محمد دوستار

هدف: انضباط سازمانی نقش مهمی در زندگی بشر و اداره جوامع داشته است. یکی از متغیرهای کلیدی در رشد و توسعه هر سازمان، داشتن کارکنانی منضبط و نظم و ترتیب در امور آن سازمان است؛ نظمی که بر اطاعت و احترام متقابل بین سازمان و کارکنانش مبتنی است و برای موفقیت در کار ضرورت دارد؛ زیرا در سایه همین نظم و انضباط است که بسیاری از دغدغه های سازمانی مرتفع می شود و بستر امنیت پایدار در سازمان حکمفرما خواهد شد؛ بنابراین این پژوهش با هدف شناسایی مؤلفه های انضباط سازمانی مبتنی بر بیانات امام علی (ع) در نهج البلاغه انجام شده است. روش: روش این پژوهش به این گونه بوده است که با استفاده از شیوه تحلیل مضمون، متن نهج البلاغه با استدلال و منطق بیان شده انضباط سازمانی در جهت تدوین و اجرا شناسه گذاری شد. یافته ها: بر اساس یافته های پژوهش، در مجموع 152 شناسه مشخص و در قالب 37 مضمون پایه و 9 مضمون سازمان دهنده «عدالت محوری»، «رعایت قوانین و آیین نامه ها»، «پایبندی به عهد و پیمان سازمانی»، «پذیرش انتقادات و انتقادپذیری»، «تصمیمات و اقدامات مناسب»، «رشد معنوی و تخصصی افراد»، «شایستگی های ارتباطی و اجتماعی»، «کیفیت تعاملات سازمانی» و «رسیدگی کامل به مسائل جاری» ساماندهی شد. در نهایت همه مضامین، ذیل مضمون فراگیر انضباط سازمانی مبتنی بر بیانات امام علی (ع) در نهج البلاغه قرار گرفتند. نتیجه گیری: الگوی نهایی این پژوهش می تواند مبنایی برای مدیران ارشد سازمان ها و ارائه راهکارهایی برای بهبود انضباط سازمانی در سازمان خویش باشد. مدیران بر اساس مؤلفه های تعریف شده در این پژوهش، می توانند آموزش های متناسب برای ایفای هرچه بهتر سازمان های اداری ارائه دهند.

زمینه و هدف : سلامت اداری از موضوعات کلیدی مدیریت ارزش آفرینی عمومی به معنی تأثیر سرمایه انسانی بر خلق ارزش عمومی در نظام های اداری اسلامی است. هدف این پژوهش، تدوین الگوی ارزیابی سازمان های انتظامی بر پایه ابعاد نظام سلامت اداری مبتنی بر خلق ارزش عمومی است. روش شناسی : این پژوهش، به لحاظ هدف کاربردی، به لحاظ روش توصیفی-پیمایشی و به لحاظ رویکرد کمی است. جامعه آماری شامل مراجعه کنندگان به ادارات انتظامی استان گیلان هستند که 100 نفر به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده پرسشنامه محقق ساخته است. داده های گردآوری شده با بهره گیری از آزمون تحلیل سلسله مراتبی فازی و تحلیلی رابطه ای خاکستری تحلیل شدند. یافته ها : پس از بررسی روایی اولیه، 6 عامل موجود در قالب پرسشنامه ای مبتنی بر طیف لیکرت به منظور سنجش روایی سازه و پایایی بررسی شد و درنهایت، روایی (79/0) و پایایی سازه (821/0) تأیید شد. سپس اهمیت فازی هر بعد با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی اندازه گیری شد. در نهایت، با استفاده از روش تحلیل رابطه خاکستری ادارات بر پایه ابعاد سلامت اداری مبتنی بر خلق ارزش عمومی، رتبه بندی شدند. نتایج : نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که، آن دسته از ادارات انتظامی مورد مطالعه که کارکنان آنها از نظر سطح دانش و تحصیلات دانشگاهی و دوره های آموزشی و تربیتی ضمن خدمت گذرانده شده از سطح میانگین بالاتری برخوردار بودند، از نظر سلامت اداری در رتبه بهتری قرار گرفتندو همچنین،آن دسته از شاخص هایی که در ارتباط مستقیم با مراجعه کنندگان و برای آنها ملموس تر بودند، از نظر اهمیت در رتبه های بالاتری قرار گرفتند.

