آرشیو

آرشیو شماره ها:
۷۴

چکیده

بی گمان، اصطلاح شناسی از ضرورت های هر دانشی است که اگر تاریخی انجام شود، سودش دوچندان است. در میان اصطلاحات فلسفه ی عملی که گر چه نام آشناست و در علوم قرآن و نیز تاریخ و عرف فراوان بکار می رود؛ اما به عنوان زبان زدی فلسفی به ویژه با نگاه تاریخی بررسی نشده، واژه ی مدنی است که صفت نسبی مدینه است. این اصطلاح که در میراث جهان اسلام پربسامد است، در عنوان سومین شاخه ی حکمت عملی، «الفلسفه المدنیه»، بکار رفته و اصطلاح نام ور و بنیادین «مدنی بالطبع» که در انسان شناسی فلسفی و فلسفه ی علوم اجتماعی محور است، از آن ساخته شده است؛ ازاین رو، پرداختن بدان ضروری است؛ به ویژه بررسی آن در مطالعات تمدنی نیز لازم است؛ زیرا واژه ی تمدن نیز مبتنی بر آن است. این مقاله با بررسی مدینه و مدنی در فرهنگ های اصیل لغت تازی مانند العین ، مختار الصحاح ، تهذیب اللغه و نیز در برخی کتاب های مرتبط با علوم قرآنی، راه را برای تحقیق آن در گزارش های عربی متن های فلسفی یونانی می گشاید که با پژوهش آن ها به نظر می رسد که مترجم ناشناس خطابه ی ارسطو پیشگام در به کارگیری مدینه و مشتقات آن در ترجمه ی πολις یونانی و مشتقاتش است و در استعمال مدینی به عنوان صفت نسبی مدینه نیز منحصر به فرد است و شاید نشان قدمت آن باشد. در این میان، گویا کندی در به کارگیری وصف مدنی مقدم است و نیز اسحاق در ترجمه ی اخلاق ارسطو، مدینه و مشتقاتش را هرچند تحت اللفظی ست، به عنوان برابر نهاد πολις یونانی و واژه های برگرفته از آن، بیش از سیاسه و مشتقاتش که در عربی رایج تر است، می پسندد و بهره می برد.

A Historical Look at the Words مدینه and مدنی in the Arabic Translations of Greek Philosophical Books

Terminology is one of the necessities of any science, which, if done historically, would be doubly useful. Among the terms of practical philosophy, which although it is familiar and used extensively in the sciences of the Qur'an as well as in history and custom, as a philosophical expression, it has not been studied from a historical point of view, it is the word مدنی, which is the relational adjective of مدینه. This term, which is widely used in the heritage of the Islamic world, is used in the title of the third branch of practical wisdom, الفلسفه المدنیه, and the infamous and fundamental term مدنی بالطبع which is central to philosophical anthropology and philosophy of social sciences, is derived from it. Therefore, it is necessary to address it, especially studying it in civilization studies is also necessary; because the word civilization is also based on it. By examining the مدینه and مدنی in the original dictionaries of the Arabic language such as Al-Ain, Mukhtar Al-Sahah, Tahzib Al-Loghah, as well as in books related to Quranic sciences, this article opens the way for its research in the Arabic reports/translations of Greek philosophical texts which by investigating them it seems that the unknown translator of Aristotle's Rhetoric is a pioneer in the use of مدینه and its derivatives in the Greek translation of πολις and its derivatives, and in the use of مدینی as a relational adjective is also unique and perhaps it is a sign of its antiquity.

تبلیغات