آینده پژوهی امنیت اجتماعی در نظام شهری ایران: شاخص شناسی برای تبیین، سنجش و اولویت بندی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

هیچ عنصری برای پیشرفت، توسعه و شکوفایی استعدادهای یک جامعه مهمتر از عنصر امنیت و تامین آرامش در جامعه نیست. توسعه اجتماعی و خلاقیت بدون امنیت مکان ناممکن خواهد بود. بررسی مفهوم و  تبیین شاخص های امنیت اجتماعی به عنوان یک ابزار مفید برای سیاست های عمومی و تصمیم گیری در امور شهری بوده و یک ضرورت اجتناب ناپذیر است. تبیین و توصیف امنیت اجتماعی نظام شهری در آینده می تواند از بروز انواع ناهنجاری های اجتماعی بکاهد. این پژوهش با واکاوی و تدوین ابعاد تبیین کننده امنیت اجتماعی نظام شهری ایران از منظر آینده پژوهی برای پاسخ به این سوال که کدام تعریف و نظام شاخص سازی برای تبیین امنیت اجتماعی در نظام شهری ایران مناسب است، از روش توصیفی– تحلیلی، تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل شبکه ای استفاده می کند. ابزار تحقیق نیز بدین شرح می باشد که، ابتدا منابع کتابخانه ای و پایگاه های مجلات تخصصی مرتبط با حوزه امنیت و طرح های پژوهشی انجام شده توسط سازمان های مرتبط مورد جستجو و مطالعه قرار گرفته، سپس با تحلیل مطالعات انجام شده و تدقیق و تبیین آنها شاخص های اصلی عمومی احصاء گردید. بر اساس یافته های تحقیق، ابعاد اصلی برای سنجش امنیت اجتماعی در نظام شهری ایران شامل بُعد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، سیاسی، امنیت جانی و ناموسی، دینی و اسلامی، زیست محیطی و محیطی (کالبدی - فضایی) می باشد که بر اساس مؤلفه ها و شاخص های کاربردی در سکونت گاه های شهری احصاء گردیدند. در نهایت بر اساس تلفیق تحلیل عاملی و تحلیل شبکه ای اولویت بندی مؤلفه ها و شاخص ها در نظام شهری آینده به دست آمد.