تبیین تاب آوری کالبدی سکونتگاه های روستایی شهرستان املش در برابر زمین لغزش (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
مقدمه: برآورد و بهبود تاب آوری نقاط روستایی نیز در کاهش اثرات مخاطرات طبیعی و دستیابی به توسعه پایدار بسیار مهم است. از جمله مخاطرات طبیعی که سکونتگاه های روستایی و جوامع محلی را تهدید می کند زمین لغزش است. بنابراین تعیین میزان تاب آوری سکونتگاهای روستایی در اراضی مستعد زمین لغزش می تواند شیوه ای مناسب برای کاهش اثرات این مخاطره در نواحی روستایی باشد. هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین میزان تاب آوری کالبدی سکونتگاه های روستایی شهرستان املش در برابر زمین لغزش است. روش شناسی تحقیق: در این پژوهش میزان تاب آوری کالبدی 145 روستای شهرستان املش در برابر زمین لغزش به روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) تعیین و طبقه بندی گردید. برای این کار از 10 معیار به ترتیب اهمیت شیب، فاصله از گسل، کیفیت ابنیه، مواد و مصالح، عمر ساختمان، لرزه خیزی، زمین شناسی، جهت شیب، عرض معابر و ارتفاع استفاده شد. قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش، نواحی روستایی شهرستان املش است. یافته ها: یافته ها نشان داد که روستاهای شهرستان املش از تاب آوری خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد برخوردار هستند، بطوریکه از 145روستای این ناحیه به ترتیب 2، 23، 66، 52 و 1 روستا بین طیف تاب آوری خیلی کم تا خیلی زیاد قرار گرفتند. بنابراین 18/63 درصد روستاهای این شهرستان دارای تاب آوری متوسط به پایین و 82/36 درصد روستاها دارای تاب آوری زیاد و خیلی زیاد نسبت به مخاطره زمین لغزش هستند. نتایج: بررسی میزان تاب آوری روستاها در سه ناحیه جلگه ای، کوهپایه ای و کوهستانی گواه آن است که تاب آوری متوسط به پایین در روستاهای ناحیه کوهپایه ای نسبت به دو ناحیه دیگر بیشتر بوده و سهم روستاهای با تاب آوری متوسط در هر سه ناحیه نسبت به سایر طبقات تاب آوری بالاتر است. علاوه بر این روستاهای با تاب آوری خیلی کم و کم بیشتر در نواحی کوهپایه ای و کوهستانی قرار داشته و نقش ارتفاع در کاهش میزان تاب آوری روستاها آشکار گردید.Explanation of Physical Resilience of Rural Settlements in Amlesh County Against Landslides
Introduction: Estimating and improving the resilience of rural areas is also very important in reducing the effects of natural hazards and achieving sustainable development. Landslides are among the natural hazards that threaten rural settlements and local communities. Therefore, determining the level of resilience of rural settlements in lands prone to landslides can be a suitable way to reduce the effects of this risk in rural areas.
Research Aim: The aim of the current research is to determine the physical resilience of rural settlements in Amlesh city against landslides.
Methodology: In this research, the level of physical resilience of 145 villages of Amlash County against landslides was determined and classified by the analysis hierarchy method (AHP). For this purpose, 10 criteria were used in the order of importance of slope, distance from fault, building quality, materials and materials, building life, seismicity, geology, direction of slope, width of passages and height.
Studied Areas: The geographical territory of this research is the rural areas of Amlash County.
Results: The findings showed that the villages of Amlash County have very low, low, medium, high and very high resilience, so that out of 145 villages in this district, 2, 23, 66, 52 and 1 villages are between very low and very high resilience spectrum were placed. Therefore, 63.18 percent of the villages in this County have moderate to low resilience and 36.82 percent of the villages have high and very high resilience to the risk of landslides. Therefore, 63.18 percent of the villages in this city have moderate to low resilience and 36.82 percent of the villages have high and very high resilience to the risk of landslides.
Conclusion: Examining the level of resilience of villages in the three plains, foothills and mountainous regions proves that medium to low resilience in the villages of the foothills is more than the other two regions and the share of villages with medium resilience in all three regions is higher than the others. Classes are higher resilience. In addition, the villages with very little resilience were located in the foothills and mountainous areas, and the role of altitude in reducing the resilience of villages was revealed.