جاده دریایی ابریشم از خلیج فارس تا دریای چین (ازگشایش تا آغاز استیلای مغولان)

چکیده

جاده دریایی ابریشم، به مدت ۱۷۰۰ سال ( 100 ق.م.- 1600 م.) بزرگترین شبکه بازرگانی دنیا بود. با توجه به مشکلات متعددی که در مسیر بَری (خشکی) این جاده رخ میداد؛ مسیر دریایی، دلیل مهمی برای توجه بازرگانان به دادوستد کالاهایشان بشمار میرفت. هر چند این مسیر ناشناخته و طولانی بود و امکان وقوع خطرات متعددی را بهمراه داشت؛ اما در موارد عمده یی مسیر دریایی بر مسیر خشکی، برتری قابل توجهی می یافت. مهمترین کسانی که در بسط و رونق این مسیر نقش داشتند، بازرگانان و دولتهای ایران و چین بودند. بررسی منابع تاریخی نشان میدهد، کشتیهای ایران، بین هند و چین در حال تردد بودند و بنادر مهمی، مانند «کانتون»و «چانگژو »در چین و سیراف؛ اُبُلِّه؛ بصره )قرون دوم و سوم هجری(؛ هرمز و کیش )قرن هشتم هجری( در ایران که در زمان خود از مهمترین بنادر بشمار می آمدند، یادگاری از جاده ابریشم هستند. این مسیر دریایی، رونق خود را تقریباً تا اواخر دوره صفوی حفظ کرد؛ ولی بتدریج با تغییر اوضاع سیاسی و اقتصادی جهان، این راه ها نیز رونق اولیه خود را از دست داده و به فراموشی سپرده شدند. در پژوهش حاضر بیشترین تأکید، بر روابط دریایی از خلیج فارس تا دریای چین است که این روابط تا آغاز دوره مغول بررسی می شود. روش تهیه نوشتار به شیوه تحلیلی- توصیفی و با تکیه بر منابع تاریخی است.