شواهد قرآنی هندسه حاکم بر آثار هنر و معماری اسلامی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هدف: هدف نویسنده در این مقاله، دستیابی به خاستگاه توحیدی زبان رمزی الگوها و ساختارهای هندسی برخاسته از سنّتهای آسمانی و ملکوتی در خلاقیت حاصل از آفرینش کعبه و آثار هنر و معماری اسلامی بوده است. روش: راهبرد این پژوهش از نوع کیفی بوده و با رویکرد توصیفی تحلیلی و تفسیری به انجام رسیده است. یافته ها: تبیین شواهد قرآنی عالم مثال و ویژگی های شکلی نقشمایه ها و نظام ترکیب بندی حاکم بر آرایه ها و احجام آثار هنر و معماری اسلامی با ابتنا بر وجاهت رمزی شکل خانه کعبه و مرکزیت آن در عالم. نتیجه گیری: شکل کعبه از دلالتهای رمزی کعبه و برخاسته از الگوی بیت المعمور در عالم مثال و الگوی عرش در عالم ملکوت است. از دلالتهای توحیدی هندسه کعبه، ابتنای آن بر ارکان چهارگانه توحید، تنزیه، تحمید، تهلیل و تکبیر است. از دلایل وجاهت رمزی آثار هنر و معماری اسلامی، کم رنگ بودن انگیزه های فردی، تجلی حقایق باطنی جهان محسوس در صور شهودیافته عالم مثال و وجود سبکی منسجم و قدرتمند طی قرون متمادی جهان اسلام است. از دلالتهای توحیدی هندسه حاکم بر آرایه ها و نظام ترکیب بندی آثار هنر و معماری اسلامی، تجلی صور تنزیهی آرایه های هندسی و نقشمایه های اسلیمی و ختایی و ایجاد وحدت از طریق حضور هندسه ای کیفی با ابتنا بر اصل مرکزیت در ساختار کلی اثر با رعایت تناسبات لازم در هم نشینی عناصر سازگار و مکمل و سازمان بندی مرکزگرایانه فضا و پیوند میان فرم و فضا از طرق مختلف محوربندی فضایی، رعایت اصل تقارن و سیّال گردانیدن فضا با حفظ استقلال بخشهای مختلف بناست.Qurani Evidences of Geometry Dominated on the Islamic Art and Architecture Works
Objectives : The present research aims to reach the monotheism origin of symbolic language of the patterns and geometric structures resulted from heaven and celestial traditions in the creativity resulted from the creation of Ka'bah [cube-like and sacred temple at Mecca] and the Islamic art and architecture works . Method: The methodology is descriptive – analytic and the method of analysis is deductive by the approach of comparative . Results : To explain Qur'an evidences of the example world and the shape features of drawings and the system of combination dominant on the presentations and volumes of the Islamic art and architecture works based on symbolic beauty dominant on the House of Ka'bah and its centricity in the universe. Conclusion: 1- Of the symbolic implications of Ka'bah is shape of Ka'bah, the best sample and an example of all holy places that has been built on the earth and driven from Bait al Mamoor pattern in the world of example and that pattern of the heaven in the world of celestial world. This points to Quran document of example world. 2-Of monotheism implication of Ka'bah geometry is the secret of square of Ka'bah and Bait al Mamoor and heaven based on fourfold principles of monotheism, purifying, praising God, glorification, eulogy. 3-Of the reasons of symbolic beauty in the Islamic art and architecture is personal motivations pallor, manifestation of inner of the sensitive world in the evident figure of example world and presence of coherent and style during continuous periods of Islamic world. 4-monotheism implications of geometry dominant on the arrays and the system of combination of the Islamic art and architecture, manifestation of figures of geometry purifying in the geometry arrays and islimi and Khatayi drawings and making unity through presence of quality geometry based on the principle of centrality and general structure of the work considering necessary proportions and principles and regulations accompanied by adapted and supplemented elements and organizing the space centrism and bond between form and space by several ways of spatial axis, considering symmetry principle and make the space fluid by keeping the independence of several sections of the building.
تبلیغات