هدف از این پژوهش، تبیین و شناسایی مؤلفه های مؤثر بر پایداری منابع انسانی در کسب و کارهای خانوادگی است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف توسعه ای- کاربردی، از نظر ماهیت اکتشافی و از نظر گردآوری داده ها، آمیخته و از نوع اکتشافی است. نمونه آماری مرحله کیفی شامل 18 نفر از مدیران و مؤسسان کسب وکارهای خانوادگی با سابقه بیش از 30 سال در استان های کرمانشاه، کردستان و آذربایجان غربی می باشد. جامعه آماری بخش کمی را 864 نفر از کارشناسان حوزه کارآفرینی و مدیران کسب وکارهای کوچک و متوسط مستقر در شهرک های صنعتی استان های آذربایجان غربی، کردستان و کرمانشاه تشکیل می دهند که از میان آنها 200 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها در مرحله کیفی مصاحبه نیمه ساختاریافته و در مرحله کمی پرسشنامه مستخرج از مدل کیفی است. برای تجزیه و تحلیل داده های کیفی از روش تحلیل مضمون شش مرحله ای براون و کلارک (2006) و نرم افزار MAXQDA10 و برای تحلیل داده های کمی از روش مدل یابی معادلات ساختاری و از نرم افزار SmartPLS استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان دادند که، از میان مؤلفه های شناسایی شده مؤثر بر پایداری منابع انسانی در کسب و کارهای خانوادگی، مؤلفه های حفظ یکپارچگی خانواده، فرهنگ سازمانی خانوادگی و سیستم های متعادل بین کار و زندگی، بیشترین تأثیر را داشتند.

این مقاله به بررسی تاثیر سرمایه اجتماعی بر توسعه مدیریت دانش و پنج فرایند اصلی آن شامل کسب، ثبت، خلق، انتقال و کاربرد دانش در دانشگاه های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (استان گیلان) می پردازد. امروزه سازمان ها باید بتوانند دانش مورد نیاز برای نوآوری در محصولات خود و بهبود فرایندهایشان را کسب نمایند، میان کارکنانشان نشر دهند، و در تمامی فعالیت های روزانه خود بکار گیرند. شناخت عوامل اثرگذار بر مدیریت دانش سازمانی از جمله اقدامات اولیه در بکارگیری اثربخش سرمایه های فکری سازمان است. مفهوم سرمایه اجتماعی به پیوندها و ارتباطات میان اعضای یک شبکه به عنوان منبعی با ارزش اشاره دارد، و با خلق هنجارها و اعتماد متقابل موجب تحقق اهداف اعضاء می شود. در غیاب سرمایه اجتماعی، سایر سرمایه ها اثر بخشی خود را از دست می دهند و پیمودن راه های توسعه و تکامل فرهنگی و اقتصادی، ناهموار و دشوار می گردد . این تحقیق با توجه به اهمیت مدیریت دانش در سازمان ها در پی شناخت عوامل موثر بر اجرای مناسب این راهبرد است . هدف اصلی تحقیق تاثیر سرمایه اجتماعی بر توسعه مدیریت دانش در دانشگاه های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در استان گیلان است. به علت بزرگ بودن جامعه تحقیق در مرحله گردآوری اطلاعات و توزیع پرسشنامه، از روش نمونه گیری تصادفی گروهی استفاده شده است. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر نحوه گردآوری اطلاعات، توصیفی- همبستگی و به طور مشخص مبتنی بر الگو معادلات ساختاری است. برای بررسی رابطه بین متغیرها و آزمون فرضیه ها نیز پس از جمع آوری داده ها از تحلیل عاملی تاییدی استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که سرمایه اجتماعی تاثیر مثبت و معنی داری بر مدیریت دانش و پنج فرایند اصلی آن دارد.

امروزه با افزایش فشارهای محیطی و رقابت، سازمان ها به سوی منابع بیرونی و به ویژه دانش مشتریان سوق یافته اند تا بتوانند با سرمایه گذاری و مدیریت آن، به منبع جدیدی از مزیت رقابتی دست یابند. هدف اصلی این پژوهش، مشخص کردن آثار جریان های دانش مشتری بر ابعاد نوآوری و عملکرد سازمان هاست. با جمع آوری داده ها از 280 نفر از کارکنان بانک های خصوصی سطح استان گیلان و تجزیه وتحلیل آن با استفاده از نرم افزار لیزرل، به این نتیجه رسیدیم که دانش از مشتری، به عنوان مهم ترین منبع ایده های نوآورانه و مزیت رقابتی، تأثیر مثبتی بر سرعت و کیفیت نوآوری و همچنین عملکرد عملیاتی و مالی بانک ها دارد. همچنین، یافته های ما بیانگر تأثیر متفاوت دانش درباره مشتری و دانش برای مشتری بر ابعاد نوآوری و عملکرد است. نتایج این پژوهش به بانک ها کمک می کند تا با تدوین راهبرد های مناسب و به کارگیری مؤثر جریان های دانش مشتری به سطح بالاتری از نوآوری و عملکرد برسند.

إنّ رأس المال البشری یؤثر بِشکل إیجابی علی أی مؤسسه، ویؤدی إلی تنفیذ الأعمال وتحقیقها فی إطار التنمیه داخل المؤسسه. ومن خلال الاستثمار فی الموارد البشریه أیضاً قد یتم الحصول علی أرضیه لِتوفیر مجال للتنمیه فی المعروض من الکوادر المتخصصه کعامل للتقدم نحو الأفضل. إنّ مجال الاستراتیجیات المتعلقه بتنمیه رؤوس الأموال البشریه لریاده الأعمال، یُعد أحد أهم مجالات الدراسه الحدیثه فی بحوث رأس المال والمکاسب البشریه وکذلک ضمن مجال ریاده الأعمال البشریه، وقد اُجریت عده دراسات فی هذا الصدد ولکن لم یتمکن أحد أو جهه من تقدیم نموذج عام ومقبول فی هذا الشأن حتی یومنا هذا. وبعد مراجعه الدراسات والبحوث حول رأس المال البشری، قد تبیّن بأن هناک عوامل متعدده تؤثر علی تقدم رأس المال البشری الریادی لِعمال إحدی الدوائر الحکومیه. ونظراً إلی أهمیه البحث، فإنّ الهدف الرئیس له یتمثل فی تقدیم نموذج حول استراتیجیات تنمیه رأس المال البشری أو الإنسانی الریادی فی المؤسسات الحکومیه. وقد قام البحث فی إطار الاتجاه الکیفی، واستفاد الباحثون من المقابلات المعمقه والاکتشافیه عبر مرحلتین مع 10 من المدیرین والخبراء فی مؤسسه الجهاد الزراعی للحصول علی البیانات اللازمه للبحث. قد تم تأیید أداه المقابله من حیث الصحه الصوریه للمحتوی ومن حیث الموثوقیه عبر التوافق بین الترمیزین. حصل البحث من بین 280 بنیه کلامیه استخرجها الباحثون من المقابلات علی 28 عاملاً مؤثرا ًعلی ثلاث مستویات فردیه ومؤسسیه وکبری، وکذلک سبعه استراتیجیات من أجل تنمیه رأس المال البشری الریادی التی شملت استراتیجیات التعلیم واستراتیجیات التشریع المالی والقانونی، واستراتیجیات الموارد الإنسانیه، واستراتیجیات الخارجه عن المؤسسه، واستراتیجیات التکنولوجیا، والاستراتیجیات الثقافیه والاستراتیجیات لخلق الخطاب أو الرؤیه.

هدف اصلی این پژوهش طراحی الگوی پایداری منابع انسانی برای کسب وکارهای خانوادگی است. پژوهش حاضر در چارچوب رویکرد کیفی و با استفاده از روش تحلیل مضمون شش مرحله ای براون و کلارک (2006) صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل مدیران خانوادگی و بنیان گذاران کسب وکارهای خانوادگی با قدمت بیش از 30 سال در استان های کرمانشاه، کردستان و آذربایجان غربی در دوره زمانی سال 1400 می باشند. در این پژوهش با 18 نفر از مدیران و مؤسسان این نوع از کسب وکارها با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی و با هدف دست یافتن به حد اشباع نظری داده ها مصاحبه های نیمه ساختار یافته صورت پذیرفت. الگوی پایداری منابع انسانی در کسب وکارهای خانوادگی در قالب 1 مضمون فراگیر، 5 مضمون سازمان دهنده و 23 مضمون پایه ارائه گردید. به منظور تعیین اعتبار پژوهش از دو روش بازبینی مشارکت کنندگان و مرور خبرگان غیر شرکت کننده در پژوهش (اعضای هیأت علمی دانشگاه) استفاده شد. یافته های پژوهش نشان دادند که، مضامین سازمان دهنده (کارکردهای راهبردی) مرتبط با الگوی پایداری منابع انسانی برای کسب وکارهای خانوادگی شامل حفظ یکپارچگی خانواده، آموزش پایدار مبتنی بر اصول پرورش خانوادگی، فرهنگ سازمانی خانوادگی، سیستم پرداخت و پاداش مبتنی بر نیاز خانوادگی و سیستم های متعادل بین کار و زندگی می باشند.

از تکنیک های مؤثر در عصر حاضر و در بازارهای درحال اشباع، با توجه به اهداف بازاریابی ارزش محور، توسعه مفهوم مسئولیت اجتماعی شرکت در کالبد محصولات و خدمات است. هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر مسئولیت اجتماعی شرکت بر نحوه تصمیم گیری مصرف کنندگان در بازار درحال اشباع شرکت های مواد غذایی است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر روش، توصیفی و از نوع پیمایشی است. جامعه آماری، مصرف کنندگان محصولات مواد غذایی اعم از محصولات لبنی، گوشتی و انجمادی در استان گیلان است. حجم نمونه برابر با 199 نفر است. جهت گردآوری داده ها، از پرسشنامه استاندارد و روش های کتابخانه ای و میدانی استفاده شد. برای تحلیل داده ها از آزمون های سنجش نرمال بودن داده ها و تحلیل عاملی تأییدی و مدل معادلات ساختاری، در نرم افزارهای LISREL و SPSS استفاده شده است. نتایج بیانگر آن است که مسئولیت اجتماعی شرکت در بازارهای درحال اشباع مواد غذایی، هم مستقیم و هم با میانجی گری عامل ترفیع، بر تصمیم گیری خرید مصرف کننده تأثیرگذار است.

هدف: این تحقیق با هدف ارائه مدل پویای عوامل موثر بر اجرای اثربخش قانون خدمات کشوری در زمینه اقدامات منابع انسانی انجام شد. طرح پژوهش: رویکرد تحقیق از لحاظ روش، ترکیبی است؛ در بخش کیفی، با روش نمونه گیری نظری، 46 سند علمی در زمینه قانون خدمات کشوری و اجرای خط مشی عمومی، تحلیل محتوا شد و عوامل موثر در اجرای قانون خدمات کشوری در قالب سه بعد اصلی، 29 مولفه و 108 شاخص پس از غربال طی دو راند دلفی فازی با مشارکت 11 خبره تبیین شد. در بخش کمی جهت غربال شاخص های تحقیق در تکنیک دلفی و تحلیل روند متغیرهای تأثیرگذار در طراحی مدل پویای اجرای اثربخش قانون خدمات کشوری در حوزه منابع انسانی، جامعه مشارکت کنندگان شامل خبرگان اجرایی و آکادمیک مسلط به قانون خدمات کشوری می باشد که 11 نفر یه روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. یافته های پژوهش: تحلیل پویای متغیرها با بکارگیری نرم افزار ونزیم نشان داد که متغیرهای انباشت شامل زیرساخت ها، دولت، جامعه، ساختار سازمانی و منابع انسانی هستند. متغیرهای جریان نیز شامل ظرفیت های انسانی و مالی، استراتژی سازمانی، عوامل سیاسی، عوامل قانونی، فرهنگی و اجتماعی، قانونی، جذب و استخدام، جبران خدمات و بهسازی نیروی انسانی است و با استخراج نمودار جریان و شبیه سازی داده ها در طی 5 سال، چهار فرضیه پویا جهت اجرای اثربخش قانون خدمات کشوری ارائه گردید. اصالت پژوهش: از نظر مفهوم شناسی، برای اولین بار با رویکردی کیفی و جامع، عوامل موثر بر اجرای قانون خدمات کشوری در حوزه مدیریت منابع انسانی تبیین شده و از نظر روش شناسی، مدلسازی با استفاده از روش پویایی سیستم در این زمینه، از دیگر جنبه های نو در این پژوهش است. از نظر ارزش کاربردی، این پژوهش، با شناسایی چرخه های بازخورد مهم عوامل مداخله کننده در اجرای قانون، با ارایه سناریو، زمینه توجه به تقویت حلقه های مثبت و برنامه ریزی جهت شکستن حلقه های تقویت کننده منفی در اجرای اثربخش قانون را فراهم آورده است.

در میان انواع همکاری های پژوهشی، پژوهشگاه ها با نگرشی فراگیر بر نقش تحقیقات در رشد و توسعه کشور، با انجام انواع فعالیت های تحقیقاتی درصدد آن هستند تا حرکتی دانش محور و مبتنی بر ارزش افزوده بر پایه علم و فناوری انجام دهند. اما هنوز هم بخش تحقیقات در پژوهشگاه ها از رشد و بالندگی کافی برخوردار نیست. بنابراین پژوهش حاضر، به شناسایی و اولویت بندی موانع فراروی فعالیت های پژوهشی در پژوهشگاه ها، می پردازد. بدین منظور، پس از انتخاب موانع و عوامل زیرمجموعه هرگروه موانع بر اساس مرور ادبیات تحقیق (موانع فردی، محیطی، سازمانی و فنی)، مدل مفهومی پژوهش با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی برآورد شده و با استفاده از آزمون t تک نمونه، فرضیات تحقیق بر مبنای مدل مفهومی آزمون می گردند. علاوه براین، به منظور رتبه بندی موانع مؤثر بر انجام فعالیت های تحقیقاتی و هم چنین اولویت بندی زیر ابعاد مربوط به هر بعد، از آزمون آماری فریدمن استفاده می شود. بر اساس یافته های پژوهش، هر 4 گروه موانع شناسایی شده جزء موانع فراروی پژوهش های زیرمجموعه وزرات علوم، تحقیقات و فناوری محسوب می شوند و بیش از حد متوسط بر انجام فعالیت های تحقیقاتی مؤثرند. ترتیب میزان اهمیت موانع به صورت موانع محیطی، فردی، سازمانی و فنی می باشد. علاوه براین، نتایج نشان می دهند که از بین کلیه عوامل زیر مجموعه 4 مانع مورد بررسی، فقدان فرهنگ تحقیق بیشترین تأثیر را بر انجام پژوهش های زیرمجموعه وزارت علوم دارد.

شرکت های اقتصادهای نوظهور بازیگران ناشناخته در بازارهای مقصد جدید هستند و ورود به بازارهای خارجی را باید بیشتر از جنبه فرایند موقعیت یابی مورد مطالعه قرار داد. با توجه به اینکه فرایند موقعیت یابی منجر به تنش و درگیری بین ذی نفعان مختلف می گردد، شیوه عملی که این فرایند را تسهیل می کند دیپلماسی کسب وکار می باشد. بنابراین، هدف این پژوهش، نوع شناسی الگوی دیپلماسی کسب وکار در اقتصادهای نوظهور بر مبنای فرایند موقعیت سازی شان در طی زمان است. با بررسی مبانی نظری یک نوع شناسی از دیپلماسی کسب وکار ارائه شده و متغیرهای کنترل احصاء می گردد. جامعه آماری این پژوهش شامل صادرکنندگان نمونه ایران در بازه 98-1391 می باشند که بر اساس معیارهای قضاوتی نمونه 36 شرکتی مورد مطالعه قرار گرفتند. داده های این پژوهش از طریق گزارش های فعالیت هیئت مدیره به مجمع عمومی سالیانه در پایگاه کدال گردآوری شده است و با استفاده از بستهTraMineR در محیط R از طریق تکنیک تطبیق بهینه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بررسی تجربی سه مسیر دیپلماسی کسب وکار را نشان می دهد. شرکت های صنایع اتومبیل سازی، پتروشیمی و مواد شیمیایی، ماشین آلات و تجهیزات، خدمات فنی و مهندسی و صنایع کاغذی عمدتا از مسیر اول پیروی می کنند. شرکت هایی که در صنعت فولاد، صنعت اتومبیل سازی و ماشین آلات و تجهیزات فعالیت دارند از مسیر دوم پیروی می کنند. شرکت هایی که در صنعت نفت، صنعت فولاد، صنعت دارویی، تجهیزات الکتریکی و صنایع کاغذی فعالیت دارند از مسیر سوم پیروی می کنند. یافته ها همچنین نشان می دهد، مسیرهای دیپلماسی کسب وکار بطور معناداری از نظر ویژگی های شرکت (یعنی، صنعت، اندازه و تجربه بین المللی) با هم متفاوت هستند. 

زمینه و هدف: برای کسب مشروعیت اجتماعی و تضمین بقای بلندمدت اهداف آموزش وپرورش، بایستی هر گونه تحول در اقدام های مدیریت منابع انسانی، با بستر نهادی موجود متناسب سازی شود. از این رو، در پژوهش حاضر تلاش شده است، ضمن شناسایی اولویت بندی الزامات نهادی آموزش وپرورش و مؤلفه های آن، الگوی مدیریت منابع انسانی متناسب با این الزامات نهادی طراحی شود. روش: رویکرد پژوهش حاضر آمیخته (کیفی کمّی) و از لحاظ هدف، کاربردی است. نخست، با مرور نظام مند ادبیات تحقیق و تحلیل محتوای اهداف سند تحول بنیادین، الگوی اولیه پژوهش شکل گرفت، سپس با بهره گیری از نظر خبرگان و ارزیابی روایی محتوا، تبیین شد. به منظور کاربردی کردن الگو، 219 پرسش نامه بین مدیران ارشد، سیاست گذاران و صاحب نظران وزارت آموزش وپرورش به روش تصادفی طبقه ای توزیع شد. تحلیل داده ها با روش تحلیل عاملی تأییدی صورت گرفت.در نهایت، برای دستیابی به مناسب ترین ترکیب از ابعاد الگو، از نظام خبره فازی استفاده شد. یافته ها: الگوی نهادگرایی مدیریت منابع انسانی در آموزش وپرورش، در قالب7 مقوله اصلی، 24 مؤلفه و 68 شاخص شناسایی شد. اولویت بندی الزامات نهادی نشان داد که در الگوی مدیریت منابع انسانی آموزش وپرورش، به ترتیب فشارهای هنجاری، فشارهای اجباری و فشارهای تقلیدی، بیشترین تأثیر را می گذارند. نتیجه گیری: برای دستیابی به ترکیب بهینه و هم سویی شیوه های منابع انسانی و نیز، توجه به ترکیبات متفاوت الزامات نهادی در هریک از ابعاد مدیریت منابع انسانی نیاز است.