رضا زارع

زمینه و هدف:. در تمامی ادوار زندگی سازمانی، تفرقه بین منافع رئیس و مرئوس یا کارفرما و کارگر وجود داشته است و عوامل زیادی سبب ایجاد چنین مشکلی بوده و پیامدهای نامطلوبی را نیز به همراه داشته است. هدف این پژوهش طراحی مدل پیشایندها و پسایندهای تفرقه انگیزی در سازمان های دولتی می باشد. روش بررسی: پژوهش حاضر، از لحاظ هدف در زمره پژوهش های پیمایشی بوده که به صورت کیفی و با استفاده از روش تحلیل محتوا انجام شد. در مصاحبه های انجام شده از 12 نفر خبره سازمانی و دانشگاهی تا اشباع نظری استفاده شد که پس از کدگذاری ها، مدل نهایی استخراج گردید. یافته ها: مدل طراحی شده دارای 6 بعد و 23 مولفه می باشد که پیشایندها شامل ابعاد ساختار تمرکزگرا، شخصیت پنهان کار، مدیران و رهبران دورو، و فرهنگ سیاست زده و پسایندها شامل ابعاد نتایج مخرب فردی و سازمانی می باشند که عوامل شناسایی شده مورد تایید خبرگان قرار گرفتند. نتیجه گیری: برای کاهش تفرقه انگیزی سازمانی، تمرکز بر پیشایندها جهت کنترل و پیش بینی مهم و ضروری است که در نتیجه باعث بهبود روابط و کاهش نتایج مخرب فردی و سازمانی خواهد شد.

هدف از این پژوهش طراحی مدل ارزیابی بهره وری منابع انسانی دانشگر در صنعت خودروسازی ایران است. تحقیق حاضر با روش ترکیبی (کیفی کمّی)، رویکرد اکتشافی  و با روش تحلیل مضمون انجام شد. مصاحبه با شانزده نفر از خبرگان به روش گلوله برفی انجام شد. با کدگذاری متن مصاحبه ها در نرم افزار مکس کیودا (Maxqda)، 258 مفهوم، 27 مضمون فرعی و 7 مضمون اصلی حاصل شد و مدل مفهومی طراحی گردید. در بخش کمّی، مدل مفهومی به روش میدانی و پرسش نامه (محقق ساخته) توسط 221 نفر از کارشناسان صنعت خودرو تکمیل شد. سپس به روش تحلیل عاملی تأییدی، اعتباریابی و  به روش سوارا (SWARA) توسط خبرگان وزن دهی شد. در بُعد عوامل سازمانی، مؤلفه های محیط کار، استراتژی، تکنولوژی، ساختار سازمانی، مدیریت دانش و فرهنگ سازمانی؛ در بُعد فرایند تأمین، مؤلفه های برنامه ریزی منابع انسانی، کارمندیابی، گزینش و به کارگماری؛ در بُعد فرایند توسعه، مؤلفه های مدیریت استعداد، مدیریت عملکرد و آموزش و توانمندسازی؛ در بُعد فرایند نگهداری، مؤلفه های سلامت روانی، بهداشت، ایمنی و سلامت جسمی، عوامل شغلی، امکانات رفاهی، درمان، بیمه و بازنشستگی و حقوق و دستمزد؛ در بُعد فرایند کاربرد، مؤلفه های رهبری اثربخش، شرایط و ابزار کار، روابط کار و ارتباطات در مدل آورده شد.

فقر کودکان مفهومی چندبُعدی است که دولت ها به تنهایی و با اتکا به شیوه های سنتی فقرزدایی ص رف بودج ه های هنگفت، قادر به ازبین بردن آن نیستند، بنابراین باید ظرفیت ه ای جامع ه مدنی در تدوی ن، اج را و عملیات ی ک ردن ی ک برنام ه جام ع مب ارزه ب ا فق ر کودکان ب ه کار گرفته شود؛ بنابراین ه دف از این پژوهش، طراحی مدل حمایت گری اجتماعی به منظور کاهش فقر در جمعیت کودکان است. روش تحقیق در این پژوهش از نوع کیفی و از شیوه نظریه پردازی داده بنیاد است. جامعه آماری آن شامل مدیران، کارشناسان و مددکاران اجتماعی کمیته امداد امام خمینی (ره) استان خراسان رضوی و همچنین اساتید و صاحب نظران دانشگاه است. روش گردآوری داده ها، استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته است که به شیوه نظری و هدفمند و تا رسیدن به اشباع نظری با 23 نفر از متخصصان و صاحب نظران انجام گرفت. تحلیل متون مصاحبه به روش نظام مند در قالب مدل پارادایمی اشتراوس و کوربین (1998)، در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی انجام شد. تحلیل داده ها نشان داد که مدل حمایت گری اجتماعی کودکان فقیر دارای 18 مقوله فرعی و شش مقوله اصلی شامل: فقر کودکانه، حساسیت زایی اجتماعی، سیاست گذاری حمایت گرا، شناسایی و پایش مستمر فقر کودکان، شکل دهی شبکه های حامی و بهزیستی اجتماعی کودکان است. براساس یافته های این پژوهش فقر کودکانه به عنوان مقوله علّی می تواند از طریق حساسیت زایی اجتماعی به اتخاذ سیاست گذاری حمایت گرا منجر شود تا با تأثیرپذیری از عوامل زمینه ای و مداخله گر بسترساز بهزیستی اجتماعی کودکان شود.

