کارکرد رهیافت انسان شناسی در فهم اندیشه ی سیاسی متفکران مسلمان؛ مورد مطالعاتی: شیخ شهاب الدین سهروردی (مقاله پژوهشی حوزه)

چکیده

پژوهش حاضر با عنایت به پیوند مستحکم میان "اندیشه ی سیاسی" با "انسان شناسی"، به دنبال تدارک چارچوب انسان شناسی مناسبی بود تا به مدد آن بتوان اندیشه ی سیاسی متفکران مختلف را فهم کرد. مورد مطالعاتی این پژوهش، اندیشه ی سیاسی شیخ شهاب الدین سهروردی بوده و با روش توصیفی – تحلیلی و گردآوری اطلاعات به شیوه مطالعه کتابخانه ای انجام شده است. نتایج نشان داد، سرشت انسان در تعیین ریاست مطلوب مدینه، مبنای مشروعیت حاکم، نحوه ی حکمرانی و ماهیت سیاست اثرگذار است. پذیرش اختیار، مبنای شایستگی حاکم و لزوم پاسخ گویی وی را در بحث رابطه ی حقوق و تکالیف تحت الشعاع قرار می دهد. مدنی الطبع دانستن انسان در مبنای تشکیل جامعه و تاسیس دولت، چیستی قانون و کیستی قانون گذار متبلور شده است. اصالت بخشیدن به حیات اخروی موجب طرح موضوعاتی هم چون: اعراض از قدرت طلبی به عنوان غایت سیاست، پیامدهایی هم چون پاسخ گو دانستن اصحاب سیاست در آخرت، منع تضییع حقوق دیگران، تعیین مفاد و روش تربیت و اطاعت مردم از حاکم را درپی داشته است. غایت مندی انسان موجب جهت دهی به سه ساحت مبنای مشروعیت، غایت دولت و قانون حاکم بر جامعه شده است تا در مجموع انسان بتواند تشبه به حق تعالی پیدا کند.