator was the distance to fault. Therefore, the highest ecological potential belongs to the foothill villages of the study area. Also, in terms of tourism capacity, the most effective factors have been the natural attractions of the village and its suburbs and the quality of village road. Original/value - On this basis, the highest tourism potentials belong to villages of Pivehzhan, Virani, and Radkan, respectively. According to the results of the study there is a significant positive relationship between ecological potential of the studied villages and their tourism capacity and there is no relationship between the number of tourists and ecological potential of the studied villages.
۱۰۵.

تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه کسب وکارهای خانوادگی زنان روستایی (مطالعه موردی: شهرستان فاروج)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه کارآفرینی کارآفرینی زنان کسب و کار خانگی زنان روستایی شهرستان فاروج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹ تعداد دانلود : ۴۸
زنان به عنوان نیمی از جامعه انسانی، می توانند منشأ تحولات بزرگی در زمینه های ایجاد کسب و کارها بوده و عامل تولید ثروت و ایجاد اشتغال باشند. کسب وکارهای خانوادگی به عنوان یکی از گونه های کارآفرینی محلی و در سطح خرد می باشد که زنان به ویژه در مناطق روستایی می توانند راه اندازی کنند؛ اما باید توجه داشت که راه اندازی کسب وکار در مقیاس محلی مانند روستاها، متأثر از عوامل متعددی می باشد که اجازه راه اندازی راحت کسب و کارها توسط زنان را نمی دهد. لذا هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی عوامل مؤثر بر توسعه کسب وکارهای خانگی زنان روستایی می باشد. تحقیق حاضر به لحاظ روش، توصیفی- تحلیلی و ازلحاظ هدف، کاربردی است. نحوه جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه) در قالب دو گروه زنان دارای کسب وکار و بدون کسب وکار انجام شده است. جامعه آماری تحقیق شامل زنان دارای کسب وکار روستایی و بدون کسب وکار می باشد. حجم نمونه به صورت هدفمند و تمام شماری 186 زن در دو گروه انتخاب گردید. یافته های به دست آمده نشان می دهد که بر اساس نتایج آزمون T، در گروه زنان دارای کسب و کار شاخص های حمایت مالی خانواده، تجربه کاری، شاخص صدور آسان مجوز مشاغل و در دسترس بودن انشعابات آب، برق و گاز در توسعه کسب و کارها تأثیرگذار می باشد؛ اما از دیدگاه زنان بدون کسب و کار، شاخص هایی مانند نزدیکی به راه های ارتباطی و نبود بروکراسی در توسعه کسب وکارهای زنان می تواند تأثیرگذار باشد.
۱۰۶.

بررسی اثرات نوسازی کالبدی بر کیفیت محیط روستایی. مورد مطالعه: دهستان طوس و میان ولایت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نوسازی کالبدی کیفیت محیطی مناطق روستایی دهستان های میان ولایت و طوس مدل خاکستری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷ تعداد دانلود : ۵۸
در دهه های اخیر ضرورت توجه به کیفیت زندگی روستاییان در برنامه ریزی کلان از یک سو و افزایش آسیب های ناشی از مخاطرات طبیعی از سوی دیگر زمینه ساز توجه به برنامه ریزی کالبدی در سکونتگاههای روستایی کشور شده است، اما نکته مهم این است که بافت کالبدی روستاها به جهت سابقه تاریخی آن ها دچار فرسودگی است که در اغلب موارد همخوان با شرایط زندگی کنونی روستاییان نبوده است؛ لذا بازسازی کالبدی از جمله برنامه های مهم روستایی است که در حال حاضر در اغلب روستاها در حال انجام است و می تواند اثرات متعددی بر کیفیت محیط زندگی روستاییان داشته باشد. از این رو هدف این پژوهش، بررسی اثرات نوسازی کالبدی بر کیفیت محیطی مناطق روستایی در دهستان های میان ولایت و طوس شهرستان مشهد است. روش شناسی تحقیق، توصیفی- تحلیلی است و به صورت کتابخانه ای و میدانی انجام شده است. با استفاده از روش پیمایشی در قالب 113 پرسش نامه خانوار، به بررسی 9 روستا از دهستان های میان ولایت و طوس شهرستان مشهد پرداخته شده است. نتایج حاصل از آزمون t، نشان داد که در بین مؤلفه های کیفیت محیطی، مؤلفه فرمی و شاخص های مربوط به آن بیشترین میانگین (38/3) را دارد و بعد از آن به ترتیب مؤلفه عملکردی با 26/3، مولفه زیست محیطی با 04/3 و مؤلفه معنایی با 86/2 در رده های بعدی قرار گرفته اند؛ همچنین نتایج رگرسیون نشان داد که مؤلفه زیست محیطی اثرات نوسازی کالبدی در شرایط موجود با ضریب تأثیر 355/0، بیشترین میزان اثر را بر کیفیت محیطی روستا دارد و مؤلفه فرمی با 204/0 کمترین میزان اثرگذاری را بر کیفیت محیط روستا دارد؛ همچنین با استفاده از مدل خاکستری، اولویت بندی روستاها از نظر بیشترین اثرگذاری طرح نوسازی بر آن ها انجام گرفت که براساس آن روستای ناظریه با ضریب 839/0 رتبه اول و بهترین وضعیت را نسبت به روستاهای دیگر داراست و روستای خرابه امین با ضریب 509/0 آخرین رتبه را به خود اختصاص داده است. در نهایت، جهت افزایش کیفیت محیطی روستاها از طریق نوسازی کالبدی می توان گفت که توجه به مولفه عملکردی- کارکردی و همچنین زیست محیطی در اجرای طرح ها ضروری است. در واقع باید در بعد اجرایی از تمرکز بر مولفه فرمی کاست و  بیشتر به جنبه های عملکردی و زیست محیطی توجه کرد.
۱۰۷.

