محمد صفری دشتکی

هدف: در عصر حاکمیت عمومی نوین، برخی دولت ها، ارزش های اجتماعی همانند کاهش فقر و بیکاری را در قالب سیاست های تدارکات اجتماعی تحقق می بخشند و از تدارکات خود به عنوان اهرمی مهم برای دستیابی به اهداف مختلف اجتماعی استفاده می کنند. بنابراین هدف از این پژوهش، شناسایی و تبیین عوامل مؤثر بر شکل گیری و اجرای تدارکات اجتماعی به منظور کاهش فقر در سازمان های حمایتی استان فارس است. روش: این پژوهش، پژوهشی کیفی است که از روش نظریه پردازی داده بنیاد بهره می برد. در این راستا، با بیست نفر از اساتید دانشگاه، مدیران و کارشناسان کمیته امداد امام خمینی «ره» و سازمان بهزیستی استان فارس که به عنوان نمونه آماری و به شیوه هدفمند انتخاب شده بودند، مصاحبه نیمه ساختار یافته ای انجام شد و متن های مصاحبه در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان دادند که خط مشی اجتماع محور به منزله پدیده محوری و در تعامل با سایر عوامل موجب شکل گیری تدارکات اجتماعی می شود. نحوه ارتباط این عوامل در مدل نهایی پژوهش نشان داده شده است. «برنامه ریزی اجتماع محور»، «توسعه سیاست های مشارکت آفرین» و «خط مشی گذاری چندمنظوره» در شکل گیری «سیاست گذاری تدارکات» تأثیری بسزایی دارند و در نهایت این نگرش، پایه ای برای به وجود آمدن پدیده تدارکات اجتماعی می شود. نتیجه گیری: تدارکات اجتماعی می توانند از طریق هم افزایی و هم آفرینی در جامعه، پیامدها و دستاوردهای ارزشمندی همچون کاهش فقر، توسعه سرمایه های اجتماعی، پاسخ های نوآورانه به نیاز های اجتماعی، ارتقای سلامت اجتماعی، بهینه سازی منابع و منافع عمومی و توانمندسازی گروه های هدف را در پی داشته باشد.

زنان و دختران بیشتر از مردان در معرض استثمار، فقر، خشونت و سوء تغذیه قرار دارند و فرصت تحصیل و آموزش برایشان کمتر فراهم است. کارآفرینی اجتماعی به زنان فرصت می دهد سرنوشت خویش را در دست گیرند. کارآفرینی اجتماعی در مقایسه با سرمایه گذاری سنتی و دولتی، دستیابی به استقلال، توانمندی و مشارکت اجتماعی بیشتری را برای زنان میسر می کند. این مطالعه درصدد است با استفاده از روش پژوهش کیفی و به کارگیری راهبرد نظریه پردازی داده بنیاد به ارائه الگویی از کارآفرینی اجتماعی با رویکرد توانمندسازی زنان سرپرست خانوار در کمیته امداد امام خمینی(ره) بپردازد و عوامل مؤثر بر شکل گیری این فرایند و پیامدهای حاصل از آن را شناسایی و تشریح کند. در این زمینه، با هجده نفر از متخصصان دانشگاهی و مددکاران خانواده کمیته امداد امام خمینی(ره) در استان فارس به عنوان نمونه آماری به صورت نظری و هدفمند و به شیوه نیمه ساختاریافته مصاحبه شد و متن های مصاحبه در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی تحلیل شد. نتایج نشان داد سیاست های توانمند ساز به منزله پدیده محوری و در تعامل با عوامل دیگر موجب شکل گیری کارآفرینی اجتماعی می شود. نحوه ارتباط این عوامل در مدل نهایی پژوهش نشان داده شده است. ظرفیت سازی، تقویت جسمی روانی و قوانین حمایتی در شکل گیری سیاست های توانمندساز تأثیر بسزایی دارند که درنهایت این نگرش پایه ای برای به وجود آمدن پدیده کارآفرینی اجتماعی می شود.

هدف از این پژوهش شناسایی عوامل ساختاری مؤثر بر شکل گیری شبکه های خط مشی در نظام کارآفرینی ایران است. این پژوهش از نظر هدف توسعه ای است و با استفاده از روش ترکیبی، در دو مرحله، شامل شناسایی شاخص ها به روش تحلیل مضمون و آزمون آن به روش پیمایشی از نوع همبستگی اجرا شده است. جامعه آماری پژوهش کارکنان و دست اندرکاران نظام کارآفرینی ایران است. حجم نمونه آماری به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای 833 نفر تعیین شد و داده های لازم با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته عوامل ساختاری و شبکه های خط مشی جمع آوری گردید. نتایج پژوهش نشان داد ساختار سازمانی غیرمتمرکز، استراتژی (راهبرد) تعاملی، نظام ارزیابی عملکرد با رویکرد اجتماعی، زیرساخت های فناوری اطلاعات و ارتباطات یکپارچه، نظام حقوق و دستمزد منعطف، نظام آموزش و پژوهش حمایت کننده شبکه و همگرایی بالا در اهداف و منافع، بر شکل گیری شبکه های خط مشی در نظام کارآفرینی ایران مؤثرند.  

این مقاله به بررسی رابطه ابعاد فرهنگی هافستد با شکل گیری شبکه های خط مشی در نظام آموزش عمومی کارآفرینی ایران پرداخته است. از نظر هدف، توسعه ای وکاربردی است که به روش کتابخانه ای و پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش اساتید دانشگاهها وکارشناسان اداری نظام آموزش عمومی کارآفرینی کشور می باشد؛ با توجه به حجم بالای جامعه آماری و عدم دسترسی به آمار آن، حجم نمونه با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای به تعداد 837 نفر انتخاب گردیده است. داده های مورد نیاز از طریق پرسشنامه سنجش نگرش های فرهنگی هافستد و پرسشنامه محقق ساخته شبکه های خط مشی جمع آوری شده است. روایی محتوایی پرسشنامه های مذکور به ترتیب 92/0 و 90/0 و پایایی آن به روش آلفای کرونباخ به ترتیب 848/ و 825/ محاسبه گردیده است. تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و استنباطی با کمک نرم افزار SPSS انجام شده است نتایج این پژوهش نشان می دهد که بین خصوصیات فرهنگی جمع گرایی، فاصله کم قدرت، عدم اجتناب از پدیده عدم اطمینان و زن سالاری و شکل گیری شبکه های خط مشی در نظام آموزش عمومی کارآفرینی ایران رابطه مثبت و معنا داری وجود دارد.