بررسی استفاده از جاذبه «ترس و نگرانی در انسان نسبت به تامین آینده خود» در تبلیغات تجاری از منظر اسلامی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

برای اثرگذاری پیام در تبلیغات از جاذبه های مختلفی استفاده می شود. یکی از این جاذبه ها، جاذبه ترس است که بیشتر در حوزه تبلیغات اجتماعی و بازاریابی اجتماعی کاربرد دارد. این جاذبه، با به تصویر کشیدن پیامدهای منفی انجام یک رفتار یا ترک آن، منجر به برانگیختگی درونی فرد شده و او را به سمت رفتار مطلوب هدایت می کند. یکی از موضوعات تجاری که در آن از جاذبه ترس استفاده می شود، اطمینان نسبت به آینده است. به عبارت دیگر از طریق ایجاد نگرانی و اضطراب نسبت به تامین نیازهای آینده، او را به سمت خرید محصول پیشنهاد شده که به ادعای پیام تبلیغاتی می تواند سطح نگرانی را کاهش دهد، سوق می دهد. در نوشتار حاضر تلاش شده است تا در ابتدا تحلیل محتوایی از تیزرهای تبلیغاتی یک سپرده سرمایه گذاری که در آن از عنصر نگرانی نسبت به تامین آتیه استفاده شده است، ارائه شود. در این تحلیل مشخص شد که سطح برانگیختگی و اضطراب ایجاد شده در این تبلیغات، چندان زیاد نیست. اما بر اساس این یافته ها، اصول و راهبردهای سلبی برای تولید پیام های تبلیغاتی بر مبنای نگاه اسلامی در خصوص به کاری گیری جاذبه ترس در حوزه تبلیغات تجاری ارائه شد. این سه اصل عبارتند از: ممنوعیت ایجاد ترس و نگرانی نسبت تامین هزینه های آینده، ممنوعیت معادل قرار دادن محصول با مفاهیمی نظیر تضمین موفقیت آینده، گنجینه و ثروت حقیقی برای آینده و ... و در نهایت ممنوعیت نشان دادن تصویر قطعی الوقوع از تامین نیازهای آینده در صورت خرید محصول تبلیغ شده.