ارزیابی و اولویت بندی عوامل موثر بر جریان های جذب گردشگری روستایی (مورد مطالعه: حوزه نفوذ گردشگری شهر مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه گردشگری گردشگری روستایی جریان گردشگری حوزه نفوذ گردشگری شهر مشهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۱ تعداد دانلود : ۷۰
جریان گردشگری نشان دهنده جابجایی فضایی گردشگران در یک منطقه است در عین حال نیز توزیع فضایی گردشگران در سراسر مقصدهای گردشگری تحت تاثیر عوامل زیادی است. بنابراین شناخت مهمترین این عوامل بر توسعه گردشگری کمک می کند. از این رو در تحقیق حاضر هدف اصلی شناسایی مهمترین عوامل موثر بر جریان های جذب گردشگری روستایی بوده است. پژوهش از نظر روش شناسی توصیفی- تحلیلی و از لحاظ هدف، از نوع کاربردی است. افرد نمونه تحقیق شامل 30 متخصص در حوزه گردشگری بوده که به روش گلوله برفی انتخاب شده اند. منطقه مورد مطالعه مقاصد گردشگری روستایی در حوزه نفوذ گردشگری مشهد بوده است. برای تحلیل یافته ها از نرم افزار spss، معادلات ساختاریPLS و مدل تصمیم گیری چند معیاره DFAHP استفاده شده است. در تحقیق حاضر متغیر جریان های جذب گردشگری با استفاده از 7 عامل در قالب 31 مؤلفه مورد مطالعه قرار گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که بیشترین میانگین به شاخص دسترسی پذیری بامیانگین 82/3 تعلق دارد. همچنین بررسی عوامل نشان داد که مولفه های کیفیت دسترسی پذیری، امکانات اقامتی و قابلیت دسترسی پذیری در اولویت اول تا سوم اثرگذاری بر ایجاد و تقویت جریان های جذب گردشگری قرار دارد.
۱۰۸.

Analysis of the Impact of Environmental Unsustainability on Social Unsustainability in Iran: Tensions and Social Damages Caused by Drought in Rural Areas(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: Environmental Crisis Environmental Changes Social Unsustainability Social Stress Drought rural communities

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷ تعداد دانلود : ۹۳
Purpose- Social sustainability, especially in rural areas, is one of the most important goals of policymakers, planners and managers. However, social sustainability in local communities, such as villages, can be challenged through environmental instabilities. Accordingly, the purpose of this study is to analyze the tensions and social dangers in rural areas of Neyshabur, one of the provinces of Iran. Design/methodology/approach- In order to measure the relationship between the independent variable of drought and the dependent variable of social tension, 24 variables were identified in the context of drought, existing tensions and social damage caused by water scarcity in the study area. The required information was collected from documentary studies and also through interviews and questionnaires. One-sample t-test, Pearson correlation, single-variable regression, and VIKOR model were used to analyze the data. Findings- The results show that there is a relationship between water deficit deduced from drought and 22 social unsustainability variables. Based on the results of the regression test and the amount of obtained beta, respectively, the greatest effects of water shortages deduced from drought was on intensifying rural poverty (0.932), increasing living expenses (0.931), and the destruction of small crop and small cultivation (0.924). Also, the results of the VIKOR model showed that there is a difference between the studied villages in terms of the severity of social tensions. Originality/value- This study has been promising to focus on the effects of drought and water scarcity as an environmental unsustainability in shaping and exacerbating tensions and social injuries. Therefore, the results of this study can be effective in recognizing the social impacts of environmental changes in geographical areas and countries facing environmental changes.
۱۰۹.

