بهزاد بهزادنیا

مقدمه: هدف گزینی به عنوان یک مداخله شناختی موجب تقویت عملکرد می شود. با وجود این هدفگزینی به صورت خودکنترل در طول مراحل یادگیری بررسی نشده است. بنابراین هدف از تحقیق حاضر، بررسی تأثیر هدف گزینی عملکرد به صورت خودکنترل و مربی کنترل بر یادگیری پاس فوتبال با تمرکز بر تئوری انتخاب بود. روش پژوهش: شرکتکنندگان 30 پسر 18 تا 28 ساله بودند که به صورت سازمان یافته در تمرینات فوتبال شرکت نداشتند. ابتدا پیش آزمون از شرکتکنندگان گرفته شد و سپس آنها در یک طرح نیمه تجربی و به صورت سیستماتیک در یکی از سه گروه هدف گزینی عملکرد خودکنترل، هدف گزینی عملکرد مربی کنترل و کنترل شرکت کردند. پس از 15جلسه تمرین بلافاصله آزمون اکتساب و پس از 72 ساعت آزمونهای یادداری و انتقال گرفته شد. یافته ها: نتایج تحلیل واریانس2*3) مرحله * گروه) نشان داد که در آزمون اکتساب عملکرد گروهها بهبود یافت، اماتفاوت معناداری بین آنها مشاهده نشد. همچنین تحلیل واریانس یک سویه نشان داد که در هر دو مرحله یادداری و انتقال بین گروهها تفاوت وجود دارد و آزمون تعقیبی توکی نشان داد که هر دو گروه مداخله هدف گزینی خودکنترل و مربی کنترل نسبت به گروه کنترل عملکرد بهتری دارند و تفاوتشان معنادار است. نتیجه گیری: یافته های تحقیق حاکی از آن بود که عملکرد گروههای هدف گزینی به صورت خودکنترل و مربی کنترل نسبت به گروه کنترل بهتر بود و هدفگزینی خودکنترل مزیت بیشتری نسبت به سایر گروهها دارد. پیشنهاد می شود از راهبرد هدف گزینی به صورت خود کنترل  در پروتکل های تمرینی استفاده شود.

هدف از پژوهش حاضر مدل سازی معادلات ساختاری رابطه قیود نیوول (قیود فردی، تکلیف و محیط) و میزان فعالیت بدنی در دختران نوجوان و همچنین نقش میانجی اضطراب بدنی اجتماعی در ارتباط بین این دو بود. در این پژوهش مقطعی- همبستگی، 318 آزمودنی دختر (17-15سال) از بین دانش آموزان مقطع متوسطه دوم شهر تبریز با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه اطلاعات جمعیت شناختی، پرسشنامه محقق ساخته عوامل فردی، محیطی و تکلیف، پرسشنامه حمایت اجتماعی والدین و دوستان از ورزش، پرسشنامه فعالیت بدنی نوجوانان و مقیاس اضطراب بدنی اجتماعی هارت استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها، از طریق روش آماری همبستگی پیرسون در نرم افزار SPSS23 انجام شد. علاوه بر شاخص های آمار توصیفی از مدل سازی معادلات ساختاری در نرم افزار LISREL10.20استفاده شد. نتایج نشان داد مسیر مستقیم قیود سه گانه (فرد، محیط و تکلیف) به اضطراب بدنی اجتماعی و میزان فعالیت بدنی؛ مسیر مستقیم اضطراب بدنی اجتماعی به میزان فعالیت بدنی، و مسیر غیرمستقیم قیود سه گانه به میزان فعالیت بدنی با میانجی اضطراب بدنی اجتماعی معنادار است. نتایج این پژوهش نقش حمایت اجتماعی والدین و همچنین دوستان برای مشارکت نوجوانان در فعالیت بدنی را روشن تر می سازد. باید توجه داشت که سطوح متعددی از عوامل مختلف مانند محیط های حمایتی و اجتماعی می توانند با تعامل یکدیگر، بر میزان فعالیت بدنی به عنوان یک رفتار سلامتی مهم در دختران نوجوان تأثیر گذار باشند.

تداخل شناختی یعنی افکار مزاحمی که ورزشکاران حین انجام تکلیف تجربه می کنند، در عملکردشان اثر منفی دارند. باتوجه به اهمیت موضوع، پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی های روان سنجی نسخه فارسی پرسشنامه تداخل شناختی در ورزش انجام شد. جامعه پژوهش حاضر ورزشکاران ایرانی بودند که در یک سال اخیر (1400) تجربه شرکت در مسابقات ورزشی را داشتند که 207 ورزشکار به صورت خوشه ای انتخاب شدند و پرسشنامه های ذهن آگاهی ورزشی و تداخل شناختی در ورزش را تکمیل کردند. به منظور بررسی ویژگی های روان سنجی، روایی سازه با کمک تحلیل عاملی اکتشافی و روایی همگرا ازطریق محاسبه همبستگی مقیاس تداخل شناختی با مقیاس ذهن آگاهی ورزشی بررسی شد. همچنین، به منظور سنجش پایایی ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شد. یافته ها نشان داد که سه عامل افکار فرار، افکار بی ربط به موقعیت، نگرانی های عملکرد 08/59درصد واریانس مربوطه را تبیین می کنند و همبستگی معنادار بین مقیاس های ذهن آگاهی ورزشی و تداخل شناختی بیانگر روایی همگرای سازه بود. ضرایب آلفای کرونباخ کل پرسشنامه (92/0) و خرده مقیاس ها شامل افکار فرار (85/0)، افکار بی ربط به موقعیت (82/۰) و نگرانی های عملکرد (80/۰) پایایی درونی مقیاس را تأیید کردند. نتایج تحلیل عامل تأییدی (96/0=CFI و 93/0=NFI) نیز نشان دهنده برازش مناسب سازه بودند. باتوجه به یافته ها پرسشنامه تداخل شناختی در ورزش از روایی و پایایی قابل قبولی در میان ورزشکاران ایرانی برخوردار بود و مربیان، روان شناسان و پژوهشگران در حوزه ورزش می توانند از این ابزار در پژوهش های خود استفاده کنند.

هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر محیط حامی-نیاز بر عملکرد ورزشی در دانش آموزان و مقایسه آن با گروه سنتی رایج بود. 208 نفر از دانش آموزان پسر و دختر دوره پنجم و ششم ابتدایی ( بامیانگین سنی 58/11) که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده -بودند در دو رشته بدمینتون و والیبال تحت دو سبک آموزشی محیط حامی-نیاز (گروه تجربی 1) و سنتی (گروه تجربی 2) قرار گرفتند. در گروه تجربی1 مربیان ضمن آموزش مهارت های حرکتی بر اساس رویکرد قیود-محور، از سه نیاز اساسی روان شناختی در کلاس های آموزشی حمایت کردند. درگروه تجربی2 مربیان به شکل معمولی آموزش دادند. عملکرد مهارت های حرکتی در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و یادداری بر اساس مطالعات قبلی مورد بررسی قرار گرفت. عملکرد در بازی در مرحله آزمون انتقال با استفاده از شاخص ارزیابی عملکرد بازی (GPAI) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد رویکرد محیط حامی-نیاز و همچنین رویکرد سنتی رایج در زمینه پیشرفت مهارت های والیبال و بدمینتون از پیش آزمون به پس آزمون تفاوت معنی داری داشت. اما در محیط حامی-نیاز تنها در گروه والیبال مهارت سرویس بالاتر از گروه سنتی بود. در مرحله انتقال، به طور کلی، افرادی که با سبک آموزشی حامی-نیاز آموزش دیده بودند عملکرد بهتری نسبت به افرادی که با رویکردهای سنتی رایج آموزش دیده بودند، داشتند. نتایج مطالعه حاضر ضمن تایید کلی فرضیات پژوهش حاضر، از رویکرد نظریه خود-مختاری در زمینه کلاس های تربیت بدنی حمایت کرد. این مطالعه همچنین نشان می دهد که سبک آموزشی حامی-نیاز رویکردی مناسب در زمینه ارتقاء عملکرد ورزشی در مهارت های مورد نظر می-باشد.

