علیرضا اسلامبولچی

تفکر استراتژیک تدوین کنندگان خط مشی درامدهای پایدار شهرداریهای میانه با رویکرد حکمرانی خوب و تیپ شخصیتی انها یکی از مولفه های الگوی تدوین خط مشی درامدهای پایدار است که در شناسائی مشکلات ، مفهوم سازی واقعیت ، تجسم راهکارهای پیش بینی شده ( آینده نگری )و مدیریت اقتضائی منابع درامدی در طی فرآیند تدوین خط مشی نقش بسزائی دارد . در این تحقیق با استفاده از مدل مفهومی ترکیبی مورگان و محقق و ارائه پرسشنامه استاندارد جهت57 نفر خبره اسمی ، تدوین کننده خط مشی درامدهای پایدار شهرداریهای میانه شامل نمایندگان مجلس شورای اسلامی، اعضای هیات دولت، اعضای شورای نگهبان ، قضات دیوان عدالت اداری، اعضای شورای اسلامی و شهرداران شهرهای میانه و دریافت نظرات خبرگان اسمی ؛ به بررسی تفکر استراتژیک تدوین کنندگان خط مشی درآمدهای پایدار شهرداریهای میانه با رویکرد حکمرانی خوب در قالب چهار مقوله اصلی تفکر سیستمی، تفکرمفهومی، آینده نگری، فرصت طلبی هوشمندانه و 29 زیر مقوله آنهاپرداخته می شود . روش تحقیق توصیفی – پیمایشی و تحلیل نتایج بوسیله آزمون فریدمن وT زوجی انجام می شود . نتایج تحقیق نشان می دهد که با وجود نقش تفکر استراتزیک تدوین کنندگان خط مشی درامدهای پایدار شهرداریها در قالب برنامه کوتاه و میان مدت (قوانین بودجه سالیانه و پنجساله کشور) ، فاصله معنی داری بین وضع موجود تفکر استراتژیک تدوین الگوی خط مشی درامدهای پایدار شهرداریها با وضع مطلوب تفکر استراتزیک تدوین الگوی خطمشی درامدهای پایدار شهرداریهای میانه با رویکرد حکمرانی خوب وجود دارد که عدم توجه به آنها باعث عدم آینده نگری ، تفکر مفهومی در فهم مشکلات ، تفکر سیستمی درمفهوم سازی واقعیت ، و عدم استفاده از فرصت طلبی هوشمندانه و در نتیجه عدم تحقق منابع درآمدی پایدار و اصول حکمرانی خوب و ارائه خدمات مطلوب به شهروندان بعنوان ذی نفعان می شود.

ارزیابی ظرفیتهای موجود و فرصت های قابل استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در مقاصد گردشگری، می تواند به مدیران این صنعت برای توسعه فعالیت های فنّاورانه کمک کند. هدف پژوهش پیش رو، ارائه مدل ارزیابی آمادگی گردشگری الکترونیک است، که با این مدل امکان سنجش استعداد یا میزان بهره برداری یک مقصد گردشگری از فناوری اطلاعات فراهم شود. این پژوهش از نوع پژوهش های آمیخته است و بنیاد آن بر استفاده از نظر30 خبره آشنا با فناوری اطلاعات در بخش گردشگری بنا شده است. برای انجام پژوهش، نخست، مدل اولیه شامل عناصر (ابعاد، مولفه ها و شاخص ها) و ارتباطات آنها با روش تحلیل محتوای تلفیقی استخراج شد. سپس از روش فن گروه اسمی برای تایید اعتبار یا اصلاح ابعاد، مولفه ها و چینش آنها و از روش دلفی برای تایید حضور شاخص ها در مدل استفاده شد. سرانجام، روش مقایسات زوجی فازی برای وزن دهی به عناصرمدل به کار رفته است. دستاورد این مطالعه، گسترش مفهوم آمادگی الکترونیکی از سطح کشور یا سازمان به صنعت گردشگری است که می تواند وضعیت آمادگی گردشگری برای الکترونیکی شدن را در سطح کشور یا یک مقصد گردشگری، در ابعاد، مولفه ها و شاخص های مختلف نشان دهد. یافته پژوهش، مدلی وزندار با 5 بعد، 15 مولفه و 88 شاخص است. ابعاد مدل به ترتیب اهمیت شامل: زیرساخت های فناوری اطلاعات، توانمند سازهای گردشگری الکترونیک، آمادگی کسب وکارهای گردشگری، جامعه اطلاعاتی و آمادگی سازمان های مدیریت مقصد است. نتیجه مطالعه تعیین شاخص های پراهمیت برای توسعه گردشگری الکترونیک در استان همدان است.

فرآیند خدمات مددکاری و توانمندسازی در نهادهای حمایتی از جمله کمیته امداد امام خمینی(ره) جامع و گسترده است و با تحقیق، پذیرش و ارائه خدمات مددکاری برای نیازمندان شروع و بعد از حمایت هدفمند و زماندار، با آموزش و توانمندسازی مددجویان و خروج آنان از چتر حمایتی به پایان می رسد. از این رو بهره گیری از تکنیک های نوین جهت بررسی میزان بهره وری مدل پیاده سازی شده رورت دارد تا اهداف سازمانی از جمله اصلاح فرآیندهای جاری برای رعایت عدالت اجتماعی در حمایت از نیازمندان واقعی و خروج از چرخه حمایت مددجویان توانمند، تأمین شود. در این مطالعه پژوهشگران به دنبال پاسخ به این سؤال هستند که آیا مدل فرایند خدمات مددکاری و توانمندسازی بهره وری لازم جهت نیل به اهداف سازمانی را دارا بوده یا نیاز به بازطراحی دارد؟ در این راستا داده های مربوط به میزان تحقق اهداف کاربردی بعد از پیاده سازی مدل فرآیند خدمات مددکاری و توانمندسازی از جنبه شناسایی، راهنمایی، پذیرش، نیازسنجی، اولویت بندی، میزان خدمات عمومی و تخصصی قابل ارائه به نیازمندان واجد شرایط با رویکرد توانمندسازی، با استفاده از پرسشنامه جمع آوری و با استفاده از متدولوژی کریسپ-داده کاوی[1]مراحل مختلف مبتنی بر داده کاوی انجام گردید. در نهایت جمع بندی نتایج حاصل از داده کاوی با استفاده از رافست[2] 0.86، درخت تصمیم گیری[3] 0.80، تئوری بیز[4] 0.70، شبکه های عصبی مصنوعی[5]0.85 میزان دقت مدل را پیش بینی نمود. لذا مدل موجود بهره وری لازم جهت تحقق اهداف سازمانی را در حدمطلوب دارا بوده و با بازطراحی مجدد مدل موجود توسط پژوهشگران آتی با بهره گیری از نتایج پژوهش حاضر، امکان ارائه مدل بهینه جهت الگوبرداری سایر سازمان های مردم نهاد غیردولتی[6]در داخل و خارج از کشور فراهم خواهد شد.

گردشگری طبیعت با توسعه روز افزون، یکی از ارکان اقتصاد و از بخشها اصلی سرمایه گذاری در جهان محسوب می شود. کشور ایران با دارا بودن منابع طبیعی فراوان، جزو پنج کشوری است که دارای بیشترین تنوع محیطی و جغرافیای درسطح جهان است. این پژوهش با هدف تعیین مدل توسعه گردشگری طبیعت ایران صورت گرفته است. روش پژوهش در این مطالعه، کیفی و نوعی از متامطالعه به نام فراترکیب است. برای گردآوری داده ها از روش کتابخانه ای استفاده شده است. جمعیت مورد مطالعه، تمامی پژوهش های مرتبط با حوزه گردشگری طبیعت می باشد که در بازه زمانی سالهای 2000 تا 2020 صورت گرفته که با جستجو از پایگاه های دادهScopus ،Civilica ،SID ،IRANDOC ،IEEE ،ISC ،Emerald ،Science Direct  و همچنین پایگاه تخصصیGooglescholar  استخراج شده اند. از میان 1523 عنوان پژوهش شناسایی شده، تعداد 7 مورد از آنها بر اساس ارزیابی های صورت گرفته مرتبط با این مطالعه تشخیص داده و مورد تفسیر و تحلیل قرار گرفتند. بر این اساس تعداد 45 کد ارجاعی مشخص گردید که با ترکیب آنها، تعداد 13 تم در قالب 6 مقوله اصلی شامل، جذابیت منطقه گردشگری، مشارکت و انسجام ذینفعان گردشگری طبیعت، پشتیبانی حاکمیت از گردشگری طبیعت، عوامل فرهنگی، مدیریت بازاریابی گردشگری طبیعت و سیاستهای آموزشی- فرهنگی، تعیین گردیده، که به عنوان مدل توسعه گردشگری طبیعت ایران ارائه شده است. توجه به نتایج و عوامل شناسایی شده حاصل از این مطالعه می تواند مبنایی برای مدیران و تصمیم گیرندگان حوزه گردشگری طبیعت کشور به منظور برنامه ریزی در جهت توسعه و گسترش این صنعت در کشور باشد.

کارآفرینی در صنایع کوچک و متوسط همواره از اهمیت زیادی برخوردار بوده است چرا که علاوه بر داشتن نقش اساسی در اشتغال یک کشور موجب رشد اقتصادی و افزایش تولید ناخالص ملی نیز خواهد شد. هدف از تحقیق حاضر بررسی عواملی است که می تواند موجب موفقیت کارآفرینی در بخش صنایع کوچک و متوسط شده و راهی نشان دهد تا از این پس کارآفرینان صنعتی با آگاهی بیشتری پای در این عرصه مهم اقتصادی بگذارند. این تحقیق، یک مطالعه موردی است از کارآفرینان بخش صنعت در کشور ایران که در حد فاصل سال های 1390 تا 1393 اقدام به اخذ مجوز اولیه جهت تاسیس کارخانه (جواز تاسیس) نموده و برخی از آنان موفق به بهره برداری از کارخانه (پیشرفت فیزیکی صددرصد) شده و برخی دیگر از این امر ناکام مانده اند. برای این تحقیق داده های خام 4580 مورد از جوازتاسیس سرمایه گذاران مورد بررسی قرار گرفت. جهت تعیین الگوهای موجود و تعیین کننده در موفقیت کارآفرینی ، با استفاده از مفاهیم داده کاوی، اطلاعات موجود برای تحلیل های بعدی پیش پردازش شده و با کاهش برخی متغیرهایی که تاثیر کمتری در نتایج داشتند در نهایت طی تحلیل های تخصصی با استفاده از شبکه های عصبی پرسپترون چند لایه، درخت تصمیم گیر والگوریتم رافست ،بهترین قوانین ، استخراج شده و دقت نتایج در هریک تحلیل گردید. براساس نتایج بدست آمده عواملی چون داشتن سابقه صنعتی ، تحصیلات مرتبط با صنعت مورد نظر و بومی بودن سرمایه گذار می تواند نقش مهمی در موفقیت این نوع کارآفرینی داشته باشد.

پژوهش حاضر باهدف پایش عوامل کلیدی موفقیت در خط مشی گذاری بانکداری جامع با رویکرد دلفی فازی انجام پذیرفت. این پژوهش از نوع پژوهش های آمیخته با رویکرد اکتشافی است که از حیث روش شناسی در قالب پژوهش های کمی و کیفی و از نظر فلسفه پژوهش در زمره پژوهش های قیاسی استقرایی می گنجد. جامعه آماری پژوهش مدیران ارشد و میانی بانک رفاه هستند که با توجه به اینکه تعداد اعضای جامعه ماری محدود و مشخص است، با استفاده از اصل کفایت نظری 40 نفر از مدیران به عنوان اعضای نمونه انتخاب شدند. از آنجا که پژوهش حاضر از نوع پژوهش های آمیخته با رویکرد کمی و کیفی است، از هر دو ابزار مصاحبه و پرسشنامه استفاده می شود. برای آزمون روایی و پایایی در بخش کیفی از روش های روایی نظری و پایایی درون کدگذار و میان کدگذار استفاده شد. همچنین در بخش کمی برای آزمون روایی و پایایی از روش روایی محتوایی و پایایی از روش نرخ ناسازگاری بهره گرفته شد. همچنین برای تحلیل داده های کیفی از روش کدگذاری و نرم افزار ATLAS.TI که مخصوص تحلیل داده های کیفی مستخرج از مصاحبه است استفاده شد. در مرحله کمی پژوهش نیز با استفاده از روش Delphi Fuzzy به اولویت بندی عوامل کلیدی موفقیت در خط مشی گذاری بانکداری جامع پرداخته شد، تا کلیدی ترین عوامل موفقیت در خط مشی گذاری بانکداری جامع مشخص شود. نتایج پژوهش نشان می دهد که یکپارچه کردن مراکز تصمیم گیری و جلوگیری از چندمرکزی، به روز کردن سیاست ها، تعیین سطح همکاری با کسب وکارها، توجه به ویژگی های شخصیتی و رفتاری خط مشی گذاران، در نظر داشتن قوانین پولی و بانکی و توجه به مزیت ها و توانمندی های بانک مهم ترین عامل در خط مشی گذاری بانکداری جامع است. برای ارائه خدمات همه جانبه و ارج نهادن به شأن و جایگاه مشتری پیشنهاد می شود که بانک ها با تدوین خط مشی ها و راهبردهای مناسب در اعتلای پیاده سازی بانکداری جامع اقدام کنند.

هدف: خط مشی گذاری اثربخش در حوزه مدیریت شهری، به آگاهی از نقشه ذهنی دست اندرکاران این حوزه نیاز دارد. هدف این پژوهش، ارائه راهکار هایی برای تسریع هوشمندسازیِ شهری با شناسایی و تفسیر الگوهای ذهنی مدیران شهری در رابطه با شهر هوشمند است. روش: روش شناسی پژوهش، روش کیو است. فضای گفتمان پژوهش با انجام 11 مصاحبه و به شکل اکتشافی و همین طور با استفاده از ادبیات پژوهش گردآوری شد. مشارکت کنندگان پژوهش تعداد 25 نفر از مدیران و متخصصان شهریِ شهر همدان بودند که در تصمیم گیری های کلان شهر دارای نفوذ بالایی بوده و به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. یافته ها: پس از ارزیابی و جمع بندی فضای گفتمان، تعداد 204 عبارت کوتاه مانند عبارات کیو انتخاب شدند. بعد از نظرسنجی از خبرگان، در نهایت تعداد 42 عبارت به عنوان نمونه عبارات کیو انتخاب شدند. بعد از جمع آوری اطلاعات حاصل از مرتب سازی کیو از 25 مشارکت کننده، این اطلاعات توسط نرم افزار اس پی اس اس نسخه 25 با روش تحلیل عاملی کیو تحلیل شد و تعداد 11 الگوی ذهنی متمایز را میان مشارکت کنندگان پژوهش در رابطه با شهر هوشمند شناسایی کرد که 32/77 درصد از واریانس کل را تبیین می کند. نتیجه گیری: این 11 الگوی ذهنی، به ترتیب با نام های «کلان نگران امیدوار»، «طرفداران خدمات محوری»، «طرفداران شهروند محوری»، «علاقه مندان به مدیریت واحد شهری»، «واقع بینان عدالت گرا»، «فرهنگیان قانون گرا»، «طرفدار راهبردهای بالندگی»، «توسعه گرایان علمی»، «برون گرایان علاقه مند به چابک سازی»، «اقتصادگران ریسک گریز» و در نهایت «مدافعان محیط زیست»، نام گذاری شدند و اهمیت و اولویت بندی موارد شناسایی شده، بر اساس الگوهای ذهنی به دست آمده انجام شد. در پایان، با توجه به تفسیر الگوهای ذهنی به دست آمده، راهکارهایی برای تسریع در هوشمندسازی شهرها پیشنهاد شد

گردشگری یکی از مهم ترین صنایع درآمدزای حال حاضر دنیا محسوب می گردد و از قابلیت های آن می توان به عنوان یکی از راهکارهای اصلی و اساسی برای حل مشکلات ناشی از معضلات بیکاری و رکود اقتصادی در کشورهای مختلف استفاده نمود. حجم وسیعی از گردشگران دنیا را گردشگران مذهبی تشکیل می دهند، تعداد زیادی از گردشگران مذهبی کشور مرز بین المللی مهران را به لحاظ امن بودن و نزدیکی به عتبات عالیات در کشور عراق، جهت انجام زیارت و امور مذهبی خود انتخاب می نمایند. هدف این پژوهش طراحی و تبیین مدل گردشگری مذهبی در مرز بین المللی مهران می باشد. در این تحقیق برای تعیین حجم نمونه در روش کیفی تعداد 14 نفر از خبرگان موضوع گردشگری مذهبی متشکل از اساتید مجرب دانشگاهی و متولیان بحث گردشگری مذهبی شناسایی و به صورت مستقیم با آن ها مصاحبه انجام گرفت که یافته های پژوهش نشان داد الگوی گردشگری مذهبی در مرز بین المللی مهران دارای 6 مؤلفه اصلی شامل شرایط علّی، مقوله ها، بسترها، عوامل مداخله گر، راهبردها، پیامدها و نتایج می باشد که طبق نظر خبرگان آن را می توان به عنوان الگویی مناسب برای گردشگری مذهبی در مرز بین المللی مهران معرفی نمود. واژگان کلیدی: گردشگری، گردشگری مذهبی، زیارت، مرز بین المللی مهران [1] نویسنده مسئول: استادیار و عضو هیأت علمی دانشگاه ایلام

امروزه با پایداری در کسب و کارها در تعاونی ها میتوان با مشکل بیکاری و ورشکستگی بسیاری از تعاونی ها مقابله کرد. ارائه الگوی پایداری کسب وکارها یکی از عوامل مؤثر در موفقیت و پایداری تعاونی ها می باشد. تحقیق حاضر با هدف طراحی الگوی پایداری کسب وکار با رویکرد توسعه کارآفرینی در بخش تعاونی استان همدان انجام شد. این تحقیق ازنظر هدف کاربردی-توسعه ای و روش تحقیق و چارچوب پژوهش به صورت کمی- کیفی (آمیخته) است. مشارکت کنندگان در بخش کیفی برخی از مدیران تعاونی های موفق کشور و اساتید خبره در زمینه بازرگانی به روش در دسترس هدفمند (افراد متخصص و خبره در حوزه بازرگانی و کسب و کار درتعاونی ها که خودشان به شرکت در این پژوهش تمایل داشتند) بر اساس اشباع نظری به تعداد 12 و در بخش کمی جامعه آماری تعداد 360 نفر از مدیران کلیه تعاونی های موفق کشورکه مشارکت کنندگان بر اساس جدول مورگان و کرجسی به تصادفی طبقه ای به تعداد 130 نفر انتخاب شدند. نتایج پژوهش در بخش تحلیل کیفی نشان داد که این الگو پایداری کسب و کار شامل شش مقوله از جمله شرایط علّی، مقوله محوری، عوامل زمینه ای، شرایط مداخله گر، راهبردها و پیامدها، بود و 82 عامل مؤثر بر طراحی الگوی پایداری کسب وکار با رویکرد توسعه کارآفرینی شناخته شد. همچنین مشخص شد که تأثیر شرایط علّی بر مقوله محوری و مقوله محوری بر راهبردها به طور مستقیم و تأثیر راهبردها بر پیامدها، عوامل زمینه ای و شرایط مداخله گر بر راهبردها به شکل غیرمستقیم می باشد. در قسمت کمی مشخص شد مدل از برازش مطلوبی برخوردار است.

می توان مهمترین هدف مقاله حاضررا طراحی مدل بومی تعالی معنویت سازمانی بارویکرد اسلامی درسازمان بیمه سلامت ایران،برشمرد.برای این منظور،ازاستراتژی های پژوهش ترکیبی شامل دوبخش کیفی وبخش کمی استفاده شده است.دربخش کیفی بااستفاده ازروش تحلیل مضمون،مضامین مرتبط باسوال پژوهش،براساس مصاحبه باخبرگان که درحوزه های مدیریت،معارف اسلامی و سلامت کشوردارای تجربه ویا تالیفات مرتبط بودند استخراج وباترکیب مدل بارون–کلارک وآتریت_ استرلینگ این مضامین درسه دسته فراگیر،سازمان دهنده وپایه دسته بندی شده اندکه ،53 مضمون پایه، 8 مضمون سازمان دهنده وسه مضمون فراگیربه دست آمد.دربخش کمی برای مشخص نمودن عناصرمدل نهایی وتعیین رابطه ومیزان اثرگذاری این عناصر،با استفاده ازروش مدلسازی ساختاری تفسیری،میزان نفوذ پذیری ووابستگی وهمچنین میزان بارعاملی عناصر به شرح زیرمحاسبه شده است:بنیانهای معرفت سازمان(سطح 6،بار عاملی 02/1)،رعایت اصول اخلاقی نسبت به کارکنان(سطح 5،بار عاملی 69/0)،رشد فضائل اخلاقی کارکنان(سطح 4،بار عاملی 56/0)،بهبودفضاهای معنوی موثربرفعالیت سازمان(سطح3،بار عاملی 54/0)،رعایت اصول اخلاقی نسبت به ذیفعان(سطح3،بار عاملی 42/0)،تقویت عدالت محوری نسبت به کارکنان(سطح3،بار عاملی 31/0)،رشد وارتقای معنوی -فرهنگی کارکنان(سطح 2،بار عاملی 27/0) وعملکرد سازمانی(سطح 1،بار عاملی 18/0).

زمینه و هدف: نظام تعاونی نمونه بارزی از کسب وکارهایی است که ابعاد اقتصادی و اجتماعی را در کانون توجه قرار داده است. اهمیت ویژه و حیاتی کارآفرینی و راه اندازی کسب وکار و مهم تر از آن، پایداری کسب وکارهای ایجاد شده در وضعیت کنونی اقتصاد جهانی، برای هر کشور در حال توسعه ای همچون ایران امر مهم و ضروری است. بر این اساس، تحقیق حاضر با هدف رتبه بندی استراتژی ها و پیامدهای پایداری کسب وکار با رویکرد توسعه کارآفرینی در بخش تعاونی های موفق استان همدان انجام شد. روش شناسی/ رهیافت: این تحقیق از نظر هدف کاربردی توسعه ای و از لحاظ گردآوری داده ها، کیفی است. در این پژوهش، 12 تن از مدیران تعاونی های موفق استان همدان و اساتید خبره در زمینه بازرگانی با استفاده از روش گلوله برفی و تا نیل به اشباع نظری مورد مطالعه قرار گرفتند. یافته و نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاکی از آن است که کاهش هزینه ها و تأمین مالی، تلاش برای بقاء، نوآوری در ارائه محصولات و خدمات، استراتژی های مناسب بازاریابی، استراتژی های مناسب تولید، تعامل با سازمان های دولتی و تعامل مناسب با نیروی انسانی به عنوان مفاهیم استراتژی ها و راهبردها، شناخته شدند. به همین ترتیب بقاء، ناامیدی، بازتولید فرهنگ معیوب و شکست تولید و بخش تعاونی به عنوان مفاهیم پیامدها، شناسایی شدند. اصالت/نوآوری: مطالعات پیشین بیشتر بر بر پایداری کسب وکار در تعاونی ها و یا استراتژی ها و پیامدهای پایداری کسب و کار در سازمان ها متمرکز بوده اند؛ این در حالی است که مطالعه حاضر تمرکز ویژه ای بر استراتژی ها و پیامدهای پایداری کسب و کار با رویکرد توسعه کارآفرینی در بخش تعاونی های موفق استان همدان داشته است.

این پژوهش به بررسی میزان موفقیت مدل پیاده سازی شده فرایند خدمات مددکاری و توانمندسازی در بزرگترین نهاد حمایتی کشور پرداخته و با بهره گیری از تکنیک های نوین، نسبت به بازطراحی مدل اولیه اقدام نموده است. در این تحقیق داده های مربوط به منظور سنجش میزان تحقق اهداف کاربردی با توزیع پرسش نامه در بین 100نفر از همکاران کمیته امداد در سطح 21 شهرستان استان آذربایجان غربی جمع آوری و با استفاده از متدولوژی CRISP-DM مراحل مختلف مبتنی بر داده کاوی انجام گردید. در ادامه به منظور پاسخگویی به سوال اصلی تحقیق، داده های مربوط به تعداد4687مددجویی که فرایند موجود را طی نموده بودند از طریق تکنیک های فرایندکاوی مورد بررسی قرار گرفت.نتایج حاصل نشان داد که مدل پیاده سازی شده، معیارهای 4 گانه کیفی را از جنبه سادگی محقق، ولی به منظور دستیابی کامل به مطابقت، عمومیت و دقت، نیاز به بازطراحی دارد. در این راستا با حذف حلقه تکرار در مسیر ۳،  مدل اولیه بازطراحی گردید تا ضمن تحقق کامل اهداف کاربردی، با مد نظر قرار دادن مطالبات اقشار آسیب پذیر اجتماعی،ضمن تکریم و افزایش سطح رضایت مندی جامعه هدف، به عنوان الگویی موفق توسط سایر سازمانهای مردم نهاد غیردولتی در داخل و خارج کشور مورد بهره برداری قرار گیرد.

مسئولیت اجتماعی که یکی از شاخه های اخلاق اسلامی به شمار می آید، که به عنوان مقوله ای مهم به سرعت درحال گسترش درمیان سازمان های مختلف است.پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد و شاخص های مسئولیت اجتماعی با رویکرد اسلامی در سازمان تامین اجتماعی انجام شد. روش پژوهش در بخش اول کیفی بود.جامعه آماری این پژوهش را خبرگان دانشگاه،حوزههای علمیه و سازمان تامین اجتماعی تشکیل دادند. نمونه گیری از جامعه آماری به صورت هدفمند انجام شد.و با توجه به نظر اشتراوس و کوربین(10_25)، پس از مصاحبه با نفر بیست ویکم اشباع نظری صورت گرفت.جمع آوری داده ها با استفاده از نظر یه داده بنیاد و پس از انجام مصاحبه نیمه ساختار یافته با خبرگان، از طریق کدگذاری های بازشناسایی شده و کدگذاری محوری و انتخابی و با استفاده از تحلیل تم صورت گرفت.اعتبار داده ها بااستفاده از روش پایایی دو کدگذاری صورت پذیرفت. دربخش کمی به روش تصادفی طبقه ای 382نفر از کارکنان با هدف سنجش الگوی مسئولیت اجتماعی درسازمان تامین اجتماعی استان های تهران، فارس، کرمانشاه و لرستان انتخاب شدند.جمع آوری داده ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته (شاخص های بخش کیفی) صورت گرفت.پایایی از روش آلفای کرونباخ ارزیابی و 78/.برآورد شد. در بخش کیفی پژوهش، 5 بعد شامل ابعاد نوع دوستی،اقتصادی،قانون گرایی،عدالت و سلامت روانی و 35 شاخص شناسایی شد.دربخش کمی تمامی ابعاد بجز بعداقتصادی درسطحی پایین تر از میانگین از نظر اجرا قرارگرفتند.نتایج نشان داداز ابعاد و شاخص های شناسایی شده می توان برای ارتقای مسئولیت پذیری اجتماعی در سازمان تامین اجتماعی استفاده کرد.