بررسی و نقد مبانی تکلیف گریزی معنویتهای سکولار ایران معاصر (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
معنویتهای نوظهور در ایران معاصر با وجود تلاش پرچمداران آنها برای حفظ وجهه دینی خود، از جهات متعددی دینداری را مورد هجمه قرار می دهند که یکی از مهم ترین آنها، تکلیف گرایی است. ظهور وگسترش این معنویتها تقابلی آشکار با تکلیف مداری جامعه مسلمان ایران دارد. هدف: این پژوهش با هدف واکاوی مبانی تلکیف گریزی در معنویتهای ایران معاصر و نقد آنها، تقابل این گونه معنویتها را با اصل دینداری و تکلیف مداری نشان داد و معلوم کرد تلاش معنویت گرایان معاصر ایرانی برای مقابله با اصل تکلیف مداری، با ادعای دینداری آنان تعارض دارد. روش: در تحقیق حاضر، گردآوری مطالب به روش کتابخانه ای و پردازش اطلاعات به روش توصیفی- تحلیلی و با رویکرد انتقادی انجام شد. یافته ها: مبانی معنویت گرایان سکولار که به ناچار موجب تکلیف گریزی می شود، در سه حوزه انسان شناسی، معرفت شناسی و دین شناسی، عبارتند از: اومانیسم، خودبسندگی عقل و تاریخی بودن دین. مهم ترین نقدهایی که بر مبانی پیشین وارد شده نیز عبارتند از: تنزّل وجودی انسان، نسبی شدن ارزشها، عدم تبیین دقیق معانی عقل، محدودیتهای عقل مادی و ابزاری در تعیین سعادت انسان و راه دستیابی به آن، عدم توجه به گستردگی مفهوم دین و اهداف بعثت پیامبران. نتیجه گیری: ارتقای سطح آگاهی و بینش مردم در جامعه دینی ایران، نسبت به حقیقت معنویتهای مدرن و فاصله این معنویتها از دین مبین اسلام، مهم ترین راهکارهای مقابله با معنویت گرایان سکولار ایران معاصر است.Examining and Criticizing the Principles of Evasion of Secular Spirituality in Contemporary Iran
Emerging spiritualities in contemporary Iran, despite the efforts of their leaders to maintain their religious image, they attack religiosity in many ways, one of the most important of which is obligationism. The emergence and spread of these spiritualities has a clear contrast with the duty-oriented nature of the Iranian Muslim society. Objectives: This research aims to analyze the fundamentals of homogenization in contemporary Iranian spiritualities and to criticize them. It showed the contrast of such spiritualities with the principle of religiosity and duty-oriented, and it was found that the efforts of contemporary Iranian spiritualists to deal with the principle of duty-oriented conflict with their claims of religiosity. Method: In this research, data were collected using a library method and data processing was done using a descriptive-analytical method with a critical approach. Results: The foundations of secular spiritualists, which inevitably lead to task avoidance in the three fields of anthropology, epistemology, and theology, include humanism, self-sufficiency of reason, and the historicity of religion. The most important criticisms that were made on the previous bases are the degradation of human existence, the relativization of values, the lack of precise explanation of the meanings of reason, the limitations of material and instrumental reason in determining human happiness and the way to achieve it, the lack of attention to the expansion of the concept of religion and the goals of the prophets. Conclusion: Based on the present research, it was found that improving the level of awareness and insight of the people in the religious society of Iran, regarding the truth of modern spiritualities and the distance of these spiritualities from the religion of Islam, is the most important way to deal with the secular spiritualists of contemporary Iran.
تبلیغات
