اکبر میرسپاه

اکبر میرسپاه

مدرک تحصیلی:  استادیار مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره
پست الکترونیکی: mirsepah@qabas.net

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۷ مورد از کل ۱۷ مورد.
۱.

واکاوی اخلاق عرفانی و استنتاج تفاوت های آن با دیگر رویکردهای اخلاقی و عرفانی در جهت تاثیرات کاربردی در سلوک معنوی

کلید واژه ها: اخلاق عرفان اخلاق عرفانی عرفان عملی نظام اخلاقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱ تعداد دانلود : ۵۷
علم اخلاق عرفانی، رویکردی نوین در علم اخلاق بوده و مبتنی بر سیر و سلوک و کشف و شهود است و به مقیاس گسترده ای از کتاب و سنت بهره جسته است. این رویکرد به فضایل و رذایل با نگاه عرفانی می پردازد بخلاف علم عرفان عملی، که آنچه هدف اصلی در آن به شمار می رود، وصول الی لله است و بحث از فضایل و رذایل جنبه طریقیت پیدا می کند. مباحث اخلاقی را می توان برحسب رویکرد اخلاق عرفانی به سه مرحله، قبل، حین و بعد از وصول تقسیم کرد. اخلاق عرفانی بیانگر بخش متعالی اخلاق دینی است. هر فضیلتی که در ارتباط با حق تعالی مطرح می باشد، در اخلاق فلسفی به معنای فلسفی خشک ، جایی برای طرح ندارند. برخی از مقوله ها هم در اخلاق فلسفی وجود دارد که در اخلاق عرفانی جایگاهی ندارند. اخلاق عرفانی صرفاً به مقولاتی می پردازد که در مسیر وصول الی الله به کار می آید و نیز اخلاق عرفانی بخلاف اخلاق فلسفی به عنوان یک علم تابحال نظم و نسق درستی را پیدا نکرده است. تبیین هایی که در اخلاق عرفانی وجود دارد، ترجمه حالات درونی سالک می باشد، در حالی که در اخلاق فلسفی تبیین های فلسفی و عقلی برای همه مخاطبین دارای عقل و لو بدون دریافت های باطنی ممکن و میسر می باشد.
۲.

جایگاه نماد از منظر آموزه های اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

تعداد بازدید : ۲۵۰ تعداد دانلود : ۱۴۰
فرهنگ یکی از مهم ترین، پیچیده ترین و پرابهام ترین پدیده های حیات اجتماعی انسان است. به منظور غلبه بر این پیچیدگی، مدیریت فرهنگ نیازمند نگاهی همه جانبه به لایه ها و ابعاد فرهنگ است. نماد به مثابه خارجی ترین لایه فرهنگ، به دلایل گوناگون معمولاً مورد توجه جدی مطالعات مدیریت فرهنگ و به ویژه مطالعات اسلامی قرار نمی گیرد. این مقاله با رویکردی «تحلیلی» و بررسی اسنادی آموزه های اسلامی و با تأکید بر کارکردهای گوناگون نماد، درصدد تبیین جایگاه مهم نماد در فرهنگ اسلامی است. با مطالعه متون دینی متوجه می شویم برخلاف تصور اولیه، نمادهای اسلامی در میان آموزه ها کثرتی فراگیر دارند. در آموزه های دینی بر التزام به نمادها دستور اکید داده شده و تعظیم نماد نشانه تقوا برشمرده شده است. با بهره گیری از این آموزه ها، التزام به نماد می تواند به مثابه یک ملاک مرزبندی بین خودی و غیرخودی قلمداد گردد. یکی از علل این موضوع کارکردهای متنوع نماد (مانند مشخص نمودن هدف، دسته بندی، بهبود درک و همبستگی) است.
۳.

