ابراهیم برزگر

ابراهیم برزگر

مدرک تحصیلی: استاد علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی.

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۵۸ مورد.
۱.

ویژگیهای رفتاری و عملکرد میدانی یهود در داستان های امروزی عرب (مطالعه موردی رمان های دمٌ لفَطیِر صَهیُون حاره الیهود و ربیع حار)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: چهره یهود رمان عربی فلسطین دمٌ لفَطیِر صَهیُون حاره الیهود ربیع حار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 90 تعداد دانلود : 685
با تأمل ادبیات داستانی امروز عرب، آثار داستانی فراوانی را متأثر از جنگ بین مسلمانان عرب و صهیونیسم می یابیم که نویسندگان این آثار، مستقیم یا غیرمستقیم از این پدیده تأثیر پذیرفته اند تا چهره واقعی یهود غاصب را به جهان معرفی نمایند. قوم یهود با ویژگی های خاصی که دارد، به عنوان بدترین دشمن اسلام معرفی شده و هیچ کس به سرسختی او با مسلمانان مقابله نمی کند. تحقیق حاضر که به روش توصیفی – تحلیلی و با هدف معرفی چهره یهود در رمان های دمٌ لفَطیِر صَهیُون حاره الیهود و ربیع حار نگارش شده است، یافته ها حاکی از آن است که در هر دو رمان، آنان در آثار خود از حادثه تاریخی سخن می گویند و با بهره از ظرفیت های ادبیات داستانی، روایتی ماندگار از واقعیت ها بیان شده است و از تمامی مؤلفه ها و روایتی به عنوان نشانه ای برای تبیین اعتقادات و ایدئولوژی مورد نظر خود استفاده نموده اند تا تصویر واقعی یهودیان روشن گردد. در این رمان ها پیش زمینه ای را که عملیات شهادت آغاز می شود، روشن می کند و به سؤالات مطرح شده در عرصه بین المللی در مورد مقاومت، شهادت و آنچه غرب تروریسم می نامد پاسخ می دهند.
۲.

محمد بن سلمان و گذار از پان وهابیسم به نظام سکولار در عربستان سعودی؛ ریشه ها و پیامدها(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 238 تعداد دانلود : 94
با حضور محمد بن سلمان در مقام ولیعهدی بسیاری از سیاست های مبتنی بر تقدیس سنت و محافظه کاری در نظام عربستان با تطورات عمیقی مواجه شد، مانند: احیای حقوق بانوان، سند توسعه 2030، گستره دامنه روابط سیاسی با غرب و بهره گیری از الگوهای توسعه غربی. پرسش نویسندگان این است که: تحولات نظام سیاسی عربستان در دوره بن سلمان را چگونه می توان تجزیه و تحلیل کرد؟ یافته مقاله مبتنی بر نظریه جانسون، حکایت از آن دارد که تحولات نظام عربستان سعودی در دوره بن سلمان بسترساز گذار این کشور از یک نظام وهابی سنتی به نظامی سکولار شده که تجلی آن را می توان در سه مسئله کلان ملاحظه نمود: مصالحه ناپذیری نخبگان اعم علمای ارشد وهابی و شاهزادگان مدعی قدرت و سلطنت، رکود قدرت در پساترامپ و ظهور ارزش های جدید در نظام عربستان سعودی.
۳.

مطالعه نسبت حاشیه نشینی و شکاف های اجتماعی در کلان شهر تهران (مطالعه موردی: خاتون آباد و حصار امیر)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حاشیه نشینی شکاف تعارض کارکرد تعادل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 598 تعداد دانلود : 390
حاشیه نشینی درمورد شهرها، به مثابه پدیده ای جامعه شناختی، عوارض و پیامدهای بی شماری را متوجه کشورها از جمله جوامع در حال توسعه کرده است. جدا شدن مردم مناطق روستایی از متن فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی خود و حضور در فضای پیرامونی شهرها، علاوه بر آسیب زدن به مهاجران حاشیه نشین، به ظهور شکاف های متعدد در کلان شهرها منجر شده است. شناخت دقیق این وضعیت و ارائه راه حل برای مقابله با پیامدهای مختلف آن، به عنوان هدف این مقاله، مستلزم مطالعه نسبت حاشیه نشینی و شکاف های اجتماعی در این مناطق است؛ بنابراین، در پژوهش حاضر برای مطالعه میدانی، دو منطقه خاتون آباد و حصار امیر در جنوب شرقی کلان شهر تهران، به عنوان جمعیت نمونه انتخاب و با شیوه خوشه ای تصادفی، سه محله از هرکدام از آن ها مورد مطالعه پیمایشی قرار گرفته است. نحوه مطالعه نیز بر اساس پرسشنامه محقق ساخته بود. که طبق طیف لیکرت تهیه شده است. در پرسش های مطرح شده، انواع شکاف های اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس تحلیل و ارزیابی پاسخ ها و استخراج آمارهای کمی با استفاده از Spss و Excel و... می توان گفت که تراکم نارضایتی حاصل از توسعه ناموزون و احساس محرومیت نسبی، مشکلات و ضعف های ساختاری در این مناطق، حدود 67 درصد است و این عدم رضایت، به ظهور انواع شکاف ها در مناطق حاشیه نشین منجر شده و این مناطق را مستعد کنش های اعتراضی کرده است.
۴.

خوزستان و تهدیدات برساخت هویت قومی و مذهبی متغایر(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 573 تعداد دانلود : 719
ضرورت کشف رابطه بین وهابیت با تجزیه طلبی در میان برخی از مردم عرب خوزستان پس از جنگ تحمیلی با توجه به اهمیت موضوع و متفاوت بودن شرایط قومی و مذهبی حاکم بر خوزستان به محققان انگیزه کافی داد تا با روش تحلیل تفهمی وبر برای فهم همدلانه تحولات پدیده و شرایط موصوف با رهیافت تفسیری و استراتژی کیفی و استفاده از نظریه زمینه ای براساس مدل پارادایمی اشتراوس-کوربین شامل شرایط علی، شرایط زمینه ای، شرایط مداخله گر، استراتژی ها و پیامدها، خلأ نظری موجود را با گردآوری هدفمند داده ها از طریق انجام مصاحبه عمیق با 34 نفر از افراد تغییر مذهب یافته و وهابی شده و دارای تفکرات تبلیغی و سلفی و 6 نفر از خبرگان مطلع و صاحب نظر برطرف سازد. وضعیت متفاوت تغییر هویت قومی و مذهبی مردم عرب خوزستان مشخص نمود که تغییر مذهب برخی از افراد عرب خوزستان در دوگانه «وهابی – شیعه» و نه «سنی – شیعه» و کاملاً متفاوت با الگوهای رایج در تکفیری شدن اهل سنت مطرح است که در چهار لایه و در یک بازه زمانی 6 ماهه تا 3 ساله صورت می گیرد که محققان با ترسیم یک هرم در چهار سطح از آن به «هویت چندلایه ای خودنمایانگر» تعبیر نموده است. هویت برساخت شده در این لایه ها با حرکت از قاعده به سمت رأس هرم پیچیده تر و عمیق تر شده و شامل چهار مرحله «مردد نسبت به تشیع»، «وهابی شده»، «تبلیغی- تکفیری» و «سلفی - جهادی» است.
۵.

مخاطبان در فرایند امنیتی کردن ایران توسط آمریکا(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 726 تعداد دانلود : 224
ایالات متحده آمریکا پس از پیروزی انقلاب اسلامی و از دست دادن یکی از بزرگترین متحدان خود در منطقه خاورمیانه به ابزارها و روش های گوناگونی برای مهار نظام جمهوری اسلامی متوسل شده است. تلاش برای امنیتی کردن هویت جمهوری اسلامی ایران با هدف مقابله با نفوذ انقلاب و تامین امنیت اسرائیل از مهمترین رویکردهای آمریکا بوده است. این پژوهش درصدد پاسخ به این سئوال است که مخاطبان امنیتی کردن ایالات متحده چه کسانی هستند و تهدید بودن ایران تا چه حد مورد پذیرش آنها بوده است؟ ایالات متحده در فرایند امنیتی کردن ایران مخاطبانی را هدف قرار داد. هدف امنیتی کردن ایران، تهدید نشان دادن این کشور برای صلح و ثبات بین المللی و ضرورت اقدام اضطراری علیه آن بوده است. فرایند آن نیز از طریق اقناع و اجماع مخاطبان صورت می گیرد. شناخت انواع چهارگانه مخاطبان جمهوری اسلامی ایران، مخاطب سطحی، مخاطب تخصصی، مخاطبان تکنوکرات و مخاطبان علمی در امنیتی کردن هویت جمهوری اسلامی از نوآوری های این مقاله بوده است. این مقاله با بهره گیری از روش پژوهش تحلیل مضمون و چارچوب نظری مکتب کپنهاگ به واکاوی انواع مخاطبان در فرایند امنیتی کردن ایران توسط ایالات متحده بعد از انقلاب اسلامی پرداخته است.
۶.