پژوهش حاضر به روش کیفی با رویکرد اکتشافی و با استفاده از تحلیل مضمون انجام شده است. جامعه آماری پژوهش، خبرگان حوزه مدیریت منابع انسانی و بهره وری است و نمونه آماری 16 نفر از خبرگان این حوزه هستند که به روش هدفمند قضاوتی و گلوله برفی معرفی و مصاحبه شده اند. برای تعیین پایایی کدگذاری مصاحبه ها از ضریب درون موضوعی کاپا (KAPA) استفاده شد. از کدگذاری داده ها، 258 مفهوم، 27 مضمون فرعی و 7 مضمون اصلی یافت شد و مدلی با 7 بُعد و 27 مؤلفه طراحی و به روش SWARA وزن دهی شد. ابعاد مدل عبارت اند از: عوامل سازمانی، فرایند تأمین، فرایند توسعه، فرایند نگهداری، فرایند کاربرد، بهره وری سازمان و بهره وری کارکنان و 27 مؤلفه که در مدل ارزیابی بهره وری کارکنان دانشگر در صنعت آورده شده است.

ریشه اغلب مشکلاتی که سازمان ها در زمینه کاهش بهره وری منابع انسانی با آن مواجه اند و نیز افزایش شکایت ارباب رجوعان از اتلاف زیاد وقت در دریافت خدمات از سازمان های دولتی را می توان در رفتارهای ضدتولید به ویژه طفره روی سازمانی جست وجو کرد. پس، پی بردن به عواملی که باعث شکل گیری طفره روی در سازمان می شود و تلاش در جهت رفع آن ها دارای اهمیت فراوان است. این مقاله، مبتنی بر پژوهشی کیفی، با استفاده از راهبرد مفهوم سازی داده بنیاد، به مطالعه عوامل مؤثر بر شکل گیری طفره روی و پیامدهای آن در سازمان های دولتی می پردازد. در این زمینه با 17 تن از متخصصان، شامل مدیران سازمان های دولتی شهر سیرجان و اعضای هیئت علمی دانشگاه ها، به عنوان نمونه آماری، به شیوه هدفمند و به روش نیمه ساختاریافته مصاحبه شد و متون مصاحبه در سه مرحله کدگذاری باز و محوری و انتخابی مورد تحلیل قرار گرفت. بر اساس مدل طراحی شده مخرب های ساختاری و رفتاری کار فرهنگ طفره روی را ایجاد می کند و در کنار این فرهنگ فضای طفره روی، که شامل فضای مجازی و فضای نامناسب فیزیکی کار و روابط غیردوستانه و بحث های سیاسی است، همراه شرایط تقویت کننده ای مانند عدم شایستگی مدیران و مشکلات جسمی و روحی کارکنان منجر به طفره روی سازمانی می شود و در نهایت طفره روی سازمانی پیامدهای منفی فراوانی برای فرد و گروه و سازمان در پی خواهد داشت.

پدیده ارتباط هراسی یک الگوی رفتاری است که موجب گرایش افراد به برقراری ارتباط توأم با اضطراب می شود و یک احساس مداوم ترس و تنش در مورد یک عمل یا ادراک از یک رویداد اجتماعی را به همراه دارد که منجر به نتایج شغلی و سازمانی مخربی می شود. هدف این مطالعه شناسایی پیشایندها و نتایج وقوع پدیده ارتباط هراسی است. راهبرد پژوهش، پدیدارشناسی تجربی و مشارکت کنندگان آن، کارکنان کمیته امداد امام خمینی «ره» استان فارس هستند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. داده های کیفی به شیوه مصاحبه نیمه ساختار یافته با سوالات باز از 21 تن تا مرحله اشباع نظری گردآوری شد و با رویکرد دیکلمن و همکاران (1989)، و نرم افزار NVIVO 12 تحلیل گردید. نتایج بیانگر وجود شش عامل (ویژگی های فردی، ویژگی های مدیران، عوامل شغلی، عوامل محیطی، عوامل ،سازمانی و خانوادگی) به عنوان پیشایند های وقوع ارتباط هراسی است که مخرب های رفتاری فردی و سازمانی را به همراه دارد.