بررسی عقلی جایگاه علم و نحوه دستیابی به آن بر اساس حدیث عنوان بصری(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: عنوان بصری علم نور جایگاه علم علل ایجاد علم حقیقت بندگی علم و عمل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۱ تعداد دانلود : ۱۵۰
مسئله جایگاه علم و علل ایجاد آن یکی از مسائل مهمی است که در حوزه معرفت شناسی مورد توجه اندیشمندان اسلامی و غربی است. فیزیولوژیست ها جایگاه علم را ذهن انسان به عنوان فاعل معرفت می دانند؛ ولی عده ای دیگر این رأی را نمی پذیرند. در بعد علل ایجاد علم متفکرانی مانند معتزله بر این باورند علم تنها از راه تحصیل و کسب متعارف حاصل می شود. درمقابل اشاعره تحصیل علم به نحو متعارف را صرفاً یک سنت الهی دانسته، معتقدند این روش هیچ گونه نقشی در کسب علم ندارد. اما امام صادق در حدیثِ موسوم به حدیث عنوان بصری خطاب به وی جایگاه علم را قلب دانسته اند و در بعد علل ایجاد علم، حقیقت بندگی، عمل به علم و طلب و دعا را به عنوان عوامل تأثیرگذار بر معرفت بر می شمارند. در این مقاله کوشیده شده است با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی و در چارچوب عقلی به جایگاه علم (بخش اصلی فاعل معرفت) و نحوه دستیابی و تأثیر عوامل غیر معرفتی بر معرفت از منظر حدیث عنوان بصری پرداخته شود.     
۴.

نقد ادله کیت مسلین مبنی بر انکار امکان تجرد نفس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تجرد نفس ذهن داشتن کارکرد مغز مغالطه آدمک شمارش نفوس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۹ تعداد دانلود : ۱۵۸
یکی از کتب مهمی که از فلاسفه ذهن در ایران ترجمه شده، «درآمدی بر فلسفه ذهن» اثر کیت مسلین است. در قسمتی از این کتاب چهار دلیل آورده شده که سعی در نفی امکان ادله تجرد نفس دارد. فلاسفه اسلامی امکان تجرد نفس را مفروغ عنه دانسته و سعی در اثبات آن داشته اند. این ادله یک قدم عقب تر می آید و سعی می کند که امکان تجرد نفس را هم منکر شود و آن را دارای توالی فاسد غیرقابل قبولی بداند تا از اصل قبول تجرد نفس را نامعقول بشمارد. این مقاله ضمن بیان چهار دلیل کتاب کیت مسلین، سعی در نقد آنها و اثبات امکان تجرد نفس را به روشی عقلی دارد. این مقاله اثبات می کند ذهن داشتن همه یا هیچ نیست، با قبول تجرد نفس هنوز مغز کارکرد دارد، مغالطه آدمک هم پیش نمی آید و شمارش نفوس هم هنوز ممکن است.
۵.

تحلیل انتقادی گذار از انسان شناسی سنتی به انسان شناسی مدرن در غرب(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: انسان شناسی مدرن انسان شناسی سنتی تحلیل انتقادی غرب مسیحی گذار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۱ تعداد دانلود : ۱۶۸
این واقعیت که انسان ها بیش و پیش از همه، راجع به چیزهای دیگر عطش دانایی داشته اند تا شناخت خودشان، شاید طنزآمیز و در عین حال اغراق آمیز به نظر رسد. اما از قضا تاریخ تفکر و علم بر آن مهر تأیید می نهد. این امر موجب شده که انسان شناسی به رغم اهمیت خطیرش، هنوز جوان و ناشکفته بنماید. با ظهور جهان نگری مدرن در غرب مسیحی، انسان شناسی نیز دچار دگردیسی بنیادین گردید. گذار از انسان شناسی سنتی به مدرن در غرب، موضوع تحلیل های انتقادی نوشتار پیش روست. ما ضمن بررسی انتقادی اندیشه های سنتی انسان شناسی غربی که عمدتاً صبغه فلسفی، دینی و اسطوره ای داشته اند در باب ، فرایند و چگونگی گذار آن به انسان شناسی مدرن / علمی را توصیف، تحلیل و نقد کرده ایم. در نهایت به اجمال، ضعف ها و کاستی های انسان شناسی مدرن را نشان داده ایم: فقدان تکثر روشی، تک منبعی بودن آن و از همه مهم تر، غیاب دستورالعمل اخلاقی، و ضعف آن در توجیه امر اخلاقی از مهم ترین خلأهای انسان شناسی مدرن است.
۶.

مبانی معرفت شناختی استکبارستیزی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مبانی معرفت شناختی استکبار استکبارستیزی استکبارپذیری امکان شناخت گزاره های ارزشی گزاره های استکباری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۰ تعداد دانلود : ۳۱۹
استکبارستیزی ازجمله موضوعات مبتلابه اجتماعی است، و تحلیل و بررسی آن موجب عمق بخشی بیشتر آن می گردد. ازجمله مسائلی که در رابطه با استکبارستیزی مطرح می شود، پشتوانه عقلانی و به طور خاص مبانی معرفتی این موضوع است. آیا استکبارستیزی از مبانی معرفتی پیروی می کند؟ پذیرش کدام مبانی معرفتی منجر به استکبارستیزی می گردد؟ در این مقاله با روش عقلی به بررسی مبانی معرفت شناختی این موضوع پرداخته شده، و در نهایت چگونگی تأثیر این مبانی در استکبارپذیری یا استکبارستیزی نشان داده شده است. برای نمونه امکان شناخت ازجمله این مبانی است که عدم پذیرش آن موجب شک گرایی یا نسبی گرایی شده و در آن صورت مبارزه با استکبار ناموجه خواهد بود. همچنین واقع نمایی گزاره های ارزشی و ارزش معرفت شناختی گزاره های استکباری نیز از دیگر مبانی معرفت شناختی استکبارستیزی هستند که پذیرش آنها تأثیر بسزایی در این موضوع خواهد داشت.
۷.

بررسی مبانی نظری موثر در تعیین قلمرو دین از دیدگاه سنت گرایان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قلمرو دین سنت گرایان معرفت شناسی هستی شناسی انسان شناسی دین شناسی کثرت گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۲ تعداد دانلود : ۴۶۹
دیدگاه ها در باب قلمرو دین، و حداقلی یا حداکثری دانستن آن از مبانی ای سرچشمه می گیرند که هرچند در بادی نظر به چشم نمی آیند، اما تأثیر خود را در ثنایای بحث به جای می گذارند. مبانی نظری ای که در تعیین قلمرو دین تأثیرگذارند را می توان این چنین برشمرد: مبانی معرفت شناختی، هستی شناختی، انسان شناختی و دین شناختی. در این نوشتار ابتدا نظریات سنت گرایان بیان گردیده و آن گاه به بررسی نظریات ایشان پرداختیم. دیدگاه غالبی که در سنت گرایی به چشم می خورد تکثرگرایی معرفتی و در پی آن پلورالیسم دینی است. در این مقاله با اشاره به خاستگاه این نظریه معرفت شناختی، ارتباط آن با دیدگاه هستی شناختی و در پی آن تأثیر این دیدگاه در تکثرگرایی دینی تبیین، و سپس نقدهای وارده بیان گردیده است. در پایان تأثیر این دیدگاه ها بر قبول قلمرو حداکثری دین توسط سنت گرایان بیان شده است. این تحقیق با روش تحلیلی انتقادی و با استفاده از معانی، مفاهیم، تعریف ها و توصیف ها به تحلیل، تبیین و ارزیابی آراء دانشمندان می پردازد.
۸.

در آمدی بر روش شناسی خردورزی

کلید واژه ها: روش روش شناسی خردورزی ابزار خردورزی مبانی خردورزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۹ تعداد دانلود : ۱۵۹
مقاله حاضر با رویکردی مسئله محورانه و با توصیف و تحلیل روش شناسی خردورزی به دنبال خردورزی ای درست، اصولی و براساس یک اصطلاح، اسلامی است. روشن است که بدون بحث درباره روش شناخت در خردورزی، ابزار خردورزی و مبانی خردورزی نمی توان از روش شناسی خردورزی سخن به میان آورد؛ زیرا شناخت روش زمانی معنای دارد که اولاً راه شناخت معلوم باشد؛ ثانیاً ابزار شناخت نیز مشخص باشد؛ ثالثاً با توجه به اینکه ممکن نیست روش بدون داشتن پیش فرض و مبانی به کار گرفته شود، باید در روش شناسی از مبانی خردورزی نیز بحث نمود. پژوهش حاضر نشان می دهد که خردورزی در انواع روش های تحقیق وجود دارد؛ هم در روش تعقلی، هم در روش تجربی و هم در روش نقلی و تاریخی. ابزار خردورزی منطق است که در سه قسمت مفاهیم و تعاریف، گزاره ها و قضایا، قیاس و استدلال هویداست. مبانی خردورزی در مبنای معرفت شناختی (امکان شناخت، و عدم انحصار شناخت در محسوسات)، هستی شناختی (رئالیسم، و انقسام موجود به مادی و مجرد) و انسان شناختی (دوبعدی بودن، اختیار، کرامت و خلافت الهیِ انسان) قابل بحث است.
۹.