رفتارشناسی سیاسی منافقان در آرای مفسران معاصر (تفاسیر المیزان، نمونه، تسنیم، پرتوی از قرآن)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رفتار سیاسی منافقان المیزان نمونه تسنیم پرتوی از قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 191 تعداد دانلود : 630
پدیده نفاق اساساً در مواجهه با حکومت اسلامی تعریف می شود. نفاق هنگام به قدرت رسیدن مؤمنان و مسلمانان و در اختیار گرفتن قدرت سیاسی از سوی آنان، از طرف غیرمؤمنانی اتخاذ می شود که اعتقادی به دین اسلام ندارند یا ایمانی ضعیف دارند. موضوع نفاق را می توان ذاتاً پدیده ای سیاسی و اجتماعی دانست که همواره مسئله جوامع اسلامی بوده است. هدف پژوهش بررسی تطبیقی رفتارشناسی منافقان از دیدگاه مفسران معاصر است. روش استفاده شده در این پژوهش تحلیل محتوای کیفی است. تکنیک و شیوه گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای است. پرسش پژوهش این است که بر اساس دیدگاه مفسران معاصر، شاخصه ها و مؤلفه های بینشی، گرایشی و رفتار سیاسی منافقان چیست؟ بر مبنای الگوی سه گانه فرضیه چنین است: دیدگاه مفسران معاصر در خصوص رفتارشناسی سیاسی منافقان دارای وجوه اشتراک و افتراق است. یافته ها و نتایج حاصل از تحقیق نشان دهنده آن است که منافقان در برابر دعوت حق و دین الهی از لحاظ بینشی، گرایشی و رفتاری موضعی ناهماهنگ دارند.
۷.

چالش های توسعه سیاسی در عربستان سعودی در دوران بن سلمان با تأکید بر مدل برنارد کریک(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عربستان سعودی محمد بن سلمان نظام پادشاهی محافظه کاری توسعه سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 49 تعداد دانلود : 343
مفهوم توسعه سیاسی وکاربست آن درنظام سیاسی عربستان سعودی به سبب استقرار یک نظام پادشاهی محافظه کارهمواره با چالش های عمیقی مواجه بوده است. این مسأله به ویژه با حمایت های همه جانبه وهابیسم سنتی به مثابه مهم ترین مرجعیت مذهبی مشروعیت بخش پادشاهان سعودی تحقق توسعه دراین کشور را دشوارتر نموده است. هرچند حضور محمدبن سلمان درعرصه قدرت و سیاست های اصلاح طلبانه او نویدگذار جامعه سنتی سعودی ها به سمت یک نظام توسعه یافته می داد، اما اقدامات وی در عمل نشان دهنده تشدید چالش ها وتعمیق برخی از بحران ها در عرصه های خارجی و حتی داخلی بوده است. در این مقاله، پرسش اصلی این است که مهم ترین چالش های توسعه سیاسی عربستان با تاکید بردوره بن سلمان چیست؟ نتیجه نشانگرآنست که علیرغم انجام اصلاحات بن سلمان، کماکان این کشور ذیل یک نظام اقتدارگرایانه قرار دارد. یافته های مقاله با بهره گیری از مدل برناردکریک، استفاده از منابع کتابخانه ای و روش تحلیلی و توصیفی نشان دهنده این مسأله است که توسعه سیاسی درنظام عربستان سعودی با مشکلات شش گانه اساسی مواجه است. 
۸.

