ویژگی های اخلاقی خواص جامعه اسلامی از منظر نهج البلاغه (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

هدف: انسان دارای سه ساحت اندیشه، اخلاق و رفتار است. انسان به دلیل طبیعت اجتماعی خود، موجودی سیاسی است. اخلاق سیاسی، ساحتی است که نوع رفتار سیاسی انسان را رقم خواهد زد. این نوشتار به دنبال استخراج ویژگی های اخلاقی خواص جامعه اسلامی به دلیل تأثیراتی که در جامعه دارند، بوده و بدین منظور، به بررسی دیدگاه امیرالمؤمنین(ع) پرداخته است. روش: روش پژوهش، توصیفی تحلیلی و محدوده تحقیق نیز سخنان امام علی(ع) در نهج البلاغه است. یافته ها: بررسی بیانات امیرالمؤمنین(ع) در نهج البلاغه نشان می دهد در نگاه ایشان، اخلاق پایه و اساس مباحث سیاسی و اولویت در تزاحم بین اخلاق و سیاست، ارزشهای اخلاقی است. کسانی که به عنوان نخبگان و خواص جامعه اسلامی تلقی می شوند، برای اینکه انسان سیاسی مطلوب به شمار آیند، باید در کنار باورها و رفتار سیاسی خاصی که دارند، به دنبال اتصاف به صفات و ملکات اخلاقی خاصی نیز باشند. نتیجه گیری: مهم ترین ویژگی های اخلاقی خواص جامعه اسلامی از منظر امیرالمؤمنین(ع) عبارتند از: تقوا، یاد مرگ و معاد، عبرت از گذشتگان، پرهیز از حب دنیا و ریاست طلبی، دوری از نفاق و حسادت، توجه به آثار اجتماعی عملکرد خواص، تواضع و فروتنی در برابر مردم، فراست و شجاعت در برابر دشمن.