تدوین الگوی نظری کاربست برنامه ریزی فضایی راهبری با رویکرد نهادگرایی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
امروزه برنامه ریزی فضایی راهبری در سراسر جهان و در پاسخ به ناکارآمدی روش های برنامه ریزی جامع - سنتی به عنوان راهی برای شکل دهی رشد شهری مورد توجه قرار گرفته است. در کشور ایران نیز با مطرح شدن طرح های ساختاری راهبردی در دهه 70 و همین طور طرح های راهبرد توسعه شهری در دهه 80، تلاش هایی برای تغییر نگرش از برنامه ریزی جامع به راهبردی صورت گرفت؛ این طرح ها هرچند به لحاظ مبانی نظری مبتنی بر برنامه ریزی فضایی راهبری بودند؛ اما به دلایل متعدد ازجمله؛ عدم شناخت درست از محیط نهادی و عوامل مؤثر بر کاربست برنامه ریزی فضایی راهبری و فقدان یک الگوی نظری مناسب، نتوانستند در نظام برنامه ریزی شهری کشور دوام آورده و اثربخش باشند؛ لذا هدف از انجام این پژوهش، شناسایی عوامل مؤثر بر کاربست برنامه ریزی فضایی راهبری با رویکرد نهادگرایی و تدوین یک الگوی نظری مناسب برای کاربست این نوع از برنامه ریزی است. در پژوهش حاضر باتوجه به ماهیت سؤال اصلی پژوهش (چگونگی الگوی نظری مناسب برای کاربست برنامه ریزی فضایی راهبری) و جهت گیری فلسفی آن، از روش های کیفی تحقیق بهره گرفته و از بین آن ها نیز روش نظریه زمینه ای با توجه به توانایی تفکر انتزاعی و قابلیت نظریه پردازیِ برخاسته از درون داده ها انتخاب شده است. داده ها ازطریق مرور ادبیات نظری، نتایج پژوهش های انجام شده درخصوص عدم موفقیت تلاش های تجربیِ قبلی در کشور و مصاحبه با خبرگان برنامه ریزی شهری جمع آوری گردید و برای تحلیل آن ها از روش مقایسه مداوم طی سه گام: کدگذاری باز، محوری و انتخابی، استفاده شده است. تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد الگوی نظری پیشنهادی برای کاربست برنامه ریزی فضایی راهبری دارای 21 مقوله اصلی در قالب 5 کلان مقوله شامل: 1. نظم دسترسی باز، 2. خروجی ها، 3. شیوه های برنامه ریزی فضایی راهبری، 4. محتوا و بافتار و 5. ظرفیت سازی نهادی و مشارکت می باشد که تحقق آن درگرو ظرفیت سازی نهادی به منظور ایجاد شرایط نظم با دسترسی باز ازطریق تنظیم راهبردها باتوجه به بافتار و زمینه برنامه ریزی است؛ که پیامد های آن در قالب 5 مقوله اصلی: اثرات اجتماعی، اسناد برنامه، مدیریت شهری، تحقق پذیری و کاهش هزینه های مبادله بروز می نماید.Presentation of a theoretical model for the implementation of strategic spatial planning Based on the institutionalism approach in Isfahan
Abstract
Today, strategic spatial planning is considered worldwide as a way to shape urban growth in response to the inefficiency of traditional planning methods. In Iran, with the preparation of strategic structural plans in the 70s and strategic urban development plans in the 80s, an attempt was made to change the attitude from comprehensive-traditional planning to strategic planning. These plans, however, were theoretically based on strategic spatial planning. But for several reasons including; Lack of knowledge of the factors affecting the application of strategic spatial planning and the lack of an appropriate theoretical model can not be sustainable and effective in the urban planning system of the country. Therefore, the purpose of this study is to identify the factors affecting the application of strategic spatial planning and to create a suitable theoretical model for the application of this type of planning. In the present study, according to the quiddity of the main research question (How is the appropriate theoretical model for the implementation of strategic space planning in Isfahan?) and its philosophical orientation, Qualitative research methods have been used and among them, the Grounded theory method with respect to abstract thinking and theorizing capabilities is selected. Data were collected through review of theoretical literature, research results on the failure of previous experimental efforts in the country and interviews with 7 urban planning experts in Isfahan and analyzed using the comparison method in three stages (open, axial and selective coding) and was analyzed. Data analysis showed that the implementation of the proposed theory of strategic spatial planning has 21 main categories in the form of 6 main categories including: 1. open access order, 2. outputs, 3. strategic spatial planning methods, 4. content and Background, 5. Institutional capacity and participation. Accordingly, the fulfilment of strategic spatial planning depends on institutional capacity building to create open access conditions by determining strategies and paying attention to the institutional context and environment of planning. Consequences of using spatial strategic planning in the form of five main categories including: social programs, documents, programs, urban management. . To be. Acceptance and reduction of transaction costs occur. The results of the research show; Legal structures, institutional capacity building and institutional arrangements, especially open access orders, have a decisive effect on the implementation of strategic spatial planning in the city of Isfahan.
تبلیغات
