محمدعلی میرعلی

محمدعلی میرعلی

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۶ مورد از کل ۱۶ مورد.
۱.

نقش حوزه علمیه قم در (تغییر) پیشرفت بینش سیاسی - اجتماعی ایران(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: پیشرفت پیشرفت سیاسى اجتماعی حوزه علمیه قم ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸ تعداد دانلود : ۳۷
«پیشرفت» ابعاد مختلف بینشی، ساختاری و رفتاری را شامل می شود. پیشرفت یک جامعه مرهون عوامل گوناگون داخلى و خارجى است. ازجمله عوامل داخلی بنیادین تأثیرگذار، مراکز علمى و مذهبى هر سامان سیاسی است. در ایران، حوزه علمیه قم یکى از نهادهاى علمى مذهبى تأثیرگذارى است که از بدو تأسیس نقش بنیادینی در پیشرفت و تحولات سیاسى اجتماعى این کشور ایفا کرده است. این نقش از دهه 1340 به دلایلى روند روبه رشد و فزاینده اى به خود گرفت. این نوشتار با روش ترکیبى توصیفی، تحلیلى و تفسیرى به دنبال تبیین نقش حوزه علمیه، علما و روحانیت در پیشرفت سیاسى اجتماعى جامعه ایران است. یافته هاى تحقیق نشان می دهد که حوزه علمیه قم و روحانیت به رهبرى حضرت امام خمینی(ره) در حوزه بینش تأثیر بسزایى در پیشرفت سیاسى اجتماعى این کشور داشته است. مطالعه در دو حوزه دیگر ساختاری و رفتاری، نیازمند تحقیق مستقلی است.
۲.

بررسی مقایسه ای نظریه وضع طبیعی از دیدگاه جان لاک و علامه طباطبایی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: نظریه وضع طبیعی علامه طباطبایی جان لاک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۹ تعداد دانلود : ۱۷۹
نظریه وضع طبیعی که سنگ بنای نظریه های قرارداد اجتماعی است، ابداع فیلسوفان سیاسی غرب نیست و در قرآن و روی کرد سیاسی تفسیری علامه طباطبایی دارای پیشینه است. این نظریه به وضعیت ما قبل مدنی انسان و غیبت فرمان روایی سیاسی اشاره دارد. با توجه به این که نبودِ مطالعه مقایسه ای میان فیلسوفان سیاسی غرب و مسلمان پیرامون نظریه وضع طبیعی به شدت احساس می شود، مقایسه دیدگاه لاک و علامه در این خصوص ضروری به نظر می رسد. بنابراین، در این جستار با روش مقایسه ای تحلیلی، دیدگاه لاک و علامه طباطبایی بررسی خواهد شد. پرسش نوشتار حاضر این است که وجوه اشتراک و افتراق دیدگاه لاک و علامه چیست؟ بر اساس نتایج پژوهش، لاک و علامه هردو معتقدند که انسان ها در وضع طبیعی، گرایش به صلح و هم گرایی داشتند و واگرایی امری عارضی بود؛ هردو انسان را مدنی بالاضطرار می دانند، ولی لاک به قانون طبیعی (عقل) و علامه به فطرت (شریعت تکوینی) ارجاع می دهند؛ لاک راه برون رفت از وضع طبیعی را تکیه بر عقل می داند، ولی علامه بر بازگشت به دین و پیروی از پیامبران تأکید می کند. پرسش لاک در باره چگونگی وضع طبیعی در غیبت فرمان روایی سکولار است، ولی پرسش علامه پیرامون چگونگی وضع طبیعی در غیبت فرمان روایی دینی و نبود پیامبران الهی است. با توجه به این که وضع طبیعی ترسیم شده در دیدگاه علامه جنبه واقع نمایی دارد و وضع طبیعی لاک جنبه نمادین، به نظر می رسد که نظریه وضع طبیعی علامه توانِ پاسخ گویی به اِشکالِ غیر واقعی بودن این نظریه را دارد.
۳.

نقد و ارزیابی نظریه ذات گرایی خشونت در اسلام با تاکید بر آرا اندیشمندان غیرمسلمان(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: قرآن اسلام خشونت مشروع خشونت غیرمشروع

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۱ تعداد دانلود : ۱۸۷
مستشرقان که اغلب پیروان نظریه ذات گرایی خشونت در اسلام هستند با تمسک به دسته ای از آیات قرآن، متون روایی و رفتار تاریخی برخی از خلفای مسلمان، مدعی اند که قرآن و اسلام در سرشت خود خشونت بنیاد است. هدف اصلی این نوشتار نقد و ارزیابی این نظریه از دیدگاه متفکران غیرمسلمان و تبیین عوامل و زمینه های شکل گیری این قرائت است. ازاین رو، در این مقاله به این پرسش پاسخ خواهیم داد که چه نقدهایی بر نظریه ذات گرایی خشونت در اسلام می توان ارائه کرد؟ روش پژوهش در این جستار به لحاظ شیوه اجرا، روش تحلیلی نقد، به لحاظ هدف، بنیادی، و به لحاظ ابزار گردآوری داده ها اسنادی و کتابخانه ای است. یافته های تحقیق بیان گر آنست که اسلام و قرآن به صورت مطلق نسبت به خشونت لااقتضاست، نه آن را به شکل کلی نفی و نه آن را اثبات می کند. در آیات قرآن، گرچه خشونت مشروع به رسمیت شناخته شده اما، همواره به عنوان آخرین روش از آن سخن به میان آمده است. این امر به همراه عوامل دیگر، سبب خوانشی خشونت آمیز از دین اسلام از سوی برخی متفکران گردیده است.
۴.

دور الثوره الإسلامیّه فی إیران فی تأسیس محور المقاومه؛ حزب الله اللبنانی نموذجًا: دراسه أحادیه

نویسنده:

کلید واژه ها: حزب الله لبنان الشیعه الثوره الإسلامیه فی إیران المقاومه الإسلامیه الکیان الصهیونی الصهیونیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۲ تعداد دانلود : ۲۶۳
تحاول هذه المقاله الإجابه عن السؤال التالی: ما دور الثوره الإسلامیّه الإیرانیّه فی تأسیس حزب الله اللبنانی؟ للإجابه عن هذا السؤال سنبحث عن جمیع العوامل المؤثّره فی تشکّل الحزب المذکور ونقوّمها، ومن ثَمّ سنعمد إلى تقییم دور الثوره الإسلامیّه باعتباره العامل الأصلیّ.
۵.

مساله ی «مشروعیت» در اندیشه و کارنامه ی اسلام گرایانِ پیرو ولایت فقیه در افغانستان(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: مشروعیت اسلام سیاسی اسلام گرایی خط امامی ها افغانستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۶ تعداد دانلود : ۴۸۵
هدف از پژوهش حاضر، بررسی اسلام سیاسی ولایت فقیهی (خط امامی) در افغانستان است. به این ترتیب به تشریح این فرضیه خواهیم پرداخت که در افغانستان، اسلام گرایانِ پیرو نظریه ی ولایت فقیه در سه دهه ی پایانی قرن بیستم، هرچند در مشروعیت زدایی از مخالفان توفیقاتی داشتند، اما در امر مشروعیت سازی نهایتا ناکام ماندند. یافته های پژوهش که در چارچوب روش تحلیل «تاریخ فکری» هیوز انجام می شود، نشان می دهد که اسلام گرایان ولایت فقیهی در افغانستان، در زمینه های تاریخی، اعتقادی، سیاسی و بیرونی معطوف به مساله ی مشروعیت قد علم کردند و در حوزه ی مشروعیت زدایی و مشروعیت سازی روندهای خاصی را پیمودند. آنان در رشد آگاهی فکری شیعیان و افزایش نقش سیاسی ایشان، تاثیرات مهمی برجای گذاشتند و در رابطه با «صدور انقلاب» و معرفی «ولایت فقیه» در افغانستان گام های مهمی برداشتند. درعین حال، در برخی موارد به دلیل بی تجربگی و خودمحوری، در محاق جنگ های درون فرقه ای قرار گرفتند و در خلق مشروعیتی پایدار ناکام ماندند.
۶.

جایگاه مقابله به مثل در سیاست خارجی دولت اسلامی از منظر قرآن(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: مقابله به مثل دولت اسلامی سیاست خارجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۱ تعداد دانلود : ۳۵۳
«مقابله به مثل» در روابط بین الملل و سیاست خارجی کشورها همواره مورد توجه بوده است. این اصل ریشه قرآنی دارد و در مباحث فقهی، تحت عنوان قاعده فقهی مقابله به مثل مطرح شده است. این نوشتار به دنبال واکاوی شیوه های کاربرد آن در روابط بین الملل از منظر قرآن با روش توصیفی تحلیلی توأم با تفسیر است. از دیدگاه قرآن کریم، مقابله به مثل در تمامی امور؛ اعم از مثبت و منفی به ویژه در عرصه جنگ و صلح در حوزه سیاست خارجی کاربرد دارد و این کتاب آسمانی، راهبردهای به کارگیری آن را فراروی دولت اسلامی قرار داده است تا بر اساس مصالح و اولویت های موجود آن را در تعامل و روابط با دیگران به کار گیرد. یافته های تحقیق نشان می دهد، توصیه قرآن نسبت به مقابله به مثل با دیگران در امور نیک و مثبت جبران احسن آن ها است، اما در امور منفی و در برابر کشوری که روابط خصمانه با دولت اسلامی دارد، توسل به اقدام متناسب متقابل است. در این باره اجتناب از زیاده روی به ویژه نسبت به غیر نظامیان و نیز استفاده از روش های غیر انسانی توصیه شده است.
۷.

تغییر اجتماعی در تجربه و اندیشه امام موسی صدر(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: امام موسی صدر تغییر اجتماعی جنبش اجتماعی تغییر انسانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۸ تعداد دانلود : ۵۸۲
این مقاله با هدف بررسی تجربه و اندیشه امام موسی صدر در زمینه تغییر اجتماعی، در ابتدا به روایت تجربه او در زمینه ایجاد یک تغییر اجتماعی پرداخته و در گام دوم، بر نگرش و نظریه ای تأکید می کند که این تجربه را پشتیبانی می کند. این بررسی مستلزم پاسخ به شش پرسش اساسی مطرح در حوزه تغییر اجتماعی شامل چیستی، چگونگی، آهنگ، شرایط، عوامل و کارگزاران تغییرات اجتماعی است. برای این کار، ضمن بررسی روایت های کنشگران و ناظران این تغییر، با روش تحلیلی، آثار امام موسی صدر مورد مطالعه قرار گرفته است. بررسی این تحقیق نشان می دهد، امام موسی صدر چیستی تغییر اجتماعی را ضرورتی هم بود با توحید و تکامل انسان قلمداد کرده و چگونگی آن را به انقلاب مستمر ارجاع می دهد. درباره آهنگ تغییر، به تغییری تدریجی و خُرد و با محوریت خدمت به انسان ها معتقد است و ضمن در نظر گرفتن شرایط وجودی و عینی تغییر اجتماعی، بستر فرهنگی را زمینه ساز پیدایش کارگزارنی برای تغییر اجتماعی به حساب می آورد. در زمینه کارگزاری تغییرات نیز ضمن طرح دو دوگانه مردم/ نخبگان و جنبش/ سازمان، معتقد است که نیروی لازم برای تغییر، در جریان یک «جنبشِ مردمی» به وجود می آید.
۸.

گسست و پیوست امت اسلامی در اندیشه سیاسی مودودی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: امت اسلامی حزب مبنای هستی شناسی مودودی ناسیونالیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۵ تعداد دانلود : ۳۲۹
به رغم تأکید منابع و متون اسلامی بر تأسیس امت واحده اسلامی و تشکیل آن در قرون اولیه، این مهم به دلایلی به تدریج دچار افتراق و گسست سیاسی شد. این امر ناشی از رفتار سیاسی نادرست نخبگان سیاسی و نیز برداشت ناصحیح از منظومه فکری اسلام و جایگزین شدن عناصر جدید در هندسه معرفتی مسلمانان است. مودودی دو عامل ظهور نظم سلطانی در حاکمیت اسلامی پس از خلفای راشدین توسط معاویه و به انزوا کشیده شدن خلافت انسان را که با روش های دموکراتیک در دوره خلفای راشدین معمول بود، مهم ترین عنصر مؤثر در انشقاق وحدت اسلامی می خواند. هدف این پژوهش بررسی عوامل گسست و پیوست سیاسی امت اسلامی و همچنین راهبرد بازسازی آن از منظر مودودی است. دلیل اهمیت این تحقیق این است که مودودی از اندیشمندان بزرگ معاصر تأثیرگذار بر گروه های سلفی است که امروزه به نوعی از آنها به عنوان عامل گسست امت اسلامی یاد می شود. این نوشتار داده ها و اطلاعات لازم را به شیوه اسنادی گردآوری می کند و با روش تفسیری به تحلیل آن از دیدگاه مودودی می پردازد.
۹.

بازخوانی دو الگوی تمدنی اسلام اجتماعی و اسلام سیاسی در ترکیه معاصر؛ کاربست الگوی تمدنی اسلامِ اجتماعی در ترکیه معاصر(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: اسلام گرایی ترکیه تمدن ترکی اسلام سیاسی و اسلام اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۵ تعداد دانلود : ۴۴۷
الگوی تمدنی ترکیه، به عنوان یکی از کشورهایی که در سال های اخیر مورد توجه جریان های لیبرال اسلام گرا قرار گرفته است، درخور توجه ویژه می باشد. این نوشتار، درپی آن است که با بررسی تحلیلی انتقادی، جریان های اسلام گرای معاصر ترکیه، به دو الگوی تمدنی غالب در این کشور بپردازد و با نگاه توصیفی، به اصول اندیشه و آثار اجتماعی، هر یک از این دو الگو توجه نماید. هرچند در کشور ترکیه، دو الگوی اسلام سیاسی و اسلام اجتماعی تجربه شده است، اما الگوی اسلام اجتماعی، فضای سیاسی و اجتماعی ترکیه حاکم گردیده و این الگو، نمونه ای قابل توجه و مورد حمایت ارتش و نظام سیاسی ترکیه گردیده است. اما در عین حال، چالش هایی در این الگو دیده می شود که مانع نیل آن به تمدن اسلامی است. این نوشتار، با روش اسناد و انتقادی، ضمن بررسی ظرفیت های الگوی مزبور، کاستی های آن را که شامل ناسیونالیسم افراطی، خودبسندگی و انفعال در برابر تمدن غرب برای رسیدن به تمدن اسلامی است، مورد واکاوی قرار می دهد.
۱۰.

جایگاه آیات قرآن در تکوین تفکر سیاسی آیت الله مرتضی مطهری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آیات قرآن آیت الله مطهری تفکر سیاسی کلام سیاسی فلسفه سیاسی و نظریه پردازی سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۷ تعداد دانلود : ۲۹۵
آیت الله مطهری فیلسوفی در حوزه حکمت متعالیه بود که پس از مدتی، به عرصه سیاست گام نهاد و به صورت معتنابهی به آیات سیاسی قرآن کریم استناد کرد (تاریخچه)، موضوعی که در تحول اندیشه او از کلام به فلسفه سیاسی و سپس به نظریه پردازی سیاسی، مورد توجه قرار نگرفته (پیشینه) و درنتیجه، چنین فرایندی و کاربرد آیات قرآنی در آن، همچنان مبهم باقی مانده است. (مسئله) لذا این پرسش مطرح است که نقش آیات قرآن در تکوین تفکر سیاسی شهید مطهری چیست؟ (سؤال). گمان نگارندگان آن است که مطهری فیلسوفی تکلیف مدار بود که براساس نیازهای جامعه ایران و براساس آیات قرآنی به تدریج مراحل کلام و فلسفه را طی کرد و به حکومت اسلامی (نظریه) دست یافت (فرضیه). نوشتار پیش رو با نگاه تاریخی و شیوه تحلیلی (روش) به دنبال تبیین سیر مراحل منطقی و مبنایی تکوین منظومه فکری- سیاسی مطهری است (هدف). براساس نتایج به دست آمده که تکوین آیات سیاسی قرآن در تفکر سیاسی استاد مطهری روند سه مرحله ای را پیموده است. این روند از کلام سیاسی آغاز شده، سپس به فلسفه سیاسی و دست آخر به نظریه پردازی سیاسی انجامیده است. هرچند میان این پیمایش سه گانه، مرزبندی شفافی دیده نمی شود، اما از چنین منطقی در تفکر سیاسی مطهری می توان دفاع کرد (یافته).
۱۱.

مبارزه با حاکمیت طاغوت در اندیشه و رفتار سیاسی امام خمینی+(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: طاغوت امام خمینی’ ادله مبارزه اهداف مبارزه رفتار مبارزاتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۹۸ تعداد دانلود : ۴۷۹
اندیشه و رفتار سیاسی حضرت امام ’ درباره حاکمیت طاغوت و وجوب مبارزه با آن، مبنای شکل گیری انقلاب اسلامی ایران قرار گرفت و سرانجام منشاء پیدایش و یا تقویت بسیاری از جنبش ها در منطقه و جهان گردید. از آنجا که انقلاب اسلامی بر پایه تفکرات سیاسی امام خمینی + پی ریزی شده است، هدف این پژوهش تبیین و بازخوانی مبانی، اهداف، ادله فکری و رفتار سیاسی امام خمینی ’ بعنوان الگوی عملی مبارزه دائمی و خستگی نا پذیر رهبران حرکت های آزادی بخش در مواجهه با رژیم های استبدادی و طاغوتی است. اکنون که بیداری اسلامی در کشورهای اسلامی موجی جدید به خود گرفته، بررسی این موضوع بنیادین ضروری به نظر می رسد. این نوشتار با روش اسنادی به دنبال بررسی ادله، اهداف و رفتار مبارزاتی حضرت امام + از دهه بیست تا پیروزی انقلاب اسلامی است. یافته های پژوهش نشان می دهد حضرت امام + با هدف اجرای حدود الهی و تشکیل حکومت اسلامی، رفتار مبارزاتی غیرمسلحانه را در قالب روش های مختلف علمی، فرهنگی و در نقش رهبری و ایدئولوگ انقلاب علیه رژیم وقت پیش گرفتند."
۱۲.

نقش سیدجمال در تغییر نظام آموزشی الازهر و تأثیر آن بر تحولات سیاسی اجتماعی مصر(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: سید جمال تحولات سیاسی اجتماعی نظام آموزشی الازهر

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی علم و معرفت و تکنولوژی جامعه شناسی علم
تعداد بازدید : ۱۲۱۷ تعداد دانلود : ۵۷۷
رویکرد علمی غالب الازهر، از زمان تسلط ایوبیان رفته رفته نقلی و مبتنی بر تفسیرهای ظاهرگرایانه بوده است. سیدجمال، از بدو ورود به مصر، علوم عقلی را با هدف، تغییر نگرش و موضع علمای الازهر نسبت به پدیده های اجتماعی، از طریق تحول نظام آموزشی آن نهاد وارد الازهر کرد. سیدجمال، همواره نظام آموزشی قدیم را به چالش می کشید و از نظام آموزشی جدید در الازهر دفاع و خواهان اصلاح روش های آموزشی آن بود. وی فلسفة علوم اسلامی و دانشگاه الازهر را منحصر به تئوری پردازی صرف نمی دانست، بلکه معتقد بود باید الازهر بتواند در عمل نیز مسائل و نظریه های فقهی را جامة عمل بپوشاند. وی معتقد بود که چرا فقهای الازهر نمی توانند فقه را در عرصة سیاسی و اجتماعی به کار بندند. وی به دنبال نظام آموزشی ای بود که بتواند تحول سیاسی اجتماعی به همراه داشته باشد و منجر به پایان استعمار و نظام استبدادی و سلطنتی گردد. این نوشتار با رویکرد نظری و تحلیلی درصدد است که نقش سیدجمال را در تغییر نظام آموزشی الازهر، واکاوی کند و تأثیرات آن را بر جامعه مصر مورد ارزیابی قرار دهد.
۱۳.

حدود آزادی فعالیت زن از دیدگاه وهابیت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زن مشارکت سیاسی انتخابات وهابیت ماهیت زن آزادی زن

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در تاریخ، مکاتب و جنبش ها
  2. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در اسلام جایگاه زن
تعداد بازدید : ۲۱۲۸ تعداد دانلود : ۱۴۸۸
در نظام حقوقی اسلام زن و مرد از آن جهت که هر دو انسان اند حقوق و تکالیف برابر دارند، اما در برخی موارد به دلایل خاصی از جمله ویژگی های فیزیکی، اخلاقی و رفتاری متفاوت که خداوند در وجود زن به ودیعت نهاده، حقوق و تکالیف متمایزی برای وی تعریف شده است. تفاوت های موجود سبب شده تا برخی از گروه های افراطی بر اساس مبانی فکری و روش شناسی خاص خود از جمله تقدیم نقل بر عقل، حجیت قول صحابه و... ماهیت زن را در حد یک شی ء واره تنزل داده و نگرش های حداقلی همراه با افراط و تفریط را فراتر از چارچوب شرع نسبت به حقوق و آزادی های وی اعمال کنند. وهابیت یکی از فرقه های ساختگی در تاریخ معاصر جهان اسلام است که حقوق فردی، اجتماعی و سیاسی زن در چارچوب وحی را در موارد بسیاری نادیده انگاشته و او را از حقوق طبیعی و الهی خود محروم و آزادی فعالیت را از وی در عرصه های گوناگون سلب کرده است. نوشتار حاضر با روش اسنادی و تحلیلی قلمرو آزادی فعالیت سیاسی اجتماعی زن از دیدگاه وهابیت را واکاوی کرده است.
۱۴.

وجوب حفظ دارالاسلام در اندیشه و رفتار سیاسی صاحب عروه(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: رفتار سیاسی دارالاسلام فقه سیاسی شیعه حفظ نظام صاحب عروه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی اندیشه سیاسی اسلام فلسفه سیاسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی فقه سیاسی آثار واندیشمندان سیاسی مسلمان
تعداد بازدید : ۱۱۱۶ تعداد دانلود : ۵۹۸
رویارویی غرب جدید با جهان اسلام در دوره معاصر، عالمان دینی را بر آن داشت تا در برابر حوادث و رخدادهای متفاوت ناشی از آن در ساحت های گوناگون سیاسی، اجتماعی دارالاسلام، اعم از تهاجم فرهنگی، علمی، نظامی و... واکنش مناسب نشان دهند تا مانع آسیب های جدی به کیان نظام اسلامی در برابر موج حملات کفار و بیگانگان شوند. مرحوم سیدمحمدکاظم طباطبایی یزدی، یکی از عالمان دینی بود که در زمان خویش در این راستا تلاش های همه جانبه ای، به منظور حفظ سرزمین اسلامی از خود نشان داد. این نوشتار، با رویکرد تحلیلی و مطالعه اسنادی، ضمن تبیین آراء فقهی فقهای شیعه، به ویژه صاحب عروه درباره وجوب حفظ دارالاسلام، به مهم ترین رفتارهای سیاسی ایشان، که عمدتاً تحت تأثیر این دیدگاه فقهی است، اشاره می کند.
۱۵.

نظریة اطاعت از حاکم جائر در فقه سیاسی اهل سنت(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: اطاعت جهاد اهل سنت فقه سیاسی حاکم جائر عزل حاکم

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه کلیات مذاهب فقهی اهل سنت
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی فقه سیاسی آثار واندیشمندان سیاسی مسلمان
تعداد بازدید : ۲۸۷۷ تعداد دانلود : ۱۲۵۶
نظریة اطاعت از حاکم جائر، تاثیر زیادی بر تحولات سیاسی ـ اجتماعی جوامع دارد؛ چرا که قبول یا رد این نظریه می تواند نتایج و پیامدهای متفاوتی بر فرآیند تحولات هر جامعه داشته باشد. در فقه سیاسی اهل سنت، اطاعت از حاکم جائر، امری ضروری شمرده شده است؛ گرچه نظریه های مخالفی نیز در میان فقهای اهل سنت وجود دارد، اما به دلایلی ـ به مرور زمان ـ این نظریه در صدر نظریه های دیگر قرار گرفته است. همین امر تا به امروز مانع شکل گیری انقلاب و مبارزات سیاسی در جوامع سنی مذهب شده است. اگر چه اخیراً حرکت ها و خیزشهایی در جوامع اسلامی اهل سنت آغاز شده است؛ اما این تحولات، ناشی از مبانی فقهی علمای اهل سنت نبوده است. این مقاله به دنبال آن است که ضمن بررسی آرای فقها و ادله آنها به بررسی ریشه های تاریخی این نظریه پرداخته و مسائل مترتب بر آن را مورد بررسی قرار دهد.
۱۶.

تقسیم بندی علوم در اندیشه غزالی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: علم سیاست علم فقه علوم مکاشفه علوم معامله علوم فلسفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۹۱ تعداد دانلود : ۱۲۸۸
یکی از مباحث محوری هویّت ساز هر تمدنی «طبقه بندی» علوم است. هر تمدنی که بتواند به خوبی از عهده این مهم برآید و تقسیم بندی مستقل و منسجمی از علوم ارائه نماید، در واقع توانسته است هویّت فرهنگی و معرفتی خود را از هجوم و نفوذ دیگران حفظ نماید. بیشک، این مهم بر عهده اندیشمندان هر جامعه است. غزالی، از متفکران بنام و صاحب نظر مسلمان، علاوه بر تسلط کامل به مبانی اسلامی، به این مقوله در کتب متعدد خود پرداخته است. نوشتار حاضر به روش مطالعه اسنادی، درصدد تبیین دیدگاه غزالی درباره طبقه بندی علوم است. ایشان با در نظر داشتن دو مطلب سلسله مراتبی بودن علوم و تفاوت در میزان کاشفیت علوم، به تقسیم بندی علوم پرداخته است. وی علوم را به دو دسته کلی «دینی» و «غیردینی» تقسیم کرده است و علوم دینی را به دو دسته «مکاشفه» و «معامله» تفکیکپذیر میداند. وی معتقد است علوم مکاشفه در صدر علوم است و روش آن شهودی است و نه حسی که هرکس قادر به کسب این علم نیست. بهترین علم از میان علوم معامله از جمله سیاست از دیدگاه غزالی، علم فقه است و این علم کانون همه علوم معامله است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان