اسلامی سازی علوم، ضرورتی چالش برانگیز (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هدف: رهیابی به ظرفیت ها و قابلیت های فرهنگ و علوم اسلامی در روزگار معاصر و نیز بهره گیری شایسته از آنها برای تمدن سازی و سازگاری هرچه کامل تر با حرکتهای نوین جهانی. روش: توصیف وتحلیل مسئله بر اساس واقعیت علوم انسانی و اسلامی و نیز بررسی و تطبیق نظرات موافق و مخالف اسلامی سازی علوم. یافته ها: فرایند اسلامی کردن علوم با وجود تفاوتهای جزیی آن با بومی سازی علم، نیازمند شناخت دقیق ضرورتها و چالشهای مسیر و اجتناب از انحصارنگری در رفع و حل آنهاست.رهیافت حاصل از آن فرایند، با وجود عدم مقبولیت نزد برخی صاحب نظران، از حیث مبانی نظری و روشهای عملیاتی، بر وجود نوعی وحدت غایت شناسانه ومناسبات معنادار میان دانش های اسلامی، دلالت داردکه در صورت بازنگری در نگرشها و ذهنیت های مسبوق به آن در ناحیه اندیشمندان مسلمان، شاید بتوان میزان سازگاری و ناسازگاری آن دانشها را با دستاوردهای علمی تمدن غرب سنجید وگستره جدیدی از معرفت شناسی را بر روی طالبان حقیقت گشود. نتیجه گیری: فرایند اسلامی کردن علوم به فرض قرارگرفتن در مسیر درست آن؛ یعنی عدم تفکیک بین صورتهای یک علم و پرهیز از انحصارطلبی در ناحیه دانشمندان آن علم، نتایج مهمی چون: تعامل سازنده علم و دین، شکل گیری مطالعات بینرشته ای، عرضه الگوهای معرفتی کارامد و ارزش آفرین با تکیه بر جهان بینی الهی، همپایی و هماهنگی با رشد و توسعه یافتگی سایر علوم، رواج نظامهای هماهنگ در حوزه های کاربردی جامعه اسلامی،کاهش خلأهای معرفتی و در نتیجه، زایش بایسته های پژوهشی نوین را به دنبال خواهد داشت.Islamicization of Sciences; a Challenging Necessity
Objectives : Approaching to the capacities and capabilities of Islamic culture and sciences in the contemporary era and enjoying them well for civilization-building and more complete adaptation to the global new movements have necessitated provision of contexts and thinking in new knowledge of the Islamic Human Sciences. Method: Description and analysis of the problem based on the realities of Humanities and Islamic Human Sciences and comparison of supporting and opposing comments about Islamicizationof sciences. Results: The process of Islamicizationof sciences, in spite of its minor differences with the localization of knowledge, requires accurate understanding and cognition of requirements and challenges and avoiding monopolistic views in resolving them. Despite the lack of acceptance by some experts and scholars in terms of theoretical foundations and operational methods, the approach resulted from this process implies the existence of some sort of teleological unity and significant relationship between the Islamic areas of knowledge. If the preceded attitudes and mentalities among the Islamic scholars about this issue are revised, the extent of compatibility and incompatibility of these areas of knowledge with the scientific achievements of the West can be measured and a new insight of epistemology can be opened to reality-seekers. Conclusion: In fact, the process of Islamicizationof sciences- if it is done in the right path and considering the separation between different statements of a science and monopolistic views among the scholars and experts of that sciences- will bear important results such as constructive interaction of science and religion, development of interdisciplinary studies, provision of efficient and value-creating cognitive patterns based on divine worldview, establishment of a harmony with growth and development of other sciences, promotion of coordinated systems in applied fields of Islamic society, reduction of cognitive gaps, and generation of new research necessities
تبلیغات
