حامد ملازاده

شایعه ها در موقعیت های بحرانی منتشر می شوند و جامعه را بیش از پیش با مشکل روبه رو می کنند. همه گیری کوید-19 نیز به عنوان یک بحران به شکل گیری شایعه های مختلف منجر شد؛ بنابراین هدف مقاله حاضر تحلیل محتوای شایعه هایی بود که در همه گیری کوید-19 در جامعه منتشر شد. شایعه های منتشرشده در دو خبرگزای ایسنا و ایرنا از ابتدای همه گیری بیماری تا اعلام رسمی تولید و تزریق واکسن آن با استفاده از نرم افزار MAXQDA تحلیل محتوا شدند. شایعه ها در 9 مقوله اصلی و 18 زیرمقوله شناسایی شدند. نُه گروه اصلی شایعات عبارت بودند از: شایعات مرتبط با ویروس، پیشگیری از بیماری، درمان و مهار بیماری، مرگ و میر و فوت شدگان، شیوع بیماری و ابتلا، تعطیلی و بازگشایی اماکن مختلف، اقدامات دولت، وضعیت دسترسی به اجناس مختلف و سایر شایعه ها. انتشار شایعه براساس انگیزه های مبتنی بر ترس، بدبینی، کنجکاوی، آرزویی، فریب و اقتصادی صورت گرفت که تأثیر منفی زیادی بر جامعه داشت. استراتژی های مهار شایعه نیز شامل استراتژی تکذیب و بازیابی می شد. براساس روند کلی مقولات، شایعه ها واکنش طبیعی جامعه به همه گیری یک بیماری کاملاً ناشناخته و کشنده بودند که برای سلامت جسمانی و روانی جامعه تهدید محسوب می شدند.