مقدمه و هدف: بهره گیری از کارکنانی که دارای روحیه خدمت به جامعه و برخوردار از انگیزه خدمت عمومی اند می تواند نقش مهمی در کارآمدی و اثربخشی خدمات عمومی داشته باشد. لذا هدف از این مطالعه تحلیل تاثیر انگیزه خدمت عمومی و حمایت همکاران بر رفتار شهروندی میان فردی از طریق ظرفیت ماموریت و تعهد سازمانی است.روش شناسی: روش پژوهش در این تحقیق توصیفی از نوع همبستگی است که از روش مدل یابی معادلات ساختاری برای آزمون فرضیات و برازش م دل اس تفاده می کند. نمونه آماری پژوهش، شامل151 نفر از کارمندان سازمان آموزش و پرورش شهرستان جیرفت است که با استفاده از روش سرشماری انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه استاندارد است که روایی صوری و محتوایی آن با نظرخواهی از استادان فن و بکارگیری پرسشنامه استاندارد و روایی سازه با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی و نیز پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS22 و AMOS22  استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که انگیزه خدمت عمومی و حمایت همکار از طریق میانجی گری متغیرهای ظرفیت مأموریت و تعهد سازمانی بر رفتار شهروندی میان فردی اثر غیرمستقیم دارند. نتیجه گیری: پیشنهاد می شود سازمان های دولتی مانند آموزش و پرورش در فرایند برنامه ریزی و مدیریت منابع انسانی خود به ویژه سازوکارهای لازم برای انجام فعالیت های فرانقش و داوطلبانه به منظور استفاده بیشتر از کارکنان با انگیزه خدمات عمومی در جهت افزایش کارایی و اثربخشی خدمات و رضایت بیشتر ارباب رجوع استفاده کند. علاوه بر این سازمان های دولتی باید شرایطی را فراهم سازند تا کارکنان از طریق تعامل و همکاری متقابل و حمایت از یکدیگر، رفتار شهروندی را در سازمان خود تقویت بخشند و در نهایت با افزایش تعهد کارکنان، ظرفیت آنان را در جهت خدمات بهتر به ارباب رجوع بهبود بخشند.

این مطالعه قیاسی از نوع کاربردی دارای هدف توصیفی و استراتژی همبستگی است و به صورت مقطعی اجرا شده است. جامعه آماری شامل تمامی کارکنان شرکت پتروشیمی برزویه، به تعداد 340 نفر، بود که 180 نفر با استفاده از جدول کرجسی و مورگان به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند و به شیوه ساده تصادفی، به پرسش نامه-های ظرفیت جذب دانش کارکنان مینباإوا و همکاران (2010، 2003) و ظرفیت جذب دانش سازمان لیچتن هالر (2009)، عملکرد نوآوری سبز چن و همکاران (2006)، سنجش یادگیری زدایی بکر (2008) و توانایی یادگیری از ارتباط سلنس و سالیس (2003) پاسخ دادند. ضریب آلفای کرونباخ برای تمامی پرسش نامه ها بیشتر از 7/0 بود و روایی صوری و محتوایی پرسش نامه ها با نظر متخصصان و روایی سازه با استفاده از روش تحلیل عاملی مورد تأیید قرار گرفت. تحلیل داده ها با نرم افزارهایSpss22 و PLS3 و روش مدل یابی معادلات ساختاری انجام شد. یافته ها تأییدکننده برازش مدل تحلیلی و فرضیه هاست. نتایج بر اهمیت ظرفیت جذب برای توسعه فرایند عملکرد نوآوری سبز به منظور ایجاد مزیت رقابتی تأکید دارد؛ زیرا عملکرد سازمان را در مقابل رقبا افزایش می دهد. به علاوه، یادگیری زدایی می تواند با ایجاد تغییر مداوم، یاری رسانِ سازمان برای توسعه مهارت های جدید در جهت انطباق با نیاز های محیطی جدید باشد و یادگیری ارتباطی از طریق اشتراک و تبادل اطلاعات منجر به بهبود عملکرد نوآوری سبز می شود.

