ارزیابی اثرات اقتصادی اقدامات دولت در دوره پاندمی کرونا (شواهدی از بازار سرمایه ایران) (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

پاندمی کرونا به عنوان اتفاقی نادر و غیر قابل پیش بینی در سرتاسر جهان به وقوع پیوست و دولت های درگیر بیماری را بدان واداشت تا با اقدامات اضطراری از جمله فاصله گذاری اجتماعی، اطلاع رسانی های گسترده عمومی، سیاست های انجام آزمایش ، قرنطینه اجباری و نیز بسته های درآمدی به کنترل و کاهش اثرات سوء این بیماری بپردازند. در این مطالعه با استفاده از داده های روزانه اسفند 1398 تا خرداد 1400 به ارزیابی اثرات پاندمی بیماری کووید-19 بر بازار سرمایه ایران با بهره گیری از متغیرهای تعداد مبتلایان به کرونا، ارزش معاملات خرد، نرخ اوراق خزانه و نیز شاخص هم وزن بازار سرمایه پرداخته شده است. نتایج حاصل، وجود یک رابطه بلند مدت میان متغیرهای مورد بررسی را تأیید می نماید که در آن تعداد مبتلایان به کووید 19 اثر مثبت بر شاخص سهام بازار سرمایه داشته درحالی که نرخ اوراق خزانه دارای اثر منفی بر شاخص است. هم چنین ارزش معاملات خرد به عنوان متغیر جایگزین برای افزایش ضریب نفوذ بورس، دارای اثر مثبت بر شاخص است که نشان از اهمیت سرمایه گذاران بخش حقیقی در بازار سرمایه دارد. نتایج فوق، حقایق آشکار شده در بازه زمانی مورد بررسی مطالعه را تصدیق می نماید. در انتها سه شاخص اقدامات محدودیتی-حمایتی دولت نیز وارد مدل گردید و نتایج نشان دادند که با افزایش اقدامات قرنطینه ای و حمایتی دولت واکنش بازار سرمایه مثبت بوده اما به لحاظ آماری معنادار نیست که این عدم معناداری را می توان به دوره زمانی کوتاه مدت داده های مورد بررسی و نیز اثرگذاری غالب سایر متغیرها منتسب نمود.