دریای پارس، مرز جنوبی ایران در دوره باستان

چکیده

نوشتار حاضر به بررسی مرزهای طبیعی ایران با تاکید بر مرز جنوبی - دریای پارس میپردازد که در تاریخ ایران باستان یک عامل بازدارنده طبیعی در برابر هجوم نیروهای بیگانه به داخل فلات ایران بوده و همچنین برای توسعه بازرگانی نقش بسیار مهمی داشته است. برای اینکه دلایل توجه حکومتهای ایران باستان به دریای پارس را دریابیم، باید موقعیت جغرافیایی ایران را در نظر بگیریم که همچون پلی ارتباطی، مناطق وسیعی از شرق و غرب قدیم را به هم متصل میسازد. در آن زمان، برای آنکه مرزهای سیاسی قابل دفاع باشند لازم بود تا با مرزهای طبیعی منطبق شوند. برای حاکمان ایران دسترسی به مرز جنوبی ایران، جهت تثبیت راه های بازرگانی شرق و غرب و توسعه تجارت جهانی در رقابتهای سیاسی و اقتصادی علیه یونان و روم اهمیت بسزایی داشت. در واقع نظارت ایران به دریای پارس در راستای تسلط بر شاهراهه های تجارت آبی و حفظ موازنه قدرت در منطقه انجام میگرفت. سرانجام اینکه اهمیت ناحیه جنوب در اندیشه دینی ایرانیان بویژه در دوره ساسانی دلیل بر توجهی مضاعف به آن بعنوان جایگاه ایزدان بود.