بازاریابی سیاسی و الگوی سه گانه اندیشه سیاسی اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بازاریابی سیاسی کنش روش شناسی الگوی سه گانه نیاز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 193 تعداد دانلود : 315
با پراکنش قدرت در دنیای معاصر و گذر به جوامع شبکه ای، دانش های مختلفی برای شناخت این تغییرات به صحنه آمد. بازاریابی سیاسی یکی از انواع این دانش ها است که به عنوان یک دانش میان رشته ای و با استفاده از دانش های مدیریت، ارتباطات و علوم سیاسی در پی شناخت محیط کاربری قدرت و نوع کنش سیاسی انسان ها و تأثیرگذاری بر آن است. در این راستا طرح بازاریابی سیاسی مبتنی بر چارچوب های بومی و شناخت و بازتعریف آن مبتنی بر این چارچوب ها از اهمیت برخوردار است. در این تحقیق با استفاده از مفهوم بازاریابی سیاسی و طرح آن مبتنی بر الگوی سه گانه اندیشه سیاسی اسلام، سعی شده است تا گامی به سوی طراحی چارچوب های زمینه وند در راستای طراحی روش های بومی بازاریابی سیاسی برداشته شود. پرسش اصلی این تحقیق آن است که روش شناسی بازاریابی سیاسی مبتنی بر الگوی سه گانه سیاسی اسلام چگونه است؟این تحقیق از نوع توسعه ای -کاربردی می باشد. برای جمع آوری اطلاعات از روش اسنادی با تکنیک های کتابخانه ای و برای تحلیل اطلاعات از روش تفسیری با محوریت تحلیل کیفی استفاده شده است. مبتنی بر یافته های تحقیق، روش تحلیل سه گانه با محوریت مفهوم بنیادین نیاز به عنوان الگویی مناسب جهت روشمندسازی بازاریابی سیاسی به حساب می آید.
۹.

سیاست متعالی زمینه مند؛ جغرافیای سیاست و قدرت در اندیشه سیاسی امام خمینی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امام خمینی اندیشه سیاسی قدرت سیاسی حکومت امر متعالی امر واقع

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 820 تعداد دانلود : 844
اندیشه سیاسی امام خمینی یکی از مهمترین اندیشه های سیاسی تاریخ تشیع و جهان اسلام است که در آن جریان های مختلف اندیشه سیاسی جغرافیای اسلامی به یکدیگر پیوند خورده است. هدف مقاله فهم معنای سیاست و قدرت سیاسی در اندیشه امام خمینی است. در این مقاله دو نسبت از الگوی جان مارو اتخاذ شده است که نمایی دستگاه فکری امام خمینی را ترسیم می نمایند. نسبت اول چگونگی ارتباطی است که بین غایت قدرت و مرجع اعمال قدرت برقرار می شود. نسبت دوم ارتباطی است که بین غایت قدرت و تحدید و توزیع قدرت وجود دارد. سوال این پژوهش این است که سیاست و قدرت در اندیشه سیاسی امام خمینی چه مشخصاتی دارد؟ فرضیه این نوشتار این است که امام خمینی توانسته اند با درکنار هم قرار دادن مفاهیم مستخرج از دین اسلام، مذهب و فقه شیعه، بهره گیری از فلسفه اسلامی و در نهایت تطبیق فقهی آن با شرایط امر واقع منظومه سیاسی یگانه ای را ترسیم نمایند که در آن امر متعالی و امر روزمره در پیوند با یکدیگر قرار گرفته است که در این مقاله از آن تحت عنوان سیاست متعالی زمینه مند یاد شده است. روش این مقاله تحلیل – توصیفی است.
۱۰.

