مطالعه سرعت پردازش عددی، حافظه آشکار و نهان، فعال و منفعل، توانایی نگهداری ذهنی، و مهارت های دیداری– فضایی دانش آموزان با اختلال ریاضی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

زمینه و هدف: اختلال یادگیری یکی از اختلال های شایع در دانش آموزان است که موجب بروز مشکلات تحصیلی و اختلال های ثانوی در آنها می شود . اختلال یادگیری ریاضی بر طبق ملاک های آسیب شناسی روانی یکی از زیرمجموعه های ناتوانی یادگیری است. کودکان مبتلا به این اختلال مشکلاتی در روابط فضایی و توانایی های مختلف ادراکی دارند. بدین ترتیب هدف از پژوهش حاضر مقایسه ویژگی های شناختی-ادراکی مانند سرعت پردازش عددی، حافظه آشکار و نهان، فعال و منفعل، توانایی نگهداری ذهنی، و مهارت های دیداری - فضایی در دانش آموزان دارای اختلال ریاضی و بهنجار است. روش: طرح پژوهش، توصیفی از نوع علی-مقایسه ای است . به همین منظور از مراکز اختلال های یادگیری شهرکرج و قزوین 70 دانش آموز دارای اختلال یادگیری به شکل در دسترس و 80 دانش آموز فاقد این اختلال نیز به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب و مورد آزمون قرار گرفتند. جهت جمع آوری داده ها از آزمون هوش وکسلر، آزمون حافظه دیداری- فضایی (کورنولدی 1995)، آزمون حافظه فعال و منفعل (کورنولدی 1995)، آزمون حافظه آشکار و نهان (اسنودگراس و ویندرورت 1980)، آزمون تشخیصی ایران کی مت (کورنولی و همکاران 1976)، آزمون سرعت پردازش عددی (کاپلتی و همکاران 2007) و تکلیف نگهداری ذهنی مایع به روش بوگاردو و روس (1991) استفاده شد. داده ها با روش تحلیل واریانس چندمتغیره تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که بین گروه ها در مؤلفه های نگهداری ذهنی مایع، حافظه آشکار، حافظه فعال، سرعت پردازش عددی، و مهارت دیداری - فضایی به لحاظ آماری تفاوت معنادار وجود دارد (0/001> p )، اما بین گروه ها در دو مؤلفه حافظه نهان و منفعل (0/05< p ) تفاوت وجود ندارد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده می توان چنین استنباط کرد که توانایی نگهداری ذهنی، مهارت دیداری – فضایی، و سرعت پردازش عددی از مؤلفه هایی هستند که بیشتر در گروه های دارای اختلال ریاضی با اشکال روبه رو هستند. این ضعف ها مرتبط به هوش افراد نیست که مربوط به نارسایی در کنش های اجرایی به طور خاص حافظه فعال است. بنابراین می توان بیان کرد این مؤلفه ها از ویژگی های متمایزکننده این گروه از دانش آموزان دارای نارسایی ویژه در یادگیری هستند که باید در هنگام شناسایی و برنامه ریزی جهت درمان به آنها توجه خاص داشت.