درگاه های آموزش عالی بین المللی و آینده توسعه منطقه ای در ایران (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

درجهان امروز تلاش کشورهای درحال توسعه برای قرار گرفتن در مدارهای جهانی قدرت و ثروت توجه آینده اندیشان را به خود معطوف کرده و صحبت از ظهور قدرت های جدید به عنوان یکی از موضوعات نوپدید مطرح است. قرار گرفتن اسامی کشورهایی همچون نیجریه، ویتنام، فلیپین و اندونزی در کنار اسامی کشورهایی صاحب قدرت و ثروت جهانی همچون هند، چین، برزیل، افریقای جنوبی و روسیه جلوه ای از لزوم توجه به نقش موضوعات نوظهور است. روندها و تغییرات نوظهور در تمامی عرصه ها در حال وقوع است. تحول در جایگاه کشورهای صاحب آموزش عالی جهانی از جمله تغییرات و مسائل نوظهور در عرصه سیاست پژوهی و سیاست گذاری آموزش عالی است. قرار گرفتن نام کشورهای شرق آسیا، خاورمیانه و شرق اروپا در کنار نام کشورهای پیشتاز در جذب دانشجوی خارجی از مصادیق این تحول است که در این مقاله درباره آن توضیح داده شده است. در این مقاله تلاش شده است تجربه کشورهای متفاوت و خاصه کشورهای در حال توسعه در تبدیل شدن به درگاه های منطقه ای آموزش عالی بررسی شود. پرسش های اصلی این مقاله عبارت است از: درگاه های آموزش عالی چیست و چه نقشی در توسعه ملّی و منطقه ای دارند؟. انتظار می رود پاسخ به این پرسش داده ها و اطلاعات مناسبی را به منظور سیاستگذاری برای بین المللی سازی آموزش عالی ایران به اشتراک بگذارد. روش های اصلی بکارگرفته شده در این مقاله عبارتند از: روش های پویش محیطی، تحلیل ثانویه و خودمردم نگاری. مدعی اصلی این مقاله آن است توسعه منطقه ای مستلزم داشتن قدرت و سرمایه لازم است. تبدیل شدن مناطق جغرافیایی به درگاه آموزش عالی بین المللی زیرساخت مناسبی برای تربیت، شناسایی و جذب سرمایه های انسانی و اجتماعی و به تبع آن سرمایه های مادی را مهیّا می کند؛ به عبارت روشنتر نهادهای آموزش عالی مهمترین مراجع آموزش و تربیت سرمایه های اجتماعی هستند. از آنجا که سرمایه های اجتماعی مهمترین نیروی پیشران توسعه و پیشرفت در جهان امروز محسوب می شوند بنابراین با گسترش درگاه های منطقه ای آموزش عالی بین المللی زمینه مناسبی برای توسعه منطقه ای در ایران بوجود خواهد آمد.