کژکارکردهای وهابیسم و تعمیق شکاف بن سلمان با وهابیون عربستان سعودی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 142 تعداد دانلود : 888
حضور محمد بن سلمان در مقام ولیعهدی و اصلاحات وسیع وی، نظام سعودی را با تحولات عمیقی مواجه نموده و جایگاه علمای اعظم وهابی را با تهدیدات عمده ای مواجه نمود به همین سبب، مقاله حاضر تلاشی است برای پاسخ به این سوال که جایگاه وهابیسم سنتی در عربستان سعودی از زمان به روی کارآمدن محمد بن سلمان در مقام ولایتعهدی چه تغییراتی کرده است؟ فرضیه نویسندگان تاکیدی است بر این مسئله که از زمان تصدی ولایتعهدی بن سلمان، شکاف ها میان او و وهابیون تعمیق یافته است. روش تحقیق مقاله تحلیلی توصیفی و یافته های مقاله بر اساس تئوری جستاری اسپریگنز نشان دهنده چهار مرحله کلان است. در مرحله نخست؛ وهابیسم سنتی و ایدئولوگ های محافظه کار آن مشکل بزرگ عربستان برای توسعه و الگوبرداری از غرب هستند. در مرحله دوم بن سلمان معتقد است که دامنه اختیارات گسترده علمای وهابی، بافت مذهبی و فقدان حضور طبقات روشنفکر و حامی تفکرات اصلاحات، علل و عوامل این مشکلات می باشد. در مرحله ترسیم ذهنی آرمانشهر بن سلمان معتقد است بایستی به تحقق سکولاریسم و شخصی سازی مذهب در عربستان، توقف تدریجی صدور ایدئولوژی وهابیسم و بنیادگرایی به کشورهای منطقه و الگو سازی سکولاریسم سعودی برای اعراب خاورمیانه اقدام نماید و در نهایت در مرحله چهارم یا ارائه درمان بن سلمان عقیده دارد بایستی به کاهش چشمگیر دامنه اختیارات علمای اعظم وهابی، احیای حقوق زنان، کمرنگ شدن ارزش های دینی و اسلامی، شکلگیری طبقه جدید روشنفکران حامی غرب و حذف تدریجی آموزه های وهابیسم از نظام آموزشی عربستان سعودی مبادرت نماید.
۱۱.

شباهت های اندیشه سیاسی وهابیون و تکفیریون داعش

کلید واژه ها: وهابیت داعش اندیشه تکفیری اندیشه سیاسی اسلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 237 تعداد دانلود : 230
داعش در سوریه و عراق و برخی کشورهای دیگر پدیده ای نو ظهور است . اندیشه ها و عملکرد آنان معماهای زیادی از خود به جای گذاشته است .داعش وجوه متعددی دارد . در این نوشتار از میان وجوه پدیده ،گفتمان،دولت ،ایدیولوژی،واندیشه، وجه اندیشه ای آن در دستور کار قرار داده است. برای شناخت آن اندیشه ها که بنیان های رفتارهای آنان را تشکیل می دهد از اطلاعات پیشینی در مورد وهابیت استفاده می شود . داعش و وهابیت در سه وجه عقاید سیاسی و اخلاقیات سیاسی و رفتار سیاسی مقایسه شده اند و شباهت های بینشی و گرایشی و کنشی داعش و وهابیت شناسایی شده است . روش گرداوری اطلاعات کتابخانه ای و منابع اسنادی و از روش تحلیل محتوای کیفی برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شده است. ازجمله شباهت های دو جریان تمسک به اصل هجرت،تکفیر غیر خودشان و سطحی نگری و ظاهرگرایی است. دو گروه بی توجه به مبانی عقلی بوده و نقل گرا هستند.
۱۲.

مطالعه تطبیقی اندیشه سیاسی شیعه و داعش

کلید واژه ها: تشیع داعش اندیشه سیاسی اسلام حکومت خلافت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 459 تعداد دانلود : 609
اسلام سیاسی، متعاقب انقلاب اسلامی ایران، در جمهوری اسلامی موجودیت عینی یافت و در بازاریابی سیاسی افکار عمومی جهان اسلام، خود را بهعنوان کالای پرمشتری برای مسلمانان جهان اسلام، که در عصر جدید همواره سرخورده و شکستخورده و ناکام بودهاند، درآورد. این خوانش انقلابی از اسلام در ایران موفقیت عملی و عینی خود را در قالب ایجاد تغییرات اجتماعی در انقلاب اسلامی، نظامسازی با منطق جمهوری اسلامی که سنّت و مدرنیته را در ترکیبی موزون بهکار گرفت و نیز در ایجاد نظامی ماندگار و چهلساله نشان داد؛ اما الگوی رقیب و وهابی داعش در برابر این اسلام سیاسی قد علم کرده، با دولتسازی نیمبند  خود در عراق و سوریه به خودنمایی  میپردازد. در این نوشتار به مقایسه تطبیقی اعتقادات سیاسی، اخلاقیات سیاسی و رفتار سیاسی در منظومه سیاسی شیعه و داعش پرداخته شده است؛ از جمله این موارد، مقایسه اعتقادی موضوع منجی و مهدویت، مقایسه اخلاقی مسئله خلافت و ولایت و مقایسه رفتاری مسئله مهمّ جهاد و جنگ  است.
۱۳.

عدالت اجتماعی در آرای آیت الله جوادی آملی از منظر وظیفه گرایی و نتیجه گرایی

کلید واژه ها: عدالت عدالت اجتماعی وظیفه گرایی نتیجه گرایی رویکرد تلفیقی آیت الله جوادی آملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 62 تعداد دانلود : 617
در منظومه تفکر اسلامی عدالت و عدالت اجتماعی جایگاه بلندی دارد و اهمیت آن تا جایی است که یکی از اصول مذهب شیعه محسوب می گردد.در واقع پرداختن به نظام عدالت و سازوکار تحقق آن در اجتماعات بشری شأن پژوهشگران و عالمان هر جامعه است. تمرکز پژوهش حاضر بر آرای آیت الله جوادی آملی به عنوان یکی از عالمان دینی برجسته قرار دارد. به منظور کنکاش بهتر آرای ایشان از دو رویکرد نظری مهم فلسفه اخلاق یعنی وظیفه گرایی و نتیجه گرایی بهره گرفته شده است. سعی شد به دو پرسش پاسخ داده شود یکی اینکه در آرای آیت الله جوادی آملی عدالت اجتماعی چگونه تعریف می شود؟ دوم، دیدگاه عدالت اجتماعی ایشان چه نسبتی با دو رویکرد وظیفه گرایی یا نتیجه گرایی دارد؟ یافته های مهم پژوهش نشان می دهد عدالت اجتماعی در آرای ایشان دارای دو تعریف کلی "قرادادن هر چیزی در جای خود" و " رساندن حق به حقدار" می باشد.به علاوه دیدگاه عدالت اجتماعی ایشان در نگرش تلفیقی معنادار می باشد. روش جمع آوری اطلاعات پژوهش کتابخانه ای و روش تحلیل اطلاعات،تحلیل محتوای کیفی است.
۱۴.

الگوی کشورداری در سیاست نامه ها: مطالعه موردی تاریخ بیهقی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الگوی کشورداری کشورداری سیاست نامه ها تاریخ بیهقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 923 تعداد دانلود : 974
دراین نوشتار از یک سو به بحث کشورداری در مباحث مدرن توجه می شود و از سوی دیگر تلاش می شود تا پرسش ها و مسائل کاربردی آن شناسایی و به یکی از متون کلاسیک ایران یعنی تاریخ بیهقی عرضه شود. بنابراین تاریخ بیهقی را به عنوان یک اثر "سیاست نامه نویسی" برای اولین بار بازخوانی و مطرح می شود و با محوریت کارگزاران سیاسی این میراث ملی بررسی و خوانشی امروزین از آن ارائه می شود تا چارچوبی مقدماتی برای الگوی کشورداری از درون متن تاریخ بیهقی معطوف به نقش کارگزاران سیاسی در سه حوزه بینش، گرایش و کنش تدوین شود. روش پژوهش در این نوشتار، گرندد تئوری (داده بنیاد) است.
۱۵.