ارزیابی جایگاه گردشگری بافت تاریخی شهر یزد در روند مدل تخریب خلاق(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تخریب خلاق گردشگری بافت تاریخی یزد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲ تعداد دانلود : ۸۹
بر اساس الگوی «تخریب خلاق»، وقتی ثروت در جامعه انباشته و توزیع می شود، آن جامعه باید متحول شده و از شیوه سنتی خود به یک چیز جدید و مناسب تر تبدیل شود تا به مرحله بعدی توسعه برسد. این روند هم خلاقانه و هم مخرب بوده و یک نوسازی پویا است که می تواند ساختار سنتی قدرت و ثروت را پشت سر بگذارد. این تحول بیانگر پیوند میان منابع اقتصادی و تحقیق و پژوهش و عامل حرکت روبه جلو درراه نوآوری و رسیدن به پویایی است.از طریق این مدل می توان جایگاه یک سایت گردشگری را در مراحل پنج گانه آن ارزیابی و به تناسب آن اقدام به برنامه ریزی نمود. پژوهش ازنظر هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت، اسنادی پیمایشی است. گردآوری داده ها با استفاده از بازدید میدانی و پرسشنامه صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش، ساکنان بافت تاریخی شهر یزد می باشد. تعداد 380 نفر به عنوان نمونه بر اساس فرمول کوکران و به شیوه طبقه ای تصادفی انتخاب و مورد آزمون قرارگرفته است. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS صورت گرفته و درنهایت نتایج با بررسی تطبیقی مراحل و خصوصیات مدل تخریب خلاق استخراج گردیده است. بر اساس تحلیل های صورت گرفته، میزان رضایتمندی ساکنان از گردشگری و فعالیت های مرتبط در حد بالا بوده اما نگرانی آن ها از ناهنجاری های به وجود آمده مشهود می باشد. با توجه به حمایت هایی که از خلاقیت و کارآفرینی صورت گرفته، میزان سرمایه گذاری ها افزایش یافته و در جهت تلفیق کاربری های سنتی و مدرن می باشد. بر اساس یافته های تحقیق، محدوده موردمطالعه در مرحله کالای پیشرفته قرار داشته که می بایست برنامه ریزان به ویژگی های این مرحله توجه نموده و راهبردها و اهداف متناسب با آن تعیین نمایند.
۱۱۰.

گونه شناسی تقاضای محصول و خدمت در گردشگری کشاورزی از سوی گردشگران (منطقه مورد مطالعه روستاهای شهرستان محلات)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگری کشاورزی خدمات گردشگری محصول گردشگری گونه شناسایی تقاضا شهرستان محلات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵ تعداد دانلود : ۶۲
گردشگری کشاورزی یک فعالیت اقتصادی و تجاری است که خدمات و محصولات کشاورزی را برای گردشگران فراهم می آورد. بنابراین یکی از عوامل موثر بر توسعه گردشگری کشاورزی، توجه به تقاضای گردشگران در حوزه گردشگردی کشاورزی است. لذا بررسی دقیق و شناسایی ویژگی ها و ترجیحات گردشگران دارای اهمیت می باشد. براین اساس هدف از پژوهش حاضر بررسی گونه شناسی تقاضای گردشگری کشاورزی است. بلحاظ روش شناختی پژوهش حاضر از نوع توصیفی– تحلیلی می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل گردشگرانی هستند که از روستاهای منطقه موردمطالعه بازدید کرده اند. با استفاده از فرمول کوکران با خطای 0.07 درصد حجم نمونه گردشگران 196 نفر بدست آمد. نتایج حاصل از آزمون t، نشان می دهد که میانگین تمام گونه های تقاضای گردشگری کشاورزی بیشتر از مقدار آزمون شده می باشد. بنابراین گونه های تقاضای گردشگری کشاورزی در وضعیت مناسبی قرار دارد. نتایج حاصل آزمون فریدمن نشان می دهد که بیشترین تقاضای محصول گردشگری مربوط به استراحت، آب و هوای مطلوب، رضایتمندی از سفر، چشم اندازهای کشاورزی و پیاده روی در مزارع می باشد. همچنین نتایج حاصل آزمون کروسکال والیس حاکی از این است که روستای عیسی آباد در گونه تجربه کشاورزی رتبه 1، تفریح کشاورزی رتبه 1 و روستای سعادت آباد در گونه تفریح کشاورزی دارای رتبه 1 و فروش کشاورزی رتبه 1 را دارند.
۱۱۱.

