تبیین رابطه جزایر حرارتی شهری و تعدادی از عوامل مورفولوژی شهر با استفاده از سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: شهر اهواز) (مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
درجه علمی: علمی-پژوهشی (دانشگاه آزاد)
آرشیو
چکیده
جزیره ی حرارتی شهری (UHI)، بیانگر نقش انسان در تغییر محیط زیست است که ممکن است وضعیتی شدید و غیر قابل برگشت از تغییرات اقلیمی و محیطی برای شهروندان ایجاد کند. هدف از این پژوهش بررسی رابطه جزایر حرارتی شهری و عوامل مورفولوژی شهری شامل کاربری اراضی، شیب و ارتفاع از سطح دریا با استفاده از سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در شهر اهواز است. برای این منظور نقشه کاربری اراضی به روش حداکثر احتمال در مناطق 8 گانه شهر اهواز و نقشه های ارتفاع از سطح دریا و شیب در محیط نرم افزار Arc Map تهیه شد. برای ارزیابی صحت طبقه بندی نقشه کاربری اراضی، خطای تصویر طبقه بندی شده با یک تصویر مرجع حاوی تعدادی نقاط کنترل زمینی مقایسه گردید. نقشه دمای سطح زمین با استفاده از الگوریتم پنجره مجزا روی مجموعه داده های ماهواره لندست 8 در محیط نرم افزار ENVI تهیه شد. نتایج نشان داد که نقشه کاربری ارضی تهیه شده دارای ضریب کاپای 86 درصد و صحت و اعتباری مطلوب می باشد. در بخش تحلیل رابطه بین کاربری اراضی و جزایر حرارتی، نتایج حاکی از آن است که منطقه هشت شهر اهواز با میانگین دمای 3/43 و منطقه چهار با میانگین دمای 6/32 به ترتیب بیشترین و کمترین دما را به خود اختصاص دادند. با مقایسه درصد طبقات کاربری در مناطق هشت و چهار شهر اهواز می توان گفت که کاربری صنعتی باعث افزایش میانگین دمای مناطق شهری و کاربری فضای سبز باعث کاهش میانگین دمای مناطق شهری خواهد شد. مناطق با شیب صفر تا 5/1 درصد دارای میانگین دمای 34 درجه و مناطق با شیب 10 تا 37 درصد دارای میانگین دمای 41 درجه سانتی گراد هستند. در مناطق شهری دارای ارتفاع پایین تر از سطح دریا و مناطق شهری با ارتفاع 64 تا 80 متر از سطح دریا میانگین دمای به ترتیب 34 و 41 درجه سانتی گراد است. با توجه به تغییرات کم شیب و ارتفاع از سطح دریا در شهر اهواز و اینکه بخش زیادی از شهر در مناطق مسطح و کم ارتفاع قرار دارد، می توان گفت وجود صنایع حرارت زا می تواند عامل اصلی افزایش دمای سطحی شهر اهواز باشد که به عنوان یک راهکار در راستای برنامه ریزی شهری باید صنایع مذکور به مرور زمان به خارج از شهر منتقل شوند.Explaining the Relationship between Thermal Islands and a Number of Morphological Factors of the City Using Remote Sensing and GIS (Case Study: Ahvaz)
In this research, land use map was prepared by maximum likelihood method in 8 areas of Ahvaz city and altitude and slope maps were prepared. To evaluate the classification accuracy of the land use map, the error of the classified image was compared with a reference image containing a number of ground control points. The map of urban thermal islands was prepared using a separate window algorithm on the Landsat 8 satellite data set in the ENVI software environment. The results showed that the prepared land use map has an kappa coefficient of 86% and good accuracy and credit. The relationship between land use and thermal islands, the results indicate that the eight cities of Ahvaz with an average temperature of 43.3 and the fourth region with an average temperature of 32.6 had the highest and lowest temperatures, respectively. By comparing the percentage of land use classes in the eight and four districts of Ahvaz, it can be said that industrial land use will increase the average temperature of urban areas and space land use will reduce the average temperature of urban areas. Areas with a slope of zero to 1.5 percent have an average temperature of 34 degrees and areas with a slope of 10 to 37 percent have an average temperature of 41 degrees Celsius. In urban areas with altitudes below sea level and urban areas with an altitude of 64 to 80 meters above sea level, the average temperature is 34 and 41 degrees Celsius, respectively.
تبلیغات