نقد و بررسی سیاست گذاری دولتی در ایران بر اساس الگوی تحلیلی اسنلن (مطالعه ی موردی طرح توزیع سهام عدالت)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دولت سهام عدالت سیاست گذاری عقلانیت ترکیبی اسنلن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 161 تعداد دانلود : 740
سیاست گذاری در ایران به دلیل گسیختگی دو مرحله ی تدوین و اجرا، اغلب متفاوت از آن چه وعده داده شده، عملیاتی گشته و جوامع دانشگاهی نیز به دلیل تخصص گرایی ناگزیر تحلیل ها و راهبردهای متفاوت و بعضاً متعارضی از زاویه ی دید خود برای سیاست سازان ارائه نموده اند که ظرفیت ترمیم گسیختگی مذکور را نداشته است. لذا محققان با بکارگیری الگوی تحلیلی چندجانبه گر "عقلانیت ترکیبی" اسنلن امکان های نقد و بررسی جامع سیاست های دولتی در جوامع علمی و متعاقب آن ارائه ی بازخوردهای همسو و منطبق که ظرفیت راهبردی و ترمیمی داشته باشد را در دستور کار قرار دادند. محققین با مطالعه ی موردی "طرح توزیع سهام عدالت" در قالب عقلانیت ترکیبی اسنلن که شامل چهار نوع عقلانیت (اقتصادی، سیاسی، قانونی و حرفه ای) است؛ تلاش دارند محذورات پیش گفته بر سر راه سیاست گذاری را مرتفع نمایند. روش جمع آوری داده ها کتابخانه ای – مصاحبه ای غیرساختارمند و روش تجزیه و تحلیل داده ها تحلیلی- ساختاری است. جامعه ی آماری پژوهش شامل بیست مصاحبه شونده می باشد که به صورت قضاوتی انتخاب شده اند. هر حوزه ی عقلانیت را پنج متخصص مرتبط پوشش داده اند. یافته ها نشان می دهد طرح توزیع سهام عدالت به دلایلی چون عدم توجه به الزامات عقلانیت عملی و اقتصادی و توجه بیش از اندازه به الزامات عقلانیت سیاسی متفاوت از آن چه وعده داده شده، عملیاتی شده است. راهبردهای پیشنهادی نیز شامل حوزه های قانونی، سیاسی، اقتصادی و اجرایی می باشد.
۱۷.

اندیشه سیاسی روزبهان خنجی و الگوی اسپریگنز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الگوی اسپریگنز اندیشه سیاسی روزبهان خنجی خلافت شریعت نامه نویسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 199 تعداد دانلود : 471
شریعت نامه نویسی به عنوان یک دستورالعملدر فقه سیاسی، اهمیت ویژه ای در اندیشه سیاسی اسلامی ایران، داشته است. این پژوهش بر آن است که با تمرکز بر اندیشه آخرین شریعت نامه نویس دوره میانه یعنی فضل الله بن روزبهان خنجی در عصر تثبیت قدرت حکومت شیعی مذهب، شاه اسماعیل صفوی و افول خلافت، به این پرسش پاسخ گوید که روزبهان خنجی، مسائل جامعه را چه می داند و راه حل برون رفت از آن مسائل در اندیشه وی کدام است؟ به رغم علم به وجود عوامل مختلف، ما پاسخ خود را با توجه به نظریه بحران اسپریگنز در فهم نظریه های سیاسی، بر این فرضیه استوار کردیم که روزبهان خنجی بحران اساسی جامعه سده های نهم و دهم هجری را گسترش فِرَق مختلف، به قدرت رسیدن سلاطین غیرمذهبی و بی توجهی به اجرای شریعت در سرزمین های اسلامی می داند و به نظر او دلیل بروز این بحران، نبود رهبر مذهبی (خلیفه/امام) و به تبع آن عدم اجرای حقیقی حدود الهی است. بنابراین بازگشت به جلال و شکوه دوران خلافت اسلامی یا ظهور امام زمان، آرمان جامعه و راه حل برون رفت از بحران، هدایت امرا و آشنا کردن ایشان با احکام، حدود شرعی و شریعت، برای فرمانروایی است. گردآوری اطلاعات این پژوهش اسنادی و آرشیوی، و روش تحلیل اطلاعات، تفسیری است.
۱۸.