هدف: در عصر حاکمیت عمومی نوین، برخی دولت ها، ارزش های اجتماعی همانند کاهش فقر و بیکاری را در قالب سیاست های تدارکات اجتماعی تحقق می بخشند و از تدارکات خود به عنوان اهرمی مهم برای دستیابی به اهداف مختلف اجتماعی استفاده می کنند. بنابراین هدف از این پژوهش، شناسایی و تبیین عوامل مؤثر بر شکل گیری و اجرای تدارکات اجتماعی به منظور کاهش فقر در سازمان های حمایتی استان فارس است. روش: این پژوهش، پژوهشی کیفی است که از روش نظریه پردازی داده بنیاد بهره می برد. در این راستا، با بیست نفر از اساتید دانشگاه، مدیران و کارشناسان کمیته امداد امام خمینی «ره» و سازمان بهزیستی استان فارس که به عنوان نمونه آماری و به شیوه هدفمند انتخاب شده بودند، مصاحبه نیمه ساختار یافته ای انجام شد و متن های مصاحبه در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان دادند که خط مشی اجتماع محور به منزله پدیده محوری و در تعامل با سایر عوامل موجب شکل گیری تدارکات اجتماعی می شود. نحوه ارتباط این عوامل در مدل نهایی پژوهش نشان داده شده است. «برنامه ریزی اجتماع محور»، «توسعه سیاست های مشارکت آفرین» و «خط مشی گذاری چندمنظوره» در شکل گیری «سیاست گذاری تدارکات» تأثیری بسزایی دارند و در نهایت این نگرش، پایه ای برای به وجود آمدن پدیده تدارکات اجتماعی می شود. نتیجه گیری: تدارکات اجتماعی می توانند از طریق هم افزایی و هم آفرینی در جامعه، پیامدها و دستاوردهای ارزشمندی همچون کاهش فقر، توسعه سرمایه های اجتماعی، پاسخ های نوآورانه به نیاز های اجتماعی، ارتقای سلامت اجتماعی، بهینه سازی منابع و منافع عمومی و توانمندسازی گروه های هدف را در پی داشته باشد.

بهبود عملکرد پروژه نشان دهنده استفاده اثربخش از تمامی منابع سازمان، به خصوص منابع دانشی است و حکمرانی دانش محرکی است برای تسهیم دانش تا ظرفیت تیم پروژه را برای جذب دانش جدید توسعه داده، عملکرد پروژه را افزایش دهد. این پژوهش با هدف اصلی بررسی تأثیر حکمرانی دانش در عملکرد پروژه، به دنبال شناخت چگونگی تأثیر متغیر فرایندهای اجتماعی با نقش تعدیل گر و تسهیم دانش و ظرفیت جذب، به منزله متغیرهای میانجی، در نحوه و میزان تأثیر حکمرانی دانش در عملکرد پروژه در شرکت سایپا یدک است. این مطالعه به لحاظ هدف کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده ها توصیفی پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش را مدیران و کارکنان ستادی شرکت سایپا یدک تشکیل می دهند. ابزار گردآوری داده ها پنج پرسشنامه استاندارد است که به صورت ساده تصادفی میان نمونه های آماری توزیع شد. برای تعیین روایی پرسشنامه ها از شیوه صوری، محتوایی و روایی همگرا و واگرا و برای تعیین پایایی از ضریب آلفای کرونباخ و پایایی مرکب استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای SPSS و PLS و شیوه مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد حکمرانی دانش در عملکرد پروژه و تسهیم دانش و تسهیم دانش در ظرفیت جذب تأثیر مثبت و معنی داری دارند. به علاوه تأثیر مثبت و معنی دارِ ظرفیت جذب نیز در عملکرد پروژه، و نقش تعدیل گری فرایندهای اجتماعی در رابطه بین تسهیم دانش و ظرفیت جذب تأیید شد، اما نقش تعدیل گری آن در رابطه بین ظرفیت جذب و عملکرد پروژه تأیید نشد. برخورداری از حکمرانیِ دانشی اثربخش باعث می شود تسهیم دانش در بین کارکنان تمامی سطوح سازمان به خوبی اجرا شده، اطلاعات لازم و روزآمد از خارجِ سازمان کسب شود، اعتماد کارکنان را به سازمان و همکاران در اجرای مدیریت دانش و افزایش سرمایه اجتماعی سازمان افزایش دهد و درنتیجه عملکرد پروژه های سازمان را بهبود بخشد.

