ذائقه مخاطبان تئاترهای پرفروش ایران در دهه 1390 (ابعاد، مؤلفه ها، علل و عوامل) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
در دهه 1390 تعدادی از تئاترها از فروش بسیار قابل توجهی در ایران برخوردار بودند. هدف این مقاله، شناخت ابعاد و مؤلفه های ذائقه مخاطبان این نوع تئاترها و همچنین علل و عوامل حرکت به سمت این نوع ذائقه است. برای دستیابی به اهداف تحقیق از روش مصاحبه نیمه ساختاریافته با صاحب نظران استفاده شده است. تعداد صاحب نظران بر اساس روش «نمونه گیری زنجیره ای» و «شاخص اشباع نظری داده ها» دوازده نفر تعیین شده و در صورت بندی و تبیین مقوله ها و زیرمقوله ها از تکنیک «مقایسه دائمی یافته ها» استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که عناصر تأثیرگذار بر افزایش میزان فروش نمایش ها در دهه 1390 در دو دسته عناصر درون تئائری (مانند بازیگری، کارگردانی، موسیقی، نمایشنامه و ژانر نمایش) و برون تئاتری (تبلیغات، مکان اجرا و زمان اجرا) قابل دسته بندی اند. سلبریتی محوری، تلاش برای دراماتورژی، معاصرسازی و ایرانی سازی نمایش های مشهور غربی، استفاده از موسیقی (زنده) و دکورهای عظیم از جمله ویژگی های پرتواتر این نوع نمایش هاست. همچنین عوامل مدیریتی- سیاسی (به ویژه شکل گیری بدون برنامه ریزی تئاتر خصوصی)، اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، هنری و تکنولوژیکی- رسانه ای در شکل دهی به ذائقه ویژه مخاطبان در دهه 1390 مؤثر بوده اند که می توان ذیل مفهوم «مجلل بینی» آن را انتظام معنایی بخشید.Audience Taste in Best-Selling Plays in 2010s Iran (Dimensions, Components, Causes, and Factors)
Many plays had high sales figures in Iran in the 2010s. This article aims to investigate the dimensions and components of the audience's taste in such plays and the factors leading to such a taste. To achieve the research objectives, the study used semi-structured interviews with 12 experts, whose number was determined based on "chain sampling" and "theoretical saturation index". Meanwhile, "perpetual comparison” of findings was used for the formulation and explanation of categories and subcategories. According to the research results, elements contributing to the higher sales of plays in the 2010s can be categorized into two categories, namely elements within the play (such as acting, directing, music, script, and genre) and elements outside the play (advertising, venue, and time of performance). Some of the main features of best-selling plays in Iran are celebrity-orientation, striving for dramaturgy, contemporization and Iranianization of famous Western plays, use of (live) music, and huge scenic designs. Furthermore, managerial-political (especially spontaneous formation of private theater), socio-cultural, economic, artistic and technological-media factors have been effective in shaping the special taste of the Iranian theater audience in the 2010s, which can be semantically regulated through the concept of "Luxury Viewing Form”.