نقدی بر کتاب «چالش مدرنیته؛ جهان عرب در جستجوی اصالت»(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 501 تعداد دانلود : 77
هدف نویسنده کتاب مورد بررسی، یافتن پاسخی برای شکست پروژه نوسازی در خاورمیانه از طریق ردیابی ناسازواری های مبنایی توسعه با فرهنگ این منطقه است. لؤی صافی ابتدا شکل گیری ذهنیت توسعه در آراء دکارت و کانت را مرور کرده، سپس به مقایسه دو مدل مارکسی و وبری توسعه از حیث نظری پرداخته است. او با اولویت دادن به ساختارهای آگاهی و فرهنگ، موضع خود را در این زمینه مشخص می کند. سطح تحلیل نویسنده، اندیشه متفکران و روشنفکران جهان اسلام از ابتدای رویارویی آنها با دو رویه ی تمدن مدرن غرب، یعنی استعمار و پیشرفت تکنولوژیک است. او تلاش کرده تا مواجهه ی اندیشمندان مسلمان و عمدتاً عرب با معضله ی سنت-مدرنیته را از طریق نحوه برخورد آنان با میراث اسلامی و عربی نمایان سازد. درنهایت، صافی برآنست که راه توسعه تنها از غرب نمی گذرد و می توان با بازگشت فعالانه و انتقادی به میراث اسلامی و عربی به توسعه بومی دست یافت. باوجودی که نویسنده ادعا می کند از مدل های غربی فراتر رفته، اما در نهایت، خود به ارائه یک نظر کلی، یعنی همان ضرورت رجوع به میراث در امر توسعه بسنده می کند. ازاین رو، می توان این اثر را صرفاً به عنوان مدخلی در باب ضرورت توسعه بومی در نظر گرفت. به علاوه، از حیث روش شناختی نیز ابهامات و ایهاماتی در کتاب دیده می شود.
۱۹.

انقلاب اسلامی و تمدن سازی؛ نقشه راه، مسیر رفته و مسیر باقیمانده

نویسنده:

کلید واژه ها: انقلاب اسلامی جمهوری اسلامی ایران تمدن سازی آسیب شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 181 تعداد دانلود : 105
نویسنده ابتدا با درنگی در عدد چهل در اندیشه ها و نظریه های متفکرانی از جریان حروفیه گرفته تا ابن خلدون تا آیات و روایات، با توجه به چهل سالگی انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی، متغیرات دخیل در ارزیابی کارنامه چهل ساله جمهوری اسلامی را مطرح می کند. بدون توجه به این متغیرات هرگونه داوری در باب نتایج و عملکردهای آن، غیرمنصفانه و شتاب زده و نامنطبق با واقعیت عینی خواهد بود. درواقع این متغیرات را در ارزیابی هریک از مقولاتی چون آزادی، عدالت، حقوق شهروندی و ازجمله تمدن سازی باید مدنظر قرار گیرد. در ادامه این نوشتار نگاهی کلان به پروژه تمدن سازی در جمهوری اسلامی دارد و مسیر پیموده شده یا موفق از یک سو و مسیر ناپیموده و ناموفق از سوی دیگر را به طور اجمالی بررسی می کند.
۲۰.

جستاری پدیدارشناسانه بر «ایران آگاهی» در دوره ی معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 266 تعداد دانلود : 639
بازگشت به خودِ چیزها، توصیه و قول مشهوری در پدیدارشناسی است که سنت های فکری در سده ی اخیر را تحت تأثیر قرار داده است. این نوشتار با به خدمت گرفتن برخی مفاهیم اساسی پدیدارشناسی، سعی در فهم مفهوم « ایران آگاهی» در زیست جهان ایرانی دارد. این مقاله در چارچوب پدیدارشناسی تقویمی هوسرل و با نقد رویکردهای مدرنیستی نسبت با تاریخِ ملی، می کوشد تا کاربست پدیدارشناسی برای استمرار تاریخی «ایران» در قالب مفهوم ایران آگاهی نشان دهد. ایران به مثابه ی موضوع شناخت، برای ایرانیان، همواره در حضور و غیاب بوده است. این نوشتار درصدد است با درآمدی پدیدارشناسانه، شناخت ما از ایران را با مفهوم روی آورندگی گسترش دهد و ایران را به عنوان یک ابژه ی روی آوردی و متعلق شناخت، قابل فهم سازد. تمرکز بحث معطوف به دوران آغازین ورود مدرنیته به ایران و مواجهه ی ایرانیان با «دیگری» با عنوان غرب است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان