جغرافیا و توسعه ناحیه ای

اهداف: عوامل ژئوپلیتیک ازجمله مهم ترین عوامل مؤثر در سیاست خارجی کشورها هستند. حکومت ها در تصمیم گیری های سیاسی و اتخاذ سیاست خارجی کشورها کم وبیش این عوامل را لحاظ می کنند. این عوامل ژئوپلیتیک بسته به ادراکات و و گرایش ها و شرایط زمانی و چگونگی استفاده مجریان و تصمیم گیران می توانند آثار مثبت یا منفی داشته باشند. برای اینکه بتوان نهایت بهره برداری را از عوامل ژئوپلیتیک کرد و از آن ها برای تقویت و کارآمد کردن سیاست خارجی استفاده کرد، باید در گام نخست عوامل ژئوپلیتیک را شناخت؛ براین اساس، هدف پژوهش حاضر شناخت عوامل ژئوپلیتیک مؤثر در سیاست خارجی است. روش: پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی و از نوع کاربردی است. اطلاعات مربوط به تحقیق به شیوه کتابخانه ای و با استفاده از نظرهای متخصصان از طریق مراجعه به کتب، مقالات و سایت های معتبر اینترنتی گردآوری شده است. یافته ها/نتایج: عوامل ژئوپلیتیک مؤثر در سیاست خارجی از طریق بررسی کارها و نظریه های گذشته شناسایی و معرفی شده اند. بررسی ها نشان دهنده وجود دیدگاه ها و چندگانگی ها و نظریه های متعدد در زمینه عوامل مؤثر در سیاست خارجی هستند. ازسوی دیگر باید توجه داشت که عوامل ژئوپلیتیک به عنوان بستری برای مطالعات کاربردی در حوزه سیاست خارجی هستند که با تبیین یا سنجش تأثیر هریک از عوامل ذکرشده بر سیاست خارجی، به دستگاه دیپلماسی در طراحی و اجرای سیاست خارجی واقع بینانه کمک کند و دستیابی به منافع ملی و امنیت ملی را آسان تر کند. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که عوامل ژئوپلیتیک مؤثر در سیاست خارجی کشورها شامل 56 عامل است که به هفت بخش شامل عوامل جغرافیایی، جمعیتی، اقتصادی، سیاسی، نظامی، بین المللی و علمی-برنامه ای تقسیم بندی می شود.

اهداف: پژوهش حاضر با هدف کاهش آسیب پذیری جوامع روستایی در برابر پیامدهای ناشی از زلزله با تأکید بر مدیریت ریسک و براساس دیدگاه ساکنان محلی انجام شده است. روش: نوع تحقیق کاربردی است و روش استفاده شده توصیفی- تحلیلی است. برای گرد آوری داده ها از روش های کتابخانه ای و میدانی (پرسش نامه و مصاحبه) استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش خانوارهای ساکن در روستاهای بخش ایزدخواست واقع در شهرستان زرین دشت (استان فارس) تشکیل می دهد که از این میان 350 سرپرست خانوار از طریق فرمول کوکران به روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون های t تک نمونه ای، فریدمن و رگرسیون چندمتغیره و برای رتبه بندی روستاها در چارچوب مدیریت ریسک مدل پرومتی استفاده شده است. یافته ها/نتایج: یافته های پژوهش نشان داد که میزان آسیب پ ذیری در برابر زلزله در هر چهار بعد اقتصادی، اجتماعی، نهادی و کالبدی-محیطی کمتر از حد متوسط است. براساس آزمون فریدمن، بیشترین میانگین رتبه ای به ابعاد کالبدی-محیطی و کمترین آن به ابعاد نهادی اختصاص یافته است و نتایج حاصل از آزمون رگرسیون نیز نشان داد که نماگر مقاومت ساختمان ها در برابر زلزله بیشترین تأثیر را بر کاهش آسیب پذیری سکونتگاه های روستایی داشت. نتیجه گیری: مدیریت ریسک،می تواند علاوه بر آگاه کردن مردم با اثرهای ناشی از وقوع زلزله، برای پیشگیری از وقوع این نوع بحران ها و به حداقل رساندن خسارات مالی و جانی در محدوده موردمطالعه وارد عمل شود. براساس نتایج یادشده، برای کاهش آسیب در برابر ریسک زلزله باید به روستاهایی که در مسیر گسل ها قرار دارند، توجه ویژه ای شود.

