بررسی موانع جذابیت حمل و نقل ریلی کالا در کشور و ارائه راه کارهایی برای ارتقاء آن (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

توسعه حمل ونقل ریلی در کشور پهناوری چون ایران، به جهت مزایای آن در کاهش مصرف سوخت و آثار زیست محیطی ناشی از حمل بار در جاده ها، کاهش تصادفات و تلفات جاده ای و کاهش هزینه های حمل ونقل بار، اهمیت ویژه ای دارد. چنانچه در برنامه پنج ساله ششم توسعه، حمل ونقل ریلی به عنوان یکی از موضوعات اصلی مورد توجه قرار گرفته است. بر اساس هدف گذاری ها، سهم ریل در حمل بار باید تا سال 1404 به 30 درصد برسد. یکی از مهم ترین موانع بر سر راه تحقق این امر، عدم برخورداری حمل ونقل ریلی بار از جذابیت کافی در نزد صاحبان کالا علیرغم وجود پتانسیل های قابل توجه در بخش ریلی است. به طوری که هم اکنون بیش از 90 درصد تناژ جابه جایی کالا از طریق شبکه جاده ای صورت می گیرد. پژوهش حاضر به بررسی مهم ترین موانع جذابیت حمل ونقل ریلی با تاکید بر حمل بار می پردازد. در این راستا، ابتدا عوامل تأثیرگذار بر جذابیت این بخش برای صاحبان کالا تحلیل شده و سپس مهم ترین مشکلات به تفکیک سطوح کلان و گروه های کالایی منتخب احصا شده است. در نهایت راه کارهای پیشنهادی برای رفع این مشکلات ارائه شده است.