ارزیابی مجدد از دیدگاه میلتون فریدمن در رابطه با مفهوم ابزارگرایی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
تأثیرات مفاهیم فلسفی را در ساحت های مختلفی از علوم می توان مشاهده کرد. یکی از حوزه های تأثیرگذاری فلسفه بر علم اقتصاد، حول مفاهیم متدلوژیکی و معرفت شناسی بوده است. به نظر می رسد که اقتصاددان برجسته ی قرن بیستم نیز، از این تأثیرپذیری بی نصیب نبوده اند. یکی از مفاهیم فلسفی مؤثر بر روش شناسی فریدمن، مفهوم ابزارگرایی بوده است. این مفهوم، از مباحث چالشی و مهمی است که در مقاله ی اقتصاد اثباتی فریدمن[1] موردتوجه قرار گرفته است. به کارگیری این لفظ و مفهوم در مورد مقاله ی فریدمن، امری بحث برانگیز بوده و موجب پیدایش بحث های چالشی در این رابطه شده است. در این مقاله درستی انتساب این لفظ در مورد روش شناسی فریدمن مورد مداقه قرار گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که عناصری از ابزارگرایی در مقاله ی فریدمن وجود داشته است و وجود همین عناصر از ابزارگرایی در مقاله ی فریدمن سبب شده است که بسیاری، این لفظ را در مورد روش شناسی فریدمن بکار ببرند. علی رغم وجود برخی اشتراکات در این بین، ابزارگرایی فریدمن با ابزارگرایی فلسفی مصطلح، تفاوت های معناداری هم دارد. ابزارگرایی فلسفی به معنای رویکردی فلسفی است که در برابر جریان رئالیسم مطرح شده است ولی ابزارگرایی فریدمن به شکل مبنایی با رئالیسم تقابل ندارد و بیشتر در حوزه ی متدلوژیکی متوقف شده است. اگر منظور از ابزارگرایی، بهره برداری فریدمن از نظریات به منظور ابزاری برای رسیدن به هدف پیش بینی باشد، فریدمن را می توان یک ابزارگرا توصیف کرد؛ ولی اگر این لفظ را به معنای مصطلح فلسفی آن بکار ببریم، فریدمن با این نوع از ابزارگرایی فاصله ی معناداری دارد. توجه به این تمایز ظریف دراین باره می تواند از بسیاری از سوء تفاهمات نسبت به روش شناسی فریدمن جلوگیری کند.Re-Evaluation of Milton Friedman's View of Instrumentalism
The effects of philosophical concepts can be seen in various fields of science. One of the areas of influence of philosophy on economics has been around methodological concepts and epistemology. It seems that prominent economists of the 20th century were not without this influence. One of the philosophical concepts affecting Friedman's methodology is the concept of instrumentalism. This concept is one of the challenging and important topics that has been considered in Friedman's economics article. The use of this word and concept in the case of Friedman's article has been a controversial issue and has led to the emergence of challenging discussions in this regard. In this article, the correctness of attributing this word to Friedman's methodology has been discussed. The findings of the research show that there were elements of instrumentalism in Friedman's article and the presence of these elements of instrumentalism in Friedman's article has caused many to use this word about Friedman's methodology. Despite the existence of some commonalities, Friedman's instrumentalism has significant differences from conventional philosophical instrumentalism. Philosophical instrumentalism means a philosophical approach that has been proposed against the current of realism, but Friedman's instrumentalism does not fundamentally oppose realism and is mostly stopped in the methodological field. If instrumentalism means Friedman's use of theories as a tool to achieve the goal of prediction, then Friedman can be described as an instrumentalist; but if we use this word in its philosophical meaning, Friedman has a significant distance from this type of instrumentalism. Paying attention to this subtle distinction can prevent many misunderstandings regarding Friedman's methodology.