بازپژوهشی در سنّ عایشه هنگام ازدواج با پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: عایشه سن عایشه ازدواج پیامبر با عایشه باکره بودن عایشه نقد قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۸۲ تعداد دانلود : ۹۴۲
کی از ازدواج های رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم، ازدواج ایشان با عایشه بنت ابی بکر بود. مورخان و سیره نویسان غیرشیعی عمدتاً معتقدند: وی در زمان ازدواج، شش یا نه سال داشته و درحالی که باکره بوده، با رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم ازدواج کرده است. برخی از علمای شیعه نیز به باکره بودن وی معتقدند. همین ادعاهای مورخان عامه و خاصه درباره سن عایشه اهرم فشاری علیه پیامبر رحمت و مهربانی شده، تا برخی از مستشرقان و دشمنان اسلام انواع تهمت ها و شبهه ها را مطرح کنند و چهره نورانی پیامبر اعظم الهی را چهره ای تاریک و شهوت پرست و زن دوست معرفی نمایند. با مراجعه به تاریخ و بررسی دقیق آن، مشخص می شود که سن عایشه به مراتب، بیش از شش یا نه سال بوده و بنا به گزارش هایی، وی قبل از ازدواج با پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم، به عقدِ جبیربن مطعم درآمده بود و پس از طلاق گرفتن از او، همسر پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم شده است. این پژوهش کوشیده تا سنّ عایشه را از منظر تاریخی بررسی کند و علل و انگیزه کم سن جلوه دادن او را مشخص سازد.
۱۰.

پیامبران الهی، خاستگاه اصلی فلسفه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خاستگاه فلسفه حکمت یونان طالس پیامبران ادریس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷۸ تعداد دانلود : ۵۷۰
در این مقاله می خواهیم اثبات کنیم که پیامبران الهی، بخصوص حضرت ادریس، اولین کسانی هستند که به مباحث عقلی و استدلالی در مورد حقایق عالم پرداخته اند و آنها خاستگاه اصلی تفکرات عقلانی و فلسفی هستند و اینکه برخی مورخان فلسفه، طالس ایونی و به تبع آن، فلاسفة یونانی را خاستگاه تفکرات عقلانی و فلسفی معرفی می کنند، صحیح نیست. روش ما در این تحقیق، توصیفی تبیینی است. در این مقاله، نخست اقوال و دیدگاه های اندیشمندان و فیلسوفان مسلمان را در این زمینه مطرح می کنیم. پس از آن، آیات و روایاتی را که می توانند مؤید این دیدگاه باشند، بیان خواهیم کرد. در نهایت، دیدگاه برخی مورخان و فلاسفة غربی را دربارة خاستگاه فلسفه بررسی می کنیم، که برخی از آنها منصافانه پذیرفته اند فلسفه خاستگاه شرقی دارد. اهداف مقاله ارائه پاسخ به برخی منتقدان مسلمان فلسفه می باشد که به دلیل خاستگاه یونانی و غیراسلامی فلسفه با آن به مخالفت پرداخته اند و پاسخ مناسب به برخی مورخان غربی فلسفه است که منکر وجود مباحث عقلی و فلسفی پیش از یونانیان شده اند.
۱۱.

طلاق گرایی اخلاقی از دیدگاه علامه طباطبائی(مقاله ترویجی حوزه)

کلید واژه ها: باید و نباید نسبیت علامه طباطبایی حسن و قبح اعتباریات اطلاق

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه‌ اخلاق
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات شخصیت ها[زندگینامه ها؛ اندیشه ها و..]
تعداد بازدید : ۸۱۲ تعداد دانلود : ۳۹۴
برخی محققان در اینکه علامه طباطبائی اخلاق را مطلق بداند، روا داشته اند. هدف این مقاله، اثبات اطلاق اخلاق بنا بر آثار علامه است. در این راستا به توصیف مفاهیم اخلاقی الزامی و ارزشی و تحلیل فلسفی آنها پرداخته ایم. در حیطه مفاهیم الزامی، نشان خواهیم داد که الزامات اخلاقی در عین اعتباری بودن، مبتنی بر واقعیات اند و ظرفیت تأمین اطلاق و جاودانگی اخلاق را دارند. در قلمرو مفاهیم ارزشی، ضمن اشاره به دو تعریف علامه از حسن و قبح، مشخص کرده ایم که یکی از آنها خارج از قلمرو حکمت عملی است و لذا بحث دربارة آن برای اثبات یا رد اطلاق، بی فایده است. تعریف دیگر که ملائمت و منافرت با غایت مقصوده است، مبین رابطة فلسفی ضرورت بالقیاس و مستلزم اطلاق اخلاق می باشد.
۱۲.

شکوفایی اندیشه های سی رایت میلز در پارادایم نوین جامعه شناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مارکسیسم سرمایه داری رسانه ها روشنفکر متعهد آزاداندیشی جامعه شناسی معاصر پارادایم نوین جامعه شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۸۸ تعداد دانلود : ۹۸۶
جامعه شناسی معاصر، تا چه حد پاسخگوی نیازهای جامعه بشری در عصر حاضر به منظور تبیین پدیده ها و پیش بینی معضلات فراروی آن بوده است؟ پاسخ های متفکران به این پرسش و تلاش هایی که در این زمینه صورت پذیرفته است به اذعان اغلب اندیشمندان حوزه علوم اجتماعی و انسانی، منتج به نتایج قابل دفاعی نشده است. طرح موضوعاتی نظیر زنده نبودن این رشته، برای توجیه شکست های این علم در دستیابی به اهداف آن ارزیابی می شود. امروزه بیش از هر زمان دیگر ضرورت بازنگری در علوم اجتماعی با هدف رفع نابسندگی ها، خواه در حوزه نظری و خواه در حوزه کاربردی، مورد اتفاق قاطبه دلسوزان این عرصه است. مقاله حاضر می کوشد با استفاده از روش اسنادی، ضمن بررسی آثار میلز و برخی مدارک دیگر که به افکار او پرداخته است، به پرسش مطرح شده در سطر اول پاسخ دهد. ازاین رو، ضمن بازخوانی موضوعی افکار و آراء این جامعه شناس سیاسی، انتقادها و تحلیل های او از شرایط اجتماعی حاکم در زمان حیاتش مورد تأمل قرار گرفته و برخی راه حل هایی نیز که حسب مورد بدان ها اشاره کرده است، بیان می شود. در جمع بندی نتایج بررسی رئوس اندیشه های وی، شکوفایی این افکار و هر نوع تفکر مستقل و تحدیدناپذیر دیگر در چارچوب های مسلط جامعه شناسی معاصر را، مستلزم پایه ریزی یک پارادایم نوین جامعه شناختی که با تجدیدنظر اساسی در مبانی نحله های موجود این رشته و بهره برداری از دیدگاه های اجتماعی بوم محور در عین عدم نفی دستاوردهای کنونی قابل تدوین است، خواهیم یافت.
۱۳.

تحلیلی بر محرک کنش با رویکرد مقایسه ای بین دیدگاه های جامعه شناسان غربی و اسلام(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: رفتار کنش نیت محرک کنش مطالعة موضوعی رویکرد مقایسه ای نظریة کنشی اسلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۰۵ تعداد دانلود : ۱۱۵۰
امروزه طرح گسترده مباحثی چون بومی سازی و اسلامی سازی دانش، ضرورت استخراج و تبیین دیدگاه اسلام دربارة مسائل اساسی علوم انسانی از جمله جامعه شناسی را بیش از پیش نمایان ساخته است. اما درتبیین علوم انسانی اسلامی، دو شیوه هست: اول نفی مطلق دستاوردهای کنونی و پایه ریزی پارادایم جدید علمی؛ دوم استفاده از علوم موجود وپالایش و تکمیل آن با بهره گیری از آموزه های اسلام. این مقاله، با روش اسنادی بر مبنای رهیافت دوم و با رویکرد مقایسه ای که از روش های اصلی تحقیقات در علوم اجتماعی است، مفهوم کنش را در آرای اندیشوران شاخص غربی بررسی، و نظر قرآن و روایات را در این باره شرح داده، به مقایسه تطبیقی آنها پرداخته است. اسلام برخلاف اغلب نظریات غربی، که به نوعی تحلیل دو متغیره و یک بعدی در این خصوص پرداخته اند، با تحلیل همه جانبه از موضوع کنش، به ابعاد روانی، جسمی، طبیعی و اجتماعی در صدور کنش اشاره نموده و پنج رکن اصلی کنش را کنشگر، آزادی، فرصت، امکانات و انگیزه (نیت) دانسته است
۱۴.

سیرى تطبیقى در معناى «برزخ» و «مثال» از دیدگاه فلاسفه، عرفا، و متکلّمان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عرفان فلسفه مثال برزخ ماده کلام عالم متصل منفصل صعودى نزولى

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۲۷ تعداد دانلود : ۱۶۱۶
واژه «برزخ» در لغت و نیز در اصطلاح، معانى گوناگونى دارد که عدم توجه دقیق به این معانى، گاه موجب سوء برداشت از آن واژه مى شود. از این رو، شایسته است که در یک پژوهش تطبیقى، معانى واژه «برزخ» را در اصطلاح فلاسفه، عرفا، و متکلّمان به طور دقیق بررسى نماییم تا به این وسیله مانع از هرگونه سوء برداشت از این واژه در اصطلاحات گوناگون شویم. از دیدگاه فلاسفه مسلمان، برزخ به مرتبه اى از وجود گفته مى شود که حدّ وسط بین عالم مادّه و عالم عقل است و به دو قسم متّصل و منفصل تقسیم مى شود. امّا از نظر عرفا، برزخ به دو قسم نزولى و صعودى تقسیم مى گردد؛ قوس نزول و صعود برزخ عرفا هرکدام حصّه اى از مثال منفصل فلاسفه محسوب مى شود. از دیدگاه متکلّمان، برزخ همان عالم حدّ فاصل مرگ و قیامت انسان است که از نظر مفهوم، با برزخ در اصطلاح فلاسفه و عرفا تباین دارد؛ ولى از نظر مصداق، همان قوس صعودى برزخ عرفاست و با برزخ فلاسفه رابطه عامّ و خاصّ من وجه دارد.
۱۵.

تفسیرى نو از اعتباریات علّامه طباطبایى با نگاهى تطبیقى بر رساله اعتباریات و تفسیر المیزان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اعتباریات باید نباید المیزان حسن قبح علامه طباطبائى

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۵۵ تعداد دانلود : ۸۴۰
علّامه طباطبائى گاه باید و نباید را از امورى اعتبارى مى داند که انسان آن را بین خود و فعلش جعل مىکند تا فعل ضرورت یابد. درباره معناى حسن و قبح هم ایشان دو نظر دارد: 1) حسن و قبح را امرى اعتبارى، و عبارت از ملایمت و منافرت با طبع انسان دانسته است، و از آنجا که انسان ها در طبع با هم متفاوت اند، حسن و قبح را از امور نسبى شمرده است؛ 2) حسن و قبح را عبارت از ملایمت و منافرت فعل با غایت مطلوب دانسته است. معناى دوم علّامه از حسن و قبح ما را به این نکته رهنمون مى سازد که ایشان حسن و قبح را در این معنا معقول ثانى فلسفى مى داند؛ اگرچه به آن تصریح نمىکند. مهم تفکیک این دو معنا از یکدیگر است، کارى که هیچکدام از شارحان علّامه به آن نپرداخته اند. نگارنده در این مقاله کوشیده است با نگاهى تطبیقى به رساله اعتباریات و مباحث تفسیر المیزان دیدگاه علّامه را واکاوى، و تفاوت نظریه او را از دیدگاه نسبى گرایان و شکّاکان آشکار کند.
۱۶.

بومی سازی جامعه شناسی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: جامعه شناسی بومی سازی علم بومی جامعه شناسی اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۳۶ تعداد دانلود : ۱۷۰۹
بحث از «بومیسازی جامعه شناسی» از جمله مباحث چالش زا و مطرح در قلمرو علوم انسانی، به ویژه جامعه شناسی است. در همایشی که به همت گروه جامعه شناسی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) برگزار گردید، این موضوع به تضارب آراء گذشته شد. در حایشه این همایش میزگردی تحت عنوان «بومی سازی جامعه شناسی اسلامی» با حضور استادان محترم جناب حجج الاسلام والمسلمین حمید پارسانیا، اکبر میرسپاه و و دکتر پناهی برگزار گردید. به دلیل اهمیت موضوع، این نشست علمی از نظر خوانندگان گرامی میگذرد. آنچه باید گفت: جامعه شناسی در خاستگاه خود علمی بومی است و در جوامع شرقی علمی غیر بومی. علاوه بر این، میان بومی سازی و اسلامی سازی باید تفاوت گذاشت. از سوی دیگر، باید در بومی سازی توجه کنیم که چه مبنایی را میپذیریم: اسلامی یا پوزیتویستی؟ این گفت وگو به چند و چون این موضوع می پردازد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان