مطالعه فساد اداری و محورهای آن در شهرداری تهران با ارائه مدل اکتشافی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

بررسی و شناخت علل پدیدآورنده فساد، فرآیندهای سازمانی و کنش های اجتماعی موجده آن، شاخص ها و پیامدهای فساد و راه های مقابله با این پدیده در عرصه اداری، ضرورتی جدی و انکارناپذیر است. در سطح شهرداری ها نیز فساد به عنوان یکی از مسائل مهم مدیریت شهری شناخته می شود؛ ازاین رو هدف از انجام این پژوهش، دست یابی به مدلی برای تبیین محمل های بروز فساد اداری در شهرداری تهران است. بر این اساس با رویکرد استقرایی و به روش گراندد تئوری و با ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته به بررسی پدیده پیش گفته پرداخته شد. در این راستا با 30 نفر از مدیران و متخصصان موضوع فساد اداری مصاحبه صورت گرفت و بعد از انجام فرآیندهای کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی، 12 مقوله اصلی و 44 محور بروز فساد اداری در شهرداری تهران شناسایی و درنهایت مدل پارادایمی، شرایط علّی، شرایط مداخله گر و شرایط زمینه ای بروز فساد اداری در شهرداری تهران تبیین شد. محمل های فساد در دو سطح یعنی ساختار سازمانی و محیط سازمانی و کنشگری بوروکراتیک قابل بررسی اند. محمل ها و محورهای زمینه ساز بروز فساد اداری در شهرداری، همگی حول محور مفهومی کلی تر یعنی «ساختار سازمانی فسادخیز» (که بستر مناسب را برای بروز این زمینه ها ایجاد کرده است) گرد هم می آیند. ساختار سازمانی فسادخیز درنهایت نوعی فرهنگ فساد در شهرداری تهران را پدید آورده که نتیجه آن بازتولید فساد در بستر سازمانی شهرداری تهران است.