صد در نثر و صد در بُندَهِش و معرفی نسخه های آن (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

یکی از انواع ادبیات فارسی نو، موسوم به فارسی زردشتی است که زردشتیان در دوره اسلامی برای ترجمه داستان ها، اساطیر، آداب و رسوم، سنن و قوانین دین زردشتی از اوستا و زند به فارسی به کار گرفتند. این دسته از متون فارسی به دو دسته متقدم و متأخر تقسیم می شوند که از جمله نمونه های متقدم آن، متنهای صد در نثر و صد در بندهش است. صد در نثر که شاید بتوان آن را کهن ترین متن فارسی زردشتی دانست، متنی است به خط فارسی، با کلمات و عباراتی اوستایی و پهلوی در عقاید، احکام، باورهای زردشتیان که زمان تألیف آن را پیش از 864 یزدگردی (اواخر قرن پانزدهم و اوایل شانزدهم میلادی) می دانند. صد در بندهش نیز متنی است به نثر به خط فارسی و اوستایی که زمان آن را پیش از 896 یزدگردی می دانند. این متون از لحاظ زبانی، نحوی و محتوایی حائز اهمیت زیادی است. در مقاله حاضر این دو اثر مهم فارسی زردشتی و نسخه های شناخته شده آن معرفی شده است.