طراحی الگوی عوامل موثر بر خصوصی سازی در شرکت های دولتی ایران (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
تجارب کشورهای مختلف جهان در زمینه خصوصی سازی نشان می دهد که موفقیت های بزرگی به دست آمده است، اما متاسفانه در ایران تجارب ناموفق زیادی در این زمینه وجود داشته است. از طرفی، شناخت مناسب از عواملی که خصوصی سازی را تحت تاثیر قرار می دهد، وجود ندارد. بنابراین، در این تحقیق، به طراحی الگوی عوامل موثر بر خصوصی سازی در شرکت های دولتی ایران پرداخته شد. این تحقیق از نظر هدف کاربردی- توسعه ای و در گروه تحقیقات آمیخته قرار می گیرد. در مرحله کیفی، از روش تحلیل تم برای شناسایی عوامل موثر بر خصوصی سازی شرکت های دولتی استفاده شد. بدین منظور با 23 نفر از خبرگان که به صورت هدفمند انتخاب شدند، مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام گرفت. بر اساس نتایج، دو بعد عوامل خرد و عوامل کلان و شش مولفه شامل عوامل پشتیبانی، بازاریابی، فرایند واگذاری، رقابتی، محیطی و اقتصادی شناسایی شدند. در بخش کمی نیز با روش تحلیل عاملی تاییدی به آزمون و اعتبارسنجی الگوی تحقیق پرداخته شد. بدین منظور با ابزار پرسشنامه از 70 نفر از صاحب نظران و افراد خبره نظرخواهی به عمل آمد. بر اساس یافته های تحلیل عاملی، کلیه عوامل شناسایی شده تایید شدند. همچنین، عوامل فرایند واگذاری، عوامل پشتیبان و عوامل اقتصادی به ترتیب با ضریب تعیین 775/0، 719/0 و 714/0 دارای بالاترین اولویت هستند. نتایج تحقیق نشان داد که خصوصی سازی در ایران پدیده ای چندوجهی و پیچیده است که از مجموعه ای از عوامل تاثیر می پذیرد که بدون کنترل و مدیریت آن ها نمی توان با نتایج ارزشمندی دست یافت.Designing a Model of Effective Factors on Privatization in Iranian State-owned Companies
The experiences of different countries in the field of privatization show that great successes have been achieved, but unfortunately in Iran there have been many unsuccessful experiences in this field. On the other hand, there is no proper understanding of the factors that affect privatization. Therefore, in this research, a model of factors affecting privatization in Iranian state-owned companies is designed. This research is in the group of mixed research in terms of application-development goal. In the qualitative stage, the theme analysis method was used to identify the factors affecting the privatization of state-owned companies. For this purpose, semi-structured interviews were conducted with 23 purposefully selected experts. Based on the results, 2 dimensions of micro and macro factors and 6 components including support, marketing, transfer process, competitive, environmental and economic factors were identified. In the quantitative part, the research model was tested and validated by the method of confirmatory factor analysis. For this purpose, 70 experts and experts in the field of privatization and transfer of state-owned companies were polled using a questionnaire. Based on the findings of factor analysis, all identified factors were confirmed. Also, the factors of the transfer process, supporting factors and economic factors have the highest priority with a coefficient of determination of 0.775, 0.719 and 0.714, respectively. The results showed that privatization in Iran is a multifaceted and complex phenomenon that is affected by a set of factors that without their control and management cannot achieve valuable results.