سعادت آباد کجاست؟ نشانه شناسی گفتمانی فیلم «سعادت آباد» ساخته مازیار میری (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
دهه هشتاد برای سینمای ایران دهه چشمگیری بود، زیرا در آن فیلم هایی اکران شد که گفتمان های موجود در جامعه را روایت می کردند. «سعادت آباد»[1] از فیلم های سینمای ایران در اواخر دهه هشتاد است که برای آن نقدهای ژورنالیستی نوشته شده است، اما مطالعات نشانه شناختی و زبان شناختی موردی بر روی این فیلم انجام نشده است. این مقاله در پی پاسخ به این پرسش هاست که چه نظام های معنایی ای در این فیلم بازنمایی شده اند و نسبت این نظام ها با گفتمان های حاکم بر ایرانِ دهه هشتاد چیست. هدف آن است که از طریق پاسخ به این پرسش ها بتوان هرچه بهتر به لحاظ نشانه شناختی و زبان شناختی گفتمان های موجود در فیلم را که برآیندی از جامعه است، نمایان ساخت. در این مقاله از نظریه گفتمان لاکلا و موف و روش سه مرحله ای نشانه شناسی گفتمانی (سلطانی، 1393) استفاده شد تا گفتمان های کلان اجتماعی و خرده گفتمان های موجود در فیلم مشخص شود. با استفاده از این روش روشن شد که از میان گفتمان های کلان سنت و مدرنیته که در جامعه کنونی ایران مشهود است این فیلم گفتمان مدرن را پوشش داده است. گفتمان پررنگ دیگر فیلم، روابط انسانی و میزان دوستی میان دو گروه موجود در فیلم یعنی دو گروه شخصیتی مرد و زن است. گفتمان بعدی نوع روابط مرد و زن و زن و شوهر است و حتی در بخشی از فیلم گفتمان والدین و فرزند را هم در برمی گیرد که هریک به تفصیل در متن آمده است.Where is Felicity Land? A Discourse Semiotic Study of “Felicity Land” Directed by Maziar Miri
The 2000s was an important decade in the history of Iranian cinema because some important movies were made at this time which represented the major discourse dominating Iranian society. “Felicity Land” is among them. This film received many journalistic reviews so far, but no academic research about this film has been conducted yet. However, focusing on this and other films made by Miri, this paper is to answer the question that what discourses are represented in this film and what are the relationships between these discourses and the macro-discourses dominating Iranian society in this decade. In fact, the purpose of the paper is to shed light on the complexities of the discourses determining the Iranians daily life and the way they are represented in Maziar Miri's works. Theoretically and methodologically, the paper is based on Ernesto Lanclau and Chantal Mouffe’s post-structural discourse theory and Soltani's (2014) Discourse-Semiotic Approach for studying films. The findings show that among the macro discourses of Modernity and Tradition governing on Iranian society in its modern history, the film is more inclined to represent the modernity discourse. In addition, the film shows a discursive conflict between men and women, women and husbands, and parents and children.