این پژوهش با هدف بررسی تأثیر تحلیل اثر عذرخواهی خالصانه و تمایل به همکاری بر تعارض در محیط کار با نقش میانجی بخشش و تعدیل گر همدلی پس از وقوع تعارض، انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه کارکنان شرکت های واقع در شهرک صنعتی شماره 2 شهر کرمان بود و با استفاده از نمونه گیری خوشه ای از 172 خوشه، 28 خوشه و از هر خوشه به روش انتساب متناسب با حجم هر خوشه، نمونه موردنظر به دست آمد که درمجموع 280 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. الگوریتم تحلیل داده ها به روش حداقل مربعات جزئی که شامل بررسی مدل های اندازه گیری و برازش مدل ساختاری بود، برای سنجش روابط بین متغیرهای پژوهش مورد استفاده قرار گرفت. برازش مناسب هر دو بخش الگوریتم داده ها نشان دهنده مطلوبیت و قابل قبول بودن پرسشنامه ها و ساختار مکنون در سطح شاخص ها و سؤالات مورداستفاده بود. نتایج، حاکی از تأثیر عذرخواهی خالصانه و تمایل به همکاری بر تعارض در محیط کار به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم ازطریق نقش میانجی بخشش بود. همچنین نتایج مؤید نقش تعدیل گر همدلی بود؛ به نحوی که وجود همدلی میان کارکنان، تأثیر عذرخواهی خالصانه و تمایل به همکاری را در کاهش تعارضات سازمانی، تقویت می کند.پژوهش فوق با هدف بررسی تاثیر تحلیل اثر عذرخواهی خالصانه و تمایل به همکاری با نقش میانجی بخشش و تعدیلگر همدلی پس از وقوع تعارض در محیط کار در شهرک صنعتی شماره 2(خضرا) شهر کرمان انجام گرفت که در این میان به تبیین تعارض در محیط کار پرداخته شد. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه کارکنان شرکت های واقع در شهرک صنعتی شماره 2 شهر کرمان بودند و با استفاده از نمونه گیری خوشه ای از 172 خوشه، 28 خوشه، و از هر خوشه به روش انتساب متناسب با حجم هر خوشه نمونه مورد نظر بدست آمد که کلا 280 نفر بعنوان نمونه انتخاب شدند. الگوریتم تحلیل داده ها به روش حداقل مربعات جزئی که شامل بررسی مدل های اندازه گیری و برازش مدل ساختاری بود جهت سنجش روابط بین متغیرهای پژوهش مورد استفاده قرار گرفت که برازش مناسب هر دو بخش الگوریتم داده ها نشان دهنده مطلوبیت و قابل قبول بودن پرسشنامه ها و ساختار مکنون در سطح شاخص ها و سوالات مورد استفاده بود. نتایج تحقیق حاکی از تاثیر مثبت عذرخواهی خالصانه و تمایل به همکاری و بخشش برکاهش تعارض در محیط کار می باشد و همچنین همدلی نقش تعدیل کنندگی در این رابطه داشته است. در نهایت تایید نقش میانجی بخشش در کاهش تعارض در محل کار، نیاز به توجه هر چه بیشتر مدیران شهرک صنعتی شماره 2(خضرا) شهر کرمان به برنامه ریزی جهت تقویت متغیر فوق را آشکار ساخت.

زمینه و هدف: تعارض کار خانواده کارکنان را به طور هم زمان با درخواست های متفاوت و ناسازگار ناشی از مسئولیت های شغلی و خانوادگی درگیر می سازد و پیامدهایی منفی را برای آن ها به دنبال دارد. این پژوهش نقش های میانجی فرسودگی احساسی و تعدیل گر انتقام جویی را در تأثیر مشکلات میان فردی بر تشدید تعارض کار- خانواده مطالعه کرده است. روش شناسی: این پژوهش کاربردی و توصیفی - پیمایشی است. جامعه آماری آن را کارکنان دانشگاه علوم پزشکی بوشهر تشکیل می دهند که 165 نفر از آنها با روش تصادفی ساده به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه استاندارد است تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری و نرم افزار PLS انجام شده است. یافته ها: بروز مشکلات میان فردی موجب افزایش فرسودگی احساسی کارکنان می شود و بدین ترتیب تعارض کار - خانواده تشدید خواهد شد. همچنین با افزایش حس انتقام جویی این تأثیر زیانبار شدت می یابد. نتیجه گیری: استفاده از راهبردهای مؤثر رویارویی و حل مسئله در هنگام بروز مشکلات در روابط میان فردی کارکنان می تواند به کاهش فرسودگی احساسی در میان کارکنان یاری رساند. همچنین جلوگیری از بروز رفتارهای انحرافی و ویرانگر مانند انتقام جویی می تواند اثربخشی این اقدامات را افزایش دهد.

انفعال و بی تفاوتی مدیران، بی تمدنی را به امری فراگیر در سازمان تبدیل می کند و آسیب های فراوان مادی و معنوی را به سازمان ها و جوامع وارد می سازد؛ ازاین رو تحقیق حاضر به «بررسی رابطه بین رهبری منفعل و بی تمدنی سازمانی با نقش میانجی بی تمدنی تجربه شده در محیط کار» می پردازد. روش تحقیق، توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری شامل تمامی کارکنان شرکت عمران کار سیرجان به تعداد 162 نفر و روش نمونه گیری به شیوه سرشماری است. ابزار اندازه گیری شامل سه پرسشنامه رهبری منفعل بأس و اولیوو (1990)، بی تمدنی سازمانی بلاو و آندرسون (2005) و بی تمدنی تجربه شده کورتینا و همکاران (2001) است. نتایج تجزیه وتحلیل داده ها نشان داد که میان رهبری منفعل و بی تمدنی سازمانی با نقش میانجی بی تمدنی تجربه شده رابطه معناداری دارد. همچنین رهبری منفعل با بی تمدنی سازمانی، رهبری منفعل با بی تمدنی تجربه شده و نیز بی تمدنی تجربه شده با بی تمدنی سازمانی رابطه معناداری دارد. بر مبنای نتایج این پژوهش در گام اول بایستی از انتخاب مدیران منفعل جلوگیری شود و در مرحله بعد مدیران با مجازات متخلفین شکل دهنده رفتارهای انحرافی و پرداخت پاداش به رفتارهای شایسته و مثبت در جهت تقویت رفتارهای مدنی گام بردارند.

زنان و دختران بیشتر از مردان در معرض استثمار، فقر، خشونت و سوء تغذیه قرار دارند و فرصت تحصیل و آموزش برایشان کمتر فراهم است. کارآفرینی اجتماعی به زنان فرصت می دهد سرنوشت خویش را در دست گیرند. کارآفرینی اجتماعی در مقایسه با سرمایه گذاری سنتی و دولتی، دستیابی به استقلال، توانمندی و مشارکت اجتماعی بیشتری را برای زنان میسر می کند. این مطالعه درصدد است با استفاده از روش پژوهش کیفی و به کارگیری راهبرد نظریه پردازی داده بنیاد به ارائه الگویی از کارآفرینی اجتماعی با رویکرد توانمندسازی زنان سرپرست خانوار در کمیته امداد امام خمینی(ره) بپردازد و عوامل مؤثر بر شکل گیری این فرایند و پیامدهای حاصل از آن را شناسایی و تشریح کند. در این زمینه، با هجده نفر از متخصصان دانشگاهی و مددکاران خانواده کمیته امداد امام خمینی(ره) در استان فارس به عنوان نمونه آماری به صورت نظری و هدفمند و به شیوه نیمه ساختاریافته مصاحبه شد و متن های مصاحبه در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی تحلیل شد. نتایج نشان داد سیاست های توانمند ساز به منزله پدیده محوری و در تعامل با عوامل دیگر موجب شکل گیری کارآفرینی اجتماعی می شود. نحوه ارتباط این عوامل در مدل نهایی پژوهش نشان داده شده است. ظرفیت سازی، تقویت جسمی روانی و قوانین حمایتی در شکل گیری سیاست های توانمندساز تأثیر بسزایی دارند که درنهایت این نگرش پایه ای برای به وجود آمدن پدیده کارآفرینی اجتماعی می شود.

مقدمه: فقر پدیده ای است هولناک که زندگی بشر را تهدید می کند و فرایندی است پیچیده که باید آن را ماحصل نوع روابط اجتماعی، ساختار نظام سیاسی و راهبردهای اقتصادی-اجتماعی آن و همچنین عملکرد خود فرد دانست. فقر، معضلات اجتماعی و اقتصادی مختلفی را به همراه می آورد و ثبات سیاسی، همبستگی میان افراد جامعه و فرهنگ ملتها را تهدید می کند؛ به همین دلیل پرداختن به موضوع فقر و علل و عوامل به وجود آورنده آن یکی از مهم ترین وظایف دولتهاست. روش: این پژوهش از نظر روش شناختی، تحقیقی کیفی است که در آن از شیوه تحلیل مضمون استفاده شده است. همچنین از نظر هدف، اکتشافی و از نوع کاربردی است. مشارکت کنندگان در این پژوهش 17 نفر از مددکاران خانواده کمیته امداد امام خمینی «ره» استان فارس و اساتید رشته های مرتبط در دانشگاههای شهر شیراز بودند که از طریق روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. اطلاعات موردنیاز با استفاده از شیوه مصاحبه نیمه ساختاریافته جمع آوری و در یک فرایند مقایسه مداوم مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: در این پژوهش 14 مضمون سازمان دهنده و 6 مضمون فراگیر به عنوان عوامل اصلی مؤثر بر بروز فقر در خانواده های تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی یافت شد. مضامین فراگیر و مضامین سازمان دهنده در این پژوهش عبارتند از: «عوامل مرتبط به سرپرست خانواده (فرد مقصر و ناخواسته)»، «عوامل مرتبط به خانواده (قابل کنترل و غیرقابل کنترل)»، «عوامل حاکمیتی (سیاسی، قانونی، خدمات شهروندی، شیوه اداره نهادهای حکومتی)»، «عوامل فرهنگی (اجتماعی، اعتقادی)»، «عوامل جغرافیایی (اقلیمی، منابع طبیعی)» و «عوامل اقتصادی (داخلی، خارجی)». بحث: فقر پدیده ای چندبعدی، پیچیده و مزمن است که آسایش و رفاه فردی و اجتماعی انسانها را تباه می سازد. عوامل متعددی در پیدایش فقر نقش دارند که به دلیل تنوع علل، نمی توان صرفا با تأکید بر رفع یک یا چند عامل، فقر را مهار ساخت. مهار فقر در جامعه مستلزم شناسایی کلیه عوامل مؤثر بر بروز فقر، دسته بندی صحیح و معنادار این عوامل و برنامه ریزی جامع و یکپارچه برای رفع آن است.

امروزه تفکر راهبردی برگی برنده در عرصه های گوناگون اقتصادی و اجتماعی شناخته شده و تأکید فراوانی می شود بر اینکه کارکنان برای کارآمدشدن باید به ابزار مهمی به نام تفکر راهبردی اثربخش مجهز شوند تا یادگیری سازمانی افزایش و سرمایه فکری همراه با آن توسعه یابد. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر تفکر راهبردی اثربخش در یادگیری سازمانی و سرمایه فکری کارکنان تدوین شده است. روش پژوهش توصیفی  پیمایشی است و داده ها به روش مطالعات کتابخانه ای، برای مروری بر پیشینه تحقیق، و پژوهش های میدانی با استفاده از سه پرسش نامه استاندارد گردآوری و با نرم افزار  Spss 22 تحلیل شده اند. نمونه گیری به شیوه سرشماری بوده و جامعه آماری آن 86 نفر در نظر گرفته شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که تفکر راهبردی در سرمایه فکری کارکنان تأثیر مثبت و معنی داری دارد، اما در یادگیری سازمانی فاقد این تأثیر است. پس مدیران با عمل به تفکر راهبردی اثربخش و شاخص های پنج گانه آن می توانند توانایی و مهارت تفکر راهبردی خود را تقویت کنند و به توسعه سرمایه فکری کارکنان در سازمان کمک کنند.

هدف از این پژوهش شناسایی عوامل ساختاری مؤثر بر شکل گیری شبکه های خط مشی در نظام کارآفرینی ایران است. این پژوهش از نظر هدف توسعه ای است و با استفاده از روش ترکیبی، در دو مرحله، شامل شناسایی شاخص ها به روش تحلیل مضمون و آزمون آن به روش پیمایشی از نوع همبستگی اجرا شده است. جامعه آماری پژوهش کارکنان و دست اندرکاران نظام کارآفرینی ایران است. حجم نمونه آماری به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای 833 نفر تعیین شد و داده های لازم با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته عوامل ساختاری و شبکه های خط مشی جمع آوری گردید. نتایج پژوهش نشان داد ساختار سازمانی غیرمتمرکز، استراتژی (راهبرد) تعاملی، نظام ارزیابی عملکرد با رویکرد اجتماعی، زیرساخت های فناوری اطلاعات و ارتباطات یکپارچه، نظام حقوق و دستمزد منعطف، نظام آموزش و پژوهش حمایت کننده شبکه و همگرایی بالا در اهداف و منافع، بر شکل گیری شبکه های خط مشی در نظام کارآفرینی ایران مؤثرند.  

خویشاوندسالاری سازمانی، مجموعه ای از فرایندهای روان شناختی و جامعه شناختی است که با ملاحظات خانوادگی و رفیق بازی موجود در محیط درونی و بیرونی یک سازمان در ارتباط است و بیانگر وجود فساد اداری، تبعیض و تأثیر رابطه به جای ضابطه در اجرای امور سازمان هاست. این مطالعه درصدد است تا با استفاده از روش پژوهش کیفی و به کارگیری راهبرد نظریه پردازی داده بنیاد به ارائه الگویی از خویشاوندسالاری سازمانی در نهادهای بخش دولتی بپردازد و عوامل مؤثر بر بروز این رفتار و پیشامدهای سازمانی حاصل از آن را شناسایی و تشریح کند. در این راستا، با چهارده تن از مدیران ارشد پنج سازمان دولتی استان بوشهر به عنوان نمونه آماری به صورت نظری و هدف مند و به شیوه نیمه ساختاریافته مصاحبه شد و متن های مصاحبه در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج، نشان داد که نگرش رابطه گرا به عنوان پدیده محوری و در تعامل با عوامل دیگر موجب شکل گیری خویشاوندسالاری سازمانی می شود. نحوه ارتباط این عوامل در مدل نهایی پژوهش، نشان داده شده است. منفعت طلبی و قوم گرایی فرد و عدم توجه به حقوق و منافع عامه مردم در شکل گیری نگرش رابطه گرایی مدیران، تأثیر بسزایی دارد که درنهایت این نگرش، پایه ای برای به وجود آمدن پدیده ناهنجار خویشاوندسالاری سازمانی است.

شناسایی، تحلیل و اولویت بندی ریسک، نقش بسزایی در موفقیت پروژه دارد. تمرکز این پژوهش بر روی موسسات آموزشی جامعه هدف سازمان های حاکمیتی با هدف تقلیل حوادث و بیماری های ناشی از کار است. لذا مهم است که در برگزاری دوره های آموزشی ، عوامل ریسک در نظر گرفته شود تا با مدیریت بهتر آنها، اثرگذاری دوره های آموزشی افزایش یابد. بمنظور شناسایی و تاثیر عوامل ریسک، باید آنها را در فرایند آموزش شامل تعیین نیازهای آموزشی، طراحی و برنامه ریزی آموزش، فراهم آوردنِ آموزش، و ارزیابی و سنجش اثربخشی بررسی کرد. ابتدا با مرور ادبیات و مصاحبه های اکتشافی، ریسک های موجود در 7 عامل ریسک و 17 زیرعامل شناسایی شده اند. سپس، با توجه به فرآیند چهار مرحله ای آموزش، محدوده اثرگذاری ریسک ها با روش تجزیه و تحلیل عوامل شکست و آثار آن از طریق سه شاخص شدت ریسک، احتمال وقوع و احتمال کشف مشخص گردیده و شاخص اولویت ریسک برای هر ریسک محاسبه شده است. نتایج نشان می دهد که تعداد 16 ریسک در ناحیه بحرانی قرار خواهند گرفت. این بیانگر آنست که ریسکها جهت آنالیز و تخصیص منابع مقدم بوده و تیم تحلیل، باید روی کاهش و بر طرف کردن خطاهایی که در ناحیه بحرانی قرار دارند، تمرکز نماید.

شتاب روزافزون تحولات در حوزه های مختلف، دانش و مهارت های نوظهور، تماس روزافزون فرهنگ ها و گسترش شبکه های ارتباطی در عرصه فرهنگ و اندیشه، چالش ها و فرصت های جدیدی را در سطوح ملی و بین المللی به وجود آورده است. لذا یافتن قانونمندی های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی در مواجهه با این پدیده مورد توجه دولت ها قرار گرفته است و دولت ها باید در جهت گیری های کلی سیاست ها و راهبردها به شکل گیری نوع جدید جامعه جهانی توجه کنند. برای حفظ و ترویج و تبادل فرهنگ جامعه، نظام حاکم نیازمند برنامه ریزی راهبردی فرهنگی است، در راستای تدوین این برنامه ریزی توجه به عوامل محیطی مؤثر بر برنامه ریزی راهبردی فرهنگی مهم است. زیرا در صورت عدم شناسایی و تشخیص درست عوامل محیطی، عملیاتی کردن و اجرای برنامه با مشکل مواجه می شود. در این مقاله عوامل محیطی مؤثر بر برنامه ریزی راهبردی فرهنگی در سه شاخه عوامل اقتصادی، سیاسی و فناوری در نظر گرفته شده است. این نوشتار برخاسته از پژوهش بر اساس داده های جمع آوری شده از پرسشنامه در سازمان تبلیغات اسلامی- شورای عالی انقلاب فرهنگی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی متشکل از مدیران، کارشناسان و متخصصان موضع پژوهش انجام گرفت. نتایج حاصل از تجزیه وتحلیل آماری نشان داد که بین عوامل محیطی مؤثر در برنامه ریزی راهبردی فرهنگی کشور رابطه معنی داری وجود دارد. در ادامه به رتبه بندی عوامل اقتصادی- سیاسی و فناوری پرداخته شد و درنهایت الگوی تحلیلی پژوهش در نرم افزار لیزرل مورد تحلیل و آزمون قرار گرفت و الگو مورد تأیید قرار گرفت.