جایگاه بندر بوشهر و روابط اقتصادی- سیاسی ایران با انگلستان در منطقه خلیج فارس (اواخر قرن هجدم تا آغاز قرن بیستم)

چکیده

تاریخ حضور دولت انگلستان در بوشهر به سال 1763 م / 1177 ق به دوره کریم خان زند میرسد، که با انعقاد قرارداد «پرایس – سعدون» مقدمات حضور نظامی آنان، در ایران، فراهم گردید. از سال 1812 م/ 1227 ق که نمایندگی سیاسی انگلیس در بوشهر افتتاح شد تا زمان خروج آنان از این بندراستراتژیک ، به مدت دو قرن، فعالیتهای اقتصادی و سیاسی کرانه های شمالی و جنوبی خلیج فارس از طریق این بندر اداره میشد؛ باتوجه به اینکه، بوشهر در دوره قاجار معتبرترین بندر تجاری ایران و دروازه خلیج فارس بود؛ بنابرین، ضرورت مطالعه نقش این بندر، در تصمیم گیریهای دولتمردان انگلیس در آن دوره حساس، بسیار حائز اهمیت است. مقاله حاضر، نگاهی تحلیلی به جایگاه و اهمیت تاریخی بوشهر در روابط ایران و انگلستان ، از اواخر قرن هجدهم تا اوایل قرن بیستم میلادی دارد.