شایعه های منتشرشده در همه گیری کوید-19: علل و استراتژی های مهار آن (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
شایعه ها در موقعیت های بحرانی منتشر می شوند و جامعه را بیش از پیش با مشکل روبه رو می کنند. همه گیری کوید-19 نیز به عنوان یک بحران به شکل گیری شایعه های مختلف منجر شد؛ بنابراین هدف مقاله حاضر تحلیل محتوای شایعه هایی بود که در همه گیری کوید-19 در جامعه منتشر شد. شایعه های منتشرشده در دو خبرگزای ایسنا و ایرنا از ابتدای همه گیری بیماری تا اعلام رسمی تولید و تزریق واکسن آن با استفاده از نرم افزار MAXQDA تحلیل محتوا شدند. شایعه ها در 9 مقوله اصلی و 18 زیرمقوله شناسایی شدند. نُه گروه اصلی شایعات عبارت بودند از: شایعات مرتبط با ویروس، پیشگیری از بیماری، درمان و مهار بیماری، مرگ و میر و فوت شدگان، شیوع بیماری و ابتلا، تعطیلی و بازگشایی اماکن مختلف، اقدامات دولت، وضعیت دسترسی به اجناس مختلف و سایر شایعه ها. انتشار شایعه براساس انگیزه های مبتنی بر ترس، بدبینی، کنجکاوی، آرزویی، فریب و اقتصادی صورت گرفت که تأثیر منفی زیادی بر جامعه داشت. استراتژی های مهار شایعه نیز شامل استراتژی تکذیب و بازیابی می شد. براساس روند کلی مقولات، شایعه ها واکنش طبیعی جامعه به همه گیری یک بیماری کاملاً ناشناخته و کشنده بودند که برای سلامت جسمانی و روانی جامعه تهدید محسوب می شدند.The Content Analysis of Rumors Published in Covid-19 Pandemic, Causes and Coping Strategies
Rumors spread in critical situations and cause trouble for the society. The Covid-19 pandemic, as a global crisis, also led to various rumors in Iran. This disease started in China in 2019 and spread all over the world in a short period of time. The purpose of this study is to analyze the content of rumors that have been published during the Covid-19 epidemic in Iran. The research method is qualitative content analysis. For this purpose, the rumors published in ISNA and IRNA from the beginning of the disease outbreak until the official announcement of its vaccine production and injection were identified. First, all the rumors were reviewed, and then the most relevant ones were selected and the content was analyzed using the MaxQda. The published rumors were identified in 9 main categories and 18 sub categories. Nine main groups of rumors were: rumors related to the virus, disease prevention, treatment and control of the disease, mortality rate and dead people, outbreaks and infections, close and reopening of various places, government actions, access to various goods and more rumors. Rumors were spread due to factors such as fear, pessimism, curiosity, wishful thinking, deception, and economy, which had many impacts on people and society. Rumor coping strategies were based on two strategies of denial and retrieval. Based on the general trend of the categories, it can be said that the rumors were not an unusual reaction of the society to the crisis of the Covid-19 pandemic. It was a natural reaction to a completely unknown and deadly disease that targeted the physical and mental health of the society.