اهمیت های پژوهشی زیادی در زمینه بررسی میل به انجام فعالیت ورزشی در دانشجویان وجود دارد. پژوهش حاضر نقش رفتارهای مربی را در میل به انجام فعالیت ورزشی دانشجویان را با نقش میانجی گر نیازهای اساسی روان شناختی، از دیدگاه نظریه خود-تعیین گری بررسی کرد. 120 دانشجوی دختر و پسر که واحد تربیت بدنی عمومی را در دانشگاه انتخاب کرده بودند پرسشنامه های رفتار حمایتی و کنترلی مربی (فنتون و همکاران، 2014)، رضایتمندی و ناکامی از نیازهای اساسی روان شناختی (چن و همکاران، 2014) و میل به انجام فعالیت ورزشی در آینده (چات سی سازانتیز و همکاران، 2003) را تکمیل کردند. از روش های آماری همبستگی پیرسون و مدل مسیر استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها نیز با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس و آموس انجام گرفت. نتایج نشان داد که رفتارهای حمایتی ادراک شده به طور مستقیم بر میل به فعالیت ورزشی تاثیر گذار بود (01/0> p؛ 20/0 = β). رفتارهای حمایتی همچنین به صورت غیرمستقیم و از طریق رضایتمندی از نیازهای اساسی بر میل به فعالیت ورزشی دانشجویان تاثیر داشت. رفتارهای کنترلی اما تنها بر ناکامی از نیازهای اساسی روان شناختی تاثیر گذاشت (05/0> p؛ 30/0- = β)، و تاثیر در میل به انجام فعالیت ورزشی در دانشجویان نداشت. رویکرد نظریه خود-تعیین گری مورد حمایت قرار گرفت، بدین شکل که، در صورتی که مربیان از نیاز اساسی روان شناختی برای خود-تعیینی دانشجویان در تربیت بدنی حمایت کنند، آنها ارضاء نیازهای اساسی را تجربه کرده و میل بیشتری برای انجام فعالیت بدنی خواهند داشت. ملزومات این پژوهش می تواند برای معلمان ورزشی در دانشگاه کاربردی و قابل بحث باشد.

این پژوهش نظریة نیازهای اساسی روان شناختی، یک زیر نظریه در چهارچوب نظریة خود مختاری، را در دانشجویان ورزشکار مورد بررسی قرار داد. بر این اساس، عوامل زمینه-اجتماعی تعیین کننده در بهزیستی دانشجویان ورزشکار مورد بررسی قرار گرفت. همچنین در این پژوهش نقش میانجی گری نیازهای اساسی مورد آزمون قرار گرفت. طرح پژوهش حاضر توصیفی– همبستگی بود. 234 دانشجوی ورزشکار در دانشگاه های ارومیه و تبریز (میانگین سنی: 90/20 و انحراف استاندارد: 03/3) به صورت تصادفی انتخاب شدند. نتایج نشان داد که حمایت استقلالی و جو تکلیف محور به صورت مثبتی با احساس استقلال، شایستگی و وابستگی و عاطفه مثبت ارتباط داشت. جو خود-محور با عاطفه منفی در ارتباط بود. سه نیاز اساسی روان شناختی ارتباط مثبتی با عاطفه مثبت، و همچنین ارتباطی منفی با عاطفه منفی داشتند. همچنین سه نیاز اساسی روان شناختی میانجی گر مثبت در رابطة بین حمایت استقلالی و جو تکلیف محوری با عاطفه مثبت بودند. نتایج پژوهش حاضر از نظریة نیازهای اساسی حمایت کرد.

هدف از این پژوهش، بررسی ساختار عاملی پرسش نامة شش عاملی تنظیمات رفتاری در ورزش، در ورزشکاران دانشگاهی بود. تعداد 503 دانشجو (265 زن و 238 مرد) به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای از بین دانشجویان عضو تیم های ورزشی دانشگاه های شهر ارومیه انتخاب شدند. نتایج تحلیل عامل اکتشافی شش عاملی را برای ساختار پرسش نامه با 29/70 درصد کل واریانس تبیین شده مشخص کرد. نتایج تحلیل عامل تأییدی نشان داد که مدل شش عاملی برازش مناسبی با داده ها دارد. همچنین، ارتباط مثبت و معنادار ابعاد خودپیرو با میل به ادامة ورزش و جهت گیری هدفی تکلیف گرا، و ارتباط منفی ابعاد کنترلی با میل به ادامة ورزش و جهت گیری هدفی تکلیف گرا، از اعتبار همزمان پرسش نامة حمایت می کند. نتایج آلفای کرونباخ بالای 80/0 برای تمامی عامل های پرسش نامه، بیانگر پایایی مناسب پرسش نامه در ورزش دانشجویی می باشد. در کل، یافته ها بیانگر آن است که پرسش نامة تنظیمات رفتاری در ورزش ابزار اندازه گیری با روایی و پایایی مطلوبی برای سنجش تنظیمات انگیزش ورزشی در ورزش دانشگاهی می باشد.

هدف از پژوهش حاضر، آزمون مدل ارتباطی ادراک از محیط حامی- خودمختاری و کنترل کننده، انگیزش، و میل به ادامة ورزش در نوجوانان، بر اساس نظریة خودمختاری بود. همچنین نقش تعدیل کنندگی جوّ سازمانی ورزش، مورد آزمون قرار گرفت. در این پژوهش توصیفی- همبستگی، 288 نوجوان ورزشکار (152 ورزشکار رزمی، و 136 ورزشکار غیر رزمی) با دامنة سنی 17-15 ساله، به روش نمونه گیری خوشه ای از بین نوجوانان ورزشکار شهر ارومیه انتخاب شدند و پرسش نامه ها را تکمیل کردند. نتایج تحلیل مسیر نشان داد محیط حامی - خودمختاری، به طور مثبت، پیش بینی کنندة انگیزش خودمختار است و انگیزش خودمختار نیز، پیش بینی کنندة مثبت میل به ادامة ورزش می باشد. محیط کنترل کننده، به طور مثبت، انگیزش کنترل شده را پیش بینی می کند. بااین وجود، ارتباطی بین انگیزش کنترل شده و میل به ادامة ورزش وجود نداشت. ادراک از محیط حامی- خودمختاری، به واسطة انگیزش خودمختار، پیش بینی کنندة مثبت و غیر مستقیم میل به ادامة ورزش می باشد. نقش تعدیل کنندگی جوّ سازمانی ورزش در این مدل، معنادار نبود. در کل، یافته ها بیانگر آن است که بدون در نظر گرفتن جوّ سازمانی ورزش، محیط حامی- خودمختاری می تواند از طریق افزایش انگیزش خودمختار، در میل به ادامة ورزش نوجوانان مؤثر باشد.

هدف از این پژوهش، بررسی ارتباط بین نیازهای پایه روان شناختی با بهزیستی فضیلت گرا و لذت گرا در فعالیت بدنی مردان معلول جسمی- حرکتی، بر اساس تئوری خودمختاری بود. در این پژوهش توصیفی- همبستگی، 205 مرد معلول جسمی- حرکتی از شهرهای ارومیه، تبریز و تهران، با حداقل دو سال سابقه فعالیت بدنی منظم، با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از محاسبه ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون، نشان داد که همبستگی معناداری بین سه نیاز روان شناختی با بهزیستی فضیلت گرا و برخی شاخص های بهزیستی لذت گرا وجود دارد. علاوه بر این، نیازهای حس شایستگی و استقلال، به طور معناداری بهزیستی فضیلت گرا را پیش بینی می کنند. در مورد بهزیستی لذت گرا، نیازهای شایستگی و استقلال به طور معنا داری پیش بینی کننده عاطفه مثبت، نیاز به استقلال به طور منفی و معناداری پیش بینی کننده عاطفه منفی و نیاز به وابستگی به طور معناداری پیش بینی کننده رضایت مندی از زندگی می باشد. در کل، نتایج پژوهش بیان می کند که خشنودی از نیازهای پایه ای روان شناختی در فعالیت بدنی افراد معلول جسمی-حرکتی می تواند بهزیستی فضیلت گرا و لذت گرا را پیش بینی کند.

 زمینه و هدف : استئوآرتریت زانو شایع ترین بیماری مفصلی است و درمان های غیردارویی این بیماری اخیراً مورد توجه محققان مختلف قرار گرفته است. هدف تحقیق حاضر، مقایسه اثر دو روش غیر دارویی آب درمانی و فیزیوتراپی بر میزان درد زانو، خشکی صبحگاهی، فعالیت های روزانه، عملکرد ورزشی و فعالیت های تفریحی ورزشکاران مرد مبتلا به استئوآرتریت زانو بود. روش تحقیق: آزمودنی های تحقیق 36 ورزشکار مبتلا به استئوآرتریت بودند که با آگاهی کامل از مراحل اجرای کار انتخاب شدند و به طور تصادفی در سه گروه آب درمانی، فیزیوتراپی و کنترل طبقه بندی شدند. با پرسشنامه پیامد استئوآرتریت و صدمات زانو (KOOS) وضعیت افراد مورد ارزیابی قرار گرفت. آب درمانی و فیزیوتراپی به مدت 6 هفته، هر هفته 4 جلسه به اجرا درآمد و در پایان پرسشنامه KOOS مجدداً تکمیل شد. داده ها بوسیله آزمون های آماری  تحلیل واریانس یک سویه و t همبسته و t مستقل در سطح 0/05>P با نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد هر دو روش  فیزیوتراپی و آب درمانی موجب بهبود میزان درد (به ترتیب 0/001>P و 0/0001>P) ، علائم و خشکی صبحگاهی(به ترتیب 0/004>P و 0/0001>P)، فعالیت های روزانه(به ترتیب 0/02>P و 0/01>P)، بهبود عملکرد ورزشی و فعالیت های تفریحی (به ترتیب 0/03>P و 0/0001>P) ورزشکاران مبتلا به استئوآرتریت می شوند؛ اما در مقایسه اثربخشی دو روش، روش آب درمانی فقط بر بهبود عملکرد ورزشی و فعالیت تفریحی  (0/0001>P) برتری داشت. نتیجه گیری : نتایج تحقیق دال بر آن است که استفاده از هر دو  روش آب درمانی و فیزیوتراپی، برای ورزشکاران مبتلا به استئوآرتریت مفیدند، و بجز در مورد تاثیر بر عملکرد ورزشی و فعالیت های تفریحی،  تفاوت محسوسی بین آنها وجود ندارد.

پژوهش حاضر با هدف روشن ساختن نقش میانجی گر فوق برنامه ورزشی در بررسی مقایسه استرس تحصیلی و بهزیستی ذهنی دانش­آموزان دختر مقطع راهنمایی انجام شده است. پژوهش از نوع علی - مقایسه ای است و جامعه آماری آن را دانش آموزان دختر 12- 15 ساله مقطع راهنمایی بیرجند تشکیل می دادند. 120 دانش­آموز به­صورت تصادفی به­عنوان گروه نمونه انتخاب و در دو گروه 60 نفری تقسیم شدند. برای جمع­آوری اطلاعات از پرسشنامه های استرس تحصیلی (دو بخش عوامل استرس زا و واکنش به این عوامل) گادزلا (1998) و شادکامی آکسفورد (آرگیل، 2001) (هیجان مثبت، نبود هیجان منفی و رضایت از زندگی) را تکمیل کردند. برای بررسی فرضیه­ها از آزمون آنوا و رگرسیون چند متغیری و رگرسیون گام به گام استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان داد بین استرس تحصیلی و بهزیستی ذهنی دانش آموزان شرکت کننده در فوق برنامه ورزشی، در مقایسه با دانش آموزانی که در فوق برنامه ورزشی شرکت نکرده اند، تفاوت معنی داری وجود دار (001/0= p ). همچنین، نتایج نشان داد استرس تحصیلی با میزان مشارکت دانش آموزان در فوق برنامه ورزشی رابطه منفی دارد ( r= -.167 )، از سوی دیگر، بهزیستی ذهنی با میزان مشارکت دانش آموزان در فوق برنامه رابطه مثبت دارد (012/0= p و r=.211 ). نتایج آزمون رگرسیون گام به گام همچنین نشان داد بین خرده مقیاس های استرس تحصیلی و بهزیستی ذهنی رابطه وجود دارد که این رابطه برای سه خرده­مقیاس رفتاری، شناختی و ناکامی معنی دار است و برای خرده مقیاس های دیگر معنی دار نیست. با توجه به نتایج پژوهش حاضر می توان گفت فعالیت های فوق برنامه ورزشی تأثیر مثبتی در بهزیستی ذهنی و استرس تحصیلی دانش­آموزان مقطع راهنمایی دارد.

هدف از این تحقیق، بررسی رابطة بین خودکارامدی و ابعاد روانی، اجتماعی، عقلانی، هیجانی، معنوی و جسمی نیک-زیستی بود. طرح تحقیق حاضر همبستگی است که 285 نفر از دانشجویان تربیت بدنی دختر و پسر با استفاده از شیوة تصادفی ساده به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند. به منظور گردآوری اطلاعات از پرسشنامه های بررسی نیکزیستی ادراکشده و بررسی عادات تمرینی و خودکارامدی و برای بررسی رابطة بین متغیرهای تحقیق از همبستگی پیرسون استفاده شد. از مدل رگرسیون چندگانة خطی برای ارزیابی نقش هریک از متغیرها در تبیین نیکزیستی ادراکشده و مؤلفه های تشکیل دهندة آن استفاده شد. نتایج نشان داد خودکارامدی ورزشی کلی، نیکزیستی ادراکشده و ابعاد جسمی، معنوی، عقلانی، روانی و هیجانی نیکزیستی را به طور معناداری پیش بینی میکند (05 /0 P<). خودکارامدی ورزشی پیشگوی معناداری از نیکزیستی اجتماعی نبود. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که خودکارامدی ورزشی شاخص پیشگوی مهمی از نیکزیستی هیجانی، روانی، عقلانی، معنوی و جسمی است. باتوجه به نتایج این تحقیق، با تمرکز بر بهبود خودکارامدی ورزشی و تقویت افکار و اعتقادات مرتبط با توانایی شخصی برای شرکت در فعالیت بدنی و استفاده از نظریة شناختی اجتماعی، شرکت در فعالیت بدنی و ورزش در درازمدت افزایش خواهد یافت

هدف از این پژوهش، بررسی کمال گرایی و رابطه احتمالی آن با نیم رخ حالات خلقی قبل و بعد از رقابت بود. جامعه آماری این پژوهش را 120 بازیکن نخبه تنیس روی میز تشکیل می دهد که در المپیاد ایرانیان شرکت کرده بودند. 97 ورزشکار به صورت تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. شرکت کنند گان پرسش نامه های نیم رخ حالات خلقی(POMS) و مقیاس کمال گرایی چند بعدی(Sport- MPS) را تکمیل کردند. از آمار توصیفی برای توصیف داده ها و آمار استنباطی- از روش های ضریب همبستگی پیرسون ، r Z فیشر و رگرسیون خطی- استفاده شد(05/0 P<). نتایج نشان داد که بین ابعاد کمال گرایی و نمرات خلقی قبل و بعد از مسابقه رابطه معنی داری وجود دارد. نتایج تحلیل همبستگی رابطه معنی داری را بین کمال گرایی کلی و اختلال خلق کلی قبل از رقابت(01/0>P ، 62/0=r ) و بین کمال گرایی کلی و اختلال خلقی کلی بعد از رقابت(01/0>P ، 45/0=r ) نشان داد. با توجه به نتایج حاصله از این پژوهش می توان گفت که ارتباطی قوی بین فشارهای روانی و کمال گرایی وجود دارد.