هندسه علوم از نگاه علم شناسی «با تأکید بر علوم انسانی اسلامی»

چکیده

علوم یعنی گزاره ها ی دانشی و معرفتیِ به هم پیوسته که دارای روابطِ مفهومی اند و نظامی علمی- معرفتی را شکل می دهند و دادوستدهای فراوانی با یکدیگر دارند. نه تنها در داخل حوزه ها ی علوم اجتماعی، طبیعی و انسانی و مانند آن، بلکه میان آموزه ها ی هر یک از این حوزه هاتعامل است. حتی بین آموزه ها ی دین و دستاوردهای علوم دیگر، از زوایای مختلف ارتباط زیادی دیده می شود؛ مانند، مباحث هنر، پزشکی، مباحث فقهی، ریاضیات، فلسفه، نجوم، علوم طبیعی، علوم تربیتی و.... این تعامل از وجود ارتباطاتِ بین مقوله ا ی و نظامی فرا بخشی میان علوم خبر می دهد؛ و حاکی از ارتباطاتی فراتر از آن است که در تک تکِ علوم به صورت خُرد دیده می شود. تحلیل، بازخوانی و کشفِ این ارتباطات و ترسیمِ شبکه معناییِ علومِ هم سنخ، و هندسه جامعِ دانش ها ی موجود، دستاوردهایی را به همراه دارد؛ضمن آنکه برای تسلط نسبی بر حقایق معرفتی و آگاهی از عرصه ها ی متنوعِ دانش ها، کارآمد است، صورتی از نقشه راهِ علم و پژوهش را به دست می دهد و ذهنِ خلاقِ اندیشه وران را متوجه خود می کند؛ واقعیت هایی را به عرصه اندیشه بازمی گرداند که دیگر شاخه ها ی معرفتی را برای تفکر و اندیشه در اختیار دانش می گذارند؛ تحقیق را همه جانبه تر و دقیق تر و آموزش را روان تر، جامع تر و کاربردی تر می سازد؛ در علم سنجی، بازشناختِ نیازهای میان رشته ای، مدیریت ساخت یافته دانش ها و اندیشه های انسانی اسلامی تأثیرگذار است و منجر به تولید علم و ارزش افزوده آن می شود. این مباحث، عناصری است که این اثر به بررسی و تحلیلِ آن ها، از نگاهی علم شناسانه پرداخته است.