اهداف: وجود تنگناهای مرتبط با بخش روستایی به ویژه ضعف در ارتقای توان اشتغال زایی ایجاب می کند که تنها راهکار مؤثر در این زمینه، رونق کارآفرینی ازطریق نوآوری باشد؛ بنابراین، هدف از انجام این پژوهش شناخت عوامل مؤثر در نوآوری در کارآفرینی در شهرستان فاروج است تا از این طریق گامی در مسیر توسعه مناطق روستایی برداشته شود. روش: برای رسیدن به هدف تحقیق، از روش تحقیق ترکیبی (توصیفی-تحلیلی) استفاده شده است. جامعه آماری همه کارآفرینان و نوآوران شهرستان به تعداد 63 نفر بودند که در 10 سال گذشته به عنوان افراد خلاق و نوآور در زمینه کارآفرینی در استان معرفی شده اند. تمام جامعه آماری به صورت تمام شماری در این مطالعه شرکت کردند. برای تحلیل کیفی از دو گروه دیگر شامل 22 استاد خبره دانشگاهی و 21 کارشناس ادارات مرتبط با امور روستایی نیز استفاده شده است. روایی ابزار پژوهش با بهره گیری از نظرهای کارشناسان و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ (898/0= α) تأیید شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی از نرم افزار SPSS و متناسب با مقیاس متغیرها از آزمون های خی دو، فریدمن، تی تک نمونه ای و تحلیل واریانس استفاده شد. نتایج/ یافته ها: براساس نتایج توصیفی پژوهش مشخص شد که شاخص ویژگی های فردی و خانوادگی با آماره 44/3 و شاخص آموزش و پژوهش با آماره 37/3 بیشترین میانگین را به عنوان شاخص های ساختاری نوآوری روستایی داشتند. نتایج آزمون فریدمن برای مقایسه میزان تأثیر و اولویت بندی هریک از شاخص های مؤثر در نوآوری در کل جامعه پاسخگو، نشان دهنده معنا داری آزمون بود؛ درنتیجه، ویژگی های فردی و خانوادگی بالاترین اولویت را دارند. همچنین، نتایج آزمون تی تک نمونه ای مشخص کرد که مقدار تی در تمام شاخص ها و متغیر نوآوری روستایی از مقدار متوسط (یعنی 3) بیشتر است و ویژگی های فردی یکی از شاخص های مهم در نوآوری روستایی است. در انتها براساس نتایج آزمون تحلیل واریانس (آنوا) مشخص شد که بین عوامل مؤثر در نوآوری در فرایند کارآفرینی روستایی تفاوت وجود دارد؛ به طوری که از نظر اساتید «عوامل فراملی و خارجی»، به عقیده کارشناسان «عوامل فراملی و خارجی» و از نظر نوآوران «عوامل فردی» مهم ترین عامل هستند.

اهداف: پایداری یعنی هیچ تحولی صورت نگیرد؛ بلکه نظام بهره برداری در قالب پدیده ای جغرافیایی متناسب با شرایط مکانی، اقتصادی و اجتماعی متحول شود. پژوهش حاضر با هدف تحلیل پایداری نظام بهره برداری موجود در بخش کشاورزی استان اصفهان شهرستان گلپایگان، روستای نیوان نار، شامل خرد دهقانی و شرکت سهامی زراعی انجام شد. روش تحقیق: پژوهش حاضر ازجمله پژوهش های ترکیبی است که براساس هدف، جزو تحقیقات کاربردی، براساس نحوه گردآوری داد ه ها، توصیفی و از دسته تحقیقات پیمایشی است که به روش مقطعی انجام گرفته است. جامعه آماری شامل 635 بهره بردار عضو شرکت سهامی زراعی و 1025 واحد بهره برداری خرد دهقانی است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران محاسبه شد. برای تحلیل پایداری از شاخص ترکیبی و برای شناسایی عوامل مؤثر در پایداری شرکت سهامی زراعی از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه گام به گام استفاده شد. یافته ها/نتایج: نتایج پژوهش نشان می دهد که از نظر شاخص ترکیبی استانداردشده، نظام بهره برداری سهامی زراعی، پایدار و خرد دهقانی، ناپایدار است. از لحاظ بعد اقتصادی، شرکت سهامی زراعی نسبت به خرد دهقانی، پایدارتر و از حیث بعد اجتماعی، ناپایدارتر و از نظر بعد زیست محیطی شرکت سهامی زراعی نسبت به خرد دهقانی پایدارتر است. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که نظام بهره برداری خرد دهقانی از نظر بعد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی، به ویژه از لحاظ بعد اقتصادی از نظام بهره برداری دیگر یعنی سهامی زراعی ناپایدارتر است؛ بنابراین، با توجه به اینکه درصد عمده ای از بهره برداران جزو این نوع نظام بهره برداری هستند، برای تقویت بنیه اقتصادی بهره برداران، این نظام بهره برداری با هدف افزایش سطح پایداری می تواند در توسعه ناحیه ای موردتوجه واقع شود.

اهداف: هدف از انجام پژوهش حاضر، شناسایی پیش ران های مؤثر در توسعه گردشگری نواحی روستایی به طورکلی و میزان اثرگذاری پیش ران های کلیدی بر توسعه گردشگری روستای دیزباد علیا واقع در بخش زبرخان شرقی نیشابور به صورت خاص است. روش: روش تحقیق به کاربرده شده توصیفی-تحلیلی، مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای-اسنادی، مشاهده های میدانی، پرسش نامه در چارچوب مدل دلفی و ماتریس تحلیل اثرات متقاطع در نرم افزار آینده نگار میک مک و سناریو ویزارد است. به این منظور، پس از برگزاری جلسه های اولیه بحث با 20 نخبه دانشگاهی و صاحب نظران در حوزه گردشگری روستایی به عنوان جامعه آماری تحقیق، 20 متغیر در قالب چهار طبقه بندی کلی به عنوان متغیرهای اولیه پژوهش شناسایی شد. سپس، تحلیل های مرتبط برای سنجش میزان اثر-وابستگی متغیرها بر یکدیگر انجام شد. یافته ها/نتایج: تحلیل ها نشان داد که شاخص L5 در دو وضعیت اثر-وابستگی مستقیم و غیرمستقیم به ترتیب با امتیازهای سطری 50 و 95082، دارای بیشترین اثرگذاری در توسعه گردشگری روستای دیزباد علیا بودند. همچنین، با محاسبه میزان احتمال جابه جایی متغیرها در سیستم توسعه گردشگری روستای هدف، شاخص های L5، L3، L4، C4 و C5 در پنج اولویت نخست میزان اثرگذاری مستقیم، در وضعیت جابه جایی قرار گرفتند. نتیجه گیری: سیستم گردشگری محدوده وضعیت پایداری ندارد و توزیع پارامترها رویکرد مناسبی ندارد.

اهداف: این پژوهش باهدف امکان سنجی پیاده مداری و تأثیر آن بر احیای بافت تاریخی شهر محدوده موردمطالعه انجام شده است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی-توسعه ای و از حیث ماهیت و روش، توصیفی از نوع پیمایشی است. روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای، اسنادی و میدانی با استفاده از ابزار پرسش نامه است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش های آماریAHP (تابع ترجیحی گاوسی)، پرومته و رگرسیون (آنوا) بهره گرفته شده است. یافته ها/نتایج: نتایج پژوهش حاکی از آزمون AHP (تابع ترجیحی گاوسی)، اوزان 31 شاخص موردمطالعه را مشخص کرد. در ادامه با استفاده از روش پرومته، به اولویت بندی ابعاد و شاخص های پژوهش پرداخته شد و درنهایت، با استفاده از آزمون رگرسیون (آنوا) مشخص شد که بین تقویت قابلیت پیاده مداری محورهای تاریخی با احیای بافت تاریخی محدوده مطالعه شده همبستگی معناداری وجود دارد. نتیجه گیری: تقویت قابلیت پیاده مداری محورهای تاریخی می تواند به احیای بافت تاریخی شهر یزد منجر شود. در انتهای مقاله، درباره اهمیت پیاده مداری در شهر بحث شده است و راهکارهایی برای سوق دادن محدوده مورد مطالعه به سمت پیاده مداری ارائه شده است.

اهداف: در این تحقیق توزیع فضایی غلظت ذرات معلق کوچک تر از 5/2 میکرون به عنوان آلاینده اصلی هوای شهر مشهد، با استفاده از روش تحلیل خوشه ای پهنه بندی شده است. روش: آمار غلظت ذرات معلق کوچک تر از 5/2 میکرون شهر مشهد به عنوان آلاینده اصلی برای دوره آماری 1390 تا 1394 در مقیاس زمانی ساعتی برای 10 ایستگاه سطح شهر جمع آوری شد و با توجه به هدف و مقیاس مدنظر، ماتریس داده ها به شکلS آرایش داده شد. ماتریس های تنظیم شده در محیط XLSTAT با استفاده از روش تحلیل خوشه ای سلسله مراتبی به روش ادغام وارد (Ward) تحلیل شدند. یافته ها/نتایج: نتایج نشان داد که 365 روز سال را می توان به سه خوشه مجزا تفکیک کرد. نتایج تحلیل ماهانه نشان داد که ماه های شهریور، آبان و آذر در یک خوشه و دارای بیشترین غلظت ذرات معلق قرار می گیرند و ماه های فروردین، اردیبهشت، خرداد و مهر در خوشه دوم با کمترین بار آلودگی هوا قرار می گیرند. نتایج تحلیل روزهای هفته نشان داد که هفت روز هفته در چهار گروه همگن تفکیک شدنی است. از لحاظ غلظت، ذرات معلق کوچک تر از 5/2 میکرون ساعات شبانه روز در چهار خوشه مجزا جای می گیرند. نتیجه گیری: استفاده از تحلیل خوشه ای و بررسی تغییرات زمانی ذرات معلق کوچک تر از 5/2 میکرون به عنوان آلاینده اصلی مشهد در مقیاس ماهانه، سالانه، روزهای هفته و ساعتی می تواند در برنامه ریزی مدیریت و کاهش آلودگی هوا مفید واقع شود.

اهداف: در پژوهش حاضر به بررسی و ارزیابی پتانسیل های معدنی شهرستان طبس به عنوان یک ژئوپارک معدن محور پرداخته شده است و در آن دو دسته معدن فعال و متروکه قدیمی مطالعه شده اند. روش: این پژوهش از نوع کاربردی است و به منظور شناسایی و بررسی ژئوسایت های معدنی سفرهای متعددی طی چند سال در سطح این شهرستان انجام شده است. در کنار پتانسیل های معدنی سعی شده است دیگر جاذبه های پیرامون آن ها شناسایی شوند. همچنین، برای بررسی های کمّی و ارزیابی ژئوسایت های معدنی از شاخص ارزیابی فاسولاس و همکاران (2012) استفاده شده است. یافته ها/نتایج: شهرستان طبس از نظر تنوع زمین شناختی، فرهنگی-تاریخی، طبیعی و معدنی بسیار غنی است و طیف گسترده ای از مواد معدنی (بالغ بر 45 نوع) در آن وجود دارد. مهم ترین معادن شناسایی شده که در زمینه توریسم معادن ارزیابی شده اند، شامل معادن فعال زغال سنگ پروده، زغال سنگ روباز مزینو، فلوریت کمرمهدی، خاک نسوز و بوکسیت منطقه کلمرد، سنگ های ساختمانی، ماسه ریخته گری چیروک، معادن متروکه قدیمی سرب و روی ازبکوه و چاه سرب و مس گزو هستند. نتیجه گیری: نتایج ارزیابی نشان می دهد که معادن در این منطقه از نظر امتیازهای شاخص علمی، زیبایی شناختی و چشم اندازها در وضعیت مطلوب و خوبی قرار دارند و از نظر شاخص های حفاظتی و زیرساختی باید تقویت بیشتری شوند و نیز تمامی معادن مسیر دسترسی مناسبی دارند. با داشتن چنین توانمندی هایی، ژئوپارک طبس می تواند در آینده نزدیک به عنوان یکی از ژئوپارک های ایران و جهان با پتانسیل های معدن محور و با داشتن جاذبه های متنوع فعالیت کند.

اهداف: دسترسی به سواحل و قلمروهای گسترده دریایی به عنوان یکی از مؤلفه های توسعه یافتن و افزایش قدرت ملی کشورهاست. این درحالی است که آلفرد ثه یر ماهان، دریاسالار آمریکایی (1914-1840)، موقعیت بحری و داشتن سواحل طولانی را در افزایش قدرت ملی برای کشورهای ابرقدرت (آمریکا) به عنوان امری ضروری تجویز کرد؛ بنابراین، هدف این پژوهش، واکاوی دلایل ساخت جزایر مصنوعی توسط دولت چین در دریای جنوبی چین است. روش: این مقاله با رویکرد به نظریه قدرت دریایی ماهان، با روش کیفی و ماهیت توصیفی- تحلیلی، با استفاده از منابع کتابخانه ای و سایت های اینترنتی انجام گرفته است. یافته ها/نتایج: براساس یافته ها، امروزه دریاها بیش از 80 درصد از حجم صادرات و واردات کالاها را به خود اختصاص داده اند و داشتن موقعیت ساحلی در دریاهای آزاد برای کشورها بسیار اهمیت دارد. برخی از کشورهای دارای سواحل در دریاها مانند چین و امارات متحده عربی برای دستیابی به قلمروهای دریایی بیشتر، در دهه های اخیر با ساخت جزایر مصنوعی اقداماتی انجام داده اند. دولت چین در دریای جنوبی چین که 625/3 میلیون کیلومترمربع مساحت دارد، هشت جزیره مرجانی را با احداث تأسیساتی روی آن ها به جزایر مصنوعی تبدیل کرده است که با مخالفت دیگر کشورهای ساحلی این دریا یعنی تایوان، ویتنام، فیلیپین، مالزی و برونئی و کشورهای فرامنطقه ای همچون آمریکا و ژاپن مواجه شده است. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که دولت چین در دریای جنوبی چین با ساخت جزایر مصنوعی به دنبال قلمروخواهی دریایی، سیطره و حاکمیت بر آب های بیشتری است و ورای حقوق بین الملل دریاها عمل می کند. همچنین، این مسئله باعث شکل گیری اختلافاتی در سطح منطقه ای و فرامنطقه ای شده است.

اهداف: درک ماهیت و پویایی اقتصادی در نواحی حاشیه ای و روستایی کشورهای کمتر توسعه یافته که از عوامل متعددی ازجمله شرایط اکولوژیک به شدت متأثراند، نه تنها نیازمند آگاهی از تغییرات محیطی و ساختاری است، بلکه مستلزم آگاهی از اثرهای نهادهای تصمیم گیری و اهداف آن ها و تغییرات فضایی حاصل از آن نیز است؛ ازاین رو، هدف پژوهش حاضر ردیابی و ساخت رابطه های فضایی بین کنشگران انسانی و غیرانسانی (طبیعی و فنی) در زمینه سازگاری اقلیمی نخل خرما به منظور توسعه کارکردی اقتصاد نخلداری در ناحیه مکّران ایران است. روش: این پژوهش مبتنی بر روش ترکیبی (راهبرد متوالی-تغییرپذیر) است. جامعه آماری شامل 17493 بهره بردار ساکن در روستاهای ناحیه مکران و 32 نفر کارشناس است. برای نمونه گیری از روش هدفمند- احتمالی و برای تعیین اندازه نمونه در مرحله کیفی، از معیار «کفایت اطلاعات» و در مرحله کمّی از معیار «نمایندگی (معرف بودن)» با کمک روش کوکران استفاده شده است. اندازه نمونه در مرحله کیفی 111 نفر بهره بردار خرما و 16 کارشناس بود. در مرحله کمّی 376 بهره بردار و 32 کارشناس به پرسش نامه کمّی پاسخ دادند. نوع تحلیل ترکیبی، تحلیل ترکیبی متوالی براساس راهبرد کیفی-کمّی متوالی بود. داده های کیفی با نرم افزار NVIVO و داده های کمّی با روش های آماری در محیط نرم افزار SPSS پردازش و تحلیل شدند. در مرحله نهایی، تحلیل و استنتاج داده ها براساس استدلال لاتور (1987) با روش ترجمه انجام شد. یافته ها/نتایج: رابطه های فضایی گوناگونی بین کنشگران انسانی و غیرانسانی برقرار شده اند یا درحال شکل گیری هستند. براساس این رابطه های فضایی، نخل خرما، موقعیت جغرافیایی، اقلیم، بهره بردار، دولت (سازمان جهاد کشاورزی)، سرمایه، آب و زمین، به ترتیب بازیگران کلیدی و مؤثر در چگونگی سازگاربودن یا سازگارشدن نخل خرما در ناحیه مکران محسوب می شوند. نتیجه گیری: نتایج تحقیق حاکی از آن است که هریک از کنشگران دارای میدان نیرویی هستند که همدیگر را تحت تأثیر نیروی خود قرار داده اند و در حالتی از فشار و واکنش در چگونگی سازگاری اقلیمی نخل خرما نقش و ماهیت یافته اند؛ ازاین رو، نخل خرما رابطه هایی متقابل از نوع رابطه های قدرت در مفهوم فشار-مقاومت با موقعیت جغرافیایی و کنشگران اقلیمی دارد که به وسیله بهره بردار، سرمایه، دولت، زمین و آب میانجیگری می شود.

اهداف: فضاهای شهری یکی از مهم ترین و برجسته ترین فضاهای جغرافیایی هستند که با توجه به افزایش تعداد شهرها و شهرنشینی گسترش درخور توجهی یافته اند. این تغییرات و افزایش فضاهای شهری نیازمند تلاش برای ساماندهی آن هاست تا از این طریق بتوان تاب آوری شهری را بالا برد و زندگی در فضاهای شهرها را برای ساکنان امکان پذیرتر کرد. مدیریت سیاسی فضا یکی از عرصه هایی است که در پیوند نزدیک با ساماندهی فضاهای شهری است که باید جایگاه آن در ساماندهی فضاهای شهری شناسایی شود. روش: پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی و از نوع کاربردی است. در بخش اول، داده های کتابخانه ای و در کنار آن، داده های پرسش نامه ای بر پایه نظرهای صاحب نظران و مسئولان اجرایی در نرم افزار تحلیل آماری SPSS، از طریق آزمون T-test تک نمونه ای بررسی شدند. یافته ها/نتایج: یافته های تحقیق حاضر در دو بخش یافته های کتابخانه ای و پرسش نامه ای، بر پایه سه بعد شناختی مدیریت سیاسی، بعد الگو و شکل مدیریت سیاسی فضا و نیز بعد قوانین و اهداف مدیریت سیاسی فضای مؤثر در ساماندهی فضاهای شهری بررسی شده است. برای هر بعد ده عامل جمع آوری شد که بررسی و آزمون شد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که ساماندهی فضاهای شهری ارتباط تنگاتنگی با میزان شناخت مدیران سیاسی فضا از فضاهای شهری، الگو و شکل مدیریت سیاسی در فضاهای شهری و ضرورت و اهداف مدیریت سیاسی فضاها دارد.

اهداف: بررسی اولیه پژوهش های دیپلماسی شهری در ایران نشان می دهد که بسیاری از آن ها نوعی ادبیات یکنواخت را تکرار می کنند و این عامل باعث شده است تا خلاقیت چندانی نداشته باشند و کمک چندانی به پیشبرد این حوزه علمی نکنند؛ بنابراین، بسیار مهم است که با یک روش مناسب مجموعه مطالعات انجام شده تحلیل شود تا به جهت دهی پژوهش های آینده کمک شود؛ براین اساس، این پژوهش با هدف فراتحلیل کیفی پژوهش های انجام شده در ایران با موضوع دیپلماسی شهری، تدوین شده است. روش: برای دست یافتن به پژوهش های انجام شده از پایگاه های داده های علمی شامل پرتال جامع علوم انسانی، پایگاه مجلات تخصصی نور، بانک اطلاعات نشریات کشور، پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) و پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی استفاده شده است. تحلیل وضع موجود با استفاده از آماره های توصیفی و تحلیل کیفی برمبنای پرسش های سه گانه نورمن بلیکی انجام شده است. یافته ها/نتایج: تمرکز پژوهش ها در دو قالب مقاله های علمی-پژوهشی و پایان نامه های کارشناسی ارشد بوده است. 52 درصد از پژوهش ها در رشته های جغرافیای سیاسی و نیز علوم سیاسی و روابط بین الملل انجام شده اند. از نظر روش تحقیق، 9/71 درصد از نوع توصیفی-تحلیلی بوده اند. تحلیل کیفی پژوهش ها برمبنای تقسیم بندی نیز بلیکی نشان داد که پژوهش های با پرسشِ «چرایی»، بیشترین تعداد را در بین پژوهش های بررسی شده تشکیل می دهند که به چرایی به وجودآمدن دیپلماسی شهری و اثرهای آن پرداخته اند. پس از آن، پژوهش ها «چیستی» قرار دارند که بیشتر به تعریف دیپلماسی شهری و توصیف ویژگی ها، ابعاد و شاخص های آن پرداخته اند. درنهایت نیز پژوهش هایی با پرسش «چگونه» انجام شده اند که به طور جدی تر به چگونگی ایجاد تغییر در رویه موجود دیپلماسی شهری اشاره کرده اند. نتیجه گیری: پیشنهادهای این مقاله در جهت ایجاد تغییر در رویه های موجود به منظور اجرایی کردن یا تقویت دیپلماسی شهری در دو محور کلی بحث شده اند: تعریف یک نقشه راه برای دیپلماسی شهری در تراز ملی و فراهم کردن زیرساخت های قانونی و نهادی آن به همراه اقداماتی که در تراز محلی باید صورت گیرد، و آموختن از رویکردها و تجارب در دیگر شهرهای جهان در سایه اقدامات پیشنهاد نخست.