ارائه مدل تحلیل رتبه پایداری در نواحی روستایی (مطالعه موردی: بخش سربند استان مرکزی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه پایدار روستایی روش الکتره روستاهای بخش سربند فرایند شبکه ای تحلیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶ تعداد دانلود : ۵۰
   مدیریت و برنامه ریزی توسعه پایدار روستایی یکی از اساسی ترین و مهم ترین پیش ران های نیل به برقراری عدالت فضایی محسوب می شود؛ زیرا به واسطه تعادل در توزیع فضایی پیش شرط های توسعه پایدار روستایی، استفاده بهینه از منابع، رفاه اجتماعی و رشد اقتصادی روستاها آسان تر صورت می گیرد. بر این اساس بررسی و تحلیل تغییرات فضایی رتبه و سطح پایداری در مناطق روستایی به عنوان یک ضرورت مهم در فرایند تصمیم سازی و برنامه ریزی روستایی برای کاهش میزان ناپایداری روستاها و باز جهت گیری سیاست ها و برنامه های توسعه به شمار می آید. بدین اعتبار، هدف اساسی مقاله حاضر بررسی نحوه رابطه شاخص های مختلف توسعه پایدار روستایی و ارائه مدل مطلوب رده بندی پایداری در قلمرو حوزه ی روستایی بخش سربند از شهرستان شازند در استان مرکزی می باشد. برای دستیابی به این هدف از روش تحقیق توصیفی و تحلیلی با استفاده از داده های پرسشنامه ای، نظرات خبرگان و تکنیک دیماتل، ANP و ELECTERE3 در محیط نرم افزاری ARC GIS استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که براساس معیارها و محاسبات انجام شده به ترتیب روستای ده کوثر در رتبه اول، روستای لوزدرعلیا در رتبه دوم و روستای قاییدان در رتبه سوم قرار دارند. همچنین روستای وزمستان علیا از پایین ترین سطح پایداری برخوردار می باشد.
۱۱۲.

تأثیر تحولات کالبدی-فضایی سکونتگاه های روستایی پیرامون کلان شهر مشهد بر کیفیت زندگی روستاییان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحولات کالبدی - فضایی سکونتگاه های روستایی کیفیت زندگی رگرسیون موزون جغرافیایی مشهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴ تعداد دانلود : ۵۷
روش تحقیق در پژوهش حاضر توصیفی - تحلیلی و نوع آن ازنظر هدف، بنیادی است. برای جمع آوری اطلاعات از روش های اسنادی و میدانی استفاده شده است. جامعه نمونه 28 روستای بالای 20 خانوار در مجموعه شهری مشهد می باشد که از طبقات مختلف جمعیتی و فواصل متفاوت با شهر مشهد انتخاب شدند. از مجموع 20083 خانوار در نقاط روستایی نمونه، با فرمول کوکران، حجم نمونه 377 خانوار به دست آمده این افراد با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. برای آزمودن مدل مفهومی پژوهش و بررسی تأثیر تحولات کالبدی-فضایی بر کیفیت زندگی از تکنیک حداقل مربعات جزئی و از نرم افزار Smart PLS، استفاده گردید. با توجه نتایج، ضرایب t بین متغیرهای اصلی پژوهش، بالای 58/2 بوده یعنی رابطه معنادار و مستقیم است؛ بدین ترتیب تحولات کالبدی- فضایی سکونتگاه های روستایی بر کیفیت زندگی روستاییان تأثیر مثبت و معناداری دارد که مقدار R2 نشان می دهد 4/96 درصد کیفیت زندگی با تحولات کالبدی- فضایی تبیین شده و تحولات فضایی با ضریب 97/0، تأثیر بیشتری بر کیفیت زندگی روستاییان داشته است. نتایج تحلیل فضایی با استفاده از مدل GWR مشخص نمود که ضریب تأثیر تحولات کالبدی- فضایی بر کیفیت زندگی روستایی در روستاهای شرقی ازجمله شرشر، سالارآباد، حسین آباد گزیند، شورک صبوری به حداکثر خود میرسد و درمجموع حدود 84/30 درصد روستاها و 74/34 درصد جمعیت روستایی منطقه موردمطالعه در پهنه تأثیرگذاری 928/0 تا 943/0 قرار دارند که 11 روستای نمونه نیز در این پهنه قرارگرفته اند.
۱۱۳.

سنجش و اولویت بندی راهبردهای توسعه کارآفرینی اکوتوریسم در مناطق روستایی - مطالعه موردی: روستاهای گردشگری رود دره ای استان تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کارآفرینی گردشگری روستایی کارآفرینی اکوتوریسم مدل SWOT و QSPM استان تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲ تعداد دانلود : ۶۴
اکنون خلاقیت و نوآوری در حال تبدیل شدن به ارکان اصلی توسعه پایدار است. در این راستا کارآفرینی روستایی، بویژه در بخش گردشگری و اکوتوریسم می تواند با شناسایی مزیت ها، محدودیت ها و ضعف ها و قوت های گردشگری و اکوتوریسم روستایی براساس برنامه ریزی راهبردی مناسب به توسعه اقتصادی روستایی در کنار سایر ابعاد کمک کند. این امر به ویژه در مناطق روستایی حاشیه کلانشهر ها به دلیل نرخ بالای مراجعه گردشگران شهری به مناطق با جاذبه های اکوتوریستی روستایی بیش از پیش اهمیت می یابد. بر این اساس سوال کلیدی این است که راهبردهای مناسب جهت توسعه کارآفرینی گردشگری و اکوتوریسم در مناطق روستایی رود دره های استان تهران چگونه می باشد؟ به این منظور مقاله حاضر با استفاده از روش پیمایشی و مطالعات میدانی در دو سطح صاحبان کسب و کارها و روستاییان با مدل SWOC(SWOT) به ارائه راهبرد کانونی در جهت توسعه کارآفرینی گردشگری و اکوتوریسم در مناطق روستایی پرداخته است و نتایج نشان دهنده این است که راهبردهای توسعه کارآفرینی اکوتوریستی در دو سطح صاحبان کسب و کارها و روستاییان به طور کلی، جهت گیری عمده در وضع موجود به سوی راهبرد تدافعی بوده اما برای دستیابی به جایگاه مطلوب در توسعه کارآفرینی اکوتوریستی نیاز به اتخاذ راهبرد جهشی تهاجمی می باشد. همچنین نتایج ارزیابی راهبردهای تدوین شده بر اساس روش QSPM نشان می دهد که راهبرد ارائه منابع و تسهیلات مالی و اعتباری کم بهره به روستاییان برای راه اندازی کسب و کارهایی در حوزه گردشگری روستایی با مجموع نمره جذابیت 078/3 دارای بالاترین اولویت به لحاظ برنامه ریزی برای توسعه کارآفرینی اکوتوریستی در منطقه می باشد.
۱۱۴.

ارزیابی فرایند توسعه گردشگری روستاهای تاریخی- فرهنگی با استفاده از مدل چرخه حیات گردشگری مقصد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه پایدار گردشگری روستایی چرخه ی حیات روستاهای تاریخی - فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰ تعداد دانلود : ۳۸
امروزه توسعه پایدار گردشگری به عنوان موتور محرک توسعه و عاملی جهت بهبود کیفیت زندگی جوامع درحال توسعه تلقی می شود. این در حالی است که این جوامع و مقاصد گردشگری آنها در زمان های مختلف دچار تحولاتی بنیادی می گردند که ممکن است به توسعه یا افول دائمی گردشگری در آن مقاصد منجر شود. بنابراین شناخت چرخه ی عمر مقاصد گردشگری می تواند به مدیران و برنامه ریزان در رونق بخشی به توسعه پایدار گردشگری کمک کرده و از زوال و ناپایداری گردشگری جلوگیری کند. از این رو، مقاله حاضر درصدد پاسخگویی به این سوال کلیدی است که مناطق روستایی با پتانسیل گردشگری تاریخی- فرهنگی بر اساس مدل ارزیابی چرخه ی حیات در چه مرحله از توسعه قرار دارند؟ بدین منظور مقاله با هدف توسعه روش عملی ارزیابی و سنجش مراحل توسعه مقاصد گردشگری در 7 روستای تاریخی- فرهنگی کشور در یک محدوده زمانی مشخص و با استفاده از روش شناسی توصیفی- تحلیلی و پیمایش و نظر خواهی از مردم، مسولان و گردشگران به ارزیابی و اندازه گیری در روستاهای مورد مطالعه پرداخته است. برای تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده از روش های تحلیل کمی و کیفی در چارچوب مراحل چرخه ی حیات گردشگری استفاده شده است. نتایج به دست آمده بیانگر این مطلب است که در مجموع روستاهای مورد مطالعه بر اساس گام های شش گانه مدل چرخه ی حیات، با میانگین کل امتیاز 444/0 در مرحله درگیری و گذار به مرحله توسعه می باشند. لذا فرایند گردشگری در روستاهای مورد مطالعه با افزایش فعالیت های گردشگری همراه است که در صورت مدیریت و برنامه ریزی مناسب می توان از اثرات ناپایدار گردشگری در این روستاها کاسته و به تداوم حیات گردشگری روستایی کمک کرد.
۱۱۵.

کسب و کارهای مسئولانه: سنجش سطح مسئولیت پذیری زیست محیطی صاحبان اقامتگاه های بوم گردی، مطالعه موردی: خراسان رضوی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه گردشگری مسئولیت پذیری کسب و کار گردشگری گردشگری مسئولانه اقامتگاه بوم گردی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰ تعداد دانلود : ۸۲
صاحبان اقامتگاه های بوم گردی به عنوان متولیان اصلی امر گردشگری مسئولیت های زیادی در کسب و کار و ارائه خدمات منطبق با استانداردهای زیست محیطی به گردشگران دارند. بر این اساس هدف این مطالعه بررسی مسئولیت پذیری زیست محیطی صاحبان اقامتگاه های بوم گردی روستایی می باشد. بنابراین جامعه آماری در پژوهش حاضر 27 صاحب اقامتگاه بوم گردی در استان خراسان رضوی می باشد. پژوهش از نظر هدف کاربردی و به لحاظ روش انجام توصیفی تحلیلی است. نتایج نشان داد که بطور کلی مسئولیت پذیری زیست محیطی در بین صاحبان اقامتگاه های بوم گردی مورد مطالعه از سطح ایده آلی(بالاتر از سطح متوسط 3) برخوردار است. بر اساس نتایج t دو نمونه ای مشخص شد توجه صاحبان اقامتگاه ها به روستاییان نسبت به گردشگران بیشتر بوده است. همچنین بر طبق آزمون همبستگی مشخص شد بین مسئولیت پذیری زیست محیطی و میزان اشتغال ایجاد شده، درآمد، تعداد گردشگران و درجه اقامتگاه ارتباط معنادار وجود دارد. در نهایت در آزمون رگرسیون خطی مشخص شد که متغیرهای سن، تحصیلات و سطح درآمد صاحبان اقامتگاه های بوم گردی بر میزان مسئولیت پذیری زیست محیطی آن ها اثرگذار بوده است.
۱۱۶.

استخراج تجربیات بیادماندنی گردشگران از مقاصد گردشگری روستایی (مورد مطالعه: شهرستان های مشهد، نیشابور و طرقبه شاندیز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مقاصد گردشگری روستایی تجربیات بیادماندنی روش زیمت شهرستان های مشهد نیشابور و طرقبه شاندیز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰ تعداد دانلود : ۷۴
گردشگران در هنگام سفر، بدنبال کسب تجربیات بیادماندنی هستند و اغلب تصمیمات آن ها تحت تاثیر همین تجربیاتی که از مقصد کسب کرده اند، قرار میگیرد. ازاین رو با هدف استخراج تجربیات بیادماندنی گردشگران از مقاصد روستایی از رویکرد شناختی زیمت استفاده شد. براساس اشباع نظری با 35 نفر از گردشگرانی که به روستاهای گردشگری شهرستان های مشهد، نیشابور و طرقبه شاندیز سفر کرده و درگیری ذهنی بیشتر از 83 با این مقاصد داشتند، مصاحبه صورت گرفت. به طورکلی 9 سازه پایه و 11 سازه نهایی استخراج گردید، پرتکرارترین سازه پایه، «چشم انداز طبیعی و بکر روستا» بود که تجربیات بیادماندنی مانند «سکوت و آرامش»، «احساس شادابی و رهایی» و «لذت بخش بودن» را در گردشگران ایجادکرده است. ادبیات نظری در زمینه تجربیات بیادمادندنی از مقاصد روستایی بسیار محدود می باشد، لذا این مطالعه درک جدیدی در رابطه با نحوه شکل گیری تجربیات بیادماندنی از مقاصد روستایی ارائه می دهد که مورداستفاده مدیران مقاصد روستایی برای جلب وفاداری و جذب بیشتر گردشگران قرارمی گیرد.
۱۱۷.

ارزیابی شاخص های برنامه ریزی فضایی توسعه پایدار مقصدهای گردشگری روستایی در شرق استان مازندران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برنامه ریزی فضایی توسعه پایدار مقصدهای گردشگری روستایی شرق استان مازندران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷ تعداد دانلود : ۵۲
برنامه ریزی فضایی یکی از رویکردهایی که می تواند در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زیست محیطی و سیاسی گردشگری موثر واقع شود و مانند یک سیستم بر یک منطقه تسلط پیدا کند و از آن به عنوان راهبردی اساسی یاد شود. پژوهش حاضر به دنبال ارزیابی شاخص های برنامه ریزی فضایی توسعه پایدار مقصدهای گردشگری روستایی در شرق استان مازندران است. این پژوهش دارای هدف کاربری است، با روش توصیفی- تحلیلی و از ابزار پرسشنامه استفاده شده است و روایی آن بوسیله(منابع مورد بررسی، استاتید دانشگاه) تائید شد. تجزیه و تحلیل داده-ها با آزمون های آماری(t تک نمونه ای، همبستگی پیرسون؛ رگرسیون چند متغیره و تحلیل مسیر) انجام شد. یافته های تحقیق نشان داد که متغیرهای اقتصادی و اجتماعی وضعیت نسبتاً مطلوبی دارند. برازش مدل رگرسیونی نشان می دهد که 53 درصد تغییرات متغیر وابسته توسط متغیر مستقل تبیین می شود. از دیدگاه مردم محلی و گردشگران در سطح (05/0) رابطه معنی داری در تمامی متغیرها وجود دارد. از دیدگاه کارشناسان به جزء رابطه بعد انسان با ابعاد فعالیت و مکان در تمامی ابعاد مورداستفاده رابطه معنی داری وجود دارد. بنابراین از نظر سه گروه مورد بررسی فرضیه اول رد و فرضیه دوم تائید می شود.
۱۱۸.

تحلیل موانع گرایش زنان روستایی به مشارکت در مدیریت اجرایی روستاها (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه روستایی مدیریت روستایی مشارکت زنان شهرستان زنجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳ تعداد دانلود : ۶۹
در سال های اخیر، توجه به مشارکت زنان روستایی در مدیریت روستایی اهمیت زیادی یافته است؛ با وجود این، ورود زنان به عرصه مدیریت روستایی با کندی چشمگیری مواجه است؛ ازاین رو هدف این پژوهش، تحلیل موانع گرایش زنان روستایی به مشارکت در مدیریت اجرایی روستا یی در شهرستان زنجان است. نوع تحقیق کاربردی و روش مورد استفاده شده توصیفی و تحلیلی است و برای گردآوری داده ها از روش های اسنادی و میدانی بهره گرفته شد. جامعه آماری این تحقیق در دو سطح مردم محلی (267نفر نمونه) و مدیران محلی (28 نفر) در نظر گرفته شد. نتایج آزمون فریدمن نشان داد، از دیدگاه مردم محلی، موانع نهادی و سازمانی با میانگین رتبه ای 3/32و موانع اقتصادی-مالی با 2/72 بیشترین و کمترین رتبه را به خود اختصاص دادند. از طرف دیگر، دیدگاه مدیران محلی نشان داد، موانع نهادی و سازمانی با میانگین رتبه ای 3/47 و موانع اطلاعاتی و ارتباطی 2/57 بیشترین و کمترین رتبه را در موانع مشارکت زنان در مدیریت اجرایی روستاها به خود اختصاص دادند. نتایج آزمون تحلیل عاملی نشان داد، از دیدگاه مردم محلی، عامل های فردی و شخصیتی، محیط اجتماعی و فرهنگی، نهادی و سازمانی، اطلاعاتی و ارتباطی و اقتصادی و از دیدگاه مدیران محلی ، عوامل محیط اجتماعی و فرهنگی، فردی و شخصیتی، نهادی و سازمانی، اطلاعاتی و ارتباطی و اقتصادی-مالی مهم ترین موانع مشارکت اجرایی زنان بودند. نتایج نشان داد، موانع بسیاری در تمایل به گرایش زنان روستایی به مشارکت در مدیریت اجرایی روستاها وجود دارد و یافته های تحقیق آن را تأیید می کند.  
۱۱۹.

تحلیل میزان رضایتمندی روستاییان از عملکرد نهاد خیریه ای امام علی (ع) در نواحی روستایی شهرستان قائن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رضایتمندی عملکرد نهاد خیریه خیریه امام علی (ع) شهرستان قائن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳ تعداد دانلود : ۵۹
توسعه فعالیت های خیریه ای در راستای محرومیت زدایی مناطق روستایی، هنگامی محقق می شود که روستاییان از عملکرد خیریه ها رضایت مطلوب داشته باشند؛ زیرا رضایتمندی مطلوب روستاییان، عامل اصلی در افزایش کارایی و بهبود کیفیت خدمات ارائه شده در نواحی روستایی است. در این راستا، مطالعه حاضر به ارزیابی و تحلیل میزان رضایتمندی روستاییان از عملکرد نهاد خیریه ای امام علی(ع) در قالب شاخص ها و متغیرهای سنجش فعالیت های توسعه ای نهاد خیریه و شاخص های رضایتمندی از عملکرد نهاد خیریه در بین 319 سرپرست خانوار روستاهای تحت پوشش خیریه امام علی(ع) شهرستان قائن در استان خراسان جنوبی با استفاده از پرسش نامه پرداخته است. یافته های تحقیق بیانگر این است که بیشترین میزان رضایتمندی مردم از عملکرد خیریه امام علی (ع) متعلق به شاخص احترام و ارزش یکسان قائل شدن در ارائه خدمات برای روستاییان با میانگین 4.30 می باشد. کمترین میزان رضایتمندی به شاخص حضور مستمر مسئولان خیریه امام علی (ع) در روستاها با میانگین 3.36 تعلق دارد. جهت رتبه بندی روستاهای مورد مطالعه در زمینه شاخص های رضایتمندی و ابعاد توسعه، از مدل MARCOS استفاده شده است. بر این اساس، بهترین روستاها در هر دو زمینه به ترتیب متعلق به بخش آباد و خرم آباد و بدترین روستا در هر دو زمینه متعلق به چدان می باشد. طبقه بندی :JEL H83, Z18
۱۲۰.

ارزیابی مدیریت محلی در مناطق روستایی با شاخص های حکمروایی مطلوب. نمونه موردی: روستاهای توابع شهرستان چناران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت روستایی شورا و دهیار حکمروایی روستایی مشارکت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲ تعداد دانلود : ۵۶
مدیریت به عنوان ابزار مهم برنامه ریزی، سازماندهی و کنترل امور می باشد که در مقیاس های مختلف برنامه ریزی مورد توجه می باشد. در این ارتباط در مقیاس محلی، نقش مدیریت روستایی برای رسیدن به اهداف برنامه ریزی و توسعه روستایی مطلوب قابل توجه می باشد. رویکردهای مختلفی در زمینه مدیریت روستایی وجود دارد که یکی از جدیدترین و مهمترین آنها، حکمروایی مطلوب و خوب روستایی می باشد. بر این اساس هدف این پژوهش بررسی و تحلیل وضعیت موجود مدیریت محلی روستاها به لحاظ عملکرد با شاخصهای 9گانه حکمروایی مطلوب است. برای این منظور از روش شناسی توصیفی- تحلیلی، با استفاده از منابع کتابخانه ای و پژوهش میدانی(پرسشنامه) استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق 12 روستا از بخش مرکزی شهرستان چناران می باشد که 144 نفر از طریق روش نمونه گیری کوکران انتخاب و به صورت تصادفی ساده مطالعه شده اند. نتایج آزمون T در ارتباط با مقایسه میانگینها نشان داد که در اکثریت شاخصها(به جز شاخص عدالت) و گویه های مرتبط با آن(به جز سه گویه صدور پروانه برای ساختمانها در روستا، برقراری امنیت برای روستاییان، و اعتماد روستاییان به مدیران محلی) میانگینها کمتر از حد متوسط می باشد. همچنین رابطه همبستگی بین شاخصها نیز نشان داده که از نظر روستاییان تحقق حکمروایی مطلوب در مدیریت روستایی، نیازمند وجود همبستگی بین شاخصها می باشد. اجرای مدل اولویت بندی ویکور برای مشخص کردن بهترین مدیریت روستایی در ارتباط با پیاده سازی اصول حکمروایی مطلوب حاکی از آن است که روستای یوردچوپان رتبه اول و روستای نورالدین رتبه آخر به لحاظ پیاده سازی شاخصهای حکمروایی مطلوب در مدیریت محلی روستا قرار دارند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان