امید مهنی

هدف: هدف پژوهش حاضر کشف تأثیر اجرای طرح خواندن با خانواده و حلقه های کتاب خوانی بر انگیزه های خواندن و بهبود نرخ مطالعه سوادآموزان است. روش: پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی و ازنظر نوع گردآوری داده ها پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش شامل همه سوادآموزانی است که از سال 1395 تا 1400 در سطح استان کرمان از آموزش های نهضت سوادآموزی برخوردار شده و تحت پوشش طرح مطالعه با خانواده و طرح حلقه های کتاب خوانی قرارگرفته اند. حجم نمونه آماری پژوهش براساس فرمول کوکران 342 نفر تعیین شد و برای انتخاب نمونه آماری از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای استفاده شد. برای گردآوری داده های پژوهش نیز از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شد. روایی ابزار پژوهش به شیوه محتوایی به تأیید رسید. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که بین نرخ مطالعه سوادآموزان مورد بررسی برحسب برخورداری از طرح خواندن با خانواده و حلقه های کتاب خوانی تفاوتی معنادار وجود دارد و نرخ مطالعه افرادی که تحت پوشش طرح خواندن با خانواده بوده اند در زمینه های مطالعه غیردرسی، مطالعه فضای مجازی و مطالعه کتاب های دینی و ادعیه بیشتر بوده است. بنابراین، می توان گفت که آموزش ها و برنامه هایی که برای تحکیم سواد تعریف می شوند اگر درست تهیه شوند و براساس اصول تعلیم وتربیت استوار باشند، در افزایش انگیزه خواندن و بهبود نرخ مطالعه کمک زیادی خواهند کرد. اصالت/ارزش: یافته های پژوهش در پی بازتعریف نقش اجرای طرح خواندن با خانواده و حلقه های کتاب خوانی در انگیزه خواندن و نرخ مطالعه سوادآموزان است. ازآنجاکه اجرای این گونه طرح ها و طرح های مشابه منجر به تداوم سوادآموزی و حفظ و تقویت سواد در نوسوادان شده و به توانا ساختن آن ها برای استفاده از این مهارت ها در زندگی و استفاده از دنیای گسترده علم و دانش و در نهایت کسب خوشبختی برای خود و جامعه می شود، سازمان نهضت سوادآموزی می تواند این گونه طرح ها را با در نظر گرفتن نتایج همه تحقیقاتی که تاکنون در این زمینه صورت گرفته است برای همه فراگیران در کل دوره ها اجرا کند تا مانع از رجعت به بی سوادی یا بی سوادی عملکردی شود.

ارزیابی عملکرد رسانه آموزشی شاد از دیدگاه دانش آموزان به عنوان مخاطبان اصلی آموزش مجازی می تواند بستر های لازم را به منظور ارائه راهبردهای متناسب آموزشی نه تنها در دوران کرونا حتی بعد از آن نیز فراهم نماید. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی عملکرد رسانه آموزشی شاد در دروس مطالعات اجتماعی از دیدگاه دانش آموزان انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر مدارس مقطع متوسطه اوّل شهر زنجان به تعداد 5983 نفر بود. حجم نمونه آماری بر اساس جدول کرجسی و مورگان (1970) 361 نفر تعیین گردید و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده اعضای نمونه آماری انتخاب شدند. جهت گردآوری داده های مورد نیاز پژوهش از پرسشنامه محقق ساخته که مشتمل بر 31 سؤال بود، استفاده شد. این پرسشنامه شامل 7 بعد: معدل تحصیلی، حالات انگیزشی دانش آموزان، مطلوبیت محتوای آموزشی، مدیریت و هماهنگی آموزشی دروس تحصیلی، عملکرد آموزشی و رضایت دانش آموزان از کاربردی بودن بود. جهت انجام روایی پرسشنامه از روش روایی محتوایی و برای محاسبه میزان پایایی از آزمون آلفای کرونباخ استفاده گردید. تجزیه و تحلیل داده های پژوهش با استفاده از آزمون های ویلکاکسون، فریدمن و تی تک نمونه ای و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS انجام شد. یافته های پژوهش بیانگر این مطلب است که جامعه آماری موردمطالعه معدل کمتری در دروس اجتماعی کسب نموده اند و نسبت به کارایی رسانه شاد در دروس تاریخ و مدنی نظرات مطلوب نداشته اند و شاد را رسانه ای متوسط و نیازمند پیشرفت روزافزون می دانند که بر این اساس تقویت کیفیت محتوایی و امکانات نرم افزاری شاد از ضروریات کاربردی نمودن آن می باشد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر هوش هیجانی و هوش معنوی بر خلاقیت با نقش میانجی خودشکوفایی دانش آموزان انجام شد. روش: روش پژوهش توصیفی همبستگی از نوع تحلیل مسیر می باشد. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر و پسر دوره اول متوسطه شهر زاهدان در سال تحصیلی 1400-1399 به تعداد 6500 نفر که براساس جدول مورگان حجم نمونه 363 نفر برآورد گردید، روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی که داده های پژوهش با استفاده از پرسشنامه های هوش هیجانی بارون(1980)، هوش معنوی کینگ(2008)، سنجش خلاقیت تورنس(1992) و پرسشنامه خودشکوفایی مازلو(1970) جمع آوری گردیدند. در نهایت، برای تحلیل های آماری داده ها از نرم افزار  SPSSنسخه 26 و نرم افزار LISREL نسخه 8.8 استفاده گردید. یافته ها: نتایج نشان داد بین هوش معنوی و خلاقیت با نقش میانجی خودشکوفایی دانش آموزان رابطه مستقیم و غیرمستقیم معنی دار وجود داشت. همچنین بین هوش هیجانی و خلاقیت با نقش میانجی خودشکوفایی دانش آموزان رابطه مستقیم و غیرمستقیم معنی دار مشاهده گردید. نتیجه گیری: این پژوهش نشان داد که خودشکوفایی می تواند در ارتباط بین هوش معنوی و هوش هیجانی با خلاقیت میانجی گری کند.  

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین یادگیری سازمانی با کیفیت تدریس معلمان مدارس شهر بندرعباس انجام شد.روش: تحقیق حاضر از حیث هدف کاربردی و از حیث ماهیت توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه معلمان زن و مرد مقطع متوسطه دوم شهر بندرعباس به تعداد 800 نفر در سال تحصیلی98 -1397 تشکیل داد. جهت تعیین تعداد نمونه آماری از جدول کرجسی و مورگان (1970) استفاده شد و با توجه به تعداد جامعه آماری تعداد افراد نمونه آماری پژوهش 261 نفر تعیین گردید. با توجه به این که جامعه آماری شامل دو گروه زن و مرد بود برای انتخاب نمونه آماری پژوهش از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای استفاده شد. جهت گردآوری داده های تحقیق نیز از پرسشنامه کیفیت تدریس کوشی (1392) و یادگیری سازمانی نیف (2001) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss ویراست 20 در  سطح معنی داری 05/0 و با استفاده از آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه انجام شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که بین یادگیری سازمانی با کیفیت تدریس معلمان رابطه معناداری وجود داشت. همچنین نتایج نشان داد که از بین متغیرهای نه گانه وارد شده به مدل مورد نظر متغیرهای فرهنگ یادگیری سازمانی، کار گروهی، اشتراک دانش، رهبری مشارکتی، توسعه شایستگی کارکنان به صورت مثبت و معناداری توانستند کیفیت تدریس معلمان مدارس را پیش بینی کنند.(P<0.001) نتیجه گیری: طبق یافته های پژوهش  یادگیری سازمانی در مدارس موجب می شود که الگوهای ذهنی جدید و گسترده ای در میان معلمان پرورش یابد و آنها می آموزند که چطور با یکدیگر بیاموزند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی تصویر سازمانی در رابطه بین هویت سازمانی و خوش بینی تحصیلی در مدارس اسلامی شهر تهران انجام شده است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه معلمان مدارس اسلامی مقطع ابتدایی شهر تهران به تعداد 270 نفر می باشد. حجم نمونه آماری با استفاده از جدول Krejcie & Morgan (1970) 159 نفر تعیین شد. جهت انتخاب نمونه آماری پژوهش نیز از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده گردید. به منظور جمع آوری داده ها و اطلاعات موردنیاز در این پژوهش از پرسشنامه خوش بینی تحصیلی Beard, Hoy & Woolfolk Hoy (2010)، پرسشنامه هویت سازمانی Mael & Ashforth (1992) و پرسشنامه محقق ساخته تصویر سازمانی استفاده شد که پایایی هر یک از آن ها به ترتیب برابر با 85/0، 81/0 و 79/0 به دست آمد. با هدف تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون و مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که هویت سازمانی با خوش بینی تحصیلی، هویت سازمانی با تصویر سازمانی و تصویر سازمانی با خوش بینی تحصیلی رابطه دارند. همچنین نتایج نشان داد هویت سازمانی با میانجی گری تصویر سازمانی با خوش بینی تحصیلی رابطه دارد. نتیجه گیری: خوش بینی تحصیلی از نشانه های موفقیت یک مدرسه است وآنچه را که موجبات بهبود این مولفه مهم در مدارس اسلامی خواهد شد، توجه به هویت سازمانی و تصویر سازمانی مدارس اسلامی است. درک نامناسب ذینفعان از هویت سازمانی و تصویر سازمانی یک مدرسه اسلامی و ظرفیت های موجود در آن بر کیفیت آموزشی و عملکرد کلی مدرسه تاثیرگذار خواهد بود.

این مقاله با هدف بررسی اثربخشی آموزش بالینی بر بهبود عملکرد دانشجومعلمان در فرایند کارورزی انجام گرفت. روش پژوهش از نوع نیمه تجربی بوده است. جامعه آماری پژوهش شامل 160 نفر از دانشجومعلمان کارورز ترم 7 و 8 دانشگاه فرهنگیان کرمان بودند. بر اساس ملاک های ورود به مداخله تعداد 80 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب و با توجه به وجود دو جنسیت دختر و پسر، اعضای نمونه آماری با استفاده از روش نمونه گیری به صورت تصادفی طبقه ای در دو گروه 40 نفری آزمایش و کنترل گمارده شدند. جهت دست یابی به اهداف پژوهش، دانشجومعلمان گروه کنترل به مدت دو نیم سال تحت برنامه آموزشی معمول و دانشجویان گروه آزمون نیز تحت شرایط آموزش بالینی، دوره ی کارورزی را پشت سر گذاشتند. ابزار پژوهش آزمون محقق ساخته ای بود که برای تعیین روایی آن از روایی محتوایی و جهت تعیین پایایی از روش ضریب دشواری و تمیز استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که کاربرد آموزش بالینی توانسته در به بود تربیت حرفه ای دانشجومعلمان به طور معناداری مؤثر واقع شود.  

پژوهش حاضر با هدف شناسایی چالش های شغلی مدیران مدارس روستایی اجرا شد. این پژوهش ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از رویکرد کیفی پدیدارﺷﻨﺎﺳﯽ تفسیری (هرمنوتیک) اﻧﺠﺎم شد. میدان پژوهش شامل کلیه مدیران مدارس روستایی استان کرمان بود. جهت انتخاب مشارکت کنندگان از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد. انتخاب مشارکت کنندگان تا رسیدن به اشباع نظری ادامه داشت. اشباع نظری در پژوهش حاضر تا مصاحبه مشارکت کننده شماره 26 حاصل شد. تجزیه و تحلیل داده ﻫﺎی مصاحبه های پژوهش ﺑﺎ رویکرد دیکلمن و ﻫﻤﮑﺎران (1989) اﻧﺠﺎم شد. یافته های پژوهش نشان داد چالش های مدیران مدارس روستایی شامل سه دسته چالش های فردی مدیر (زیست بومی بودن مدیران، شرایط علمی و تجربه مدیریتی، ارتباط بین فردی مدیر و ارزشیابی آموزشی مدیر از وضعیت مدرسه)، چالش های سازمانی (شرایط اقتصادی، تهیه و تخصیص بودجه مدرسه ای، بخشنامه ها، فضای و امکانات رفاهی مدرسه، نیروی انسانی کافی و مناسب، اختیارات مدیر، کلاس های ضمن خدمت، ملاک ها و نحوه اجرا ارزیابی ها در مدرسه)، چالش های فراسازمانی (مشکلات خاص آموزشی دانش آموزان مدارس روستایی، تأمین هزینه های تحصیل، مشکلات اخلاقی و خشونت، ناتوانی و عدم همکاری نهادهای موثر، ارتباط و تاثیر والدین بر مدرسه و دانش آموزان) می باشد. مدارس روستایی و متقابلاً وظایف مدیران این مدارس شرایط خاص را داراست. بنابراین تعیین ماموریت مدیران، اهداف مدرسه، ملاک های ارزیابی مدیران و مدارس بایت با شرایط یک مدرسه روستایی سازگار باشد.

هدف کلی پژوهش حاضر بررسی عملکرد سال اول تدریس نومعلمان فارغ التحصیل دانشگاه فرهنگیان بود. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع پیمایشی است. اعضای جامعه آماری این پژوهش شامل مدیران، معاونین، نمایندگان معلمان و نمایندگان انجمن اولیا و مربیان، سرگروه های آموزشی، راهنمایان آموزشی و کارشناسان مربوطه در سازمان آموزش و پرورش بود. برای انجام نمونه گیری، از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله-ای استفاده شد. در مجموع تعداد 125 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب گردید. جهت گردآوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. پایایی این پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 86/0 محاسبه گردید. روایی پرسشنامه نیز به تأیید متخصصین حوزه تخصصی و کارشناسان آموزش و پرورش رسید. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که عملکرد دبیران در چهار بعد: طراحی و آماده سازی برای تدریس، محیط یادگیری اثربخش، آموزش مناسب به دانش آموزان، مسئولیت های حرفه ای معلمی مطلوب بوده است و در زمینه رتبه-بندی ابعاد عملکرد دبیران نیز نتایج نشان داد که مسئولیت های حرفه ای معلمی، محیط یادگیری اثربخش ، طراحی و آماده سازی برای تدریس و آموزش مناسب به دانش آموزان در رتبه اول تا چهارم قرار دارند. همچنین نتایج نشان داد که بر اساس نظرات گروه های مختلف عملکرد این دسته از نومعلمان مطلوب بوده است.

هدف پژوهش حاضر، شناسایی جایگاه، ساختار و ویژگی های تعلیم و تربیت اسلامی در امپراتوری عثمانی است. برای این پژوهش از شیوه تحلیلی با رویکرد تاریخی استفاده شده است. یافته های پژوهش گویای این است که دولت عثمانی از بدو تأسیس به مقوله تعلیم و تربیت و ویژگی های آن توجه کرده و به آموزه های اسلامی در حوزه تعلیم و تربیت و مؤلفه های آن چون اصلاحات آموزشی، مدرسه سازی، اهداف آموزشی و متون آموزشی پرداخته است. این امپراتوری که برای مدتی طولانی یکی از قدرت های جهان اسلام به شمار می رفت و گستره وسیعی از آسیا و اروپا را در بر داشت، تأثیرات شایان توجهی در عرصه های گوناگون ازجمله حوزه تعلیم و تربیت در جامعه و زیرمجموعه قلمرو و حاکمیت خویش بر جای گذاشته است. بنابراین در این پژوهش سعی بر آن است تا با تکیه بر اسناد و منابع کتابخانه ای، چگونگی ساختار و سیستم تعلیم و تربیت امپراتوری عثمانی براساس آموزه های اسلامی نشان داده شود. یافته های پژوهش حاکی از این است که سلاطین عثمانی اهتمام ویژه ای بر حفظ تعلیم و تربیت اسلامی داشته و برای رسیدن به این اهداف آموزشی به تربیت متخصصان در حوزه آموزش اسلامی پرداخته بودند. درواقع می توان گفت اصلاحات آموزشی در امپراتوری عثمانی در ادامه موجب تحرک و تکاپوی نهادهای آموزشی شد.

رویکرد پژوهش از نوع کمی و راهبرد مورد استفاده توصیفی پیمایشی است. اعضای جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه مدیران، معاونین، معلمان و کارشناسان مربوطه در سازمان آموزش و پرورش شهر تهران بودند. برای انجام نمونه گیری، از روشنمونه گیری تصادفی استفاده شد. ابزار گردآوری داده های مورد نیاز نیز پرسشنامه محقق ساخته بود. یافته های پژوهش نشان داد که مدارس جامع محیط زیستی در خصوص پنج مولفه اقدامات آموزشی و پرورشی، فضای سالم، زیبا و استاندارد، مصرف انرژی الکتریکی در تاسیسات روشنایی ساختمان و محوطه، مصرف انرژی الکتریکی در تاسیسات سرمایشی و گرمایشی ساختمان و محوطه و مصرف مواد اولیه و بازیافت عملکرد مناسبی داشته اند ولی در خصوص مولفه های مصرف آب در ساختمان و ناوگان حمل و نقل و جا به جایی عمکلرد مناسبی نداشته اند.

مقاله حاضر تجربه زیسته دختران دانشجویی را که روزانه سیگار مصرف می کنند با رویکردی پدیدارشناختی مطالعه کرده است. ابتدا، با طرح ملاحظات نظری و برساختن پرسش های اولیه، با روش نمونه گیری مبتنی بر هدف، و درنظرداشتن اشباع اطلاعاتی، مصاحبه های عمیق و نیمه ساختاریافته با 21 نفر از دختران دانشجوی دانشگاه های شهر کرمان انجام شد. مقوله های اصلی تحقیق شامل عاملیت فردی، عملکرد مقابله ای، وقایع درهم شکننده مقاومت فردی و زیرمقوله ها دربرگیرنده مفاهیم خطرپذیری و هیجان خواهی، سازوکار تشخص یابی، واکنش علیه نابرابری، نیاز به پذیرش، دیگری مهم، ناهم گونی تعاملات خانوادگی و فقدان تاب آوری، با استفاده از روش کلایزی تحلیل شده است. یافته ها نشان داد که مصرف سیگار، بیشتر واکنشی دربرابر نابسامانی وضعیت است که از عوامل اجتماعی متعددی از قبیل هیجان خواهی، گرایش به تشخص یابی، نابرابری، نیاز به پذیرش، ناهم گونی تعاملات خانواده و فقدان تاب آوری تأثیر می پذیرد.

این پژوهش با هدف بررسی عملکرد مدارس هیأت امنایی انجام شده است. به جهت ویژگی ها و شرایط مسلط بر این مدارس برای دست یابی به هدف پژوهش از نظریه ی داده بنیاد استفاده شد. برای گردآوری داده های مورد نیاز با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی 15 نفر از گروه های ذی نفع این مدارس انتخاب و با این افراد مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام شد. از اطلاعات گردآوری شده در مصاحبه ها، بر اساس فرایند نظریه داده بنیاد، طی مراحل سه گانه کدگذاری داده بنیاد (باز، محوری و انتخابی) به ترتیب 254 کد باز، 68 مفهوم و 19 مقوله استخراج گردید. در مرحله نهایی نیز مقولات در ذیل مؤلفه های اساسی نظریه داده بنیاد (شرایط علّی، محیطی، واسطه ای، محوری، راهبردی و پی آمدی) قرار گرفتند و نهایتاً مدل نهایی پژوهش شکل گرفت. در جمع بندی کلی در رابطه با این مدارس باید گفت برای این که این مدارس بتوانند عملکرد مطلوبی داشته باشند، باید زیرساخت های لازم را فراهم کرد. در این باره باید به موانع درونی و بیرونی سازمان آموزش و پرورش اشاره کرد. از موانع درونی سازمان آموزش و پرورش می توان به ساختار متمرکز و محدودیت اختیار مدیران مدارس اشاره داشت. از موانع بیرونی سازمان نیز می توان به فقر فرهنگی و مشکلات معیشتی مردم اشاره کرد که از موانع تقویت و بهبود عملکرد این مدارس به شمار می آید.

هدف کلی این پژوهش بررسی رابطه کاربست اصول تعلیم وتربیت اسلامی در کلاس درس با هوش معنوی دانشجویان دانشگاه شهید باهنر کرمان است. روش پژوهش توصیفی پیمایشی، و از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش را تمام دانشجویان دانشکده ادبیات دانشگاه شهید باهنر کرمان تشکیل داده است. برای انتخاب نمونه آماری پژوهش از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای استفاده شد و 230 نفر از بین جامعه آماری به عنوان نمونه آماری پژوهش انتخاب شدند. برای جمع آوری داده های پژوهش از پرسشنامه محقق ساخته کاربست اصول تعلیم و تربیت اسلامی در کلاس درس و هم چنین پرسشنامه استاندارد هوش معنوی کینگ (2008) استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که هوش معنوی با اصل عدل، اصل آراستگی، اصل اصلاح شرایط، اصل مسئولیت، اصل تذکر، اصل مسامحت و اصل ابراز محبت رابطه مثبت و معنی داری دارد اما با اصل عزت رابطه معنا داری ندارد. هم چنین برای آزمون رابطه کاربست اصول تعلیم و تربیت با هوش معنوی دانشجویان از تحلیل رگرسیون همزمان استفاده شد که الگوی معناداری بهدست آمد. نتایج بررسی فرضیه فرعی اول نشان داد که تفکر انتقادی وجودی با اصل عدل و آراستگی و اصلاح شرایط و مسئولیت و تذکر و مسامحت و محبت رابطه معنی داری دارد و تنها با اصل عزت رابطه معنا داری ندارد.